Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Từ vựng học tiếng Việt, Ý nghĩa - Coggle Diagram

- - - - A như b
        
        lẩn như chạch
      - như B
        tày B
        
        đúng là tày trời
        
        tội tày đình
      - AB
        
        Mẹ tròn con vuông
        
        Trắng nõn nà
        
        Mặt trái xoan
        
        Nhanh như cắt
        
        Bé hạt tiêu
        
        nước sông công lính
  - - - luôn có cấu trúc là câu
      - chức năng: thông báo,
        :red_cross: không phải định danh
        
        thấp chui rào, cao lội nước
      - 2 bình diện nghĩa
        
        đen
        
        bóng
    - - đại đa số có cấu trúc nhân quả
        A thì B
        
        ăn 1 miếng tiếng 1 đời
      - lớn - nhỏ
        
        trăm voi không được ruồi muỗi chết
      - Nhiều ít
        
        trăm nghe không = 1 thấy
      - Dựa vào quan hệ hiển nhiên của sự vật để sáng tạo
        
        bói ra ma quét nhà ra rác
        
        thuốc đắng dã tật
      - Dựa trên quan hệ so sánh
        để sáng tác
        
        thà rằng ăn cả trái hồng còn hơn
        ăn nửa trùm sung chàt lè.
  - - - Tất nhiên
      - Quả nhiên
      - Của dáng tội
      - Nói khí vô phép
      - Nói bỏ ngoài tai
  - - - Thương người như thể thương thân
      - Nhiễu điều phủ lấy giá gương
      - Lá lành đùm lá rách
  - - - lành cho sạch, rách cho thơm
      - Ăn mặn nói ngay hơn ăn chay nói dối
      - CHị ngã em nâng
      - ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên
      - ăn bát cơm dẻo nhớ nẻo đường đi
      - Đi với bụt mặc áo cà sa đi với ma mặc áo giấy
- - - - danh từ
      - đại từ
      - VD: nước = các loại nước
    - - nghĩa chỉ khái niệm, cách mình hiểu đối tượng,
        là đặc trưng của đối tượng ở nghĩa biểu vật
      - VD: nước = chất lỏng không màu không mùi sôi ở, đông ở
    - - giá trị khu biệt (giá trị)
      - khả năng kết hơp (ngữ trị)
    - - phải xác định nghĩa từ loại -> nghĩa từ vụng
      - luôn tồn tại trường tôn
    - - dùng hư từ biểu thị số nhiều
        
        những sinh viên kia đang ôn thi đó.
      - tuỳ theo loaọi ngôn ngữ
      - nghĩa sinh ra phục vụ cho từ khác
- - - - nghĩa gốc xưa nhất là nghĩa từ nguyên
      - nghĩa đen, nghĩa đầu tiên là nghĩa võ đoán
    - - Ẩn dụ (métaphore)
        
        Định nghĩa
        
        gọi tên sự vật này = tên sự vật khác trên cơ sở giữa chúng có mối liên hệ tương đồng
        (Đỗ Hữu Châu, Giáo trình Việt ngữ, tập 1, tr.54, 1962)
        
        Các loại ẩn dụ
        
        Hình thức
        
        VD: dưa chuột, chuột máy tính, môi trái tim, mặt trái xoan, cây sọ khỉ, dây tóc bóng đèn, răng lược, răng bừa
        
        VỊ trí
        
        lòng đường, ruột phích, chân tường, lề đường (đi ra từ lề sách vở),
        
        Đặc điểm tính chất
        
        thâm = đen, sâu -> sâu mà ác. nghĩa đen: thâm sơn cùng cốc - rừng sâu núi thẳm
        
        đường dài = nghĩa đen
        thời gian dài = nghĩa phái sinh
        
        nặng như bấc nhẹ như chì
        -> nói nặng nói nhẹ
        
        con ma = nghĩa đen
        -> hồ sơ ma, danh sách ma
        
        Chức năng
        
        đèn điện
        ngày xưa đèn bấc, nhúng sợi bấc vào quả cây củ lạc,
        đèn bây giờ cùng chức năng nhưng cấu tạo khác
        
        đèn điện >< đèn truyền thống
        
        đồng hồ
        ngày xưa hồ = đồng
        
        Màu sắc
      - Hoán dụ (métonymie)
        
        cách gọi tên đối tượng này = tên gọi đối tượng khác trên cơ sở hai đối tượng có mối liên hệ tương cận với nhau.
        
        Các loại hoán dụ
        
        bộ phận chỉ toàn thể
        
        VD: nước VN, đất nước ta
        
        toàn bộ chỉ bộ phận
        
        VD: một ngày công
        
        cái chứa đựng chỉ cái được chứa đựng
        
        Mua một can xăng, hứng bể nước,
        
        uống ly cà phê, uống cốc nước, ăn tô phở, nấu nồi canh, cho 1 thìa muối, cho 1 muỗng nước mắm
        
        cơ quan chức năng chỉ chức năng
        
        Lòng ta chung một cụ Hồ.
        
        vuốt mặt không nể mũi, gặp mặt, đi xem mặt, coi mắt
        
        tốt bụng, xấu bụng, nghĩ bụng, suy bụng ta ra bụng người
        
        1 đặc điểm tính chất đặt tên cho cả đổi tượng
        
        Cá bạc má
        
        chím chào
        
        cá cờ
        
        không gian địa điểm chỉ người ở đó
        
        Cả nhà sum họp
        
        Bà Hai đâu rồi?
        
        Nhà tôi đang nấu cơm
        
        Cả làng mở hội
        
        Kết quả chỉ nguyên nhân
        
        Mồ hôi mà đổ xuống đồng
        
        tên tác giả chỉ tác phẩm
        
        Suốt 10 năm tôi đọc Nguyễn Du
        
        9 năm là 1 điện biên, nên vành hoa đo nên thiên sử vàng
- - - - định nghĩa
      - cấu tạo
        
        đơn
        
        ghép
        
        láy
    - - thực từ
        
        nội dung vật chất
        
        bản chất sự vật
      - hư từ
        
        nội dung không định danh
        
        tình thái/tình trạng của sự vật
      - đồng nghĩa
      - trái nghĩa
      - đa nghĩa
        
        gốc
        
        phái sinh (bóng)
      - đồng âm
      - nguồn gốc từ
- - - - xe lửa = xe hoả = tàu lửa = tàu hoả
    - - tính từ, động từ
      - trong 1 nhóm từ đồng nghĩa bộ phận, các từ có thể khác nhau ở:
        
        sắc thái nghĩa
        
        nghĩa biểu niệm
        
        nghĩa biểu vật
        
        cho, biếu, tặng, bố thí: giống nghĩa biểu vật nhưng khác nghĩa biểu niệm
        
        cho = neutre
        
        tặng = trang trọng
        
        biếu = người lớn tiểu
        
        xơi, dùng, ăn, hốc, tọng
        
        sắc thái biểu cảm
        
        phạm vi sử dụng
- - - - A = a
        b = không a
      - VD: đúng - sai
        sống - chết
        có - không
        lành -rách
    - - A = lớn hơn
        B = nhỏ hơn
      - lớn - bé
        to - nhỏ
        nhanh - chậm
        rộng - hẹp
    - - trên - dưới
        trong - ngoài
        trước - sau
        đông tây
        nam - bắc
- - - - thời gian
      - không gian
      - xã hội
  - - - 6 thanh
    - - bắc trung bộ (thanh hoá: trung gian - huế)
        
        5 thanh
    - - nam trung bộ (đà nẵng - bình thuận)
      - không phân biệt ng và t cuối