Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Các tuyến nội tiết - Coggle Diagram

- - - - tăng trưởng và phát triển
      - duy trì nội môi
      - sinh sản
      - kiểm soát cân bằng năng lượng
    - - amin dẫn xuất từ acid amin
      - peptide và protein
      - steroid (dẫn xuất cholesterol)
      - hợp chất của acid béo
- - - - tuyến lẻ, nhỏ, nằm trong hố yên xương bướm
      - Não thùy hạch
        
        nguồn gốc: nội phôi bì
        
        phát triển thành thùy trước, thùy giữa
      - Não thùy thần kinh
        
        nguồn: ngoại phôi bì
        
        phát triển thành thùy sau
      - Tĩnh mạch cửa tuyến não thùy
        
        nguồn gốc: MM của ĐM tuyến não thùy
        
        hormone hạ tầng thị giác xuống tuyến não thùy phải qua TM này
        
        ảnh hưởng bởi vùng dưới đồi
    - - KTT thùy trước
        
        STH hay GH
        
        biến dưỡng pro
        
        dị hóa mỡ
        
        tăng trưởng xương, cơ bắp
        
        TSH: kích thích tuyến giáp tăng sx thyroxine
        
        FSH
        
        phát triển nang noãn
        
        sinh tinh trùng
        
        LH
        
        sự rụng trứng
        
        ICSH: tiết testosterone
        
        ACTH: kích thích vỏ tuyến thượng thận tăng sx glucocorticoid
        
        PRL hay LTH
        
        duy trì hoàng thể
        
        sự sinh sữa
      - KTT thùy giữa: MSH sắc tố melanin da và lông
      - KTT thùy sau
        
        Oxytocin
        
        co thắt cơ trơn tử cung khi sinh đẻ
        
        cơ trơn tuyến sữa gây thải sữa
        
        ADH
        
        co thắt cơ trơn thành mạch máu, tăng huyết áp
        
        tái hấp thu nước, giảm bài tiết nước tiểu
    - - Nhược năng
        
        cơ thể suy mòn
        
        thoái hóa tuyến sinh dục
        
        giảm trao đổi chất: bệnh lùn, tí hon
        
        bài tiết nước tiểu quá nhiều, bị mất nước, rối loạn điện ly
      - Ưu năng: bệnh khổng lồ
  - - - bao bọc bởi bao LK
      - chứa thể keo có hàm lượng Iod 1%
      - nằm hai bên phần đầu của khí quản, sau thực quản, cạnh trong của ĐM cổ chung
      - bào thai, thú non > trưởng thành; già nhỏ dần; cái > đực
    - - Thyroxine
        
        Kích thích trao đổi chất, tăng ocid hóa và hô hấp mô bào
        
        phát triển mô xương
        
        T3 và T4, T3 hoạt lực gấp 2 lần T4
        
        ức chế phân giải adrenaline và nor-adrenaline
        
        điều hòa TK
      - Calcitonin
        
        Tích trữ Ca2+ trong xương
        
        Giảm Ca2+ trong máu
    - - Nhược năng: phù niêm, bệnh đần
      - Thiếu iod: bướu cổ
      - Ưu năng: Bệnh basedose
  - - - rất nhỏ, nằm liên kết với mô LK của tuyến giáp
      - gồm 2 đôi tuyến phó giáp: trong và ngoài
      - bao bọc bởi mô LK
    - - Ruột: tăng hấp thu Ca2+
      - Thận: hoạt hóa vitamin D, tăng tái hấp thu Ca2+
      - Xương:hoạt hóa nguyên bào xương
  - - - ở cạnh trước của thận
      - gồm 2 phần có nguồn gốc khác nhau
      - bọc bởi mô LK mỏng nhưng chắc chăn
      - Phần vỏ: từ trung mô
      - Phần tủy: từ ngoại phôi bì, liên kết hệ TK giao cảm
      - 1 phút, máu đi qua gấp 5-6 lần thể tích
    - - KTT vùng tủy
        
        tăng huyết áp, tăng nhịp tim
        
        adrenaline và nor-adrenaline
        
        giảm glycogen ở gan, tăng glucose đường huyết
        
        giãn phế quản
        
        giảm sản xuất nước tiểu
      - KTT vùng vỏ
        
        Glucocorticoid
        
        Cortisol: trao đổi NaCl, biến dưỡng glucose
        
        Deoxycorticosterone và hydrocortisone: chuyển pro thành glucose
        
        các steroid sinh dục
        
        Aldosterone: giảm phân tiết Na+, tăng tái hấp thu Na+ và nước
  - - - Thymosine và TFH: phát triển lympho
      - Thymosterine: ức chế tạo lympho và ung thư
      - HTH và LSH: gia tăng BC đơn nhân
    - - ở phần trước của vùng trung thất, vùng trước tim
      - ngựa và chó khoảng 3 tuổi bị thoái hóa
      - nguồn: mô LK và bạch huyết
      - bao bọc bởi nang LK
      - vỏ màu sáng, tủy màu sẫm chứa lympho
  - - - tế bào beta: tiết insulin
      - tế bào alpha: tiết glucagon