Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

HEN PHẾ QUẢN TRẺ EM - Coggle Diagram

- - - - Tiền sử
        
        Bản thân
        
        mắc các bệnh dị ứng khác
        
        Gia đình
        
        mắc dị ứng/hen phế quản
      - Triệu chứng
        
        Ho
        
        sau gắng sức: cười /khóc, tx vs khói bụi
        
        Khò khè
        
        sau gắng sức, tái phát, dai dẳng (trên 2w), khi ngủ
        
        Khó thở hoặc thở gấp
        
        sau gắng sức
        
        Hạn chế vận động
        
        không chạy, chơi, đùa
      - Điều trị
        
        thử = corticoid dạng hít
        
        lâm sàng cải thiện sau 2-3 tháng
        
        xấu đi khi ngừng thuốc
    - - nhiễm virus đường hô hấp tái đi tái lại
      - dị vật đường thở
      - lao
      - nhuyễn khí quản,
      - trào ngược dạ dày thực quản
      - tim bẩm sinh
      - vòng mạch
      - loạn sản phổi
      - suy giảm MD bẩm sinh
  - - - triệu chứng gì
        
        TS có ho, khò khè, khó thở, nặng ngực
      - triệu chứng ntn
        
        rất thay đổi theo thời gian và về mức độ nặng
        
        xảy ra hoặc xấu đi về đêm hoặc về sáng khi thức giấc
        
        thường khởi phát do gắng sức, cười to, hít phải dị nguyên, lạnh
        
        xảy ra hoặc xấu đi sau nhiễm virus đường hh
        
        thường có từ 2/4 triệu chứng trở lên
    - - hạn chế luồng khí thở ra
        
        ít nhất trong quá trình chẩn đoán có 1 lần FEV1 thấp, FEV1/FVC thấp < 85%
      - dao động CNHH lớn hơn trẻ khỏe mạnh
        
        FEV1 tăng trên 12% sau dùng thuốc GPQ
        
        giá trị trung bình PEF trong ngày dao động trên 13%
        (chiều hôm nay trừ đi sáng hôm sau)
        
        FEV1 tăng trên 12% sau 4 tuần điều trị bằng thuốc chống viêm
  - - - 1 tiêu chuẩn chính
        
        Trẻ bị viêm da cơ địa
        
        bố mẹ trẻ có TS hen PQ
        
        Nhạy cảm với >= 1 dị nguyên hô hấp
      - 2 tiêu chuẩn phụ
        
        Nhạy cảm với trứng, sữa hoặc lạc
        
        Khò khè không lquan đến cảm lạnh
        
        BCAT trong máu >= 4%
- - - - hắt hơi
      - ngứa mũi
      - chảy nước mũi
      - chán ăn
      - nặng ngực
    - - cơ năng
        
        ho
        
        khan >> đờm
        
        dai dẳng
        
        nhiều về đêm và sáng
        
        nhất là khi thay đổi thời tiết
        
        khó thở
        
        chủ yếu thì thở ra
        
        tiếng khò khè, cò cử
        
        nhẹ: khó thở khi gắng sức, khi ho, khi khóc, khi cười
        
        nặng: khó thở, tím tái, ra nhiều mồ hôi, khò khè và ho nhiều, nói từng từ, không ăn uống được
        
        ác tính: tràn khí màng phổi, tràn khí trung thất, rối loạn nhịp thở...
        
        nặng ngực
        
        chủ yếu khai thác được ở trẻ lớn
      - Thực thể
        
        Nhìn
        
        Lồng ngực căng, có hiện tượng có kéo cơ hô hấp phụ
        
        Lồng ngực biến dạng: hình thùng, hình ức gà, cơ thể chậm pt: hen kéo dài
        
        nặng: tím tái, vã mồ hôi, nói khó, RLYT
        
        Gõ
        
        vang hơn bình thường, vùng đục trước tim giảm
        
        Nghe
        
        ran rít, ran ngáy, tiếng thở khò khè
        
        nặng: rì rào phế nang giảm
        
        rất nặng: phổi câm
  - - - Đo thông khí phổi bằng máy hh kế
        
        FEV1 giảm, FVC giảm, tỉ lệ FEV1/FVC giảm
        
        dung tích cặn RV tăng
      - Test phục hồi phế quản
        
        dương tính: FEV1 hoặc PEF tăng ít nhất 12% sau hít SABA
        
        âm tính: trong TH hen nặng kéo dài, do mất khả năng phục hồi đường thở
      - Test kích thích phế quản
        
        dùng: histamine, methacholine, acetylcholine, vận động
        
        dương tính: giảm FEV1 20% so với giá trị lý thuyết
        
        làm khi chẩn đoán hen còn nghi ngờ
        
        Hạn chế trong nhi khoa
      - Đo lưu lượng đỉnh PEF
        
        giá trị đo buổi sáng giảm hơn 20% so với đo buổi chiều hôm trước
        
        dùng để chẩn đoán và theo dõi HPQ tại cộng đồng
        
        nếu được điều trị tốt PEF sẽ tăng lên
      - Sức cản đường thở
        
        thông số trực tiếp đánh giá mức co hay giãn của cây PQ
        
        xđ tình trạng RLTK một cách khách quan
    - - trong cơn hen cấp:
        
        lồng ngực căng
        
        KLS giãn rộng
        
        hình ảnh quá sáng do Ứ KHÍ
        
        vòm hoành hạ thấp
      - hen lâu
        
        khí phế thũng do giãn phế nang
        
        tâm phế mạn
    - - cơn hen nặng
        
        có giảm SpO2 và PaO2
      - TH khó thở nặng, kéo dài
        
        tăng PaCO2
      - RL cân bằng toàn kiềm
      - ngoài cơn
        
        bình thường
    - - tăng BCAT trong trường hợp có cơ địa dị ứng
      - IgE toàn phần và IgE đặc hiệu trong huyết thanh: tăng so với lứa tuổi
      - Test lẩy da
        
        dùng dị nguyên để xđ tình trạng dị ứng
- - - - dấu hiệu
        
        tỉnh, khó thở khi gắng sức, vẫn nằm, nói cả câu, thở nhanh, ko RLLN
        
        SpO2 >= 95%
      - Xử trí= SABA
        
        Khí dung Sabutamol 2.5mg/lần, 1-2 tép
        
        Hoặc MDI salbutamol với buồng đệm (2-4 nhát/lần mỗi 20p x 3 lần nếu cần)
        
        đánh giá lại sau 1h >> đáp ứng: 4h/lần
    - - dấu hiệu
        
        tỉnh, khó thở rõ, ngồi, cum từ ngắn. thở nhanh + RLLN
        
        SpO2 92-95%
      - Xử trí
        
        SABA như trên
        
        ko đáp ứng: thêm Prednisolon uống hoặc tiêm TM, 5 ngày
    - - dấu hiệu
        
        kích thích, khó thở liên tục, nằm đầu cao, nói từng từ, thở nhanh+ RLLN
        
        SpO2 < 92%
      - Xử trí
        
        Oxy qua mặt nạ
        
        khí dung SABA liên tục+ SAMA
        
        Hydrocortisone hoặc Methyl prednisolone, TM
        
        Nhập viện cấp cứu
        
        Sabutamol TM
        
        Bù dịch nếu có mất nước (do thở nhanh, ăn kém)
    - - dấu hiệu
        
        lơ mơ, hôn mê, thở chậm/ngừng thở, giảm RPPN/câm
        
        Tím tái, SpO2 < 92%
      - Xử trí
        
        giống nặng
        
        Cân nhắc dùng MgSO4
        
        Amynophylline truyền TM trong 1h
        
        Thở máy nếu kiệt sức hoặc ko đáp ứng điều trị
  - - - ICS
        
        Chống viêm, first choice
        
        nhược điểm:
        
        nấm miệng
        
        đường dùng phức tạp
        
        bậc thấp có thể thay thế bằng leukotrien
        
        tích liều ở trẻ
      - Leukotrien
        
        Ưu thế cho Hen aspirin
        
        Ưu điểm
        
        dùng đường uống
        
        dùng hằng ngày
        
        ít tác dụng phụ
        
        Montelukast
    - - Ngắt quãng
        
        Không cần điều trị
        
        6-8w/đợt+ ko triệu chứng ngoài đợt
      - Ngắt quãng thường xuyên
        
        ICS liều thấp + LTRA
        
        6-8w/ đợt+ có ít triệu chứng ngoài đợt
      - Dai dẳng
        
        ICS+ LTRA
        
        hầu hết các ngày, ảnh hưởng giấc ngủ+ thể lực