Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การตั้งครรภ์ที่มีการใช้สารเสพติด - Coggle Diagram
การตั้งครรภ์ที่มีการใช้สารเสพติด
สาเหตุและปัจจัยส่งเสริม
อายุน้อย
ปัญหาครอบครัว
ฐานะยากจน เนื่องจากสตรีกลุ่มนี้มักขาดความรู้ที่ถูกต้อง
สตรีที่สูบบุหรี่และดื่มสุรามักจะมีการใช้สารเสพติดมากขึ้น
ผลกระทบต่อภาวะสุขภาพ
ผลต่อสตรีตั้งครรภ์
ด้านร่างกาย
ได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ มีโอกาสเกิดภาวะเสี่ยงหรือภาวะแทรกช้อนดังต่อไปนี้เพิ่มขึ้น ได้แก่ ภาวะความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด และการติดเชื้อในขณะคลอด
เกิดการติดเชื้อจากการฉีดสารเสพติดเข้าทางหลอดเลือดดำโดยเฉพาะเชื้อ HEPATITIS B และ HIV
พบอุบัติการณ์ของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์สูงขึ้น
ผลกระทบต่อการทำงานของระบบประสาท และผลกระทบที่อาจทำให้เกิดอันตรายต่อสตรีตั้งครรภ์ ได้แก่ ภาวะความดันโลหิตสูง หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ เกิดโรคหลอดเลือดในสมอง และเกิดภาวะหัวใจล้มเหลวซึ่งอาจรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิต
ด้านจิตสังคม
เมื่อเข้าสู่ระยะคลอด มีความทนต่อความเจ็บปวดต่ำ
มองภาพลักษณ์ตนเองไม่ดี
มีสัมพันธภาพไม่ดีกับทารก
มีการปรับตัวต่อบทบาทเป็นมารดาไม่เหมาะสม และไม่มีความพร้อมต่อการเลี้ยงดูบุตร
ผลต่อทารก
มารดาที่เป็นโรคพิษสุราเรื้องรังจะทำให้ทารกเกิดกลุ่มอาการที่เรียกว่า FETAL ALCOHOL SYNDROME (FASFAS) ซึ่งมีลักษณะตัวเล็ก ศรีษะเล็ก ปัญญาอ่อน แขนขาพิการ ตัวอ่อนปวกเปียก ดูดนมไม่ดี มีอาการชัก
สตรีตั้งครรภ์ที่สูบบุหรี่ หรือได้รับควันบุหรี่มือสอง ควันบุหรี่มือสองสามารถผ่าน PLACENTA
ไปยังทารกได้ มีผลต่อการพัฒนาและเติบโตของทารกในครรภ์ เสี่ยงต่อการเกิดโรคไหลตายในเด็ก (SIDSSIDS) สูงขึ้น พัฒนาการของสมองและปอดจะน้อยกว่าเด็กที่ไม่ได้รับควันบุหรี่ และมีอัตราการเกิดโรคหืดเพิ่มขึ้น
เกิดการแท้งเอง ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ คลอดก่อนกำหนด ทารกน้ำหนักตัวน้อย อัตราตายปริกำเนิดสูงขึ้น ทารกพิการแต่กำเนิด
ทารกที่เกิดขณะมารดาใช้สารเสพติดอาจพบกลุ่มอาการของภาวะขาดยา (NEONATAL ABSTINENCE SYNDROME) เช่น หัวใจเต้นเร็ว กระสับกระส่าย ร้องไห้ตลอดเวลา
ในระยะยาวพบว่าสตรีที่ใช้สารเสพติด มีแนวโน้มที่จะทอดทิ้งบุตรมากขึ้น รวมถึงการอยู่ในสังคมเดิมที่บ้านแหล่งยาเสพติด ทาให้บุตรมีโอกาสติดยาเสพติดมากขึ้น
การประเมินและการวินิจฉัย
การตรวจร่างกาย พบร่องรอยของการใช้สารเสพติด
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ พบสารเสพติดในปัสสาวะ แต่ในปัจจุบันไม่สามารถทำการตรวจสารเสพติดในปัสสาวะผู้ที่มาฝากครรภ์ทุกรายเนื่องจากปัญหาเรื่องค่าใช้จ่ายและด้านสิทธิผู้ป่วย
การซักประวัติและการสังเกตพบอาการและอาการแสดง การใช้สารเสพติดชนิดต่างๆ หรือสตรีมีครรภ์เป็นผู้ให้ข้อมูลเรื่องการใช้สารเสพติด
ประเภท
กลุ่มที่กระตุ้นการทำงานของระบบประสาทส่วนกลาง (central nervous system stimulants stimulants)
โคเคน (cocainecocaine) ยาบ้า (amphetaminesamphetamines) สารนิโคตินในบุหรี่
กลุ่มที่กดการทำงานระบบประสาทส่วนกลาง (central nervous system depressants)
กัญชา (marjuana) เฮโรอิ่น (heroin) ผิ่น (opioids) มอร์ฟิน (morphine) แอลกอฮอล์ (alcohol)
ความหมาย
สารเสพติด หมายถึงสารเคมีหรือวัตถุชนิดใดที่เสพเข้าสู่ร่างกายไม่ว่าโดยการรับประทาน ดม สูบ ฉีด หรือด้วยประการใดๆ แล้วทำให้เกิดผลต่อร่างกายและจิตใจในลักษณะสำคัญ เช่น ต้องการเพิ่มขนาดการเสพขึ้นเป็นลำดับ มีอาการถอนยาเมื่อขาดยา มีความต้องการเสพทั้งร่างกายและจิตใจอย่างรุนแรงตลอดเวลา และสุขภาพโดยทั่วไปทรุดโทรม
การพยาบาลสตรีตั้งครรภ์ที่ใช้สารเสพติด
ระยะคลอด
เตรียมอุปกรณ์ให้พร้อมสำหรับการคลอด
รายงานกุมารแพทย์เพื่อเตรียมดูแลทารกแรกเกิดซึ่งอาจมีอาการของภาวะขาดยา
ดูแลเรื่องการบรรเทาความเจ็บปวดอย่างเหมาะสม
ระยะหลังคลอด
อธิบายให้เห็นความสำคัญของการคุมกำเนิดทันทีหลังคลอด
สนับสนุนช่วยเหลือเรื่องการหยุดใช้สารเสพติดอย่างต่อเนื่อง ถ้ามีปัญหาเรื่องค่าใช้จ่าย ส่งปรึกษานักสังคมสงเคราะห์ และติดตามเยี่ยมบ้านอย่างสม่าเสมอ
ก่อนกลับบ้านประเมินความสามารถในการดูแลทารกและแหล่งสนับสนุนช่วยเหลือ ถ้าไม่สามารถดูแลได้ต้องแยกทารกออกมา ปรึกษาสังคมสงเคราะห์ ถ้าสามารถดูแลได้ให้คำแนะนำเรื่องการเลี้ยงดูบุตร
ถ้ามีภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ให้การพยาบาลตามภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้น
ถ้าสตรีใช้สารเสพติดในระหว่างการตั้งครรภ์ อาจไม่สามารถเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดาเนื่องจากสารเสพติดสามารถผ่านทางน้้ำนมไปสู่ทารกได้
ระยะตั้งครรภ์
ประเมินภาวะแทรกซ้อน จากสัญญาณชีพ การเพิ่มของน้ำหนัก ความสูงของยอดมดลูก การดิ้นและเสียงหัวใจทารกในครรภ์ ผลการตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง ผลการประเมินภาวะสุขภาพของทารกในครรภ์ อาการผิดปกติอื่นๆ
อธิบายให้เห็นความสำคัญของการมาฝากครรภ์ตามนัด
ให้คำแนะนำและช่วยเหลือเรื่องการหยุดใช้สารเสพติด
แนะนำเรื่องการรับประทานอาหารที่ครบถ้วน รับประทานยาที่มีธาตุเหล็กอย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันภาวะทุพโภชนาการ ภาวะโลหิตจาง และส่งเสริมการเจริญเติบโตของทารก
อธิบายผลกระทบที่อาจเกิดจากการใช้สารเสพติดในระยะตั้งครรภ์
ส่งต่ออย่างเหมาะสมเพื่อความปลอดภัยของสตรีและทารก
แนวทางการดูแลรักษา
ให้การดูแลในขณะฝากครรภ์ เช่นเดียวกับสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะเสี่ยงสูง เรื่องการใช้สารเสพติด ประเมินผลกระทบ ตรวจคัดกรองความผิดปกติและประเมินการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ โดยการตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง และประเมินภาวะสุขภาพของทารกในครรภ์ตามข้อบ่งชี้
ถ้าพบความพิการหรือความผิดปกติแต่กำเนิดของทารก พิจารณายุติการตั้งครรภ์
ถ้ามีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้น ให้การดูแลตามแนวทางการรักษาภาวะแทรกซ้อน
ระยะคลอด แรกรับควรประเมินสารเสพติดในปัสสาวะและให้การดูแลเช่นเดียวกับสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะเสี่ยงสูง ดูแล PAIN MANAGEMENT อย่างเหมาะสม , ใช้สูติศาสตร์หัตถการตามข้อบ่งชี้ เตรียมอุปกรณ์และทีมให้พร้อมในขณะคลอด
สืบค้นสตรีตั้งครรภ์ทุกราย การใช้สารเสพติดในขณะตั้งครรภ์ ตั้งแต่ฝากครรภ์ครั้งแรกและสุ่มตรวจสารเสพติดในปัสสาวะเป็นระยะ
การดูแลภายหลังคลอดช่วยเหลือเรื่องการหยุดใช้ยาอย่างต่อเนื่อง เช่น ประเมินความสามารถในการดูแลทารก ถ้าดูแลไม่ได้ต้องแยกทารกออกมา ติดต่อนักสังคมสงเคราะห์ , การตรวจเยี่ยมสุขภาพของมารดาและทารกรวมถึงสภาพจิตใจและสังคมอย่างสม่ำเสมอ