Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Ян Амос Коменский, Иоганн Фридрих Песталоцци, Адольф Дистервег, Джон Дьюи,…
Ян Амос Коменский
(1592- 1670) - чех елінің белгілі ойшылы, педагог
«Тілдер мен барлық ғылымдардың ашық есігі», «Ұлы дидактика», «Адамзат істерін түзету туралы жалпы кеңес», «Суреттердегі сезіммен қабылданатын заттардың әлемі», «Аналық мектеп», «Жақсы ұйымдастырылған мектептің заңдары».
Алғашқы болып ана тілінде оқыту идеясын калыптастырды, балаларды сословиялық, жыныстық, т.б. белгілеріне бөлмей, барлығын бірдей қабылдайтын мектеп құру қажеттілігін біркелкі мектеп құру қажеттігін айтты. Жас ерекшелігіне Петербургтік педагог И.В.Иванов дәстүрлі мектептер мен мектептен тыс мекемелердің жұмыс жағдайына ыңғайлады. Ұйымдастырылғанда тәрбиешінің ұсынған идеясын балалар ұжымы өздерінікіндей қабылдайтындай; балалар ісі өздерінің не ұжымның мүддесіне қызмет ететіндей, ізгіліктік және альтруистік мақсатта ұйымдастырылады; ұжымның барлық мүшелері өз еріктерімен, қызығушылықтарымен, шын жүректерімен істі жүзеге асыруға кірісіп, өздерінің шығармашылық мүмкіндіктерін аша алатындай етіп ұйымдастырылады. Кезеңдері: идеяны қабылдау, істі орындауға қатысты кеңесті анықтау, шығармашылық ұжымдық түрде орындау, ұжымдық анализ жасау және бағалау, жаңа іс идеясын қабылдау.
Иоганн Фридрих Песталоцци
1746-1827) - Швейцария мұғалімі, 18 ғасырдың аяғы - 19 ғасырдың басындағы гуманистік ағартушылардың бірі, ол педагогикалық теория мен практиканың дамуына зор үлес қосты.
Песталоцци бірінші болып адамның барлық бейімділігі - интеллектуалды, физикалық және адамгершілік үйлесімді дамуына шақырды.Оның теориясы бойынша бала тәрбиесі мұғалімнің басшылығымен өсіп келе жатқанжеке тұлғаны бақылау және шағылыстырунегізінде құрылуы керек.
Песталоцци байыпты ойланғаннан кейін, өз ақшасын пайдаланып, кедей отбасылардың балаларына арналған еңбек мектебі болған «Кедейлер институтын» ұйымдастырды. Нәтижесінде 50-ге жуық оқушылар тобы жиналды, оларды бастаушы мұғалім өз жүйесі бойынша тәрбиелей бастады.
Адольф Дистервег
29 қазан 1790, Зиген — 7 шілде 1866, Берлин)
Тәрбиенің мынандай қағидапарын жасаған: табиғатқа ұқсаушылық, мәдениетке ұқсаушылық, сонымен бірге 33 заң мен оқыту ережелерінен тұратын дамыта оқыту дидактикасын жасаған.
Ең белгілі педагогикалық жұмысы - «Неміс мұғалімдерінің білім алуына басшылық».
Джон Дьюи
Дьюи мектепті бастаған кезде баланың төрт туа біткен импульс болатынын атап көрсетті:
Біріншісі - қарым-қатынас жасау
үшіншісі - сұрау
төртіншісі - өз ойын білдіру.
Екінші жағынан, ол балалар өздерімен бірге үйден қызығушылықтар мен іс-әрекеттерді, сондай-ақ олар өмір сүретін ортаны алып келетіндігі туралы айтты. Мұғалімнің міндеті - осы ресурстарды баланың іс-әрекетін оң нәтижеге жетелеу үшін пайдалану.
(1859-1952)
1900-1904 жылдар аралығында Дьюи Нью-Йорк университетінің Педагогика курсын оқытуды да өз мойнына алды. Университет өзінің Педагогика мектебін ашты, сондықтан Дьюи мектептің алғашқы профессорларының бірі болды.
Н.К. Крупская
869 жылы 26 ақпанда Петербург қаласында туған.
1900-1907 жылдары ол Ленинмен бiрге Мюнхенде, Финляндияда, Женевада эмиграцияда болып, астыртын жағдайда «Искра», «Пролетарий», «Социал-демократ» газеттерiмен байланыс жасап, мақалалар жазып тұрады.«Алгоритм-книга» баспасынан жарық көрген «Красная фурия или как Надежда Крупская отомстила обидчикам» атты тарихи триллер кiтабын оқығанда бiздiң танымымызды басқа ойға жетеледi
Крупская кеңестiк мектептi ұйымдастыруда шетелдiк педагогтардың еңбегiне сенiм артады. Олардың басым көпшiлiгi масон Орденiнiң мүшелерi болды. Балаларды 6 жастан 18 жасқа дейiн мектеп армиясында тәрбиелеп, материалдық құндылықтарды еңбекпен табуға үйретудi басты мiндетке айналдыруды мақсат тұтқан олар кейiн өз ойларының қате екенiне көз жеткізедi. Бiрақ большевиктер басқа ұсыныс енгiзе алмады. Олардың халық ағарту, үгiт және насихат iсiндегi жұмыстары эпидемияға ұшырайды. Крупская сондай-ақ идеологиядағы барлық баспа iсiн бақылауға алып, жоғары оқу орындарына арналған оқулықтарға авторларды өзi белгiлеп отырады. Оның зардабы Қазақстандағы өтпелi кезеңдегi талас-тартысқа да әсер етедi.
Леонид Владимирович Занков
23 сәуір 1901ж-27 қараша 1977ж (76жас)
Дефектология, есте сақтау, есте сақтау, педагогикалық психология саласындағы маман. Л. С. Выготскийдің Шәкірті. Балалардың дамуына эксперименттік зерттеулер жүргізді, онда тиімді оқыту шарттары анықталды. Оқушылардың оқу және даму факторларының мәселесін, атап айтқанда оқудағы сөз бен көрнекіліктің өзара әрекеттесуін қарастырды. Дамуды оқытудың өзіндік жүйесінің авторы (Л.в. Занков жүйесі).1942 жылы Л. в. Занков "репродукция психологиясы"тақырыбында докторлық диссертациясын қорғады.
Занков өзінің зертханасының қызметкерлерімен бірге ХХ ғасырдың 60-жылдарында мектеп оқушыларының жалпы психикалық дамуына ықпал ететін жаңа дидактикалық жүйені жасады. Оның негізгі принциптері мыналар:
қиындықтың жоғары деңгейі;
теориялық білімді оқытудағы жетекші рөл, оқу бағдарламаларын сызықтық құру;
материалды зерттеуде жылдам қарқынмен алға жылжыту, үздіксіз ілеспе қайталау және жаңа жағдайларда бекіту;
оқушылардың ақыл-ой әрекеттерінің барысы туралы хабардар болуы;
оқушыларда оқудың оң мотивациясы мен танымдық қызығушылықтарын тәрбиелеу, оқу процесіне эмоционалды саланы қосу;
оқу процесінде мұғалімдер мен оқушылардың қарым-қатынасын ізгілендіру;
осы сыныптың әр оқушысын дамыту.
Мария Монтессори
1870 ж. 31 тамыз[1] — 1952 ж. 6 мамыр
Балаларға Монтессори әзірлеген Оқу материалдары да көрсетілді. Мария Монтессоридің өзі балалармен сабақ өткізбеді, бірақ ол ғимарат құрылысшысының қызы жүргізген сабақтардың барысын бақылады.Сыныптар кең, студиялық типтегі, жарық пен ауаға толы болды, ал сабақтардағы балалар бөлмені өздеріне ыңғайлы етіп шарлай алды. Монтессори өзінің кітабында 09:00-ден басталып, 16:00-де аяқталатын әдеттегі сабақ күнін сипаттайды.
1947 жылы ол Үндістанға барып, Адьяра мен Ахмадабадта курстарын оқыды. Бұл курстар "сіңіргіш Ақыл" кітабында жинақталған, онда Монтессори баланың туғаннан бастап дамуын сипаттаған және "дамудың төрт жоспары" тұжырымдамасын ұсынған. 1948 жылы ол өзінің "ІІ Metodo" еңбегін қайта өңдеп, ағылшын тілінде "Баланың ашылуы" деген атпен жариялады. 1949 жылы Монтессори Пәкістанда оқу курсын өткізді, онда Монтессори-Пәкістан қауымдастығы құрылды. 1949 жылы Монтессори Сан-Ремодағы VIII Халықаралық Монтессори конгресіне қатысты, онда модельдік сынып көрсетілді. Сол жылы Scuola Assistenti all ' infanzia деп аталатын туғаннан үш жасқа дейінгі балаларға арналған алғашқы оқу курсы құрылды
Бенджамин Блум
Бенджамин Блум өзін бірінші кезекте білім беру психологиясы саласына арнады. Оның мақсаты адамның шеберлігін дамытудың оңтайлы әдісін табу болды, оны сол кездегі ойға келгендей туа біткеннен гөрі күш салу керек деп санады. Оның зерттеулерінің көп бөлігі осы идеямен байланысты болды.
Блум өзінің білім беру мақсаттары мен оларды когнитивтік, аффективті және психомоторлы (оның ең танымал үлесі болуы мүмкін) деп жіктеуіне қосымша, белгілі бір пәнді игеруге әсер ететін әр түрлі факторларды зерттеп, оның моделін жасады. дарындылықты дамыту.
Екінші жағынан, Бенджамин Блум адамның өмірінің алғашқы төрт жылы олардың болашақ танымдық қабілеттерін қалыптастыру үшін шешуші болады деп санады. Осыған орай, ол осы маңызды кезеңде қандай экологиялық, тәрбиелік және тәрбиелік факторлар ең жақсы нәтижеге қол жеткізе алатындығын анықтауға тырысты.
Бұған қоса, Блум интеллект пен басқа психологиялық факторлардағы айырмашылықтар өмірдің алғашқы төрт жылынан көп өзгермейді деп санады.
Солай бола тұрса да, ол үшін белгілі бір білім саласындағы шеберлік туа біткен қабілеттермен емес, ұзақ жылдар бойы жасалған тұрақты күш-жігермен байланысты болды.
Таксономия
Блумның білім беру мақсаттарының таксономиясы - бұл тәрбиешілердің оқушылар алдында қоя алатын әртүрлі мақсаттары мен қабілеттерінің жіктелуі. Блум білім берудің барлық мүмкін мақсаттарын үш сыныпқа бөлді: аффективті, психомоторлы және когнитивті.
Бенджамин Блум таксономиясы формальды білім беру саласында үлкен әсер етті. Басқа классификациялардан айырмашылығы, сіздікі иерархиялық. Бұл дегеніміз, оның айтуынша, шкаланың ең жоғарғы бөлігінде орналасқан білімді игеру үшін алдымен алдыңғы қадамдарда табылғанды меңгеру керек.
1913 жылы ақпанда дүниеге келген американдық білім беру психологы және 1999 жылдың қыркүйегінде қайтыс болды
Константин Дмитриевич Ушинский
1824, Тула – 22.12.1870 Одесса, Киевте жерленген]
Ресейдің оқу-тәрбие ісіне түзетулер мен өзгерістер енгізуді қуаттады. Сабақтардың бағдарламасын өзгертті. Оқытудың тиімді әдістері мен жолдарын енгізуді, азаматтардың бас бостандығын жақтады. Осы зерттеулерінің нәтижесінде “Педагогикалық әдебиеттердің пайдасы туралы”, “Қоғамдық тәрбиенің халықтық негізі туралы”, “Мектепті құрайтын үш мәселе” атты еңбектерін жазды. Бірақ У-дің демокр. көзқарасы патша чиновниктеріне ұнамай, 1862 ж. шетелге кетуге мәжбүр болды.
Ушинскийдің пікірінше, ана тілі "халықты әлі де кітаптар, мектептер болмаған кезде де оқытқан және өркениет пайда болғаннан кейінде оны оқытуды жалғастырған ұлы халықтық тәлімгер болып табылады”. Осыдан келіп, ана тілі "негізгі құрал болып табылады, оның көмегімен біз идеяларды, білімдерді меңгереміз, одан кейін шәкірттерге береміз”. К.Д.Ушинский элементарлық білім берудің басты міндеті ана тілін меңгеру деп есептеді. Ушинский ерте кезден бастап, балалардың тілі мен ойын дамыту туралы құнды кеңестер берді, бұл кеңестер күні бүгінге дейін өз мәнін жойған жоқ. Тіл дамыту ойлауды дамытумен байланысты екендігін дәлелдеді, ой мен тіл бірлікте болатындығын көрсетті: тіл-ойды сөз арқылы беру. Ұлы классик - педагогтің халықтық идея, ана тілінің болашағы туралы айтқан қағидаларының бүгінде маңызды, күн тәртібінен түспей отырған мәселе екендігін атап өткен жөн. Ұлттық идея, ана тілі мәселесі қай кезде де өміршең, өзекті мәселе болып келгендігін аңғару қиын емес. К.Д.Ушинский "Ана тілі” атты белгілі мақаласында былай деп жазды: Тіл – бұл өмірі өткен, бүгінгі өмір сүріп отырған болашақтағы халықтың ұрпағын бір ұлы тарихи тұтастыққа біріктіретін ең өміршең, дәмді және берік байланыс. Ол тек ғана халықтың өміршеңдігін білдіріп қоймайды, ол өмірдің өзі. Егер халықтың тілі жойылса, халық та болмайды.
Лев Семёнович Выготский
(17.11.1896, Орша-11.06.1934, Мәскеу)
Оның жасаған жоғары психикалық функциялардың дамуында мәдени-тарихи концепциясының теориялық және эмпириялық мүмкіндіктерінің маңызы өте зор. Л. С. Выготскийдің көптеген еңбектері балалар мен педагогикалық, арнайы және клиникалық психологияның өзекті әрі іргелі мәселелерін қамтиды. Ол оқу-тәрбие істерінің бала психикасын дамытуда шешуші қызмет атқаратынын нақты тәжірибелік мысалдармен дәйектейді. Арнайы психология саласында Л.С.Выготский кемтар балаларды оқыту мен тәрбие істерінде тиімді жолдар арқылы елеулі табыстарға жетуге болатындығын ғылыми тұрғыдан ашып көрсетті. Оның зерттеу нәтижелері тек психологияға ғана емес, адамтану ғылымдарына қатысты өзге де ғылыми пәндер болып саналатын: дефектология, тіл білімі, психиатрия, өнертану, этнографияның дамуына пайдалы үлесін қосты.
Негізгі еңбектері:
(«Сана және қоғам»), 1976, 6-томдық шығармалар жинағы (1982-1984)
"Педагогикалық психология"(1926),
"Қылықтар тарихының этюдтары"(1931,
«Жақын арада даму аймағы» теориясының жалпы ережелері
Луриямен А.Р. бірге), "Өнер психологиясы"(1965)
Антон Семенович Макаренко
(1888-1939)
Педогогика тәжірибедегі бұрын болмаған қараусыз калған жетім балаларды жалпылай қайта тәрбиелеудің тәжірибесін жүзеге асырды. Авторитарлық пен анархизмге бағытталған тәрбие теориясын сынаған. Өз жұмысында тұлға мен қоғамның диалектикалық бірлігі және адамның шығармашылық күшіне деген сенім қағидасын басшылыққа алды. Балалардың оқуы мен оларды еркін өндірістік шығармашылық жұмыспен тәрбиелеуді біріктіре алды. Ұжымдық тәрбие теоретиктерінің бірі, ол: ұжымда және ұжым арқылы тәрбиелеу; тұлғаны сыйлау мен оған талап қою; параллельді әрекет ету қағидаларын жасаушы. Отбасылық тәрбие теориясын дамытқан. Адамгершілікке тәрбиелеу үшін бала бойында жауапкершілікті, жігерді, намысты, мінезді және тәртіпті тәрбиелеу керек деп түсінген. Жыныстық тәрбие мәселесін азаматты тәрбиелеудің жалпы жүйесінен бөлмеуді ұсынған.
Негізгі еңбектері
«Педагогикалық поэма»
«Тәрбие процесін ұйымдастыру әдісі»
«Төбедегі жалаулар»
«Ата-аналарға арналған кітап»
Василий Александрович Сухомлинский
28 қыркүйек 1918, Васильевка селосы Александрийский уезі Херсон губерниясы, Украина — 2 қыркүйек 1970, Павлыш поселкасы Онуфриевский ауданы Кировоград облысы, Украина КСР
Сухомлинский коммунисттік тәрбие және оның ішінде еңбек тәрбиесі проблемаларын зерттеді (оқушылардың коммунисттік сенімділігін қалыптастыру, еңбекке коммунисттік қатынасын, коллективизмге тәрбиелеу т.б.), бастауыш мектептің оқу-тәрбие жұмыстарының методикасымен шұғылданды. Сухомлинский - дарынды мұғалім, талантты ғалым әрі публицист. Оның мектепке басшылық етудегі және мұғалімдік жұмысындағы құнды тәжірибиесі «Павлыш орта мектебі» (1969) атты кітабында жан-жақты баяндалды.
Еңбектері
Сухомлинский 2 Ленин орденімен, Қызыл Жұлдыз ордені, К.Д.Ушинский, А.С.Макаренко медальдарымен марапатталған
Сухомлнскийге «Балаға жүрек жылуы» атты кітабы үшін УКСР-інің мемлекеттік сыйлығы берілді (1974), қазақ тіліне аударылған (1976)
Мұғалімдік жұмысындағы құнды тәжірибиесі «Павлыш орта мектебі» (1969) атты кітабы
