Cái chung tồn tại thực sự, nhưng chỉ tồn tại trong cái riêng chứ không tồn tại biệt lập, lơ lửng đâu đó bên cạnh cái riêng

Mỗi loài cá đều có đặc điểm thuộc tính khác nhau: tròn, dẹp, dài, ngắn, màu sắc...nhưng ở chúng đều có thuộc tính chung giống nhau: động vật xương sống, sống dưới nước,thở bằng mang, bơi bằng vây...

Cái riêng chỉ tồn tại trong mối liên hệ đưa đến cái chung.Có nghĩa là cái riêng tồn tại độc lập, nhưng không có nghĩa là cái riêng hoàn toàn cô lập với cái khác.Ngược lại, bất cứ cái riêng nào cũng tham gia vào mối quan hệ qua lại hết sức đa dạng với các sự vật khác xung quanh

Cái ghế với con gấu trong rừng tưởng không có mối liên hệ với nhau, nhưng xét kỹ thông qua hàng ngàn mối quan hệ, cuối cùng chúng ta vẫn thấy chúng có cái chung nhất định và đều liên hệ với nhau, chẳng hạn chúng đều được cấu tạo từ những nguyên tử, điện tử...

Cái riêng là cái toàn bộ, phong phú hơn cái chung, cái chung là
một bộ phận của cái riêng nhưng sâu sắc hơn cái riêng

Người nông dân Việt Nam bên cạnh cái chung với nông dân của các nước trên thế giới là có tư hữu nhỏ, sản xuất nông nghiệp, sống ở nông thôn ..., còn có đặc điểm riêng là chịu ảnh hưởng của văn hoá làng xã, của các tập quán lâu đời của dân tộc, của điều kiện tự nhiên của đất nước, nên rất cần cù lao động, có khả năng chịu đựng được những khó khăn trong cuộc sống.

Cái đơn nhất và cái chung có thể chuyển hoá lẫn nhau trong quá trình phát triển của sự vật. Cái mới ban đầu xuất hiện dưới dạng cái đơn nhất, theo quy luật hoàn thiện thay thế cái cũ, trở thành cái chung, cái phổ biến và ngược lại

Sự thay đổi một đặc tính nào đấy của sinh vật trước sự thay đổi của môi trường diễn ra bằng cách, ban đầu xuất hiện một đặc tính ở một cá thể riêng biệt. Do phù hợp với điều kiện mới, đặc tính đó được bảo tồn, duy trì ở nhiều thế hệ và trở thành phổ biến của nhiều cá thể. Những đặc tính không phù hợp với điều kiện mới, sẽ mất dần đi và trở thành cái đơn nhất

Vì cái chung chỉ tồn tại trong cái riêng, thông qua cái riêng để biểu thị sự tồn tại của mình, nên chỉ có thể tìm cái chung trong cái riêng, xuất phát từ cái riêng, từ những sự vật, hiện tượng riêng lẻ, không được xuất phát từ ý muốn chủ quan của con người bên ngoài cái riêng.

Cái chung là cái sâu sắc, cái bản chất chi phối cái riêng nên nhận thức phải nhằm tìm ra cái chung và trong hoạt động thực tiễn phải dựa vào cái chung để cải tạo cái riêng. Trong hoạt động thực tiễn nếu không hiểu biết những nguyên lý chung (không hiểu biết lý luận), sẽ không tránh khỏi rơi vào tình trạng hoạt động một cách mò mẫm, mù quáng. Mặt khác, cái chung lại biểu hiện thông qua cái riêng, nên khi áp dụng cái chung phải tuỳ theo cái riêng cụ thể để vận dụng cho thích hợp.

Trong quá trình phát triển của sự vật, trong những điều kiện nhất định "cái đơn nhất" có thể biến thành "cái chung" và ngược lại "cái chung" có thể biến thành "cái đơn nhất", nên trong hoạt động thực tiễn có thể và cần phải tạo điều kiện thuận lợi để "cái đơn nhất" có lợi cho con người trở thành "cái chung" và "cái chung" bất lợi trở thành "cái đơn nhất"