Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ระบบทางเดินหายใจ, H=Isoniazid, R=Rifampicin, S-Streptomycin, Z…

- - - - หอบเหนื่อย หายใจลำบาก ตื่นมากลางดึกโดยมีอาการหอบเหนื่อยเฉียบพลัน
    - - ยาขยายหลอดลม (Bronchodilators)
        
        Short-acting beta-agonist ออกฤทธิ์เร็วและสั้น เช่น Salbutamol, Terbutaline
        
        Long-acting beta-agonist ออกฤทธิ์นาน เช่น Forkoterol, Salmeterol
      - Anticholinergic
      - Anti-inflammation
  - - - ไอเรื้อรัง มี purulent sputum จำนวนมากฟังปอดมีเสียง Crackles และ Rhonchi ทั่วปอด
    - - เลิกสูบบุหรี่
      - ใช้ยาปฏิชีวนะ
      - สร้างภูมิคุ้มกันที่มีผลโดยตรงต่อปอด (Influenza and Pneumococcal vaccine)
    - - ยากลุ่ม Bronchodilator
    - - Chest physical therapy techniques : การจัดท่า เคาะปอด
      - Provide humidification เพื่อให้เสมหะอ่อนตัวและหลุดออกได้ง่าย
      - Low inflow O2
  - - - ไข้สูง หนาวสั่น หายใจหอบเหนื่อย Dyspnea ฟังเสียงปอดได้ยิน Crepitation
    - - ให้ยาปฏิชีวนะโดยเร็วที่สุด
  - - - ไข้สูง หนาวสั่น ปวดเมื่อยตามตัว ไอมีเสมหะ เมื่อฝีแตก เสมหะอาจเป็นหนอง มีกลิ่นเหม็นและมีเลือดปนได้ มีอาการเจ็บหน้าอกแบบเยื่อหุ้มปอดอักเสบ (Pleuritic chest pain)
    - - ลดการติดเชื้อในปอดโดยให้ยาปฏชีวนะโดยเร็วที่สุด
      - บรรเทาอาการโดยพยายามขับเสมหะออกให้มากที่สุดโดยการไอและอาจทำ Postural drainage วันละ 2 ครั้ง เช้าและก่อนนอน
  - - - ระยะแรกมักไม่แสดงอาการ แต่จะมีสัญญาณ เช่น ไอเรื้อรังเป็นเวลานาน หายใจลำบากเป็นเวลานาน เจ็บหน้าอก นิ้วปุ้ม หายใจมีเสียง Wheezing
    - - ขึ้นอยู่กับความรุนแรง และผู้ป่วยอยู่ในระยะใด
  - - - Exploratory thoracotomy
      - Resectional pulmonary surgery
        
        Pneumonectomy
        
        Lobectomy
        
        Segment resection
        
        Wedge resection
      - Decortication
      - Thoracoplasty
    - - พบมากที่สุด คือ Dyspnea เนื่องจากปอดข้างที่เหลือแฟบ ผนังทรวงอกกดรัด ไม่ค่อยมีการเคลื่อนไหว
    - - ผู้ป่วย Lobectomy ให้นอนตะแคงทับข้างที่ไม่ได้ผ่าตัด
      - ผู้ป่วย Pneumonectomy ให้นอนหงายหรือตะแคงทับข้างที่ผ่าตัด
  - - - ผู้ป่วยอุบัติเหตุที่ได้รับการบาดเจ็บต่อทรวงอก
      - ผู้ป่วยที่มีโรคของอวัยวะในทรวงอก : Spontaneous pneumothorax, Empyema thoracis
      - ผู้ป่วยหลังการผ่าตัดรักษาโรคในช่องทรวงอก
    - - ส่วนของท่อระบายทรวงอกที่ต่อกับตัวผู้ป่วย ควรทำความสะอาดด้วยวิธีปลอดเชื้อ และเปลี่ยน gauze ปิดแผลอย่างน้อย ทุก 2-3 วัน
      - ส่วนของท่อระบายที่ต่อเข้ากับตัวหนอนเชื่อม (connector) และขวดระบายทรวงอก ต้องทำการตรวจเช็คอยู่เสมอว่า รอยต่อต่าง ๆ ไม่มีการรั่วซึม หรือ หลุด จะต้องใช้พลาสเตอร์เหนียวยึดรอยต่อ
      - จัดวางขวดระบายทรวงอกให้อยู่ต่ำกว่าระดับทรวงอกของผู้ป่วยเพื่อป้องกันการดูดกลับของน้ำจากขวดระบาย ย้อนกลับเข้าไปในทรวงอกผู้ป่วย (siphon effect) ซึ่งในทางทฤษฎีแล้วสามารถนำไปสู่การติดเชื้อแบบดูดขึ้น ได้ (ascending infection)
    - - สาเหตุที่ทำให้ต้องใส่ท่อระบายทรวงอก ได้รับการแก้ไขเรียบร้อยแล้วอาการ โดยทั่วไปดีขึ้นแล้ว
      - สิ่งที่ระบายผ่านท่อระบายทรวงอกจะต้องลดลงเป็นลำดับ
      - การถอดท่อระบายทรวงอกออก ควรทำการดึงท่อระบายทรวงอกออกในขณะที่ให้ผู้ป่วยอยู่ในภาวะหายใจออกสุดแล้วกลั้นไว้ (valsalva maneuver: คือการ force exhale against a closed glotis, and holding breath) หรือ หายใจเข้าเต็มที่ (full/peak inspiration)
  - - - ระดับที่ 1 ไม่มีข้อจำกัดใดๆ สามารถทำงานได้ตามปกติโดยไม่หอบเหนื่อย FEV, ประมาณ 3 Lits
      - ระดับที่ 2 มีข้อจำกัดเล็กน้อย-ปานกลาง ทำงานได้ แต่ทำงานที่หนักไม่ได้ ขึ้นบันได 1 ชั้นได้ ไม่หอบเหนื่อย ต้องเริ่มปรับแผนในการดำเนินชีวิต FEV, ประมาณ 2-3 Lits
      - ระดับที่ 3 มีข้อจำกัดชัดเจนขึ้น ไม่สามารถทำงนได้ตามปกติ แต่ยัช่วยเหลือตัวเองได้ เดินราบได้น้อยลง ขึ้นบันไดเหนื่อย FEV, ประมาณ 1.5-2 Lits
      - ระดับที่ 4 มีข้อจำกัดในการทำกิจกรรมมากขึ้น ไม่สามารถทำงานได้ เคลื่อนไหวได้จำกัด ขึ้นบันไดต้องหยุดพัก ยังดูแลตนเองได้ FEV, ประมาณ 1.2 Lits
      - ระดับที่ 5 มีข้อจำกัดมาก ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ เดิน 2-3 ก้าว/ลุกนั่งก็เหนื่อย FEV, < 0.5 Lits
    - - บรรเทาอาการของโรคให้ลดน้อยลง
        
        ให้ออกซิเจนในขนาดที่พอเหมาะ -> cannula 1-2 lit/min
        
        Controlled oxygen therapy ปรับอัตราการไหลของ ออกซิเจนเพื่อให้ได้ หรือ Sp02 90-92 %
      - การให้ยาขยายหลอดลม
        
        B2 agonist
        
        Anticholinergic
        
        Corticosteroid
  - - - หายใจหอบเหนื่อยมากอย่างกระทันหัน ใจสั่น แน่นหน้าอก (pleuritic pain), อาการไอเป็นเลือด ซึ่งเกิดจากการมีการตายของเนื้อปอด
      - hypoxemia หัวใจเต้นเร็ว หลอดเลือดดำที่คอโปง (elevated jugular venous pressure)
      - ผู้ป่วยที่สงสัย PE ควรจะตรวจดูว่ามี ขา หรือ น่องบวม ปวด หรือ ไม่ ซึ่งมักเป็นข้างในข้างหนึ่ง
    - - การรักษาเบื้องตัน ได้แก่ การ resuscitation ในกรณี ที่ผู้ป่วยมีอาการช็อก หรือ หัวใจวาย
      - การให้การรักษาเฉพาะโรด ได้แก่ การให้ยาละลายลิ่มเลือด (thrombolytics)ล ยาต้านลิ่ม เลือด (anticoagulant)
      - การผ่าตัดเอาลิ่มเลือดออก (surgical embolectomy) จะทำในผู้ป่วยที่มีอาการช็อค มีข้อห้ามใน การให้ยาละลายลิ่มเลือด หรือในกรณีที่ PE เรื้อรัง ที่มีความดันในปอด (pulmonary hypertension) สูงมาก
  - - - MAD DOG
        
        M - Morphine
        
        A - Aminophylline
        
        D - Digitalis
        
        D - Diuretics (Lasix)
        
        O - Oxygen
        
        G - Gases (Blood Gases/ABGs)
    - - ให้นอนศีรษะสูงในท่านั่ง หรือนั่งห้อยเท้า เพื่อให้เลือดไหลกลับเข้าสู่หัวใจและปอดลดลง
      - ดูแลให้ได้รับยา; MO ไนโตรกลีเซอรีน ยาขับปัสสาวะ ยารักษาอาการหัวใจเต้นผิดจังหวะ Digoxin ยาลดความดันโลหิตตามแผนการรักษา
  - - - 2HRZE(S)/4HR
      - 2HRZES/1HRZE/5HRE
      - 2HRZ/4HR
      - Isoniazid หรือ ยาตัวอื่นที่ไม่เคยได้ 3-4 ตัวใน 3 เดือนแรก + 2 ตัวต่อเนื่องอีก 18 เดือน
  - - - Acute hypoxic respiratory failure (AHRF type1)
        
        พบในภาวะที่มีแรงดันออกซิเจนในบรรยากาศต่ำ ภาวะที่มีการระบายอากาศลดลง ภาวะที่มีการและเปลี่ยน gas ผิดปกติ ภาวะไม่สมดุลระหว่างการระบายอากาศและการไหลเวียนเลือด ภาวะเลือดดำไหลลัดทางเดินเลือดแดง
      - Hypercapnic respiratory failure (AHRF type2)
        
        ส่วนใหญ่เกิดจากโรคของระบบประสาทและกล้ามเนื้อที่ควบคุมการหายใจเข้าออก
    - - Hypoxemia : ชีพจรเร็ว ความดันโลหิตสูง เหงื่อออก กระสับกระส่าย หัวใจเต้นผิดจังหวะ หายใจเร็วลึก
      - Tissue hypoxia : ทำให้กดระบบประสาทส่วนกลาง ความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง ชัก หมดสติ หยุดหายใจได้ มีผลต่อระบบหัวใจและหลอดเลือดทำให้ ความแรงในการบีบตัวของหัวใจลดลง หัวใจเต้นผิดจังหวะ ความนโลหิตต่ำ ระบบไต
      - Cyanosis จากที่มี Hb ที่ไม่จับกับ O, มากกว่า 5 gm% Pt.จะเขียวเมื่อ PaO, < 50 mmHg
      - Hypercapnia : กระตุ้น Sympathetic ผู้ป่วยจะมี P เร็ว BP สูงในระยะแรก, กระตุ้นศูนย์หายใจ ทำให้หายใจเร็วลึก, กดการทำงานของกล้ามเนื้อหัวใจ หัวใจบีบตัวลดลง เต้นผิดจังหวะ
  - - - สาเหตุ อาจเป็นได้ทั้งจากความผิดปกติที่ปอดโดยตรง ที่พบบ่อย เช่น ปอดอักเสบจากการติดเชื้อ จมน้ำ สำลัก และความผิดปกติที่ระบบอื่นแต่ส่งผลกระทบมาที่ปอด เช่น sepsis, massive transfusion
    - - การรักษาแบบจำเพาะเจาะจงต่อสาเหตุที่ทำให้เกิด ARDS
      - การรักษาแบบประคับประคองเพื่อช่วยให้พ้นจากภาวะวิกฤต
        
        การใช้เครื่องช่วยหายใจ
        
        ยา
        
        การดูแลรักษาด้านโภชนาการ สารน้ำ และเกลือแร่
        
        การรักษาและป้องกันปอดอักเสบแทรกซ้อนจากการใช้เครื่องช่วยหายใจ
- - - - ภาวะพร่องออกซิเจน เนื่องจากมีการอุดกั้นทางเดินหายใจหรือท่อต่างๆ การรั่วของลมในตำแหน่งข้อต่อต่างๆ การตั้งเครื่องช่วยหายใจไม่ถูกต้อง
      - การติดเชื้อทางเดินหายใจ การใส่ท่อช่วยหายใจและการใช้เครื่องช่วยหายใจเป็นเวลานาน จะทำให้เกิดปอดอักเสบติดเชื้อ ที่เรียกว่า VAP (Ventilator associated pneumonia) ซึ่งพบได้บ่อยถึง 20 - 50% ของการติดเชื้อในโรงพยาบาล
      - ความไม่สมดุลของกรดด่างที่เกิดขึ้นจากการหายใจ
      - การขาดสารอาหารและความไม่สมดุลน้ำ เนื่องจากการเผาผลาญของร่างกายเพิ่มขึ้น
      - มีการทำลายเนื้อเยื่อบริเวณปาก จมูก และหลอดลม เนื่องจากความดันของลมในกระเปาะท่อหลอดลมคอ หรือการเลื่อนไปมาของท่อหลอดลม
  - - - ประเมินผู้ป่วย : ผู้ป่วยดีขึ้นหรือไม่ เหตุที่ทำให้ต้องใช้การช่วยหายใจถูกแก้ไขหรือยัง ผู้ป่วยมีอาการทางคลินิกคงที่หรือไม่ และประเมินความพร้อมทางสรีรวิทยาของผู้ป่วย โดยประเมินปัจจัยที่เป็นเหตุให้แพทย์หย่าเครื่องช่วยหายใจ
    - - Conventional method เป็นวิธีที่ใช้กันทั่วไป โดยลองให้ออกซิเจน T-piece กรณีผู้ป่วยใช้เครื่องช่วยหายใจมาไม่นานเกินไป (ไม่ควรเกิน 5 วัน) ทำได้ 2 วิธี
        
        การหยุดใช้เครื่องช่วยหายใจทันที แล้วให้ผู้ป่วยหายใจผ่าน T-piece แทน ปกติจะเริ่มลองที่ 30 นาที แล้วค่อยๆ เพิ่มเวลา วิธีนี้เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่ให้เครื่องช่วยหายใจหลังผ่าตัด
        
        ค่อยๆ หย่าเครื่องช่วยหายใจ ให้ผู้ป่วยหายใจผ่าน T-tUbe เป็นเวลาสั้นๆ ก่อน แล้วค่อยๆ เพิ่มให้นานขึ้น เช่น เริ่ม 5 นาที แล้วค่อยๆ เพิ่มเป็น 60 นาที หรือมากกว่า ทุก 2-3 ชั่วโมง
      - Intermittent mandatory method เป็นการลดอัตราการทำงานของเครื่องช่วยหายใจลงเรื่อยๆ ปล่อยให้ผู้ป่วยหายใจเองเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จนกระทั่งหยุดเครื่องได้
- - - - จาม คัดจมูก น้ำมูกใส คันตา เยื่อบุโพรงจมูกซีด/แดง
    - - Corticosteroid, Antihistamine (2nd generation)
  - - - ไข้ อ่อนเพลีย มีน้ำมูก เจ็บคอ อาจมีภาวะแทรกซ้อน เช่น ติดเชื้อ, Otitis media, Sinusitis, Pneumonia
    - - Antihistamine, Decongestants, Antitussives, Antipyretics หลีกเลี่ยงการใช้ Antibiotic เนื่องจากเป็นการติดเชื้อไวรัส
  - - - มีการระคายเคืองหรือติดเชื้อ
      - มลพิษทางอากาศ การสูบบุกรี่ ก๊าซต่างๆ หรือเกิดจากไวรัส แบคทีเรีย รา พยาธิ
    - - เกิดเสมหะเป็นมูก หนอง เหนียวข้น เกาะค้างอยู่ในหลอดลม
    - - ฟังปอดได้ยินเสียง Rhonchi หายใจไม่สม่ำเสมอ หายใจลำบาก
    - - เมื่อนำเสมหะมาย้อมสี จะพบ Mononuclear cell มากแต่ถ้าติดเชื้อแบคทีเรีย จะพบ WBC ประเภท Polymorphonuclear
    - - ยาบรรเทาอาการไอ เช่น Codeine, Romilar