Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Yapılarına Göre Filler - Coggle Diagram
Yapılarına Göre Filler
Basit Fiiler :star:
Yapım eki almamış olan eylemlere basit fiil denir. Kök halinde kullanılabilir ya da çekim eki alabilirler. Geçmiş, gelecek ve şimdiki zaman kipiyle çekimlenmiş fiiller de basit fiillerdir.
Türemiş Filler :star:
Kelimelerin sonuna yapım eki getirilerek cümlede yüklem olarak kullanılan sözcüklere türemiş fiil denir. Fiiller -er, -ar, -ıl, -at, -et, -iş, üş ekleriyle türetilir. Örneğin: Bölmek, bir şeyi parçalara ayırmak demektir
Birleşik Fiiler :star:
Kurallı Birleşik Filler
Yardımcı Eylemde Kurulan Birleşik Fiiler
Anlamca Kaynaşmış Birleşik Filler
Genellikle ad soylu bir sözcükle bir fiilin kalıplaşıp anlamca kaynaşmasıyla oluşur. Çoğu mecazlıdır. Bu özellikleriyle deyim sayılırlar: hasta düşmek, yorgun düşmek, çaptan düşmek, gözden düşmek…
Etmek, olmak; bulmak, yapmak, buyurmak, eylemek ve kılmak” yardımcı fiilleri ad soylu bir sözcükle bir eylemi birlikte ifade edecek şekilde öbekleşir, birleşik fiil oluşturur.
Tezlik Fiili
Yeterlilik Fiili
Sürerlilik Filli
Yaklaşma Filli
“-eyazmak” fiiliyle yapılır. Eylemin gerçekleşmediğini; ancak gerçekleşmeye yaklaştığını ifade eder: Adam korkudan bayılayazdı. Bardağı düşüreyazdım.
Sürerlik fiili, bir eylemin geçmiş zamanda başlayıp halen yapılmakta olduğunu bildirir. Örneğin ''bakakalmak'' fiilinde bakmak eyleminin bir süredir yapıldığı belirtilir. Not: Sürerlik fiilleri geniş zaman kipleri ile karıştırılmamalıdır.18 May 2021
Sürerlik Fiili Nedir? Cümle Örnekleri İle S
eterlilik fiili; bir işi, eylemi yapmaya gücü yetmek anlamını içerir. Yeterlilik fiilinin yapısı şöyledir: Fiil + “-a/-e” + bil- şeklinde yapılır. Herhangi bir fiil ile bil- fiilinin birleşmesi ile oluşturulur.
Tezlik fiili: dilb. -i ekiyle yapılan zarf-fiillerden sonra vermek yarı yardımcı fiilinin getirilmesiyle yapılan ve çabukluk, kolaylık ifâde eden birleşik fiil, tâcil fiili, fi'l-i ta'cîlî: “Gelivermek.” “Söyleyivermek.” “Anlatıvermek.” “Başlayıvermek.”
İki ayrı fiilin belirli biçim kalıpları içinde bir araya gelip kaynaşmasından oluşan birleşik fiilleridir. Esas fiil genellikle zarf-fiil (-ip) yapısındadır.
Birleşik fiiller ya da bileşik fiiller, bir eylemi karşılamak üzere birden fazla sözcüğün bir araya gelmesi ile oluşturulmuş fiiller (eylemler). Bazı birleşik fiiller bir arada, bazıları iki ayrı sözcük halinde yazılır.