Сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясы
Д. Клустердің ойынша сын
тұрғысынан
ойлаудың 5 қыры бар:
Сын тұрғысынан ойлау – бұл қиын тапсырманың шешімін табу үшін жасалатын дұрыс шешім. Сол шешімге сенудің бірден бір жолы.
Сын тұрғысынан ойлау— бұл ақпарат пен ойдың бірігіп алудың шынайы тәсілі. Ақпаратты алу ғана емес, сонымен қатар алған ақпаратты сыни тұрғыдан бағалап, ой елегінен өткізу арқылы қолдану.
Сын тұрғысынан ойлау-оқушының дұрыс ойлануына жасалатын ой моделі және ой әрекетінің қызметі.
Сын тұрғысынан ойлау— шығармашылық ойлауын дамытатын ең маңызды бағыт.
Сын тұрғысынан ойлауды дамтыу құралы деп айтуға келмейтін зияткерліктің түрлері:
-Қарапайым және қиын ойларды түсінуін;
-Есте сақтау;
- Шығармашылықта: спортшының, суретшінің, музыканттың интуитивтік ойлауы;
Екінші-бұл ойын қорыту;
Төртінші-бұл ойын дәлелдеуі;
Бесінші-сын тұрғысынан ойлаудың өзі әлеуметтік ойлау болып табылады (өмірмен байланысты).
Бірінші-бұл өз бетімен ойлау;
Үшінші-бұл проблемалық және сол ойын бағалай білуі;
Сын тұрғысынан ойлау технологиясы анықтағандай 6 компоненттен тұрады.
Сыни ойлаушы:
click to edit
Әртүрлі ойлармен санасып, өз ойын дәлелдеуге тырысады;
Тақырып бойынша мәселені шеше біледі;
өз ойын қалыптастыра біледі;
Дәлелді пікірталас құра алады;
Бірлескен жұмыстан түбегейлі шешім шығаруды толықтай құптайды;
Кезкелген сұрақтың шешімін табу үшін адамның қабылдауының өзі көптеген факторлардың әсерінен болатынына түсінеді және бағалай біледі.
Сын тұрғысынан ойлау технологиясының негізгі белгілері:
Осы технологияның мақсаты-оқушылардың ойлау дағдыларын, оқуда ғана емес тұрмыстық өмірде де(толық түбегейлі шешім қабылдауға, түрлі жағдайттардың қыр-сырын білуге, ақпаратпен жұмыс жасауға және оны талдай алуына) дамыту;
СТО технолгиясының негізі— сабақтың үш бағыттық құрылымында:
Ойлау ;
Кері байланыс;
Ой шақыру;
Ой шақыру тапсырмалары:
Өтілетін материалға деген оқушылардың қызығушылығын ояту;
Өтілетін тақырыпты оқушылардың өздері анықтауға мүмкіндік беру;
Өтілетін (оқытылатын) материал бойынша оқушылардың білімдерін жаңарту, не болмаса естеріне түсіру;
Ойды жүзеге асыру үшін берілетін тапсырмалар—
Өткен тақырып пен жаңа тақырыпты байланыстыра білуге жағадай жасау;
Өтілетін тақырыпты белсенді меңгеруіне жағдай жасау;
Кері байланыстың тапсырмалары-
Өтілген тақырып бойынша өз ойын қорытуға көмек беру;
Келесі тақырыпты өзбетімен анықтауға көмек беру;
СТО дамытудың түрі мен құралдары:
Ұжымдық пікірталас;
Топпен және жұппен жұмыстардың әртүрі;
Түрлі көзқарастағы тапсырмалар құрастыру;
Дебаттар;
Мәтіндер талдауы;
Пікірталастар;
Тақырып бойынша жинақ;
Оқушылардың жазба жұмыстарын жариялау;
СТО технологиясындағы мұғалім ролі:
Өз бетімен дұрыс шешім шығаруға жағдай жасайды;
Оқушыларға өзбеттерімен шешім шығаруға мүмкіндік береді;
Түрлі пікірлермен бетпе-бет келеді;
Қалыптасқан танымдық ішкі жағдаяттарды дайындайды;
Оқушыларды анықталған бағытқа бағыттау;