Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Colon Cancer with Sigmoid - Coggle Diagram
Colon Cancer with Sigmoid
พยาธิสภาพ
มะเร็งลําไส้ใหญ่ (CA colon) หมมยถึง ภาวะที่พบเน้ืองอกชนิดร้าย (malignant tumor) บริเวณลําไส้ใหญ่และทวารหนัก โดยเซลล์ที่มีการแบ่งตัวที่ร่างกายไม่สามารถควบคุมได้ทําให้เกิดเป็นเน้ืองอก (tumor) ซึ่งแบ่งตัวทําลายเน้ือเยื่อ และอวัยวะใกล้เคียงใกล้เคียง และสามารถแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นที่อยู่ไกลไปตามกระแสเลือดและน้ําเหลืองเรียกว่า metastasis
พยาธิสภาพของมะเร็งลำไส้ใหญ่แบ่งตามลักษณะของก้อนมะเร็งมองเห็นเป็น 4 ลักษณะ
Fungating (Exophytic) ลักษณะนี้จะเห็นเป็นก้อนยื่นออกจากผิวเยื่อบุลำไส้ใหญ่เข้าไปใน Lumen และมักจะพบอยู่ด้านใดด้านหนึ่งของผนังลำไส้ใหญ่ ส่วนใหญ่จะพบก้อนมะเร็งแบบนี้ที่ Cecum หรือ Ascending Colon พบว่ามะเร็งลำไส้ใหญ่ประมาณหนึ่งในสามจะเป็นแบบ Fungating
Ulcerating ก้อนมะเร็งจะมีลักษณะเหมือนเป็นแผล (Ulcer) ที่ผิวและมักจะมีเลือดออกจาก ก้อนมะเร็งได้ง่าย ทำให้ผู้ป่วยมาหาแพทย์ด้วยอาการอุจจาระเป็นเลือดหรือตรวจพบผลบวกของผลบวกของ Stool Occult Blood พบว่าสองในสามของมะเร็งลำไส้ใหญ่จะมีลักษณะแบบนี้
Stenosing บางครั้งก้อนมะเร็งจะเจริญเติบโตเข้าไปใน Lumen ของลำไส้ใหญ่จนทำให้ทางเดินลำไส้แคบตีบตัน
Constricting (Annular and Circumferential) เป็นลักษณะของก้อนมะเร็งที่โตไปตามผนังของลำไส้ใหญ่จนรอบ Lumen เกิดลักษณะเฉพาะที่เรียกว่า Napkin-ring ที่เห็นใน Barium Enema ซึ่งมักจะพบในมะเร็งที่เกิดทางด้านซ้ายของลำไส้ใหญ่ (Left-sided
อาการเเละอาการเเสดง
ท้องผูกสลับท้องเสีย อย่างไม่เคยเป็นมาก่อน
ปวดท้องอย่างรุนแรง
อาจคลำก้อนได้ในท้อง
อาจมีคลื่นไส้ อาเจียน อ่อนเพลีย หรือซีด โดยไม่ทราบสาเหตุ
แน่นท้อง ปวดท้อง ท้องอืด อาการจะทุเลาเมื่อได้ถ่ายอุจจาระหรือผายลม เกิดจากก้อนมะเร็งที่ทำให้ลำไส้ตีบ
อุจจาระเป็นมูกเลือด เป็นเลือดสด หรือสีดำคล้ายถ่าน
3 วันก่อนผู้ป่วยมีอาการเเน่นท้อง ท้องอืด ไม่อุจจาระมา 5 วัน ผู้ป่วยจึงไปรักษาที่คลินิกใกล้บ้าน อาการไม่ทุเลา ต่อมามียังอาการอาการปวดท้อง ไม่ถ่ายอุจจาระ มีไข้ หายใจเหนื่อย เบื่ออาหาร
1 ชั่วโมงก่อนมีอาการปวดท้องมาก เหนื่อยมากขึ้น ไม่ถ่ายอุจจาระ ท้องอืดมาก ผายลมได้
สาเหตุและปัจจัยเสี่ยง
ด้านการรับประทานอาหาร
ทานอาหารที่มีเส้นใยน้อย
fiber ชนิดที่ไม่สามารถละลายน้ำจะ กระตุ้นให้เกิดการบีบตัวของลำไส้ ลดการดูดซึมสารก่อมะเร็ง
fiberที่ละลายน้ำได้ จะดูดซับน้ำเข้ามาเกิดเป็นสารที่เหนียวข้นและไปจับกับน้ำดี ทำให้ปริมาณน้ำดีลดลง การดูดซึมคลอเลสเตอรอลลดลง และลดการดูดซึมน้ำตาล
ทานอาหารที่มีไขมันสูง
กระตุ้นให้เกิดการหลั่งกรดน้ำดี แบคทีเรียในลำไส้จะเปลี่ยนสารเหล่านี้ให้เป็น cholesterol metabolites และ secondary bile acid เกิดการระคายเคืองเยื่อบุของผนังลำไส้ กระตุ้นให้เกิดการแบ่งตัวของเยื่อบุผนังลำไส้มากขึ้น
ผู้ป่วยชอบรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง เช่น เเกงกะทิ
อายุ
พบว่ากว่า 90% มักเกิดกับคนที่อายุมากกว่า 50 ขึ้นไป
ผู้ป่วยเป็นหญิงไทย อายุ 71 ปี
พฤติกรรมการดำเนินชีวิต
ภาวะอ้วนและการไม่ออกกำลังกาย
การดื่มแอลกอฮอล์และการสูบบุหรี่
ผู้ป่วยบอกว่าไม่ได้ออกกำลังกาย มีทำงานบ้านบ้างเล็กๆ น้อย ๆ ผู้ป่วยกำจัดขยะโดยวิธีการเผา
ด้านพันธุกรรม
การเกิดfamilial adenomatous polyposis (FAP)
มีโอกาสเกิดโรคนี้ในรุ่นลูกร้อยละ 50 และติ่งเนื้อเหล่านี้จะกลายเป็นมะเร็ง หากไม่ได้รับการวินิจฉัยตั้งแต่เริ่มต้น
hereditary nonpolyposis colorectal cancer(HNPCC)
พบได้ร้อยละ 2 ของมะเร็งลำไส้ใหญ่ทั้งหมด
ด้านสิ่งแวดล้อม
ได้รับสารเคมี ฝุ่น ควัน เข้าสู่ร่างกาย
บริเวณรอบๆบ้านเป็นนาของเพื่อนบ้าน เวลาฉีดยา สารเคมีต่างๆจะลอยมาตามลม
การวินิจฉัยโรค
ซักประวัติ อาการเเละอาการเเสดงเเละการตรวจร่างกาย
แพทย์จะทำการ
ตรวจทางทวารหนักด้วยนิ้วมือ(per rectum = PR)
การตรวจเลือดในอุจจาระ focal occult blood test (FOBT)
Chest X-ray
Double contrast barium enema (DCBE)
CT scan abdomen
Magnetic Resonance Imaging (MRI)
Ultrasound abdomen
Endorectal ultrasound
Positron Emission Tomography (PET scan)
การตรวจทางการส่องกล้อง (Endscopy , Colonoscopy)
Serum carcinoembryonic anti (CEA)
ซักประวัติผู้ป่วยบอกว่ามีอาการปวดท้องมาก เเน่นท้อง ท้องอืด ไม่ขับถ่ายอุจจาระ รับประทานอาหารได้น้อย
CT whole abdomen
: Likely ruptured sigmoid diverticulitis with 2.8x3.3-cm perisigmoidal abscess and encasement of right distal ureter causing moderate right hydronephrosis.
การรักษา
การผ่าตัด
การผ่าตัดแบบแผลเปิด (Open colectomy)
Low Anterior Resection
LAR เป็นการผ่าตัดเอาส่วนใหญ่หรือไส้ตรงทั้งหมดและลำไส้ใหญ่ส่วนซิกมอยด์ออก ในขณะที่ต่อไส้ตรงที่เหลือเข้ากับส่วนท้ายของลำไส้ใหญ่ การเชื่อมต่อนี้เรียกว่า "Anastomosis" และประสบความสำเร็จในระหว่างขั้นตอน LAR โดยลำไส้ใหญ่และไส้ตรงถูกเย็บหรือเย็บกลับเข้าด้วยกัน ใช้รักษาเนื้องอกในทวารหนักส่วนบน ส่วนกลาง และส่วนล่างได้
รังสีรักษา
เคมีบำบัด
การใช้ยาที่ออกฤทธิ์เฉพาะเจาะจงต่อเซลล์มะเร็ง
ภูมิคุ้มกันบำบัด
loop colostomy มักทำบริเวณ transverse colon (รูปที่ 2-13) ลำไส้ไม่ถูกตัดขาดออกจากกัน โดยการนำเอา loop of colon ผ่าน abdominal incision แล้วใช้แท่งแก้วหรือ พลาสติกยาว ประมาณ 3-6 นิ้วฟุต สอดผ่านเยื่อบุช่องท้องที่ยึดลำไส้ส่วนที่ติดกับผนังหน้าท้อง บริเวณใต้ loop ของลำไส้ เพื่อป้องกันมิให้ลำไส้ถูกดึงกลับเข้าไปในช่องท้อง และใช้ท่อยางต่อระหว่างปลายของแท่งแก้ว ซึ่งป้องกันมิให้แท่งแก้วหลุด ใช้ผ้าก็อซปิดแผลไว้ จนกระทั่งแผลเริ่มมีการหายภายหลังการผ่าตัด 3-5 วัน แพทย์จะทำรูเปิดของ colostomy จะมีรูเปิด 2 แห่ง เป็น proximal และ distal loop แท่งแก้วจะสอดนาน 7-10 วัน เป็นเวลาที่แผลเริ่มหายและ loop ของลำไส้ติดกับผนังหน้าท้อง
