Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK - Coggle Diagram
OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK
OBSESYON (SAPLANTI, TAKINTI): TEKRARLAYICI DÜŞÜNCE VE DÜRTÜLERDİR.
KOMPULSİYON (ZORLANTI): KARŞI KOYULAMAYAN YİNELEYİCİ DAVRANIŞLAR VEYA ZİHİNSEL AKTİVİTELER.
OKB İLE İLGİLİ BOZUKLUKLAR
Biriktirme Bozukluğu
DSM 5 tanı kriterleri
1- Değeri ne olursa olsun sahip olduklarını elden çıkarmada güçlük çekme
2- Nesneleri biriktirmesi gerektiği düşüncesi ve elden çıkarmanın verdiği sıkıntı
3- Biriktirme işlevsellikte sıkıntıya ve güvenliğin risk altına girmesine neden olur.
Aşırı edinme: Elden çıkarma sorunu ile birlikte gereksinilmeyen nesneleri aşırı edinme içgörü düzeyinin değerlendirilmesi.
Beden Algısı Bozukluğu
DSM 5 tanı kriterleri
1- Dış görünüşle ilgili birden fazla kusur algılamaya yönelik takıntıların olması
2- Bu takıntıların zorlantılara neden olması ( aynaya bakma, aşırı bakım, makyaj, başkaları ile karşılaştırma.)
3- Yeme bozukluklarındaki vücut yağı veya kilolarla açıklanamaz.
Kas algısı bozukluğu: Vücut yapısının küçük veya yeterince kaslı olmadığı algısı.
Saç Yolma Bozukuluğu
DSM 5 tanı Kriterleri
1-Saç yitimine neden olacak şekilde yineleyici olarak saç yolma
2-Yineleyici olarak saç yolmayı azaltma ve durdurma girişimi
3- Sıkıntı vermesı ve işlevselliğin düşmesi
Obsesif kompulsif bozukluk
DSM 5 tanı kriterleri
1- Takıntı ve zorlantıların olması Takıntılar: tekrarlayıcı, ısrarcı, kişide kaygıya neden olan düşünceler dürtülerdir ve kişiler bunlara aldırmamaya bastırmaya çalışırlar.
Zorlantılar: Takıntılara karşı olarak yapılan tekrarlayıcı davranışlar veya zihinsel eylemlerdir.
2- Bu eylemler, takıntıların oluşturduğu sıkıntıdan kurtulmak veya kötü bir şeyi önlemek amacıyla yapılır.
3- takıntı ve zorlantılar zaman alır ve rahatsızlık oluştururlar.
İçgörüsü kötü olanlar: Saçma geliyor ama bellide olmaz daha önce bir iki kere basmıştım sonrada kötü bir haber aldım demek ki bir şekilde oluyor.
İçgörüsü olmayanlar: Ben çizgilere bastığımda kesinlikle kötü bir şey oluyor basmadığımda olmuyor.
İçgörüsü olanlar: Bunun başımıza gelen olaylarla alakası yok bunu biliyorum ama ben yinede yapıyorum.
Deri Yolma Bozukluğu
DSM 5 Tanı Kriterleri 1- Yaraya neden olacak düzeyde deri yolma
2- Yineleyici olarak deri yolmayı azaltma girişimi
3- Klinik olarak sıkıntı ve işlevselliğin etkilenmesi
NEDENLERİ
BİYOLOJİK FAKTÖRLER
Genetik: Yakın akrabalarda OKB varsa 4 kat daha fazla risk taşır. OKB de genetik etki daha fazladır.
Beyin: Orbitofrontal korteks- kaundat nukleus devresinde problem
Nörotransmitterler: Seratonin ve glutamate salınımında anormal düşüklük
PSİKOLOJİK FAKTÖRLER
-Takıntı ve zorlantıların oluşumunda koşullanma -Çarpık düşüncelere sahip olma
-Sıkıntı veren düşünceler ve bunların eylemlerle birleşerek önlendiği algısı
-güvensizlik yanılgısı
OKB de temel yanlış düşünme şekilleri
1- Düşüncelere aşırı önem verme
2-Düşüncelerle eylemi karıştırma
3- Abartılı sorumluluk
4-Belirsizliğe tahammülsüzlük
5- Aşırı tehdit algısı
6- Mükemmelliyetçilik
SOSYAL FAKTÖRLER
Kontrocü ve eleştirel anababalık -Aile içinde sıcak bir ortamın az olması özerkliğin desteklenmediği durumlarda daha fazla -Kötü koşullarda yetişme
SOSYO-KÜLTÜREL FAKTÖRLER
Boşanmış ve işsiz aileler
-beden algısı ile ilgili toplumsal yargılar
TEDAVİ
BİYOMEDİKAL TEDAVİ
Antidepresan ilaçlar -Seratonin artırıcı ilaçlar
PSİKOLOJİK TEDAVİ
Tepki engellemeli maruz bırakma:
1- OKB, maruz bırakma ve tepki engelleme hakkında eğitim
2-Maruz bırakma hiyerarşısi oluşturma
3-Kaygı azalana kadar maruz bırakma
4-Zorlantılı davranışların yapılmasının önlenmesi
Bilişsel davranışçı terapi: 1-BDT ve hastalık hakkında eğitim
2-Olumsuz düşünceleri ve nasıl oluştuğunu fark etme
3-İşlevsel olmayan düşünceleri işlevsel olanla değiştirme
4-Maruz bırakma ve etkinlik ödevleri verme
5-Temel inançları fark etme ve değiştirme