Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Deel I, HS 3: Verhouding, HS 2: Bronnen vh GwR, HS 1: Basisbegrippen &…

- - - - = omzetting >< 1 rechtsorde delen
  - - - Dualisme: les posterior-beginsel
      - Monisme: internat > nat (≠ absoluut)
    - - Exclusieve of concurrerende bevoegdheden?
- - - - MR Hoe kiezen ze zelf (26 & 27 WVV)
  - - - Ja, 288 VWEU (verordeningen)
    - - EHvJ: zelf referentieel
        
        EU-verdrag ≠ internat verdrag
        
        Want: nieuwe Rorde, beperking soever v leden, prejudiciële vraag
    - - Ja, als aan vw voldaan (bv. VEU & VWEU)
    - - EU > nat
        
        EU > Gw
        
        -> absoluut & onvw voorrang
        
        EU doel: eenmaking, ≠ discriminatie ts burgers v verschil staten
        
        Arrest Costa >< Enel
      - Wie toetst?
        
        Elke rechter (Arrest Simmenthal)
        
        Diffuus
        
        zelfs WM toetsen
        
        -> >< scheiding der machten >< democratiebeginsel
        
        Administratieve overheidscolleges
  - - - Dualisme
        
        +
        
        democratischer (WM heeft invloed)
        
        -
        
        internationale veroordelingen (bv dr EHRM)
      - Algemeen: staten kiezen zelf (~internat) -> monisme of dualisme
      - Monisme
        
        +
        
        grotere kans op naleving vh verdrag
        
        -
        
        minder democratisch (WM ≠ inspraak)
    - - Visie EhVJ = aanvaard, mr 3 voorbehouden
        
        Voorrang vloeit uit eigen nationale gw
        
        Bv. Art. 23 Gw De (HoneyWell) (~Art. 34 Gw Be)
        
        -> deel v soevereiniteit overdragen
        
        Ook Fr 55 Gw (Café Jacques Vabre)
        
        Grenzen aan voorrang
        
        Gw stelt grezen: bv. kernidee > EU-recht (= contralimiti)
        
        Bv. De: Solange I (GwH De, '74)
        
        Gw > EU zolang EU grondrechten niet beschermd
        
        Bevoegdheidsoverschrijding?
        
        EHvJ: maakt niet uit (EU = soeverein)
        
        De: ultra vires controle
        
        Praktijk: enkel bij manifeste schending
        
        Bv. Honeywell
  - - - 167 §2 §3 (RT)
        
        Instemming
        
        = omzetten?
        
        = goedkeuren?
        
        Juist (want Smeerkaas)
      - 34
        
        Uitoefening (≠ soevereiniteit) overdragen
    - - Criteria
        
        Objectief
        
        Duidelijk
        
        Onvoorwaardel
        
        (Subjectief)
        
        Subjectieve rechten
    - - HvC
        
        EU > national (inclus Gw)
        
        Waarom? (= Smeerkaas 1971)
        
        "Aard vh verdrag"
        
        "Internat recht"
        
        MR klopt niet: internat = neutraal...
      - RvS & GwH
        
        Nat < internat < Gw
        
        Gevolgen
        
        Advies RvS vragen
        
        Gw-toetsing v instemmingswetten (niet v verdragen)
        
        195 niet omzeilen
        
        Mr termijn = 60 dagen (ipv 6 maanden)
        
        Want: rechtstreeks gw schenden mag niet -> onrechtstreeks ook
        
        Afgeleid EU-recht
        
        secundair EU > gw (Art. 34 Gw)
        
        Want: zelf bevoegdheden overdragen dus nadien niet klagen
        
        Tenzij: kernwaarden, nationale identiteit, politieke & sociale basisstructuren
    - - Standpunt HvC: internationaal recht
      - Standpunt RvS/GwH: Art. 34 Gw
    - - Buiten-toepassing
      - Of vernietiging
- - - - ≠ noodzaak tot voorrangsregel
    - - Preemption
        
        = deelstaten enkel wetgeving mogen maken als federaal niet doet
        
        Bv. Belastingen
      - Vaak: federaal > deelstatelijk
- - - - Willem I
        
        Te machtig
        
        Be te klein in Staten-Generaal
        
        Begroting mr om 10j
        
        Godsdienst niet vrij
        
        Geen persvrijheid
        
        Geen taalvrijheid
      - Revolutie
        
        04/10/30: onafhank
        
        06/10/30: Grondwetscommissie -> 10% origineel
        
        16/10/30: Gw-ontwerp = klaar
        
        Engels systeem via Fr tot in Be gekomen
    - - Soevereiniteit (33 Gw)
        
        Natie = ?
        
        = fictieve transhistorische entiteit
        
        -> Volk beslist niet -> representatief systeem
        
        MR 1831: natie = volk
        
        Bv. Referendum terugkomst Leopold II
        
        mislukking -> verbod op referenda
        
        RvS: nationale soevereiniteit -> referendum = ongrondwettig
      - Democratievorm
        
        Representatief
        
        Evolutie: Art. 61 Gw
        
        Pacificatie
        
        53 Gw
        
        Bepaald in 1970
        
        Vermijden minorisering
      - Regeringsvorm
        
        Parlementaire-monarchie
        
        ~republikeinse monarchie
        
        Waarom?
        
        Elite, politiek-strategisch, stabiliteit
        
        Koning: Leopold I (connecties)
        
        (origineel Be) Artikelen
        
        105 Gw
        
        Residuaire bevoegdheden = parlement (WM > UM)
        
        88 Gw
        
        Politieke verantw v ministers aan president (ipv aan koning)
      - RM = onafhank
        
        Art. 40: enkel RM mag RM doen
        
        Art. 159
        
        diffuus toetsen
        
        Checks & balances (>< absolute machtenscheiding)
      - Liberale gw
        
        "Vrijheid in alles & voor allen (= kath & liber)
        
        Kardinale vrijheden
      - Scheiding kerk-staat (Art. 21)
      - Taalvrijheid (30 Gw)
        
        Handelingen openbaar gezag & gerechtszaken: wel bepalen
      - Staatsvorm
        
        Gedecentraliseerde eenheidsstaat -> federale staat
    - - Grondwetgever
        
        Oorspronkelijke
        
        = Volksraad
        
        Buiten geconstitueerde orde -> illegaal
        
        Bepaalt procedure tot herziening gw
        
        Afgeleide
        
        = al wie 195 gebruikt
        
        Hoe moeilijk moet wijziging zijn? (~ democratie >< zekerheid)
        
        Kan artikel aannemen in gw dat in strijd is met ander artikel in gw (want geen inhoudelijke beperkingen)
      - Procedure in 195
        
        Preconstituante
        
        Verklaring tot herziening aannemen in 3 takken WM
        
        Enkel doorsnede v verklaringen bekijken
        
        Artikel of thema aangven (bij nieuw artikl) -> vatbaar vr herziening
        
        Gewone meerderheid, zonder advies RvS
        
        Kiezerskorps raadplegen
        
        = ontbinden parlement + nieuwe verkiezingen (40 dagen)
        
        -> inspraak vd burger
        
        Constituante
        
        Gebonden dr Verklaring tot herziening
        
        2/3 meerderheid
        
        Aanwezigheidsquorum
        
        2/3 vd leden v kamer & senaat
        
        Onthouding? Meetellen vr aanwezigheid
        
        Meerderheidsquorum
        
        2/3 vd leden v kamer & senaat moet pro stemmen
        
        Onthouding? Niet meetellen in 2/3 tellen
        
        -> er moeten dubbel zoveel "ja" stemmen als "nee" stemmen zijn
      - Evaluatie 195
        
        Grendelgrondwet
        
        = beschermen v minderheden
        
        Bv. Alarmbelprocedure
        
        = nr ministerraad (= consensus nodig ts iedereen Fr & Nl)
        
        Rol deelgebieden
        
        Rechtstreeks: VD in Senaat
        
        Onrechtstreeks: ministerraad moet instemmen
        
        195 zelf wijzigen?
        
        Waarom?
        
        Snelle staatscompromissen
        
        Internationale verdragen...
        
        Waarom niet?
        
        Alternatief vr inspraak volk nodig
      - Omzeilen 195
        
        Bijzondere meerderheidswet
        
        Impliciete wijziging
        
        = betekenis v artikel wijzigen dr ander artikel te wijzigen
        
        = illegaal mr GwH kan niet controleren
        
        Bv. 30>< 129, 42><43
        
        Overgangsbepaling
        
        2012: korte mogelijkheid om gehele gw te wijzigen
        
        = gevaarlijk !
        
        Nieuwe interpretatie geven (zie interpretatie)
        
        195 zelf tot herziening vatbaar verklaren
      - Interpretatie
        
        Prblm: Algemene begrippn & princips -> interpretatiemogelijkhden
        
        Interpretatietechnieken
        
        Historische
        
        = kijken nr oorspronkelijke intenties (bv. gelijkheid in '31)
        
        Nadelen
        
        onwenselijke resultaten
        
        Doel gw: interpretatiemogelijkheid & aanpassing aan generatie nu
        
        collectieve mening 1831 = moeilijk ontdekken
        
        Evolutieve/teleologische
        
        = kijken nr oorspronkelijk doel volgens huidige opvattingen
        
        Nadelen
        
        wat is hedendaagse opvatting & wie bepaalt dat?
        
        Geen rechtszekerheid (elke rechter: eigen interpretatie)
        
        Comparatieve
        
        = rekening houden met buitenlandse interpretaties vd gw
        
        Nadelen: cherry picking, smnleving Be ≠ smnleving bv. VS
        
        Bv.
        
        VS: Doodstraf in strijd met 'cruel & unusual' punishment?
        
        Hist: nee, was toen gewoon -> geen schending
        
        Evol: nu ongewoon in 'democratische' republieken
        
        Be: wat is een drukpersmisdrijf?
        
        Hist: enkel in gedrukte publicatie
        
        Evol: ook radio, internet...
        
        HvC: ook digitaal, mr moet geschreven zijn
  - - - Formeel >< materieel
      - Bijzondere meerderheidswet & - decreet
      - 'wet' In Gw
        
        Nrml: = formele wet
        
        Waarom? WM > UM
        
        Federaal of deelstaten?
        
        Na 1980: voorbehouden federaal
        
        Voor 1980: beide
        
        Bevoegdheid is een andere vraag...
        
        Bv. Art. 182 Gw
        
        Grondslag: 19 §1 BWHI
        
        Uitz: materiële wet
        
        Bv. Art. 10
        
        geregeld worden 'bij' of 'door' wet = WM
        
        < 'krachtens' = uitwerking mag door UM
    - - Zie BestuursR
    - - Gewoonte
        
        = juridisch bindend
        
        Bv. Lopende zaken (≠ controle meer)
        
        Plaats HDN
        
        gewone wet < gw gewoonte < gw
      - Praktijk
        
        ≠ bindend -> enkel politieke kritiek mogelijk
        
        Bv. Formateur aanduiden, grootste partij = initiatiefrecht
- - - - = start v EGKS
      - = basisprincipes
        
        Functionalisme
        
        = gericht op creëren output (= vrede & economische welvaart)
        
        Legitimiteit = bepaald dr beleidsresultaten
        
        Input (bv. democratie) <
        
        Gevolgen: ≠ democratie in bv. Commissie
        
        Supranationalisme
        
        = beslissingen bindend vr alle staten (zelfs als een bepaalde staat tgn stemt) & rechtstreeks toepasselijk
        
        < internationalisme = enkel gebonden aan wat je zelf kiest
    - - '51: EGKS-Verdrag
      - '57: Rome: EEG-verdrag
        
        Eenheidsmarkt, douane-unie, meer bevoegdheden...
      - '92: Maastricht: EU-verdrag
        
        Officiële politieke instellingen
      - '07: Lissabon
        
        VWEU = Rome ~BWHI
        
        VEU = Lissabon ~gw
        
        Handvest grondrechten: buiten verdragen, mr zelfde niveau
    - - Democratie: representatief (10 VEU)
        
        Mr tekorten
        
        ≠ initiatiefrecht vr parlement
        
        Federale principe >> democratisch
        
        ≠ EU-volk
        
        Bv. Enkel stemmen op kandidaten v eigen lidstaat -> geen EU politieke ruimte
        
        ≠ optie tot afkeuring beleid
      - Regering
        
        Semi-parlementair
        
        = Commissie-voorzitter gekozen dr parlement + controle
        
        Instellingen
        
        UM: commissie & Eu raad v staatshoofden&regeringsleiders
        
        WM: parlement & raad v vak ministers
      - Staatsvorm
        
        Supranationaal
        
        Confederatie? Federatie v staten?
      - Art. 48 VEU
        
        Vgl met 195
        
        Eu: goedkeuring nodig v alle (deel)staten (>< Be)
        
        -> kompetenz-kompetenz = deelstaten
      - Art. 288 VWEU
- - - - BUPO
      - IVESCR
- - - - Macht -> bevoegdheid & regels
      - Hoe? Instemming der geregeerden
      - Gw = primaire rechtsbron vh rechtsysteem
    - - Machtenscheiding
        
        Horizontaal = WM - RM - UM
        
        Absoluut
        
        Montesquieu
        
        Checks & balances
        
        Be: UM bekrachtigt/kondigt af/initiatiefrecht bij WM
        
        Bv. Eng uit 16de eeuw (Commons-Lords)
        
        Locke
        
        Wrm beperking?
        
        Onafhankelijk, specialisatie, spreiding
        
        Verticaal
        
        Zie 'staatsvorm'
        
        Wrm beperking?
        
        Constitutioneel pluralisme, spreiding
      - Rechten & vrijheden verankeren
  - - - = alle fundamentele regels over organisatie & beperking overheidsmacht (zie 'betekenis & functies')
      - ≠ formeel
    - - = Grondwet zoals te vinden in de codex
      - Bijzonder gezag (: 195 Gw, geldigheidsvw vr andere wetgeving)
      - Bestaat niet in elk land (bv. VK)
  - - - Directe >< representatieve/ indirecte
        
        Representatief: kloof ts burger & politiek -> alternatieve modellen als participatief & deliberatief
        
        Voordeel indirect: makkelijkere organisatie
      - Participatief & Deliberatief
        
        Participatief
        
        bv. petitierecht, volksraadplegingen
        
        = burger rechtstreeks betrekken bij beleid
        
        Deliberatief
        
        = democratie is vrij praten & discussiëren ts burgers & experts, uitkomst is democratisch verkozen
        
        Bv. G1000
      - Meerderheids >< pacificatie
        
        Meerderheid
        
        = 50% + 1 beslist (53 Gw)
        
        Voordeel: makkelijk naleven (mr minderheid niet akkoord) -> vrijheid beschermd
        
        Waarom 50%? Elke stem = gelijk
        
        Pacificatie
        
        = consensus met iedereen
        
        Voordeel: ≠ minorisering v kleine groepen
        
        Handig bij: grote breuklijnen binnen het bestuursgebied
        
        Bv. Alarmbelprocedure, 4 Gw
    - - Parlement
        
        meer politieke samenhang & functionele samenwerking
        
        -> minder sterke scheiding der machten
        
        Politieke smnhang
        
        Parlement: vertrouwen geven aan regering
        
        Functioneel smnwerken
        
        Bv. initiatiefrecht, bekrachtiging/afkondiging
      - President
        
        Weinig verandering mogelijk (rekening houden met WM)
        
        Duidelijk afgeschermde bevoegdheden ts UM & WM
      - Macht eerste minister > macht president
        
        Minder scheiding ts WM & UM, meerderheid parlem: pro regering
      - Tsvorm (bv. Fr)
        
        President
        
        rechtstreeks verkozen
        
        eigen bevoegdheden
        
        geen verantw aan parlement
        
        1ste minister + regering
        
        wel afhank v parlement
        
        -> beide moeten smnwerken (ookal andere partij) = cohabitation
    - - Bepaald dr: interne soevereiniteit
        
        = kompetenz-kompetenz
        
        = welk niveau regelt de bevoegdheden
      - Soorten
        
        Gecentraliseerde eenheidsstaat
        
        S: centrale overheid
        
        Deconcentratie
        
        = bevoegdheden delegeren
        
        ≠ rp
        
        = hiërarchisch toezicht
        
        Gedecentraliseerde eenheidsstaat
        
        S: centrale overheid
        
        Decentralisatie
        
        = administratief toezicht
        
        = conformiteit hogere normen checken
        
        Territoriaal >< functioneel
        
        T: algemene bevoegdheden, met politieke vertgnwoordiging
        
        F: specifieke bevoegdh, zonder politieke vertgnwoordiging
        
        = rp
        
        ≠ kracht v wet
        
        Bv. Fr, Nl
        
        Federale staat
        
        S: centrale overheid
        
        Deelstaten
        
        Autonoom (≠ toezicht), ≠ soeverein
        
        Geografisch afgebakend
        
        = kracht v wet
        
        Participatie aan S (bv. 195 om bevoegdheden in Gw te wijzigen)
        
        Bv. Be, VS, De, Aus, Can
        
        Confederatie
        
        = staten beslissen bij verdag over confederatie
        
        S: aparte staten
        
        Secessie = zelf kiezen er terug uit te stappen
        
        Bv. EU?, Duitse Bond, SU
        
        Federatie van staten
        
        = tsvorm ts federale staat & confederatie, ontstaan dr gw-verdrag
        
        Vaak: onduidelijkheid over bezitter S, basis
        
        Bv. EU?
        
        Federatie (= optie 3-5)
        
        Kenmerken
        
        Centripetaal >< -fugaal
        
        Symmetrisch >< Asymmetrisch
        
        Zelfde bevoegdheden vr alle deelstaten?
        
        Duaal - coöperatief
        
        Duaal = bevoegdheden ts vert niveaus gescheiden
        
        Coöperatief = (stukjes) bevoegdheid delen / smnwerken vr de uitoefening ervan
        
        Besluitvorming
        
        Evenwicht ts beide
        
        Bicamerale procedure
        
        2 more items...
        
        Be: Art 4 Gw, alarmbelprocedure
        
        Democratisch (elke stem gelijk) >< federaal (elke staat gelijk)
        
        Voor- & nadelen
        
        Voor
        
        subsidiariteitsbeginsel (= bevoegdheden dichter bij burger)
        
        Beleidskeuze dr burger (verhuizen)
        
        Kleinere risico's aan experimenteren
        
        Vert machtenscheid = gemakkelijker
        
        Na
        
        grote kosten
        
        beslissingen v staten invloed op andere staten
- - - - = gw niet te wijzigen door 'democratie' mr door 195
      - Oplossingen
        
        Of: gw ≠ democratisch, mr andere kwaliteiten: machtenscheiding, federalisme, rechtstaat... beschermen
        
        Of democratiebegrip verfijnen
        
        procedurele >< inhoudelijke democratie
    - - procedureel
        
        = spelregels om inhoudelijke democratie eerlijk te garanderen
        
        Bv. stemprocedure, vrijheid v meningsuiting/vereniging, gelijkheid
      - inhoud
        
        = inhoudelijke waarden respecteren & burgers zijn gelijkwaardig --> regels makkelijker volgen als volwaardig deel vd smnleving
    - - Collectief
        
        = meerderheidsregel = gemeenschap kiest hoe zich te besturen
      - Individueel
        
        = eigen mening hebben over thema's bv. discriminatie, abortus...
      - Habermas
        
        Wat als C & I botsen?
        
        ≠ probleem want
        
        Door verschillen in I bestaat er iets als C
        
        C bepaalt tot waar I gaat (bv. I ≠ kiezen om iemand te vermoorden want C koos dat de wet dat regelt)
  - - - Checks & balances -> 159 Gw
    - - Argumenten
        
        Pro
        
        Onafhankelijk (v WM & v meerdrheid -> minderheid beschermen)
        
        Specialisatie & expertise
        
        Contra
        
        Ondemocratisch: waarom politiek-ethische keuze aan niet-verkozen instelling?
        
        Expertise ≠ mogelijk over ethiek -> Waarom zou RM 'betere' mening hebben?
      - Centraal >< diffuus
        
        Centraal
        
        = 1 instelling v RM toetst WM aan gw
        
        Vaak in Eur
        
        Waarom?
        
        ~absolute machtenscheiding
        
        Democratie kan domme dingen doen (WOII)
        
        Oplossen bevoegdheidsconflicten
        
        Compromis
        
        Smnstelling Gw ~politieke tendens
        
        Aangeduid dr partijen obv grote in kamer
        
        Gelijke NL-Fr
        
        MR vr leven benoemd -> onafhankelijkheid
        
        Diffuus
        
        = elk deel v RM kan WM toetsen aan gw