Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หน่วยที่ 6 ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรของเกษตรกร - Coggle Diagram
หน่วยที่ 6
ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรของเกษตรกร
ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรประเภทต่างๆของเกษตรกร
ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรดินและที่ดินของเกษตรกร เป็นภูมิปัญญาเกษตรกรที่นำมาใช้ในการจัดการทรัพยากรดินและที่ดินเพื่อการผลิตไปพร้อมๆกับการอนุรักษ์ทรัพยากรดินและที่ดินซึ่งสามารถกระทำได้โดยการปรับวิทยาการและเทคโนโลยีแผนใหม่ผสมกับภูมิปัญญาดั้งเดิมของเกษตรกรที่สืบทอดกัน
มาแต่โบราณ ให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติของพื้นที่
ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรป่ไม้และสัตว์ป่าของเกษตรกร เป็นภูมิปัญญาเกษตรกรที่นำมาใช้จัดการทรัพยากรป่ไม้และสัตว์ป่าเพื่อการผลิตทางการเกษตร การใช้ประโยชน์จากป่าและขณะเดียวกันก็อนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้เพื่อให้มีใช้ได้อย่างยั่งยืน ทั้งนี้เนื่องจากทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่าเป็นแหล่งอาหารและแหล่งทรัพยากรที่สำคัญของเกษตรกร
ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรน้ำของเกษตรกร เป็นภูมิปัญญาเกษตรกรที่นำมาใช้ในการจัดการทรัพยากรน้ำเพื่อการเกษตร ซึ่งเป็นความรู้ความสามารถของเกษตรกรที่มีมาแโบราณ ทั้งนี้รูปแบบของภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรของเกษตรกร ในแต่ละพื้นที่มีความแตกต่างกันไปตามสภาพแวดล้อม
หรือปัจจัยทางกายภาพชื่งถือเป็นงื่อนไขสำคัญที่สร้างความแตกต่างของวิธีการจัดการทรัพยากรน้ำในแต่ละพื้นที่
ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรประมงของเกษตรกร เป็นภูมิปัญญาเกษตรกรที่นำมาใช้ในการจัดการทรัพยากรประมง ที่เกี่ยวข้องกับการจับสัตว์น้ำและการอนุรักษ์ทรัพยากรน้ำให้สามารถใช้ได้อย่างยั่งยืน
กรณีตัวอย่างภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรของเกษตรกร
ระดับครัวเรือน เป็นภูมิปัญญาของเกษตรกรที่ถูกนำมาใช้ในการทำการผลิตทางการเกษตร และการอนุรักษ์ทรัพยากรเพื่อให้มีใช้อย่างยั่งยืนเป็นภูมิปัญญาในระดับบุคคลหรือครัวเรือน ที่เรียกกันว่า ผู้รู้ชาวบ้าน
ระดับชุมชนต้องตั้งอยู่บนพื้นฐานกระบวนการสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนและการขยายฐานสนับสนุนในชุมชนในการจัดการทรัพยากร ซึ่งเป็นปัจจัยที่สำคัญในการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ที่ได้มาโดยการเสริมสร้างศักยภาพในการคิดการใช้ภูมิปัญญาของชาวบ้านและการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการและแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น
การที่จะนำเอาทรัพยากรมาใช้ในการดำรงชีวิตบางครั้งกษตรกรไม่สามารถทำได้เพียงลำพัง จึงได้สร้างระเบียบ กฎเกณฑ์ประเพณีและธีกรรมต่งๆขึ้น ซึ่นับเป็นภูมิปัญญาเกษตรกร ที่เอื้อให้เกิดการช่วยเหลือและการอยู่ร่วมกันระหว่างผู้คนการอยู่ร่วมกับสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติในขณะนั้น และพัฒนาให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงในแต่ละยุคแต่ละสมัยอย่างต่อเนื่อง จนเกิดเป็นองค์กรหรือเครือข่าย
แนวคิดเกี่ยวกับภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรของเกษตรกร
ความหมายและความสำคัญของภูมิปัญญาในการจัดการ
ทรัพยากร
ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรของเกษตรกร หมายถึง ความรู้ ความคิด ความเชื่อ ความสามารถ หรือประสบการณ์ดั้งเดิมของเกษตรกรในการดำเนินงานอย่างมีประสิทธิภาพต่อสิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติแถะให้ประโยชน์ต่อมนุษย์ ทั้งในด้านการจัดหา การใช้อย่างประหยัด การดูแรักษา ปกป้อง คุ้มครอง อนุรักษ์ฟื้นฟูและพัฒนาทรัพยากรธรรมชาตินั้นให้สามารถให้ผลได้อย่างยาวนานซึ่งเป็นผลจากการกระบวนการพัฒนาความคิด กรปรับตัวให้เข้ากับสภาวการณ์ต่างๆการสร้างสิ่งหรือต้นแบบแผนการดำเนินชีวิตและได้มีการพัฒนาสืบสานกันมาให้เกษตรกรสามารถทำการเกษตรและดำรงชีพในระบบนิเวศน์หรือสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติได้อย่างยั่งยืน
ความสำคัญของภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรของเกษตรกร
แสดงถึงความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับระหว่างคนกับสิ่งแวดล้อม สัตว์ พืช ในธรรมชาติ
แสดงถึงความสัมพันธ์ของคนกับคนอื่น ๆ ที่ร่วมกันในสังคมหรือในชุมชนรวมไปถึงภายนอกชุมชน
เป็นความรู้ความสามารถที่บรรพบุรุษได้สร้างสรรค์และถ่ายทอดมาให้ลูกหลาน
ีความสำคัญต่อการพัฒนาการเกษตรที่ยั่งยืน
การเกิด การสืบทอดและการจำแนกภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากร
การสั่งสมองค์ความรู้เดิม
การพัฒนาเลือกสรรและปรับปรุงองค์ความรู้ใหม่
การนำองค์ความรู้ที่พัฒนาเลือกสรรและปรับปรุงแล้วไปใช้ในการแก้ปัญหา
การถ่ายทอด/สืบทอดองค์ความรู้ในเรื่องนั้นแก่บุคคลอื่น ในชุมชนและนอกชุมชน
การพัฒนาและปรับปรุงภูมิปัญญาที่กำลังใช้อยู่ให้สามารถแก้ไขปัญหาใหม่
การจำแนกลักษณะของภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากร
การจำแนกภูมิปัญญาชาวบ้านตามเหตุปัจจัย
ภูมิปัญญาเพื่อความอยู่ได้
ภูมิปัญญาเพื่อความอยู่ดี
ภูมิปัญญาเพื่อความอยู่เด่น
การจำแนกภูมิปัญญาชาวบ้านตามลักษณะของภูมิปัญญา
ภูมิปัญญาที่เป็นรูปธรรม ได้แก่ืวัตถุและการกระทำทั้งหลาย
ภูมิปัญญาที่เป็นนามธรรม คือความรู้ ความสามารถ ความเชื่อ หรือแนวทางในการแก้ปัญหาและป้องกันปัญหา
การใช้ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากร
การใช้ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรเพื่อการผลิตทางการเกษตร
การใช้ภูมิปัญญาในการจัดการทรัพยากรเพื่อการอนุรักษ์ และการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรให้สามารถใช้ได้อย่างยั่งยืน