Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ป่วยที่มีปัญหาตา หู คอ จมูก - Coggle Diagram

- - - - เชื้อแบคทีเรีย ไวรัส เชื้อรา เชื้อ Treponema pallidum ขาด vitamin A โรคของประสาทสมองคู่ที่ 5 ตาแห้ง
    - - แผลกว้างและลึก => ใช้ Conjunctival flap คลุมและเย็บเปลือกตา (Tarsorrhaphy)
        กระจกตาทะลุและม่านตามาอุดปากแผล => ทำ Iridectomy
        เกิดแผลที่กระจกตา => Keratoplasty
        ถ้าอักเสบลุกลามมาก => Enucleation
    - - ใช้ Chloramphenicol, Neomycin, Polymycin, Sulphacetamide หยอดตา
        ถ้าอักเสบรุนแรงหรือแผลลึก ใช้ Atropine 1%, Homotropine 5%
  - - - มีเลือดออกในช่องม่านตา (Anterior chamber) มักเกิดจากแรงกระแทกบริเวณตาโดยตรง
    - - นอนพักแบบ Absolute bed rest ศรีษะสูง 30 องศา ปิด Eye shield ครอบตาไว้โดยไม่ต้องปิด Eye pad
    - - ใช้ Atropine 1% หยอดตา
        ถ้าความดันลูกตาสูง 20 mmHg. ใช้ Timolol 0.5%
  - - - เป็นการเสื่อมของเยื่อบุตา เป็นเนื้อสีแดงรูปสามเหลี่ยมยื่นผ่านตาดํา เกิดจากการถูกแสง Ultraviolet และส่ิงที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองตา เช่น ลม ฝุ่น ควัน ความแห้งแล้ง พบมากในกรรมกรและเกษตรกร
    - - การผ่าตัด
  - - - เกิดจากความผิดปกติตั้งแต่กำเนิด เนื่องจากแม่ป่วยเป็นหัดเยอรมันขณะตั้งครรภ์, อุบัติเหตุ, ภาวะแทรกซ้อนของเบาหวาน, ความเสื่อมสภาพตามอายุ
    - - ผ่าตัดเอาต้อกระจกออกแล้วฝังเลนส์แก้วตาเทียมเข้าไปในลูกตา
      - ทำ Extracapsular cataract extraction : ECCE
      - ใช้วิธี Phacoemulsification วิธีนี้ปัจจุบันนิยมใช้ เนื่องจากมีภาวะแทรกซ้อนและระยะพักฟื้นน้อย
      - ภาวะแทรกซ้อน : ติดเชื้อในลูกตา, เลือดออกในช่องหน้าตา, เกิดต้อกระจกซ้ำ, จอประสาทหลุดออก
  - - - เส้นประสาทตาถูกกดทับจากการคั่งของน้ำภายในลูกตาทำให้ความดันลูกตาเพิ่มขึ้น ทำให้เลือดไปเลี้ยงที่เส้นประสาทตาลดลง
    - - รักษาด้วยเลเซอร์ (Trabeculoplasty) โดยทําทางระบายนํ้าใหม่ การทํา Iridotomy ทํารูเปิดของม่านตาเพื่อเปิดทางระบายที่อุดตัน, ผ่าตัดลดการสร้าง Aqueous humor
- - - - เกิดจากการติดเชื้อราแบคทีเรีย Staphylococcus, Pseudomonas proteus, Streptococcus ในช่องหู เริ่มจากมีตุ่มแดง -> ตุ่มหนอง
      - เกิดจากการแคะหู ทำความสะอาดรูหู ที่มีน้ำหรือส่ิงสกปรกเข้าหู
      - มักจะเกิดเป็นซํ้าๆในคนเป็นเบาหวาน
    - - ผ่าระบายหนองออก
    - - ทำความสะอาดช่องหู แล้วหยอดยาหรือให้ยาปฏิชีวนะ เช่น Penicillin, Erythromycin หรือใช้ Antibiotic ointment ป้ายในหู
  - - - การอุดตันของ Eustachian tube เช่น Adenoid gland โต
        เนื้องอกหรือมะเร็งที่ช่องคอ โพรงจมูกทำให้ไปอุดรูเปิดของ Eustachian tube
      - ติดเชื้อของระบบทางเดินหายใจส่วนต้น เช่น หวัดทอนซิลอักเสบ ทำให้เยื่อบุของ Eustachian tube บวม
    - - ผ่าตัดเยื่อแก้วหู (Myringotomy) เจาะเยื่อแก้วหูเพื่อระบายหนองหรือน้ำออกทาง Eustachian tube เพื่อปรับความดันในช่องหูช้ันกลาง
    - - หากมีการอักเสบของหูช้ันกลางจากโรคภูมิแพ้ จะได้รับยา Antihistamine และ Decongestant ยาลดไข้ ยา Steroid
      - หากมีการอักเสบของหูช้ันกลางบ่อยๆ จะได้รับยา Amoxicillin, Ampicillin, Erythromycin, Sulfonamide
  - - - ติดเชื้อในหูช้ันกลางและกระดูก Mastoid
      - กระทบกระเทือนจนทําให้มีการแตกของกระดูก Temporal
      - เสียงดังมากๆ หรือใช้ของมีคมแคะหู
    - - หากเยื่อแก้วหูฉีกขาดไม่เกิน 3 มิลลิเมตรจะปิดได้เอง
      - หากเยื่อแก้วหูฉีกขาดเป็นขนาดใหญ่ จะผ่าตัดปะเยื่อแก้วหู (Myringoplasty)
    - - หากเยื่อแก้วหูทะลุจากการติดเชื้อ จะให้ยาปฏิชีวนะ
  - - - มักเป็นเนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรง (Benign type)
        แต่มีบางรายพบเป็นชนิดร้ายแรงได้ (Malignant cell) โดยมากพบบริเวณใบหู
    - - ผ่าตัด
      - ฉายรังสี
  - - - เกิดจากกรรมพันธุ์ มักมีการเปลี่ยนแปลงของกระดูกหูตั้งแต่เด็ก แต่อาการจะเด่นชัดในวัยกลางคน
    - - ใช้ส้อมเสียง (Turning fork) ตรวจการได้ยินแบบ Rinne test พบการนําเสียงทางกระดูกดีกว่าการนําเสียงทางอากาศ
      - ใช้ Audiometer พบการเปลี่ยนแปลงของกราฟการนําเสียงผ่านอากาศ ในขณะที่กราฟแสดงการนํา เสียงผ่านกระดูกปกติ
    - - ผ่าตัดตกแต่งกระดูกหู (Stapedectomy) ในรายที่ไม่ได้ผ่าตัดจะใช้เครื่องช่วยฟัง
  - - - เกิดจากโรคของหูช้ันในหรือจากความผิดปกติของเส้นประสาทสมองคู่ที่ 8 (Auditory nerve) ทำให้สูญเสียการได้ยิน หรืออาจเป็นแต่กำเนิด/ตั้งแต่อยู่ในครรภ์
      - หูช้ันในอักเสบหรือการได้รับความกระทบกระเทือนทำลาย Auditory nerve จากการประกอบอาชีพซึ่งได้รับเสียงดังมากๆ อยู่เสมอ
      - การเสื่อมของ Auditory nerve ในผู้สูงอายุ
    - - ใช้เครื่องช่วยฟัง
      - แนะนำผู้ป่วยใช้การฟังเสียงร่วมกับการใช้ตาดูริมฝีปาก
  - - - การอุดตันเป็นสาเหตุของอาการปวดหูได้รู้สึกหูอื้อและการรับฟังเสียงลดลง พบมากในผู้สูงอายุ
    - - นําขี้หูออก โดยการใช้เครื่องดูด โดยใส่ Glycerin หรือ Mineral oil, Hydrogen peroxide อุ่นๆ 2-3 หยด หยดเข้าไปในช่องหู 30 นาทีเพื่อให้ขี้หูอ่อนตัว วันละ 2-3 คร้ัง หลายๆ วันก่อนใช้เครื่องดูด โดยแรงดันต่ำมากๆ เพื่อป้องกันเยื่อแก้วหูทะลุ
        *ในผู้ป่วยเบาหวาน ต้องใช้น้ำยาที่สะอาดปราศจากเชื้อ
        ถ้ามีขี้หูอุดตันไม่มาก สามารถใช้เครื่องมือช่วยในการนําออก
  - - - เกิดจากแมลง วัตถุเล็กๆ หรือน้ำเข้าหู
    - - แมลงเข้าหูให้ใช้นํ้าหยอดเข้าไปในหู แมลงจะลอยออกมา แต่ถ้าเป็นแมลงที่กัด เช่น มด ใช้แอลกอฮอล์ 70% หยอดลงไปฆ่าให้ตายเสียก่อนแล้วใช้ Ear forceps คีบออก
      - ถ้าเป็นวัตถุเล็กๆ เข้าหู ให้ใช้ Ear forceps คีบออก
      - ถ้านํ้าเข้าหูให้หยอดนํ้าเข้าไปในหูอีก แล้วดึงใบหูไปข้างหลังหรือกดต่ิงหน้าหู เพื่อให้นํ้าที่ใส่ เข้าไปใหม่ไปรวมกบันํ้าที่ค้างอยู่ แล้วตะแคงหูเทนํ้าออก
  - - - เกิดจากความผิดปกตขิอง Otolith ที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับการควบคุมการทรงตัว
      - มีการเสื่อมของกระดูกคอ ทำให้กระดูกคองอกไปกดหลอดเลือดสมอง
    - - แนะนำให้นอนหัวสูง ห้ามเคลื่อนไหว เวลามีอาการไม่ควรปีนที่สูงหรือดำน้ำ
      - สอนให้บริหารศีรษะ (Head balance exercise) เพื่อการทรงตัว
    - - ให้ยาระงับอาการคลื่นไส้ อาเจียน เวียนศีรษะ
- - - - ได้รับการกระทบกระเทือนจากอุบัติเหตุบริเวณจมูก
      - ขณะคลอดจมูกถูกกดทับกับกระดูกเชิงกรานของแม่
      - มีการแตกหักของจมูก ทำให้เกิดการเจริญผิดปกติของ Fibrous tissue จนทำให้กระดูกคดงอผิดรูป
    - - ผ่าตัด Septoplasty หรือ Sub Mucous Resection (SMR)โดยใส่ nasal packing ไว้ 1-2 วันหลังผ่าตัดเนื่องจากอาจมีเลือดคั่งได้
    - - ให้ยา Decongestant, ยาแก้ปวด
  - - - เกิดจากการอักเสบเรื้อรังของจมูกจากการเป็นโรคหวัด ภูมิแพ้หรือได้รับการระคายเคืองนานๆ เช่น ในผู้ป่วยจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ (Allergic Rhinitis), หอบหืด (Asthma)
    - - ผ่าตัด Nasal Polypectomy
    - - เพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซํ้า จะให้ยา prednisolone หลังผ่าตัด 1-2 สัปดาห์ นาน 5-7 วัน
        และให้ยากลุ่ม Steroid พ่นจมูกนาน 3 เดือน
  - - - ได้รับสารที่ระคายเคืองพบในคนทำงานโรงงานอตุสาหกรรมที่มีฝุ่นละอองและสิ่งระคายเคือง เช่น อตุสาหกรรมทำเครื่องเรือน เครื่องเงินและทองขาว
    - - การผ่าตัด Subtotal หรือ Total Maxillectomy ร่วมกับรังสีรักษา
      - ควักลูกตาออก (Orbital Exenteration)
- - - - เกิดจากการสูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์และการระคายเคือง
    - - การผ่าตัดเอาก้อนเนื้องอกที่ลิ้นหรือต่อมน้ำเหลืองที่คอออก และใช้เนื้อเยื่อ Flap และจะเจาะคอใส่ท่อระบาย Penrose drain หรือ Jackson pratt เพื่อระบายเลือดและน้ำเหลืองหลังผ่าตัด
      - ใช้รังสีรักษา โดยจะใช้ก่อนหรือหลังผ่าตัด หรือใช้รังสีรักษาเพียงอย่างเดียวในกรณีที่เป็นมะเร็งระยะแรกๆ
      - ใช้เคมีบำบัด อาจใช้ร่วมกับการผ่าตัดหรือรังสีรักษา
      - ใช้ความเย็นจัดจี้ เพื่อให้เนื้อมะเร็งส่วนที่แข็งหลุดออกไป (สำหรับเนื้อเยื่อขนาดเล็ก 2-3 เซนติเมตร)
  - - - เกิดจากการสืบบุหรี่อย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน (มากกว่า 20 มวนต่อวัน)
      - หากดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ร่วมด้วย จะมีความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งกล่องเสียงมากขึ้น
      - เกิดจากการถูกสารที่ระคายเคืองต่อเยื่อบุกล่องเสียง จนทำให้กล่องเสียงอักเสบบ่อยๆ
    - - ผ่าตัดกล่องเสียงออกบางส่วน (Partial laryngectomy) จะทำเฉพาะในมะเร็งที่สายเสียง (Glottic tumor) เท่านั้น
      - ผ่าตัดกล่องเสียงแบบถอนราก (Conservative laryngectomy) ผ่าตัดส่วนของกล่องเสียงที่เป็นมะเร็งออก ร่วมกับตัดส่วนที่มะเร็งแพร่กระจาย
      - ผ่าตัดกล่องเสียงออกทั้งหมดรวมทั้งกระดูกบริเวณข้างเคียง (Total laryngectomy) เอากล่องเสียงออกท้ังหมด รวมทั้ง Hyoid bone, Cricoid cartilage และ Tracheal ring จึงไม่มีทางติดต่อระหว่างคอกับหลอดลม และหลอดลมที่เหลือจะถูกเย็บติดกับผิวหนังที่คอ ซึ่งเจาะไว้เป็นรูเปิดถาวร ให้ผู้ป่วยใช้หายใจไปตลอดชีวิต
      - ภาวะแทรกซ้อน
        
        แผลเย็บอาจแยกได้ จากการที่น้ำลายของผู้ป่วยซึมเข้าไปตรงบริเวณแผล
        
        การแตกของ Carotid artery เกิดในผู้ป่วยผ่าตัดกล่องเสียงแบบถอนราก ที่ได้รับการฉายแสงก่อนผ่าตัดและมีการทะลุของคอ ทำให้เลือดออกมาจนผู้ป่วยเสียชีวิตได้ในไม่กี่นาที