Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

AHOZKO HIZKUNTZAREN BILAKAERA - Coggle Diagram

- - - - Ikusmen-pertzepzioa
        Ikusmen-pertzepzioaren garapena antzekoa da, baina motelagoa. Haurrak hilabete bete arte ez ditu formak eta koloreak bereizten, eta sei hilabetera arte ez du ikusmenaren bidez bereizten hasten. Hala ere, aurpegiko keinuak eta espresioak antzeman ditzake, segurtasuna, maitasuna edo, alderantziz, beldurra eta axolagabetasuna adierazten dutenean.
      - Ukimen-komunikazioa
        Pertzepzioari dagokionez gutxi aztertu den alderdi bat da. Funtsezkoa da haurra maiz laztantzea, besarkatzea eta besoetan hartzea, horrela maitatua, onartua eta babestua sentitzeko.
        Haurrek nabaritzen dute besoetan hartzen dituzten pertsonen segurtasunik eza, eta horrek deseroso sentiarazten ditu; etengabe mugitzen dira eta, azkenean, negar egiten dute beste norbaitek har ditzan. Aldiz, konfiantza ematen dien norbaiten altzoan daudenean, eroso kokatzen dira, lasaitu eta gustura egoten dira.
        Bainua eta bainu osteko uneak gorputz osoko masajeak egiteko aprobetxatzea garrantzitsua da. Horrela, haurrak erlaxatu ez ezik, afektua jasotzen dute eta, gainera, muskuluen garapena sustatzen da.
      - Entzumen-pertzepzioa
        Haurrak inguruko soinuak entzuten ditu eta haien aurrean erreakzionatzen du, baita hitzezkoak eta ez-hitzezkoak bereizten ere. Hilabete inguru betetzean, amaren ahotsa ezagutu eta nondik datorren identifika dezake, eta pixkanaka gurasoen tinbrea gainerako ahotsetatik bereizten ikasiko du.
        Gozo eta lasai hitz egiteak haurra lasaitzen du, eta melodia monotonoek erlaxatzen eta lo hartzen laguntzen diote. Aldiz, tonu biziagoek esnatu eta aktibatzen dute. Tonu gogor eta zakarra suminez edo haserrez ari garela adierazten dio.
        Zarata ez da komunikatzeko egokia, haurra beldurtu eta nahas baitezake. Horregatik, fase honetan tonua zaintzea funtsezkoa da.
    - - Negarra
        Haurra negarrez jaiotzen da; beraz, haurrak egiten duen lehenengo soinu-seinalea da. Haur bakoitzaren negarrak iraupen eta bitarte bereizgarriak ditu eta hiru mota bereiz daitezke: gosearena, minarena eta amorruarena. Haurtxoaren bizitzako bigarren egunetik, amak semearen edo alabaren negarra identifikatzen du beste jaioberrien artean.
      - Xurgatzea
        Hasieran, xurgatzea senezkoa da, baina haur guztiek ez dute gaitasun muskular bera eta indar nahikoa laguntzarik gabe egiteko.Izan ere, haurra goiztiarra denean, ez du titiburua xurgatzeko indar nahikorik, eta errazagoa egiten zaio biberoiaren tetina xurgatzea.
      - Zizakadura
        Hilabete ingururekin, haurtxoak lehen irribarrea egiten du eta lalazioaren aldia hasten da, non negarraz bestelako bokalizazioak igortzen dituen. Soinu horiek senez sortzen dira eta ez dira hizkuntza bateko fonemak, R. Jakobsonen arabera, kontsonante eta bokalen arteko nahasketa dira. Lehen fonazioak zona belarrean artikulatzen dira eta aho-irekidurekin txandakatzen dira, helduek /axo/ edo /ago/ moduko fonemekin lotu ditzaketenak, gurasoengan poztasuna eraginez, nahiz eta haurrak hitz egiteko asmorik ez izan.
      - Ekolalia
        E. Alarcosek:
        «Zizakaduran, gurasoek esaten dituzten hitz jakin batzuekin bat datozen artikulazio-segidak sortzen dituzte haurrek halabeharrez. Oro har, helduen hizkuntzan, aita, ama, amama, titia edo pixa hitzek haurrengan dute jatorria. Jolas inkontzienteak dira, nahi gabe egindakoak eta esanahirik gabe-
        koak».
      - Begiradak eta keinuak
        Komunikazioarekin eta hizkuntzaren ikasketarekin dute erlazioa. Haurraren begiradak 7-8 hilabeteko adinean hasten dira, inguruko formak, mugimenduak eta koloreak bereizten. Keinuak, haurrek eta helduek komunikatzeko erabiltzen dituzten tresnak dira. Haurrek keinuez adierazten dituzte gauzak eta keinu horiek sinbolikoak izan daitezke. Adibidez, irribarreak poztasuna eta adimena adierazten ditu, eta mainek mina, beldurra edo urduri izatea, besoak altxatzea besoetan hartzea nahi dutela adierazteko.