Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ทฤษฎีระบบของนิวแมน (Neuman System Model ) - Coggle Diagram
ทฤษฎีระบบของนิวแมน
(Neuman System Model )
Neuman ผสมผสานความรู้จากศาสตร์ สาขาต่างๆ ร่วมกับความเชื่อทางปรัชญาและ ความเชี่ยวชาญทางคลินิกของท่าน ดังนี
• ทฤษฎีระบบทั่วไปของ Bertalanffy
•แนวคิดความเครียดของ Selye
• แนวคิดความสมดุลของ Perls
การพยาบาล
คน (client or client system )
ได้แก่ ด้าน ร่างกาย จิตใจ สังคมวัฒนธรรม พัฒนาการ และจิตวิญญาณ
องค์ประกอบโครงสร้างพื้นฐาน (Core) ที่ถือเป็นแกนกลางของบุคคลนั้น ได้แก่
ระดบัอุณหภมูิปกติของร่างกาย
โครงสร้างทางพันธุกรรม
แบบแผนของปฏิกิริยาตอบสนอง
ความแข็งแกร่งของอวัยวะ
ความอ่อนแอของอวัยวะ
โครงสร้างของ “ ตัวตน” ( Ego)
สิ่งที่เป็นลักษณะร่วมของบุคคล
โครงสร้างพื้นฐาน
แหล่งพลังงาน
วงกลมชั้นนอกสุด
เป็นแนวป้องกันยืดหยุ่น ( Flexible line of defense ) เป็นเส้นประรูปวงแหวนชั้นนอกสุด โดยทำหน้าที่ป้องกันสิ่งรบกวนชีวิต มิให้เข้าไปรบกวนบุคคล ถึงแนวป้องกันชั้นใน แนวยืดหยุ่นนี้มีความเป็นพลวัต
( dynamic ) มากกว่าคงตัว ( stable ) และสามารถเปลี่ยนแปลง
ได้ชั่วขณะ ระยะเวลาสั้น เช่น การปรับเปลี่ยนแบบแผนการกิน การนอน การขับถ่าย
แนวป้องกันชั้นที่ 2
เป็นแนวป้องกันปกติ ( Normal line of defense ) เป็นเส้นทึบรูปวงแหวนชั้นใน ถัดจากแนวยืดหยุ่น ล้อมรอบแนวป้องกันต่อต้าน แนวป้องกันปกตินี้ จะแสดงถึงภาวะ หรือระดับความปกติสุขของคน แนวป้องกันปกติเป็นมาตรฐาน การรักษาภาวะสมดุลของบุคคล โดยได้รับอิทธิพลจากตัวแปรต่างๆ ของระบบ สิ่งรบกวนใดๆ ก็อาจก่อให้เกิดปฏิกิริยาในระบบได้ เมื่อผ่านแนวยืดหยุ่นมาถึงแนวป้องกันปกติ ปฏิกิริยาตอบโต้ที่เกิดขึ้นในระบบ จะลดความสามารถของระบบในการตอบโต้สิ่งรบกวนชีวิตอื่นๆ ที่เพิ่มเข้ามา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อความสามารถของแนวปกติลดลง เช่น ระยะพัฒนาการ การปรับตัวของคน เป็นต้น
แนวป้องกันชั้นในสุด
เป็นแนวป้องกันต่อต้าน ( Line of resistance ) เป็นเส้นประรูปวงแหวนชั้นในสุดล้อมรอบโครงสร้างพื้นฐาน เป็นแนว เป็นสิ่งที่อยู่ภายในบุคคล จะถูกกระตุ้นให้ทำงาน โดยสิ่งรบกวนที่ผ่านแนวป้องกันปกติเข้ามา แนวป้องกันต่อต้านจะประกอบไปด้วย ปัจจัยต่างๆ ทั้งที่รู้จัก และไม่รู้จัก ทำหน้าที่ค้ำจุนโครงสร้างพื้นฐาน ได้แก่ การทำหน้าที่ของเม็ดเลือดขาว การสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกาย เป็นต้น ประสิทธิภาพการทำงานของแนวป้องกันต่อต้าน จะช่วยให้ระบบสามารถปรับตัวต่อสู้กับสิ่งรบกวน เพื่อรักษาสมดุล หรือภาวะปกติของระบบเอาไว้ การขาดประสิทธิภาพ การทำงานของแนวป้องกันการต่อต้าน จะนำไปสู่การเสียสมดุลและถึงแก่ชีวิตได้
สิ่งแวดล้อม ( Environment ) หมายถึงปัจจัยต่างๆ ทั้งภายนอกและภายในหรือที่มีอิทธิพลแวดล้อมผู้รับบริการ หรือระบบผู้รับบริการ
สิ่งแวดล้อมจำแนกออกเป็น
สิ่งแวดล้อมภายใน
(Internal – environment)
สิ่งแวดล้อมภายนอก
(External – environment)
สิ่งแวดล้อมที่สร้างขึ้น
(Created – environment)
สุขภาพ
( Health of wellness )
นิวแมนมองว่าสุขภาพอยู่บนความต่อเนื่องคนละ
ด้านกับความเจ็บป่ วย สุขภาพของบุคคลนั้น เท่ากับภาวะสมดุลสูงสุดของระบบ กล่าวคือ เป็ นภาวะปกติสุข ( wellness state )
สุขภาพของผู้รับบริการจะมีการเปล่ียนแปลงระดับ อยู่ในขอบเขตปกติอาจดีขึ้น หรือเลวลงได้ ตลอดเวลา ตลอดชีวิต
การพยาบาล ( Nursing) เป้าหมาย คือ การรักษา ความสมดุลของระบบของ ผู้รับบริการ
การป้องกัน 3 ชนิด ในการปฏิบัติเพื่อจะรักษสมดุล
การป้องกันระยะแรก /ปฐมภมูิ
(Primary Prevention)
การป้องกันระยะที่ 2 /ทุตยิภมูิ (Secondary Prevention)
การป้องกันระยะที่ 3
ตติยภมูิ(Tertiary Prevention)