Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะตกเลือดในระยะตั้งครรภ์ - Coggle Diagram
การพยาบาลสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะตกเลือดในระยะตั้งครรภ์
ครึ่งแรก ( ก่อน 20 สัปดาห์)
การตั้งครรภ์ไข่ปลาอุก molar pregnancy
เกิดจากความ แปรปรวนทางพันธุกรรมในเนื้อรกทำให้เนื้อรก(chrorionicvilli)เสื่อมกลายเป็นถุงน้ำใสๆจานวนมากและมีขนาดแตกต่างกัน เกาะกันเป็นกลุ่ม คล้ายพวงองุ่นนและมีการสร้างhCGเพิ่มขึ้น แต่ตรวจไม่พบตัวทารก
สาเหตุและปัจจัยส่งเสริม
สาเหตุที่จริงยังไม่ทราบแน่ชัด
ปัจจัยที่เกี่ยวข้อง
ได้รับการกระตุ้นให้ตกไข่
อายุของสตรีตั้งครรภ์
ภาวะทุกโภชนาการ
เคนมีประวัติเป็นครรภ์ไข่ปลาอุก
ชนิด
Complete hydatidiform mole (CHM) ลักษณะเป็นถุงน้ำใสๆทั้งหมด
Partail hydatidiform mole (PHM) เป็นถุงน้ำใสๆบางส่วน
การวินิจฉัย
ตรวจร่างกาย ตรวจครรภ์ :Ut: S > D นุ่ม ไม่พบส่วนของทารก FHS : -ve PV:Ut : s > D นุ่ม Cx. ตึงแข็ง
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ hCG จะสูงกว่าปกติ
ซักประวัติ ประจำเดือน ขาด BI/Vg มีถุงน้ำออกมา
ตรวจพิเศษ US : พบถุงน้ำ ลักษณะ snow storm
อาการและอาการแสดง
เม็ดโมลหลุดออกมาทางช่องคลอด
ขนาดมดลูกโตกว่าอายุครรภ์
เลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด
อาการแพ้ท้องรุนแรง
U/S wu snow stom pattern
การรักษา
1.สิ้นสุดการตั้งครรภ์ suction curettage + ให้ oxytocin , Hysterectomy
2.ติดตาม hCG ระวัง chroriocacinoma
-ทุก 1-2 สัปดาห์ จนให้ผลลบ ติดต่อกัน 2 สัปดาห์
-ทุกเดือนเป็นเวลา 6 เดือน
-ทุก 2 เดือน จนครบ 6 เดือน หรือ 1 ปี
-ค่าอยู่ในเกณฑ์ปกติ อาจงดตรวจเมื่อครบ 1 ปี
ตรวจร่างกาย x-ray ปอด
ตรวจอวัยวะสืบพันธุ์ภายใน/ภายนอก
3.คุมกำเนิดอย่างเคร่งครัด อย่างน้อย 1 ปี
: Oral pill
4.รายที่เสี่ยงเป็นมะเร็งเนื้อรก : ยาเคมีบำบัด
การพยาบาล
2.แนะนำให้ผู้ป่วยตั้งครรภ์ภายหลังการ ตรวจ hCG ให้ผลลบติดต่อกันเป็นเวลา อย่างน้อย 6 เดือน
1.แนะนำให้มาตรวจร่างกายตามนัด ความสำคัญเพราะครรภ์ไข่ปลาอุกมี โอกาสกลายเป็นมะเร็งได้ ติดตามอย่าง ใกล้ชิดเป็นระยะเวลา 1 ปี
3.ขูดมดลูก (suction curettage)
การตั้งครรภ์นอกมดลูก (Ectopic pregnancy )
สาเหตุ/ปัจจัยส่งเสริม
เยื่อบุมดลูกไปเจริญบริเวณท่อนำไข่
มีความผิดปกติของฮอร์โมน ซึ่งมีผลขัดขวางการเคลื่อนของไข่ผ่านท่อนำไข่ การใส่ห่วงอนามัย การกระตุ้นให้เกิดการตกไข่เพื่อรักษาภาวะมีบุตรยาก
ท่อนำไข่ที่ผิดปกติแต่กำเนิด ยาว ตีบ/เป็นแอ่ง มีแผลเป็นภายหลังการท่อนำไข่
การอักเสบของท่อนำไข่ มีพังผืดยืด/เนื้องอกกด ท่องอพับ
อาการและอาการแสดง
ไม่มีการแตกของที่ฝังตัว
มีอาการแสดงของการตั้งครรภ์
พบ HCG ในเลือดและปัสสาวะ
มีปวดท้องน้อย/ปวดท่วง
มีการแจกของบริเวณที่ฝังตัว
ปวดร้าวที่ไหล่- ต้นคอ/แน่นท้อง
Bleeding/ Vg , spotting Cullen’s sign มีอาการแสดงของการช็อก
เจ็บปวดและเกร็งหน้าท้อง เมื่อ PV โยก Cx จะเจ็บมาก
การวินิจฉัย
1.ซักประวัติ
ประจำเดือนขาด , BI/Vg , ปวดท้องน้อย กดเจ็บ แน่นท้อง ปวดร้าวไปที่ไหล่-ต้นคอ
2.ตรวจร่างกาย
กดเจ็บบริเวณท้องน้อย+BI/V , ขนาดมดลูกใหญ่ขึ้น กดเจ็บ , PV:Cx ปิด posterior fornix โปร่งยืน โยกจะเจ็บปวด
3.ตรวจทางห้องปฎิบัติการ
Urine pregnancy , serum hCG : + ve ,Hb , Hct ลดลง
4.ตรวจพิเศษ
U/S : ไม่พบ gestational sac /ไม่พบทารกในโพรงมดลูก
การรัก
ผ่าตัด
ให้ยา methotrexate ทางกล้ามเนื้อ หรือตำแหน่งที่ฝั่งตัว
การพยาบาล
อธิบาย
ประเมินอาการปวด v/s bleeding/Vg, s&s shock,IV, IO เจาะBl.gr, Hct, ให้เลือด /ยา methotrexate ตาม Rx
เตรียมผ่าตัด
ร่างกาย จิตใจ กฎหมาย
แนะนำ FP
ทำหมัน คุมกำเนิดแบบชั่วคราว ถุงยางอนามัย+ปรึกษาแพทย์ก่อนการตั้งครรภ์ครั้งต่อไปเพราะมีโอกาสการกลับเป็นซ้ำของโรคได้
การแท้ง abortion
ความหมาย การสิ้นสุดการตั้งครรภ์ก่อนในช่วงเวลาที่ทารกไม่สามรถมีชีวิตอยู่ได้
สาเหตุ
จากสตรีตั้งครรภ์
อายุมากกว่า 35 ปี
เคยแท้ง
ขูดมดลูก
สูบบุหรี่ ดื่มสุรา
ติดเชื้อ
จากทารก
แท้งจากโครโมโซมผิดปกติ เช่น autosomal trisomy
แท้งที่ในโพรงมดลูกไม่มีตัวอ่อน
การติดเชื้อที่รกหรือทารก
ชนิดของการแท้ง
ทำแท้ง
Therapeutic abortion >> ทำแท้งเพื่อการรักษา
คุกคามต่อชีวิต/สุขถาพ
ถูกข่มขืน กระทำชำเรา
ทารกพิการรุนเเรง
Criminal / illegel abortion >> ทำแท้งที่ผิดกฎหมาย
ไม่มีข้อบ่งชี้ทางการแพทย์ / การลักลอบทำแท้ง
แท้งเอง
Threatened abortion >> แท้งคุกคาม
อาจตั้งครรภ์ต่อได้/แท้ง
มีเลือดออก Vg ไม่มาก,นานเป็น wk. ,ปวดท้องน้อย ,มดลูกนุ่ม+Cx ปิด ,size ~ date
Inevitable abortion >> แท้งหลีกเลี่ยงไม่ได้
ไม่สามารถตั้งครรภ์ต่อได้
มีเลือดออก Vg ไม่มาก, ปวดท้องน้อย ,มดลูกหดรัดตัว ,Cx เปิดขยาย ,!ลาจมีการแตกของถุงน้ำคร่ำ
Incomplete abortion >> แท้งไม่ครบ
แท้งไม่สมบูรณ์ ม่ส่วนของทารกค้างในโพรงมดลูก
มีเลือดออกVgมาก , ปวดท้องน้อยมาก, ปากมดลูกเปิด ,เห็นบางส่วนของทารก size<date
Complete abortion >> แท้งครบ
แท้งที่ตัวทารก รก เยื่อหุ้มรกออกมาหมด
ชิ้นเนื้อหลุดออกมา+ปวดท้องน้อยมาก เลือดออก Vg, Cx ปิด ,size<date
Missed abortion >> แท้งค้าง
ทารกเสียชีวิต แต่ยังไม่ถูกขับออกมา ค้างในโพรวมดลูกอย่างน้อย 4-8 Wk.
มีเลือดออก Vg เล็กน้อย, D/C สีน้ำตาล ขนาดมดลูกไม่เพิ่มตาม GA , อาการแพ้ท้องหายไป , ไม่รู้สึกทารกดิ้น , Cx ปิด
Habitual abortion >> แท้งเป็นอาจิณ
แท้งเองติดต่อกันตั้งแต่ 3 ครั้งขึ้นไป
การประเมินและการวินิจฉัย
การตรวจร่างกาย
ตรวจครรภ์ ดูขนาดมดลูก-GA ตรวจภายใน-สิ้นส่วนทารก
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Pregnancy test, Hb, Hct
การซักประวัติ
การขาดประจำเดือน - การตั้งครรภ์ ,Bleeding/ Vg , ชิ้นส่วนทารก-รก - เยื่อหุ้ม, อาการปวดท้องน้อย, การทำแท้ง
การตรวจพิเศษ
การรักษา
Complete abortion เพื่อ ให้มั่นใจว่าไม่มีส่วนของทารก-รก ค้างอยู่ รักษาตามอาการ , ให้ยาบำรุง
Miss abortion ให้การตั้งครรภ์สิ้นโดยเร็วโดยใช้ Oxytocin IV drip
หรือ Misoprostal เหน็บ, ระวังความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือด
Incomplete abortion เพื่อให้เกิดการแท้งครบ,ยา ergotamine, Sponge forceps คีบออก + ขูดมดลูก
Habitual abortion รักษาตามสาเหตุ...เย็บผูกปากมดลูก (incompetence cervix)
Inevitable abortion เพื่อให้การตั้งครรภ์สิ้นสุดโดยเร็ว,Oxytocin IV drip, vacuum aspiration
Septic abortion ให้ยา ABO + ขูดมดลูก + ตัดมดลูก
Threatened abortion เพื่อให้เลือดหยุด, Rest, งดทำงานร่วมเพศ, ให้ยานอนหลับ,ยาแก้ปวด, U/S
การพยาบาล
แท้งคุกคามและแท้งเป็นอาจิน
อธิบาย bed rest ให้ยาระงับปวดหรือยานอนหลับตาม Rx
งด PV, PR , การสวนอุจจาระ
ประเมิน UC, bI/V: เป็นระยะ ...ถ้ามีรายงานแพทย์
ติดตามความก้าวหน้าของการตั้งครรภ์ และสภาวะทารกในครรภ์
ให้คำแนะนำการปฏิบัติตัวเมื่อกลับบ้านได้แก่ การนอนพัก งดทำงานหนัก งดการมีเพศสัมพันธ์อย่างน้อย 2 สัปดาห์ การสังเกตอาการผิดปกติที่ต้องมาพบแพทย์ การมาตรวจตามนัด
การแท้งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ การแท้งไม่ครบ การแท้งครบ และการแท้งค้าง
ดูแลให้ได้รับอาหารและน้ำอย่างเพียงพอ
เจาะเลือดส่งตรวจหาหมู่เลือด ระดับ Hb, Hct และเตรียมเลือด
เตรียมร่างกายจิตใจให้พร้อมต่อการักษา
เตรียมอุปกรณ์ให้พร้อมสำหรับการขูดมดลูก/ผ่าตัด
ประเมิน VIS, BI/Vg, UC, pain
ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
แนะนำการทำความสะอาดร่างกาย และอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
สังเกตและบันทึกอาการเจ็บปวดบริเวณท้องน้อย คลื่นไส้อาเจียน กดเจ็บ
ที่หน้าท้อง ลักษณะ จำนวน สี กลิ่นของสิ่งขับหลั่งที่ออกทางช่องคลอด
เก็บชิ้นเนื้อและสิ่งขับหถั่งต่างๆ ส่งตรวจตามแผนการรักษา
การแท้งติดเชื้อ
ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
ดูแลให้ได้รับการขูดมดลูกตามแผนการรักษา
ดูแลให้ได้รับอาหารและน้ำอย่างเพียงพอ
แนะนำการทำความสะอาดร่างกาย และอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
สังเกตและบันทึกอาการเจ็บปวดบริเวณท้องน้อย คลื่นไส้อาเจียน กดเจ็บที่หน้าท้อง
ลักษณะ จำนวน สี กลิ่นของสิ่งขับหลั่งที่ออกทางช่องคลอด
เก็บชิ้นเนื้อและสิ่งขับหลั่งต่างๆส่งตรวจตามแผนการรักษา
ครึ่งหลัง (หลัง 20 สัปดาห์)
รกเกาะต่ำ
การพยาบาล
แนะนำก่อน D/C
ถ้ามี b//Vg ซ้ำ ควรรีบมาพบแพทย์
การพักผ่อน งดทำงานหนัก งดSEX รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ งดการดื่มชา/ กาแฟแอลกอฮอล์ งดการสูบบุหรี่หรือการใช้สารเสพติด
เตรียมผ่าตัด
ร่างกาย-จิตใจ-กฎหมาย เลือด สถานที่ อุปกรณ์ CPR, Dr
Observe
VIS, S&S shock
UC/ FHS
bleeding/Vg,
no PV, PR, SSE
GM, Hb, Hct
NPO+IV
นอนท่า semi-Fowler/ตะแคงซ้าย
อธิบาย แผนการรักษา
การรักษา
แบบประคับประคอง
มี UCให้ Telatonic agent + steroid durg
ซีด ให้ Fe/ BI. Transfusion
Rest, on IV, ดู bleeding, NPO,O2,Bl.gr
รายที่ตั้งครรภ์ไม่ครบกำหนด เลือดออกทางช่องคลอดไม่รุนแรง
ทำให้การตั้งครรภ์สิ้นสุดลง
cesarean section
พิจารณาคลอดทางช่องคลอด : low lying placenta
ในรายที่ตั้งครรภ์ครบกำหนด หรือ รายที่มีเลือดออกทางช่องคลอดมาก
การวินิจฉัย
ตรวจพิเศษ
U/S ดูตำแหน่งรก
2.ตรวจร่างกาย
ส่วนนำอยู่สูง ทารกท่าผิดปกติ
ซีด = BI/Vg มดลูกนุ่ม
1.ซักประวัติ
BI/Vg ไม่มีอาการเจ็บครรภ์
อาการและอาการแสดง
เลือดสดออกทางช่องคลอด โดยไม่มีอาการเจ็บครรภ์ โดยไม่มีอาการเจ็บครรภ์ (painless bleeding) มดลูกนุ่ม, กดไม่เจ็บ, คลำทารกได้, ฟัง FHS ได้
สาเหตุ/ปัจจัย
รกมีใหญ่กว่าปกติ..ครรภ์แฝด, รกของทารกที่เป็น erythroblastosis, รกขนาดใหญ่ผิดปกติ (placenta membranacea)
มีความผิดปกติของหลอดเลือดที่มาเลี้ยงเยื่อบุมดลูก (การอักเสบติดเชื้อ, มีประวัติ D&C, C/S, สูบบุหรี่)
การตั้งครรภ์หลายครั้ง
สตรีตังครรภ์อายุมาก
ชนิดของรกเกาะต่ำ
Total placenta previa = รกคลุมปิด internal os ทั้งหมด
Partial placenta previa = ขอบรกคลุมปิด internal os เพียงบางส่วน
Marginal placenta previa = ขอบรกคลุมปิด internal os เพียงบางส่วน
1.Low-lying placenta ของรกยังไม่ถึง internzl os (ห่างประมาณ 2-3 ซม.)
รกเกาะต่ำ หมายถึง ภาวะที่รกมีการฝังตัวในตำแหน่งที่ต่ำกว่าปกติ
การแตกของ Vasa previa
การวินิจฉัย
3.ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
แยกRBCทารกกับมารดาโดยตรวจน้ำคร่ำ ด้วยวิธี wright stain
การตรวจร่างกาย
น้ำคร่ำมีเลือดปนFHS ผิดปกติ
PP: ตรวจรก
PV: ลักษณะคล้ายหลอดเลือดที่เต้นเข้าจังหวะ(synchronous) กับFHS
1.ซักประวัติ
PROM ลักษณะน้ำคร่ำ การดินของทารก
การรักษา
กรณีที่มีการฉีกขาดของเส้นเลือด สิ้นสุดการตั้งครรภ์โดยด่วน รักษาด้วยวิธีC/S
ทารกเสียชีวิต คลอดทางช่องคลอด
กรณีที่ถุงน้ำยังไม่แตก ห้ามเจาะถุงน้ำ รักษาโดยC/S
การพยาบาล
อธิบายแผนการรักษา
นอนตะแคงซ้าย, on EFM: FHS, ให้ O2, Obs BI/Vg, NPO+IV, IO เตรียมผ่าตัด ร่างกาย-จิตใจ-กฎหมาย เลือด สถานที่ อุปกรณ์ CPR, Dr
ความหมาย
Ruptured vasa previa
ภาวะ vasa previa ที่มีการฉีกขาดของเยื่อหุ้มทารกและเส้นเลือดในบริเวณดังกล่าว
Vasa precis เส้นเลือดของสายสะดือหรือของรกทอดผ่านเยื่อหุ้มทารกในส่วนที่อยู่บริเวณปากมดลูกด้านในและอยู่ใต้ส่วนนำของทารก
อาการและอาการแสดง
ก่อนถุงน้ำแตก
คลำพบเส้นแลือด ที่เต้นเข้ากับจังหวะเสียงหัวใจทารก
เมื่อถุงน้ำแตก
พบว่ามีเลือดออกขณะ/หลังที่ถุงน้ำแตก FHS ผิดปกติ
สาเหตุ
มีรกน้อยร่วมด้วย
ครรภ์แฝด
สายสะดือเกาะบนเยื่อหุ้มทารก
การตั้งครรภ์นอกมดลูก
(ectopic pregnancy)
การประเมินและวินิจฉัย
การตรวจทางห้องปฎิบัติการ : beta-hCG สูงกว่า 1,500-2,500 mIU/ml
การตรวจร่างกาย
การซักประวัติ
การตรวจพิเศษ : U/S เห็น gestational sac ร่วมกับ york sac หรือ embryo
ความหมาย
การฝังตัว และ เจริญเติบโตของตัวอ่อน ภายนอกมดลูก
การพยาบาล
เจาะเลือด
V/S
สังเกตอาการปวดท้อง
ประคับประคองด้านจิตใจ
แผนการรักษาและการปฏิบัติตน
อธิบายให้เข้าใจเกี่ยวกับพยาธิสภาพของการตั้งครรภ์นอกมดลูก
สาเหตุ
ความเสี่ยงเพิ่มขึ้นเล็กน้อย ไดแก่ เคยผ่าตัดอุ้งเชิงกราน สูบยา สวนล้าง
ช่องคลอด มีเพศสัมพันธ์ก่อนอายุ 18 ปี
ความเสี่ยงปานกลาง ได้แก่ มีบุตรยาก มากกว่าหรือเท่ากับ 2 ปี มีคู่นอน
หลายคน อายุมากกว่า 35 ปี
ความเสี่ยงสูง ได้แก่ เคยตัดท่อนำไข่ ทำหมัน อุ้งเชิงกรานอักเสบ
อาการเเละอาการแสดง
ปวดราวที่หัวไหล
เลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด
ปวดท้องน้อย ปวดตื้อๆ บิดๆ
กดเจ็บบรเงิวณปีกมดลูก (adnexal tenderness) อุ้งเชิงกราน หรือบริเวณ
หน้าท้อง
ขาดประจำเดือน
แนวทางการักษา
รักษาแบบประคับประคองและการเฝ้าสังเกตอาการ
การรักษาด้วยยา Methotrexate
การผ่าตัด