Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การติดเชื้อหลังคลอด (Pueral infection) - Coggle Diagram
การติดเชื้อหลังคลอด (Pueral infection)
ความหมาย
การติดเชื้อหลังคลอด หมายถึง [การติดเชื้อแบคทีเรียของระบบอวัยวะสืบพันธุ์มารดาหลังคลอด มักเกิด ในช่วง 28 วันหลังคลอด เป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยในช่วงหลังคลอด แต่การติดเชื้ออื่นๆ นอกระบบอวัยวะสืบพันธุ์ก็อาจพบได้ เช่น กระเพาะปัสสาวะอักเสบ(cystitis) ไต กรวยไตอักเสบ(pyelonephritis) ปอดอักเสบ (pneumonia) เต้านมอักเสบ (mastitis) ความหมายของการมีไข้หลังคลอด(puerperal morbidity) คือภาวะที่ทำให้มารดาหลังคลอดมีอุณหภูมิ ร่างกายตั้งแต่ 38 °C ติดต่อกันอย่างน้อย 4 ครั้งต่อวัน ช่วง 2 ใน 10 วันแรกหลังคลอด (โดยการวัดอุณหภูมิทางปาก) ซึ่งไม่นับ 24 ชั่วโมงแรกหลังคลอด
พยาธิสรีรภาพ
หลังจากการคลอดรกแล้ว ตำแหน่งที่รกเกาะจะเป็นแผลที่ยกตัวขึ้นเป็นสีแดงคล้ำ ผิวหน้าของแผลที่รกเกาะ เป็นตุ่มเล็กๆ ซึ่งเกิดจากเส้นเลือดจำนวนมาก ภายในเป็น thrombi อุดอยู่ ซึ่งบริเวณเหล่านี้เป็นแหล่งเพาะเชื้อที่ดี ของเชื้อโรค และ decidua เองก็ไวต่อการติดเชื้อแบคทีเรีย และในระหว่างการคลอดบริเวณปากมดลูก ช่องคลอด ฝีเย็บ อวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกจะบอบช้ำ หรือมีรอยฉีกขาดเกิดบาดแผล ทำให้แบคทีเรียเข้าไป การติดเชื้อเกือบ ทั้งหมดเริ่มจากแผลติดเชื้อแล้วกระจายเข้าสู่กระแสเลือดหรือน้ำเหลือง
สาเหตุ
เกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่อาศัยอยู่ก่อนแล้วซึ่งปกติไม่ทำให้เกิดพยาธิสภาพ นอกจากร่างกายอ่อนแอหรือมี แผลบอบช้ำ หรืออาจเกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่อยู่ภายนอกร่างกายถูกนำเข้าสู่ร่างกายในระหว่างรอคลอดและระยะ คลอด ผ่านทางการตรวจช่องคลอด การบาดเจ็บจากการคลอดร่วมกับการเปิดของช่องทางคลอด ทำให้เชื้อโรคเข้า ไปในเยื่อบุมดลูก เชื้อที่พบบ่อย เป็นแบคทีเรียที่อาศัยอยู่ในลำไส้และช่องทางคลอด ส่วนแบคทีเรียจากภายนอก ร่างกายมักมาจากระบบทางเดินหายใจ จากการปนเปื้อนของน้ำมูก น้ำลาย หรือเชื้อที่แพร่กระจายในอากาศ มือ เครื่องมือไม่สะอาด
สาเหตุส่งเสริม
ภาวะทุพโภชนาการ ภาวะโลหิตจางตั้งแต่ระยะตั้งครรภ์ ภาวะขาดน้ำ หรือตกเลือดระหว่างการคลอด สิ่ง เหล่านี้จะทำให้ร่างกายอ่อนแอ ความต้านทานต่ำ เกิดการติดเชื้อได้ง่าย การหายของแผลเป็นไปได้ไม่ดี มักพบการ ติดเชื้อหรือในเศรษฐานะต่ำ
2.การตรวจสอบเสียงหัวใจทารกผ่านทางช่องคลอด(internal fetomonitoring) อาจมีการปนเปื้อนเมื่อใส่ electrode เข้าไป
3.การเจ็บครรภ์และระยะคลอดยาวนาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในรายที่ถุงน้ำแตกก่อนคลอดเป็นเวลานาน (เกิน 24 ชั่วโมง)
4.การทำคลอดด้วยสูติศาสตร์หัตถการ หรือการคลอดยาก ทำให้เนื้อเยื่อของหนทางคลอดได้รับความ กระทบกระเทือน เนื้อเยื่อบอบช้ำ หรือมีการบวมเลือด มีการฉีกขาด เป็นหนทางให้เชื้อโรคเข้าไปได้ง่าย
5.เทคนิคการทําคลอดไม่ถูกต้อง คลอดฉุกเฉินนอกโรงพยาบาล หรือในรายที่ได้รับการสวนปัสสาวะระหว่าง คลอด อาจทำให้มีการแพร่เชื้อเข้าไปโดยตรง หรือในการผ่าคลอดหลังถุงน้ำแตก
อาการและอาการแสดง
ปัสสาวะลำบาก
ไข้สูง หนาวสั่น
ปวดท้องน้อยบริเวณมดลูก
น้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็น
เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน
ปวดศีรษะ
ผลกระทบต่อมารดาและทารก
การติดเชื้อหลังคลอด ส่งผลกระทบต่อมารดาและทารก ได้แก่ การติดเชื้อสู่ทารก มดลูกเข้าอู่ช้า การตก เลือด การเป็นหมัน โรคไตเรื้อรัง หลอดเลือดของปอดอุดตัน ช็อกจากการติดเชื้อ มีการจับตัวของลิ่มเลือด ทำให้ มารดาเสียชีวิตหลังคลอด
การพยาบาล
1.การพยาบาลเพื่อป้องกันการติดเชื้อหลังคลอด
1.1 แนะนำการปฏิบัติตัวระหว่างการตั้งครรภ์ให้มีสุขภาพแข็งแรง มาฝากครรภ์ตามนัด เพื่อดูแล และแก้ไขความผิดปกติได้ทันที
1.2 ดูแลให้ผู้คลอดได้พักผ่อนและได้รับสารน้ำอย่างเพียงพอ
1.3 บุคลากรทีมสุขภาพในห้องคลอดผูก mask และใช้อุปกรณ์ sterile
1.4 ทําคลอดด้วยความระมัดระวังเพื่อป้องกันการบาดเจ็บ ชอกช้ำ ของช่องทางคลอด
1.5 ทันทีหลังคลอด รีบเปลี่ยนเสื้อผ้า ผ้าปูที่นอน และสิ่งอื่นๆ ที่ปนเปื้อนเลือดหรือสารคัดหลั่ง
การพยาบาลขณะมีการติดเชื้อหลังคลอด
2.1 แยกมารดาที่ติดเชื้อออกจากมารดาหลังคลอดทั่วไป เพื่อป้องกันการแพร่กระจาย เชื้อไปสู่ผู้ อื่น ไขหลัก universal precaution
2.2 ประเมินสัญญาณชีพและสังเกตอาการ ประเมินภาวะ shock จากการติดเชื้อ
2.3 ดูแลให้พักผ่อนอย่างเต็มที่ ดูแลความสุขสบาย เช็ดตัวเพื่อลดไข้
2.4 ดูแลให้ได้รับอาหารที่มีพลังงาน วิตามิน และโปรตีนสูง ให้ได้รับสารน้ำอย่างเพียงพอ
2.5 ดูแลความสะอาดร่างกายและสิ่งแวดล้อม