Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

LANDAREEN ERREINUA - Coggle Diagram

- - - - Klorofila parenkima: Kloroplasto ugari. Fotosintesia
      - Xilema eta floema ehun eroaleak
      - Goi epidermisa, epidermisa eta behe epidermisa.
  - - - Zelula handiak eta biziak
      - Lehortetik babestu.
      - Kloroplastorik ez
      - Sustraietan ura eta gatz mineralak xurgatu
      - Estoma: Hostoetan transpirazioa eta gas-trukea
    - - Suberina duten zelula hilez osatuta. Urtabete baino gehiagoko landareetan.
      - Funtzioak
        
        Tenperaturetatik eta intsektuetatik babestea.
        
        Ur galera murriztea
    - - PRIMARIOAK: luzetara hazi
      - SEKUNDARIOAK: lodieran hazi
    - - Hodi zurkarrak:
        
        Ura eta gatz mineralen garraioa
        
        Zelula hilak eta ez dago paretik
        
        Garraioa: sustraitik hostoetara
        
        Paretak ligninazkoak
      - Hodi liberriarrak:
        
        Ura eta mantenugaien garraioan
        
        zelulak biziak eta paretek zuloak dituzte
        
        Garraioa: hostoetatik gainontzeko zatietara
    - - KLOROFILA PARENKIMA
        
        Fotosintesia egin
        
        Kloroplasto ugari
        
        Zati berdeetan: hostoak eta zurtoin belarbakarra
      - ERRESERBAKO PARENKIMA
        
        Kloroplastorik ez
        
        Zelula handiak
        
        Erreserba sustantziak pilatu: almidoia, gantzak, proteinak
        
        Sustraietan, zurtoinetan, fruituetan eta hazietan
    - - KOLENKIMA Zelula bizi erresistenteak. Zurtoin belarkaren epidermisaren azpian egoten da. Sendotasuna eta malgutasuna eman.
      - ESKLERENKIMA : Pareta lodiak eta lignina, zelula hilek osatuta. Parenkiman tartekatuak. Erresistentzia ematen die landarearen zurezko zatiei
  - - - HEPATIKOAK: Zapalak. Ez dituzte sustrai faltsurik.
      - GOROLDIOAK: Rizoide, sustrai faltsuak dituzte.
    - - Pteridofitoak: Ez dute hazirik. Espora bidez ugaltzen dira. Hosto punta zorrotza (ekisetoak) edo zorrotzik ez (iratzeak).
      - Lore eta hazidun landareak
        
        GIMNOSPERMOAK: Haziak ez daude fruiti batez babestuak. Gehienak hosto iraunkorrekoak.
        
        ANGIOSPERMOAK: Hazia fruitu batez babestuta. Hostoak galtzen dituzte. Kotiledoi kopuruaren arabera: kotiledoi bakarra eta bikoa.
        
        Kotiledoi bakarra
        
        Kotiledoi bikoa
- - - - Material ez organikoa organikoa eraldatzeko prozesua, argi energia erabiliz.
        CO2 + 6H2O+ argia → C6H12O6 + 6O2
        
        Fase argia: Kloroplastoen tilakoideetan. Ura behar da elektroi garraiorako, O2 askatuz. ATP lortzen da.
        
        Fase iluna: Kloroplastoen estroman. Ez du argirik behar. Calvin zikloaren bidez CO2 glukosa bihurtu, energia gastua dagoelako.
    - - Landareek O2 behar dute arnasketarako eta CO2 fotosintesirako. O2 askatzen da fotosintesian eta CO2 arnasketan. Egunez fotosintesia eta arnasketa, gauez arnasketa. Estomen bidez.
        
        Argia: Egunez fotosintesia handitzean ireki.
        
        CO2 kantitatea txikia denean ireki.
        
        Tenperatura igotzean ireki eta tenperatura oso altuetan itxi.
        
        Ura: Lehortean estomak itxi.
    - - Kloroplastoetan lortutako glukosa erabiltzen da, ATP lortzeko.
      - Energia lortzeko prozesua. Mitokondrioetan.
      - Glukosa + 6O2 → 6CO2 + 6H2O + energia
    - - Epidermisetik xilemara
        
        Bide sinplastikoa: Zelula batetik bestera zelula paretetako bidez.
        
        Bide apoplastikoa: zelula artean zirkulatu.
      - Xilematik hostoetara
        
        Zenbait propietatei esker gertazen da energia gastatu gabe.
        
        Kohesio indarra
        
        Estometan transpirazioarengatik
        
        Sustraietako presio osmotikoari esker.
    - - Landareak sortu dituen karbohidratoz, aminoazidoz,.. osatutako disoluzioa. Floema bidez garraiatzen da.
        
        Osmosi bidez ura sartzen da floeman.
        
        Izerdi landua floema bidez landarearen zatietara garraiatu, konzentrazio gutxiko lekuetara.
        
        Gluziodoak floematik irten polisakaridoak sintetisatzeko.
        
        Garraio aktibo bidez gluzidoa floeman sartu.
        
        Ura xilemara bueltatzen da osmosi bidez.
    - - Prozesua sustrai ileetan gertatzen da.
      - Ura osmosi prozesuaren bidez xurgatzen du.
      - Gatzak anioi eta katioi moduan xurgatu. Energia eta ATP behar da.
  - - - Hormonak zelula bereziek sortu, guruinik ez. Hazkuntzarekin, frutuaren heltzea. Loreatzea kontrolatu.
        
        Auxinak: Hazkuntzarako hormona nagusia
        
        Gibelinak: Loratzea eta frutuaren heltzea
    - - Nastiak: Estimuloei erantzun baina zati baten mugimenduarekin.
        
        Fotonastiak, kimionastiak eta sismonastiak
        
        Fotonastia
        
        Kimionastia
        
        Sismonastia
      - Fotoperiodoa: Argiari ematen dioten erantzuna. Landare bakoitza bere fotoperiodo du.
      - Tropismoak: Estimuloari erantzuteko landareak hazkuntza mugimendua dutenean.
        
        Positiboa: estimulorantz mugitzen dira.
        
        Negatiboa: estimuluaren kontra doa.
        
        Fototropismoa: Estimuloa argia da.
        
        Gabritropismoa: Estimuloa grabitatea da.
        
        Tigmotropismo: Estimuloa ukipena da.
        
        Kimiotropismo: Estimuloa substantzia kimiko bat da.
- - - - BRIOFITOEN ZIKLO BIOLOGIKOA: Sexu bidez ugaltzen direnak bi fase dituzte eta txandakatzen dira
        
        Fase haploidea (n): kromosoma erdi duten gametoak.
        
        Fase diploidea (2n): kromosoma kopuru osoa duen zigoto.
      - ZIKLO HAPLODIPLONTEA: 2n kromosoma duten aldia eta n kromosoma duten aldia txandakatu.
        
        Gametofitoak (n): gametoak (n) mitosi bidez eratu. Gametoak emaitzean zigoto (2n) bat sortu.
        
        Esporofitoa (2n): zigototik sortzen da. Heltzean, meiosporak (n) eratu meiosi bidez. Meiospora bakoitzak gametofito berri bat sortu.
        
        FASEAK
        
        Fase haploidea: Esporangioetan (2n) meiosi bidez esporak (n) sortu, hauetatik gametofitoak (n). Gametofitoek gameto arra eta emea sortu.
        
        Fase diploidea: Gametoak (n) elkartu zigotoa sortuz (2n) eta hauetatik esporofito (2n). Esporofitoetatik esporangioak sortu (2n)
        
        Angiospermoen ugalketa sexuala: Haziak fruitu bihurtutako obolutegian garatu. Lore hemafroditak dituzte.
        
        Kaliza: Sepalo multzoa
        
        Korola: Petalo multzoa
        
        ANDROZEOA: Gametofito arra. Lorezilez osatuta. Harizpi eta anteraz osatuta.
        
        GINEZEOA: Gametofito emea. Karpeloz osatua. Estigma, estilo eta obulutegiaz osatuta.
        
        Polinizazioa eta haziak sakabanatzea
        
        Haziak sakabanatzea:
        Gimnospermoetan pinaburua zabaltzean hazia sakabanatu.
        
        ANEMOKORIA: Haizeak sakabanatu, gimnospermoetan eta fruitu anemokoroak dituzten angiospermoetan.
        
        1 more item...
        
        Polinizazioa: Gurutzatuta edo autopolonizazioa. Haizeak, intsektuek edo hegaztiek. Polena estigmara iristean polen hodia sortu. Gametoak ooosferara garraiatu. Ernalketan zigotoa sortu eta obulutegia fruitu bilakatu.
        
        Pteridofitoen ugalketa sexuala: Esporen bidez sakabanatu, ikuskorra zatia esporofitoa da (2n). Esporangioetan eratzen dira.
        
        Briofitoen ugalketa sexuala: Ikuskor zatia gametofitoa da (n). Anterozoide eta oosfera sortu. Ernaltzean esporofitoa (2n) sortu. Meiosis bidez esporak sortu eta sakabanatu.
    - - NATURALAK
        
        TUBERKULUAK: Lurpeko zurtoinak, mantenugaiak biltzen ditu. Landare berri bat sor daiteke: patata
        
        ERRABOILAK: Lurpeko zurtoin txikiak, hosto mamitsuz estaliak: tipula
        
        ERRIZOMAK: Lurpeko zurtoinak. Hauetatik landare berriak gara daitezke: gengibrea
        
        ESTOLOIAK: Lurzoruarekiko paraleloan hazten diren zurtoin meheak. Sustraiak ateratzen dira: marrubiak
      - ARTIFIZIALAK
        
        Aldaxkak: landararen zati bat lurrean sartu, sustraiak ateratzeko.
        
        Txertatzea: bi landareren zurtoinak lotzea, izerdiak nahastuz. Fruta arboletan asko erabiltzen da.