Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
LURRAREN HISTORIA - Coggle Diagram
LURRAREN HISTORIA
Eguzki sistemak 4.600 milioi urte inguru ditu, eta Lurrak 4.500 milioi urte inguru ditu.
Geologoek datazio metodoa erabiltzen dute arroken adina eta gertaerak zehazteko.
-
Arrokak noiz sortu ziren zehazteko bi metodo mota daude;
- Datazio erlatiboa: zein arroka den gazteena eta zein den zaharrena zehazteko erabiltzen da, eta 3 mota daude: Metodo estratigrafikoak, paleontologikoak eta estrukturalak.Horretarako honako printzipio hauek kontuan hartu behar ditugu:
· Horizontaltasunaren printzipioa; ikusi arrokak zein horizontalak diren edo ziren.
· Gainezarpenaren printzipioa; Beheko arroka geruzak goikoak baino zaharragoak direla esaten digu.
· Jarraitasunaren printzipioa; Sedimentu-geruzak norabide guztietan hedatzen direla esaten digu.
- Datazio absolutua :: arroka edo egituraren adina neurtzeko erabiltzen da.
· Geologoek metodo erradiometrikotik gidatzen dira.
Datazio erlatiboa
-
Egiturazko metodoak
- Inklusioen printzipioa; arroka igneo bat noiz dagoen esaten digu.
- Erlazio gurutzatuaren printzipioa; akatsak zehazten ditu.
Metodo paleontologikoak
Metodo honek eratu zen klimari eta harriaren gutxi gorabeherako adinari buruzko informazioa ematen digu, arrastoak egiaztatuz.Fosilizazioan, materia organikoa deskonposatzen da eta mineralek atzean utzitako hutsuneak betetzen dituzte.Gida fosilek arroken aroari buruzko informazio zehatzena ematen digute. Bizitzan zehar hedapen zabala izan zuten eta denbora gutxian desagertu ziren espezieak dira.
Datazio absolutua
Metodo erradiometrikoak
- Isotopoak elementu kimiko baten formak dira, atomoek protoi kopuru **bera baina neutroi kopuru desberdina** duten.
- Materialetan dauden isotopo erradioaktiboen kopurua desintegratzen da eta elementu berriak sortzen dira.
- Erdibizitza ezagututa, harriaren data zehaztu daiteke.
- LURRAREN HISTORIA: GERTAERA NAGUSIAK
Lurra sortu zenean aldaketak egon ziren atmosferan, hidrosferan, geosferan eta biosferan. Eta aldiak hauek dira: KANBRIAURREA, PALEOZOIKOA, MESOZOIKOA eta ZENOZOIKOA.
Kanbriaurrea (4.560 Mu-570Mu)
- Lurraren gainazala magmaz estalita zegoen sortu berria zelako.
- Atmosferak metanoa, amoniakoa eta ur-lurruna zituen, eta ez zuen oxigenorik. Atmosferako oxigeno-kontzentrazioa handitu egin zen zianobakterioak agertu zirelako.
- Duela 2.000 milioi urte atmosfera gero eta gehiago aberastu zen oxigenoz.
Paleozoikoa (550 Mu-245Mu)
- Rodiniaren zatiak, superkontinente batek, talka egin zuten Pangea sortuz.
- Ozono geruza sortzen da.
- Arrainen agerpena.
- Landareek lehorra konkistatu zuten, eta gero anfibioak, intsektuak eta narrastiak agertu ziren.
- Lehen fosil gida trilobitea.
Mesozoikoa (245 Mu-65Mu)
- Rodiniak sortutako Pangea zatitu egiten da Gondwana eta Laurasia, beste bi superkontinenteak.
- Dinosaurioen agerpena, eta pixka bat geroago, Mesozoikoa amaitu baino lehen, desagertu egin ziren.
- Fosil gidak amoniteak.
Zenozoikoa (65 Mu-0Mu)
- Kontinenteak eratuta daude jada.
- Ugaztunak eta hegaztiak desagertzen dira baina hominidoak agertzen dira, eta azkenik gizakiak.