Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
DITEORI - Coggle Diagram
DITEORI
Teori ya Constructivism ya Piaget
• Teori ya Piaget ya Constructivism e bolela gore batho ba tšweletša tšebo le go bopa tlhalošo go ya ka maitemogelo a bona
• Madulo le go akaretša le karolo tše pedi tše bohlokwa tšeo di hlolago kago ya tsebo ye mpsha ya motho ka noši
• Go ikopanya go dira gore motho ka noši a tsenye maitemogelo a maswa ka gare ga maitemogelo a kgale
• Teori ya Piaget ya constructivism e lebane le le ka gao go ithuta go diregago ka gona e le ka kgonthe, e sego go lebiša hlokomelo go seo se tutuetšago go ithuta
• Piaget ore barutiši ba šoma bjalo ka batsamaiši bao tema ya bona e lego go thuša moithuti ge go tliwa kwišišong ya bona
• Go e nale go bolela, morutiši o swanetše go thoma go botšiša
• Go e nale go araba dipotšišo tšeo di sepelelanago fela le kharikhulamo ya bona, mofahlosi tabeng ye o swanetše go dira gore moithuti a fihlelele diphetho ka boyena go e nale go botšwa
• Barutuši ba dula ba boledišana le baithuti
• Barutiši ba swanetše go hlohla moithuti gore a kgone go nagana gabotse gomme e sebe morutiši fela yeo a berekago fela eupša e be mohlahli le moeletši
TEORI YA CONSTRUCTIVISM YA VYGOTSKY
• Teori ya Vygotsky ya Constructivism e bolela gore tsebo e lebiša tlhabollong ye nngwe ya temogo
• Vygotsky o lebišitše hlokomelo mokgweng wa kgonthe wa thlabollo
• Teori ya Vygotsky gae kgomarele kgopolo ya gore molao wa motheo woo tee wo o sa kwagalego o kgona go hlaloša hlabollo ya temogo
• Teori ya Vygotsky e thekga gore šomišo batsenagare e thuša motho go fetoša tikologo ya gagwe, gomme ye ke tsela ya gagwe ya go berekišana le hlago
• Teori ya Vygotsky e thekga gape gore šomišo ya batsenagare ba mošomo e fa tsela yeo ka yona batho ba ka kgonago go šomišana le hlago
Teori ya Zone Proximal development ya Vygotsky
• Go ya ka Vygotsky, bana ba sa dutše ba nale nako e telele ya go gola ga bjoko ka pele ga bona, moithuti o kgauwsi le go hlabolla bokgoni goba tsebo ye mpsha, eupša ba hloka thušo le kgothatso
• Go ya ka Vygotsky lefelo la hlabollo ya kgauswi (zpd) le fa baithuti sebaka se se botse sa go tseba bokgoni bjo bofsa le tsebo
• Moithuti o swanetše go rutwa go ntšha, e sego algebra ka morago ga go tseba tlaleletšo gabotse
• Vygotsky o lemogile gore tsebo ya ngwana ya gonabjale ga e lekane le lefelo la bona la kgolo ya kgauswi
• Bana ba babedi ba ka hwetša dinhla tšeo di lekanego tekong ya tsebo ya bona, eupša dinhla tšeo di fapanego tekong ya bokgoni bja bona bja go rarolla mathata
• Ge ele gore go ithuta go direga ka lefelong la ZPD go tla nyakega thušo ye nnyane fela
• Ge eba thušo e ntši kudu, ngwana a ka ithuta fela ge go nale go tseba kgopolo yeo gabotse ka go ikemela
• O be a dumela gore bana ba be ba ka se tšwele pele kudu ge ba ka tlogelwa gore ba utulle selo se sengwe le se sengwe ka bo bona
• Vygotsky o lemogile gore barutiši ba gabotse ga se ba swanela go tšweletša ditaba tšeo di lego thata kudu gomme ba goge barutwana go sepela
• Vygotsky o ile a bolela gore, go e nale go hlahloba seo morutwana a se tsebang tekong, o go bona bohlale, go kaone go hlahloba bokgoni bja bona bja go rarolla mathata ka go ikemela le bokgoni bja go rarolla mathata ka thuso ya motho yo mogolo
• O ile a šišinya potšišo " ge bana ba babedi ba dira go swana tekong, na maemo abona a kgolo a swana?" o ile a phetha ka gore ga se bjalo
• Hlalošo ya Vygotsky ya ZPD e re ke lefelo la go ithuta leo le diregago ge motho a thušwa ke morutiši goba thaka yeo e nago le šete ya bokgoni bjo bo phagamego
• Vygotsky o boletše gore re ka sa lebelele fela seo baithuti ba kgonago go se dira ka bobona, re swanetše go lebelela seo ba kgonago go se dira maemong a leago
• O hlokomela gore mošomo wa morutiši ke go tšwetša pele monagano wa ngwana, kgato ka kgato
Teoro ya Cognitive development ya Piaget
• Teori ya Piaget ya hlabollo ya temogo e šišinya gore bana ba sepela ka dikgatong tše nne tše di fapanego tša go ithuta
• Teori ya gagwe ga e lebelela fela go kwešiša ka fao bana ba hwetšago tsebo, eupša gape le go kwešiša tlhago ya bohlale
• Mekgahlelo ya Piaget ke:
*Sensorimotor kgato: Matswalo go ya go mengwaga ye 2
*Mogato wa pele ga go bolela: Mengwaga ye 2 go ya go ye 7
*Kgato ya tshepidišo ya sekontiri: Mengwaga ye 7 go ya go ye 11
*Mogato wa semmušo wa tshepedišo: Mengwaga ye 12 le go feta
• Piaget o be a dumela gore bana ba khatha tema ka mafolofolo tshepedišong ya go ithuta, ba dira go swana kudu le bo rathutamahlale ba ba nnyane ge ba dutše ba dira diteko, ba dira dilo tšeo ba di lebelelago le go ithuta ka lefase
• Ge bana ba dutši ba dirišana le lefase leo le ba tikologilego, ba tšwela pele ka go oketša tsebo e mpsha, ba aga godimo ga tsebo yeo e lego gona
• Piaget o šišinya gore bohlale bo gola le go gola ka lelokelelo la dikgato
• Bana ba bagolo ga ba fo nagana ka pela go feta bana ba bannyane
• ile a phetha ka gore bana ga ba bohlale go feta batho ba bagolo, ba fo nagana ka tsela yeo e fapanego
Teori ya setso sa leago ( Socio- cultural theory)
• ke lefapha leo le tšweletšago la thuto tlhaloganyo leo le lebelelago meneelo ya setšhaba hlabollong ya motho ka noši
• Vygotsky o be a dumela gore batswadi, bahlokomedi, dithaka le setšo ka kakaretšo ba ikarabela ka go godiša mešomo ya bjoko ya maemo a godimo
• Go ya ka Vygotsky hlabollo ya batho e ithekgile ka tirišano ya leago gomme ka fao e ka fapana gare ga ditšo
• Go ya ka Vygotsky go ithuta go nale motheo wa gona wa go dirišana le batho ba bangwe
• Vygotsky o ile a phegelela gore bana ba belegwa ba nale dithibelo tša motheo tša thutapedi menaganong ya bona
• Go ya ka Vygotsky " sekgala magareng ga maemo a nnete a hlabollo ye e ka bago gona bjalo ka ge a laolwa ka tharollo ya mathata ka fase ga hlahlo ya batho bagolo, goba ka tirišano le dithaka tše di nago le bokgoni kudu"
• Mabaka a leago a tutuetša hlabollo
• Hlabollo e ka fapana magareng ga ditšo
• O be a dumela gore go ithuta go direga maemong a mabedi: A leago le a motho ka o tee ka o tee - Vygotsky o lemogile gore kgokagano ya leago e hlola diphetogo tša nako ye telele mo kgopolong le boitswarong bja ngwana