Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ISLAMA, Kampoan, Barruan - Coggle Diagram

- - - - Musulmanak Jesus gurtzen dute baino haientzat ez da jainjo bat, bakarrik profeta bat.
    - - Fede profesioa
      - Otoitza: bost aldiz mekarantz begira, ostiralean, egun sakratuan meskitan
      - Limosna: Kalifa edo Emir kobratzen duen zerga
      - Erromesaldia mekara: Bizitzan behin gutxienez
      - Baraua ramadamena: Debekatuta dago jatea eguzkia irteten denetik ezkutatzera arte
  - - - Mahomaren ikasbideak gordetzen dituen liburua
    - - Koranak eta tradizioak xaria osatzen du. Lege hori musulmanen bizitza arauz markatzen du(ainbait janaria ez jatea edo alchola ez edatea)
  - - - Politeismoaren aurka zegoen eta mekako agintarien etsaitasuna erakarri zuen eta Mahoma Medinara ihes
        
        622 Hejiraren lehenengoa. Hori lehenengo urtea eman zion musulmaneen egutegiari
        
        Medinan Mahomak jihada edo gerra santua egin zuen. Mekan bere eskuetan erori zen. Hiltzean, islama nagusitu Arabiako zati handienetan
  - - - K.O. VIII mendean arabiar etniako tribu nomadak zeunden eta erlijio politeista zen
        
        Mediterraneoa Itsaso Gorriarekin eta Indiako Ozeanoarekin lotzen zuten merkataritza-ibilbideek. Merkatarian oasietan gelditzen ziren
- - - - SUNIA (EDO SUNNA)(gehienekoak)
        
        TRADIZIOA onartzen dute
        
        ISLAMA GOBERNATZEN alde daude
        
        VIII MENDE ERDIALDEAN, errebolta bat bota zuten, omeyanoen boterea eraitsi zuten. Hori eta gero kalifatoa gobernatu zuen dinastia berri batekin, abbasentarrak, hiriburu berria Bagdad(irak)
      - XIITA(gutxienekoak)
        
        ISLAMA DEFENDATZEN duten Mahomaren oinordekoak
    - - Hirugarren kalifa hiltzean, gatazkak sortu, kalifaren ondorengoa eta profetaren suhiarekin(yerno) (Alien aldekoak eta omeyatar familiakoak) Omeyatar familia irabazi
        
        Kalifatoa jaraunspeneko bihurtu(damasko hiriburua)
  - - - HIZKUNTZA ETA KULTURA
    - - ERLIGIOA
        
        Munduan biztanle gehien herrialde islamikoak ez dira arabiarrak
  - - - OSO BIZKOR HEDATU PERSIAR IMPERIOA ETA BIZANTZIAR IMPERIOKO PROBINTZIAK BATZUK , AFRIKAKO IPARRALDEA, EUROPA ETA BISIGODO ERRESUMA HISPANIA
        
        BARNE GATAZKAK IMPERIOA AHULDU ZUTEN
        
        KALIFAK EZ ZIREN GAI BATASUNARI EUSTEKO
        
        X MENDEAN HIRU KALIFAK ZEUNDEN
        
        BAGDAD, EGIPTO, CORDOBA
        
        KAMPO ERASOEK
        
        1 more item...
- - - - Matematika: Gaur egun erabiltzen dugun zembakiak arabiarrak deritze. Ekarpen handiena 0 zembakiena izan zen. Matematikako termino asko ere, algebla, algoritmoa eta zifra. Ere ekuazioeko x ekarri zuten
      - Astronomia: Natura behaketan nabarmendu, Astronomia taula eta astrolabioak(astroen altueraren araberan latitudea kalkulatzen du) hobetu ziren
      - Filosofia: Antzinaroko jakindura gordetzen lagundu zuten
      - Geografia: El-Idrisi ceutarrak munduaren describapena egin zuen
  - - - EZ MUSULMANAK
        
        DHIMMI
        
        Beste erlijio monoteista kide ziren, zerga ugari ordaindu
      - MUSULMANAK
        
        MULADIAK
        
        Konkistatukako lurraldeetako biztanleak ziren erlijio eta hizkuntza eta usadio islamikoak zeukaten, gehienak herri xehea
        
        ARABIARRAK
        
        Gutxienekoak ziren, pribilegio guztiak, lurrak eta ondasunak zituzten, bizitza politikoa zuzendu
  - - - Kultura hiritarra ugari, merkataritza eta artisautza oso garrantzitsua
        
        Arabiarra merkatari bide egin zuten basamortuetan eta itxaso zehar. Iberiar penintsulatik Txinara
        
        Merkatariek moneta sistema erabiltzen hasi ziren urrezko eta zilarezko txamponak
        
        Artisautza-industria sendoa zegoen. Artisau musulmanak oso trebeak ziren, eta haien urrezko, larruzko, ehunezko, paperezko edo buztinezko produktuak
- - - - KORDOBA AL ANDALUS KALIFA HIRIBURUA
        
        Medinaren inguruan ERREBALAK, herri xehearen auzoak eta jauregiak izaten ziren
        
        ETXEBIZITZA asko soilak ziren. Dehigarria da zer lehio gutxi zituzten barruakdea berotik babesteko
        
        KALEAK meharrak izaten ziren, trazadura irregularrekoak
        
        MADRASA edo ESKOLAN musulmanek korana eta sunna ikasten zituzten eta astronomia eta historia
        
        Hirietan BAINUETXE PUBLIKOAK zeunden
        
        Aljama MESKITA hiriko garrantzitsuena zen
        
        SOUK edo AZOKETAN biltzen zen merkataritza jarduera
        
        ALKAZARRA agintariak bizi zen jauregia zen. Batzuetan ALKAZABA edo gotorleku harresitu batez babestuta zegoen
        
        ZURRATEGIETAN larruak lantzen eta tindatzen ziren
        
        ALONDEGIAK salgaiak biltegiratzeko
        
        Hiri musulmanak arresituta zeunden. MEDINA zen hiriaren erdigunea