Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ทฤษฎีการดูแลมนุษย์ของวัตสัน jean-watson-005 - Coggle Diagram
ทฤษฎีการดูแลมนุษย์ของวัตสัน
ทฤษฎีนี้มีจุดเน้นที่การดูแล(Caring)
การพยาบาลคือศิลปะและสุนทรียศาสตร์(Art & Aesthetic)
พยาบาลคือศาสตร์แห่งการดูแลมนุษย์(Human caring science)
เป้าหมายของการดูแลคือการช่วยเหลือบุคคลให้ค้นนพบภาวะดุลยภาพ(Harmony)
มโนมติหลัก 4 ประการ
มนุษย์ (Human Being)
เป็นองค์รวม: ร่างกาย จิตใจ จิตวิญญาณ
จิตวิญญาณเป็นแก่นตัวตนของบุคคล
มีศักดิ์ศรี มีคุณค่าในตัวเอง
ควรได้รับการดูแล เคารพนับถือ เลี้ยงดู เข้าใจ และสนับสนุนช่วยเหลือ
สิ่งแวดล้อม (Environment)
สังคมเป็นตัวกำหนดค่านิยมที่ส่งผลต่อพฤติกรรมของบุคคล
ค่านิยมมีอิทธิพลต่อการรับรู้ของบุคคลและเป็นปัจจัยหนึ่งที่อาจก่อให้เกิดความเครียด
สุขภาพ (Health)
ประกอบด้วยส่วนสำคัญ 3 ส่วน
1.การทำหน้าที่สูงสุดของร่างกาย-จิตใจ-สังคม
2.การปรับตัวในการทำหน้าที่
3.ภาวะที่ปราศจากความเจ็บป่วย
สุขภาพดี: ภาวะที่เกิดจากดุลยภาพของร่างกาย จิตใจ จิตวิญญาณ
การพยาบาล (Nursing)
เป็นการปฏิบัติการส่งเสริมสุขภาพการป้องกันการเจ็บป่วย การดูแลเมื่อเจ็บป่วย และการฟื้นฟูสุขภาพ
Obj: ช่วยให้บุคคลมีภาวะสมดุลในตนเองในระดับสูงสุด
ปฏิสัมพันธ์ระหว่างพยาบาลและผู้ป่วย
ประกอบด้วยสำคัญ 3 ส่วน
1.กระบวนการดูแล (Human care process)
-ปัจจัยในการดูแล : ความรู้ ทักษะในการดูแล + ความรัก ปราถนาดี
-แนวคิดด้านคุณธรรม : ปกป้อง ส่งเสริม คงไว้ซึ่งศักศรี
-แนวคิดด้านปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคล
2.ระยะปฏิสัมพันธ์ (Human care transaction)
-สถานการณ์การดูแลที่เกิดขึ้นจริง : พบกัน
-ปฏิสัมพันธ์การดูแล : แลกเปลี่ยน
-การดูแล : เข้าใจความรู้สึกซึ่งกันและกัน
3.ผลลัพธ์ของการดูแล (Possible out-comes)
-ความรู้เกี่ยวกันตนเอง
-การรักษาเยียวยาตนเอง
-การมีสุขภาวะ
ข้อตกลงเบื้องต้น (Assumption related to Human Caring Values in Nursing)
1.การดูแลและความรักเป็นพลังสากล
2.มนุษย์ต้องการความรักและการดูแลซึ่งกันและกัน ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นต่อการดำรงชีวิตแต่ก็
มักละเลยที่จะประพฤติปฏิบัติต่อกัน
3.การพยาบาลเป็นวิชาชีพที่ให้การดูแล
. 4.ก่อนให้การดูแลบุคคลอื่น เราต้องตั้งเจตนาดูแลตนเองด้วยความสุภาพอ่อนโยน และ
รักษา ศักดิ์ศรีของตนเอง
5.การพยาบาลต้องยึดถือการดูแลความเป็นมนุษย์ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับภาวะสุขภาพดีและ
การเจ็บป่วย
6.การดูแลเป็นแกนกลางของการพยาบาล และเป็นจุดเน้นในการปฏิบัติการพยาบาล
. 7.การดูแลเชิงมนุษย์นิยมไม่ว่ารายบุคคลหรือกลุ่มบุคคล ได้รับความสนใจจากระบบ
บริการสุขภาพน้อยลง
8.ค่านิยมเกี่ยวกับการดูแลของพยาบาลถูกบดบังไว้ เนื่องจากการใช้เทคโนโลยีทาง
การแพทย์เพิ่มขึ้น
9.การอนุรักษ์ไว้ และการศึกษาเรื่องการดูแลมนุษย์ให้มีความก้าวหน้า เป็นประเด็นสำคัญ
ของวิชาชีพการพยาบาลทั้งในปัจจุบันและอนาคต
10.การดูแลมนุษย์ทำได้โดยการมีปฏิสัมพันธ์ต่อกันเท่านั้น จึงเป็นการสอนให้ค้นพบความ
เป็นมนุษย์
11.ประโยชน์ของวิชาชีพการพยาบาลต่อสังคมโดยรวมอยู่ที่การยึดมั่นในอุดมการณ์การดูแล
เชิงมนุษย์นิยมทั้งด้านทฤษฎี การปฏิบัติ และการวิจัย
การประยุกต์ใช้ทฤษฎีการดูแลมนุษย์ในการพยาบาลผู้ป่วยระยะประคับประคอง
การดูแลแบบประคับประคอง พยาบาลต้องรู้ว่าผู้รับบริการที่ต้องดูแลประกอบด้วยผู้ป่วย ครอบครัว (สามี ภรรยา บุตร
ญาติ พี่น้อง เพื่อน หรือบุคคลที่มีความส าคัญกับผู้ป่วย)โดยการดูแลมุ่งเน้นการประเมินปัญหาที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วย คํานึงถึงปัจจัยที่มีส่วนเกี่ยวข้องที่นํามาใช้ในการประเมินและวางแผนการดูแลทั้งปัจจัยส่วนบุคคล ครอบครัว สิ่งแวดล้อม สังคม และระบบบริการสุขภาพของบุคคลนั้น
ปัจจัยการดูแล 10 ประการ (The ten carative factors)
1.สร้างระบบค่านิยมการเห็นแก่ประโยชน์ของผู้อื่น และมีเมตตาต่อเพื่อนมนุษย์
2.สร้างความศรัทธาและความหวัง
3.สร้างความไวต่อความรู้สึกของตนเองและผู้อื่น
4.สร้างสัมพันธภาพการช่วยเหลือและการไว้วางใจ
5.ยอมรับความรู้สึกทางบวกและทางลบ
6.ใช้วิธีการแก้ปัญหาและตัดสินใจอย่างเป็นระบบ เพื่อการตัดสินใจ
7.ส่งเสริมการเรียนการสอนที่เข้าถึงจิตใจผู้อื่น
8.ประคับประคอง สนับสนุน และแก้ไขสิ่งแวดล้อมด้านกายภาพ จิตสังคม และจิตวิญญาณ
9.พึงพอใจที่จะช่วยเหลือเพื่อตอบสนองความต้องการของบุคคลอื่น
10.ยอมรับสิ่งที่เกิดขึ้น-พลังที่มีอยู่
กระบวนการพยาบาล (Nursing process)
การประเมินภาวะสุขภาพ (Assessment)
1.การรวบรวมประวัติสุขภาพ (Assessing Health History)
การประเมินด้านร่างกาย (Physical assessment)
การประเมินด้านจิตสังคมและจิตวิญญาณ (Psycho-social & Spiritual assessment)
การวินิจฉัยทางการพยาบาล (Nursing Diagnosis)
เป็นขั้นตอนที่พยาบาลวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากการรวบรวม เพื่อกําหนดปัญหาที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วย โดยตรวจสอบข้อมูล
อย่างครอบคลุม วิเคราะห์แปลผลข้อมูลว่ามีอะไรบ้างที่ปกติและเบี่ยงเบนไปจากภาวะปกติ ผู้ป่วยมีพฤติกรรมอย่างไร มีผลต่อภาวะสุขภาพที่ควรส่งเสริมหรือการปรับแก้
เป้าหมายการดูแล การดูแลบุคคลให้เกิดดุลยภาพ (Harmony) ระหว่างร่างกาย จิตใจ และจิตวิญญาณ หรือมีความ
สอดคล้องกันระหว่างตัวตนกับการรับรู้และตัวตนตามประสบการณ์จริง หากตัวตนกับการรับรู้และตัวตนตามประสบการณ์จริงไม่สอดคล้องกัน บุคคลก็จะอยู่ในภาวะเจ็บป่วย ดังนั้นเป้าหมายการดูแลแบบประคับประคอง เพื่อให้เกิดดุลยภาพ (Harmony)ระหว่างร่างกาย จิตใจ และจิตวิญญาณ ให้ผู้ป่วยและญาติสามารถยอมรับกับการเจ็บป่วยในระยะสุดท้ายและวาระสุดท้ายของชีวิตที่จะเกิดขึ้น
การวางแผนการพยาบาล (Planning)
การวางแผนการพยาบาลส าหรับผู้ป่วยในระยะนี้ มุ่งเน้น
1.การวางแผนการพยาบาลเพื่อแก้ปัญหาตามที่ประเมินได้และ 2.วางแผนเก็บรวบรวมข้อมูลเพิ่มเติมเพื่อน ามาใช้ในการปรับเปลี่บยแผนการพยาบาลให้เหมาะสมกับผู้ป่วย ซึ่งจะนําปัจจัยทั้ง 10 ประการมาใช้ในการประเมินสภาพผู้รับบริการและก าหนดแนวทางในการให้การดูแลที่เหมาะสม
การปฏิบัติการพยาบาล (Implementation)
พยาบาลจ าเป็นจะต้องสร้างสัมพันธภาพ เพื่อให้เกิดการดูแลในระดับที่เป็นการดูแลอย่างเข้าถึงความรู้สึกของบุคคลให้ได้การสร้างสัมพันธภาพแบบไว้วางใจเกิดจากที่พยาบาลมีปฏิสัมพันธ์กับผู้ป่วยด้วยความจริงใจเปิดเผย และซื่อสัตย์ มีความรู้สึกเห็นใจ และเข้าใจความรู้สึกของผู้ป่วย(Empathy)
และให้การยอมรับทําให้เกิดความอบอุ่น อาจแสดงออกด้วยภาษากาย การสัมผัส และนํ้าเสียง
การประเมินและการปรับเปลี่ยน (Revisiting Goals and Care Plan)
เป็นวิธีการและกระบวนการวิเคราะห์ข้อมูลและตรวจสอบผลของการปฏิบัติการพยาบาล โดยใช้เทคนิคการประเมิน
รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับอาการและความรู้สึกของผู้ป่วยและครอบครัว และวินิจฉัยผลของการพยาบาลว่าสามารถแก้ไขปัญหาตอบสนองความต้องการของผู้ป่วยได้ในระดับใดเพื่อการปรับเปลี่ยนการพยาบาลให้สอดคล้องกับปัญหาและความต้องการของผู้รับบริการที่เปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่อง
ประโยชน์และการน าไปใช้ทางการพยาบาล
การใช้ในระดับพื้นฐาน โดยพยาบาลใช้ปัจจัยการดูแล 10 ประการ (Ten carative factors) มาเป็นแนวคิดพื้นฐานเพื่อการดูแลผู้ป่วย
การใช้เพื่อการปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูง คือ การน ารูปแบบการดูแลที่เข้าถึงจิตใจกันระหว่างคนสองคน
(Transpersonal caring)มาใช้ในการปฏิบัติการพยาบาลโดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อการฟื้นหาย (Healing)
นางสาวนิรันดร์ฎา โทอุธทา 65040200166