Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลหู ตา คอ จมูก - Coggle Diagram

- - - - อาจรู้สึกแน่นๆภายในหู หรือมีเสียงดังในหู มีไข้
        เยื่อแก้วหูแดง และบวม
    - - 1) การติดเชื้อแบคทีเรียหรือไวรัส
      - 2) การอุดตันของท่อยูสเตเชียน
      - 3) การสะสมของของเหลวในหูชั้นกลาง
    - - เยื่อบุหูชั้นกลางเกิดการอักเสบ ทำให้หลอดเลือดขยายตัว
        มีของเหลวและหนองสะสมในหูชั้นกลาง แก้วหูบวมแดงและดันตัวออก (bulging tympanic membrane) อาจมีการฉีกขาดของแก้วหูในกรณีที่ความดันเพิ่มสูงมาก
    - - 1) ยารับประทาน ยาต้านจุลชีพ ยาแก้แพ้ ยาแก้ปวด
      - 2) การผ่าตัด การเจาะเยื่อแก้วหู การผ่าตัดโพรงกระดูกมาสตอยด์
    - - เสี่ยงต่อการติดเชื้อลุกลามเข้าไปในหูชั้นใน
        
        1.ประเมินและติดตามอาการและอาการแสดงของการติดเชื้อ เช่น มีไข้ ปวดหูรุนแรง เวียนศีรษะ การได้ยินลกลง
        
        2.ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
        
        3.ส่งเสริมให้ผู้ป่วยทำความสะอาดอย่างถูกวิธี เช่น เช็ดเบาๆ บริเวณภายนอกด้วยผ้าสะอาด
        
        4.แนะนำให้หลีกเลี่ยงการให้หูสัมผัสน้ำในระหว่างการอาบน้ำ เช่น ใช้ที่อุดหู
        
        5.หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสิ่งกระตุ้นที่อาจทำให้อาการแย่ลง เช่น การอยู่ในที่เสียงดังหรืออากาศเย็นจัด
        
        6.ส่งเสริมให้ผู้ป่วยพักผ่อนเพียงพอเพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน
        
        กิจกรรมทางการการพยาบาล
  - - - สาเหตุ
        
        เกิดจากมีสิ่งแปลกลอม Foriegn body เข้าไปในหูเกิดจากมีสิ่งแปลกลอม Foriegn body เข้าไปในหู
      - อาการและอาการแสดง
        
        ถ้าเป็นแมลงเข้าหู รู้สึกว่ามีแมลงดิ้นไปมา ปวดหู เลืดออก เวียนศีรษะ
        
        ถ้าเป็นวัตถุแปลกปลอมเข้าหู อาจรู้สึกมีอะไรกลิ้งไปมาในรูหู
        
        ถ้าเป็นวัตถุชิ้นโตที่อุดแน่นรูหู ทำให้มีอาการปวดหู หูอื้อ หูตึง การได้ยินลดลง
      - พยาธิสภาพ
        
        สิ่งแปลกปลอมในหูอาจทำให้เกิดอาการระคายเคือง การอุดกั้น การอักเสบ หรือการติดเชื้อในช่องหู
      - การรักษา
        
        หากสิ่งมีชีวิตเข้าหูใช้alcohol 70% / mineral oil หยอดลงไป แล้วใช้เครื่องมือคีบออกมา
        
        หากสิ่งไม่มีชีวิต ใช้น้ำเกลือ/น้ำสะอาด หยอดจนเต็มรูหู แล้วตะแคงหู เทน้ำออกหรือใช้ที่ล้างหู และหากของแข็ง
      - ข้อวินิจฉัย
        
        เสี่ยงต่อการติดเชื้อเนื่องจากมีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในหูชั้นนอก
        
        กิจกรรมการพยาบาล
    - - สาเหตุ
        
        1.ของมีคมเเคะหู(สำลีปั่นหู)
        
        2.จากเเรงอัดดันถูกกระทบกระเเทกจากบริเวณขมับเเรงๆ(ชกมวย)
        
        3.ว่ายน้ำ(จากความดันอากาศที่เปลี่ยนเเปลงรวดเร็ว,น้ำกระเเทกเข้าหูอย่างรุนแรง
        
        4.ติดเชื้อหูชั้นกลาง/กระดูกมาสตอยด์(เกิดหนองเเละความดันสูง)
        
        5.อุบัติเหตุ(การเเตกของกระดูกขมับ)
      - อาการและอาการแสดง
        
        ปวดหู มีของเหลวออกจากหู(นำ้,หนอง)มีเสียงในหู บ้านหมุน คลื่นไส้ อาเจียน สูญเสีย
        การได้ยิน
      - พยาธิสภาพ
        
        เยื่อแก้วหูทะลุเกิดจากการฉีกขาดหรือมีรูบนเยื่อแก้วหู สาเหตุส่วนใหญ่มาจากการติดเชื้อในหูชั้นกลาง แรงดันที่เปลี่ยนแปลงกะทันหัน (เช่น แรงดันอากาศหรือเสียงดังมาก) หรือการบาดเจ็บตรงเยื่อแก้วหูฃ
      - การรักษา
        
        ถ้าเยื่อแก้วหูทะลุ โดยไม่มีสิ่งสกปรก ไม่ต้องใช้ยาแนะนำไม่ให้น้ำเข้าหู โดยใช้สำลีชุบวาสลีน หรือวัสดุอุดรูหู(ear plug)
        
        ถ้าเยื่อแก้วหูทะลุ โดยมีสิ่งสกปรกหรือมีการติดเชื้อ ให้ยาต้านจุลชีพชนิดรับประทานและชนิดหยอดหู
      - ข้อวินิจฉัย
        
        เสี่ยงต่อการติดเชื้อ เนื่องจากมีการเปิดของแก้วหู อาจทำให้เชื้อโรคเข้าสู่หูชั้นกลาง
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        1.ประเมินลักษณะการเปิดของแก้วหู: ขนาด ตำแหน่ง และลักษณะของเยื่อแก้วหู
        
        2.สังเกตอาการที่บ่งชี้การติดเชื้อ: เช่น ปวดหู มีหนองไหล ไข้ หรือลดการได้ยิน
        
        3.ประเมินสภาพแวดล้อมของหู: ตรวจสอบว่ามีการสะสมของสิ่งสกปรก น้ำ หรือสารคัดหลั่งในหูหรือไม่
  - - - 1) ความผิดปกติของของเหลวในหูชั้นใน
      - 2) (Endolymph):
        ปริมาณหรือความดันของของเหลวเพิ่มขึ้นจนเกิดการรบกวนระบบการทรงตัว
      - 3) การติดเชื้อหรือการบาดเจ็บ
      - 4) ปัจจัยอื่นๆ:การสูบบุหรี่, การบริโภคโซเดียมสูง, ความเครียด
    - - 1) เวียนศีรษะบ้านหมุน
      - 2) การได้ยินลดลง
      - 3) ความรู้สึกแน่นในหู
    - - การรักษาแบบไม่ใช้ยา
        
        1) การควบคุมอาหาร: ลดโซเดียมและคาเฟอีนเพื่อลดการสะสมของของเหลวในหู
        
        3) กายภาพบำบัด (Vestibular Rehabilitation): ช่วยฟื้นฟูสมดุล
        
        2) การปรับพฤติกรรม: หลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์ การสูบบุหรี่ และความเครียด
      - การรักษาด้วยการใช้ยา
        
        1) ยาลดเวียนศีรษะ: เช่น Meclizine หรือ Diazepam
        
        2) ยาขับปัสสาวะ: เช่น Hydrochlorothiazide เพื่อลดปริมาณของเหลวในร่างกาย
        
        3) ยาต้านอาการคลื่นไส้: เช่น Prochlorperazine
    - - เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุเนื่องจากเวียนศีรษะจากการควบคุมการทรงตัว
        ผิดปกติ
        
        กิจกรรมทางการพยาบาล
        
        1.แนะนำให้ผู้ป่วยหลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ต้องการการทรงตัวสูงหรืออาจเกิดอันตราย
        
        2.จัดสภาพแวดล้อมให้ปลอดภัย เช่นการจัดบ้านให้เป็นระเบียบ ป้องกันการลื่นล้ม
        
        3.สอนเทคนิคการลุกยินหรือเดินอย่าง ช้า ๆ เพื่อป้องกันการสูญเสียการทรงตัว
    - - ความผิดปกติในการสร้าง/ระบาย Endolymph →ความดันเพิ่มขึ้นใน Labyrinth →การทำงานผิดปกติของอวัยวะในหูชั้นใน →อาการเวียนศีรษะ หูอื้อ และสูญเสียการได้ยิน →ทำให้เกิดนำ้ในหูไม่เท่ากัน
- - - - วุ้นตาเสื่อมจากอายุ(มักพบในผู้ที่มีอายุมากกว่า 50 ปี)
        การบาดเจ็บที่ตา,สายตาสั้นมาก,โรคเบาหวาน,
        การฉีกขาดที่จอตา เช่นกัน RHEGMATOGENOUS RENTAL DETACHMENT (RRD) จากแรงดึงรั้งของวุ้นตา
    - - 1) การมองเห็นภาพซ้อน
      - 2) การมองเห็นแสงจ้า หรือแสงกะพริบในตาข้างเดียวหรือทั้งสองข้าง
      - 3) การมองเห็นโดยอ้อม หรือการมองเห็นที่นอกเหนือจากจุดกึ่งกลางของภาพลดลงเรื่อย ๆ
      - 4) การมองเห็นเงาคล้ายม่านเหนือลานสายตา
      - 5) การมองเห็นเงาอย่างกะทันหัน หรือเกิดจุดเล็ก ๆ ลอยผ่าน
    - - ในลูกตามีของเหลวใสคล้ายไข่ขาวที่ เรียกว่า วุ้นตาซึ่งยึดติดแน่นกับจอตาเมื่ออายุมากขึ้นเริ่มเหลวหดตัวและลอกตัวออกจากจอตา ส่งผลให้เกิดแรงดึงรั้งที่จอตาและอาจทำให้เนื้อเยื่อจอตาฉีกขาด (Tractional Retinal Detachment : TRD) หากน้ำที่อยู่ภายในวุ้นตาไหลผ่านรูฉีกขาดเข้าไปจะทำให้จอตาหลุดลอกออกมา (Exudative Retinal Detachment : ERD) ทั้งนี้ กลไกการเกิดจอตาลอกอาจเกิดร่วมกันมากกว่า 1 กลไกได้ เช่น มีทั้ง TRD และ RRD RRD แต่อย่างไรก็ตามหากการฉีกขาดของจอตามีบริเวณกว้าง และมีระยะเวลานาน จะส่งผลต่อความเสื่อมของเซลล์รับรู้การมองเห็นในจอตา
    - - แบบการใช้ยา
        
        การใช้ยาหยอดตาเพื่อลดอาการอักเสบและป้องกันการติดเชื้อ
      - แบบการไม่ใช้ยา
        
        1) การยิงแสงเลเซอร์ (photocoagulation)
        
        2) การจี้เย็น (cryopexy)
      - การผ่าตัด
        
        1) Pars plana vitrectomy (PPV): นำวุ้นตาออกและฉีดแก๊สหรือซิลิโคนเพื่อดันจอตาให้กลับติด
        
        2) Scleral buckling: ใช้แถบซิลิโคนรัดลูกตา
        
        3) Pneumatic retinopexy: ฉีดแก๊สเข้าไปในวุ้นตาเพื่อดันจอตา
    - - ผู้ป่วยไม่สุขสบายเนื่องจากต้อง
        นอนคว่ำหน้าเป็นเวลานาน
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        1.อธิบายให้ผู้ป่วยและญาติทราบถึงความสำคัญในการนอน/ นั่งคว่ำหน้า
        
        3.ช่วยเหลือกิจวัตรประจำวันในขณะผู้ป่วยอยู่ในท่าคว่ำหน้า
        
        แนะนำเทคนิคการคว่ำ หน้าที่ถูกต้องสามารถเปลี่ยน อิริยาบถต่างๆ ได้โดยมีหลัก การคือเมื่อคว่ำหน้าแล้วให้หน้าขนานหรือระนาบเดียวกับพื้นการเดินหรือยืนให้ก้มหน้ามากที่สุด หรืออาจจะนั่งก้มหน้า โดยใช้หมอนตัวยูหรือหนุนแขนวางบนโต๊ะ พัก อิริยาบถการคว่ำหน้าได้ครั้งละไม่เกิน 15-20 นาที รวมแล้วต้องคว่ำหน้าอย่าง น้อย 16 ชั่วโมงต่อวัน
        
        แนะนำญาติพร้อมทั้งช่วยจัดหาหมอนสำหรับนอนคว่ำหน้าลักษณะรูปตัวยูเปิดช่องบริเวณใบหน้าและคอ
  - - - มาจากการสัมผัสกับสารเคมีที่เป็นกรดหรือด่าง ซึ่งสารเหล่านี้สามารถพบได้ในอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น เคมีภัณฑ์ในโรงงาน, สารทำความสะอาดที่ใช้ในบ้าน หรือการสัมผัสจากอุบัติเหตุ
    - - แบบใช้ยา
        
        การใช้ยาปฏิชีวนะเพื่อป้องกันการติดเชื้อที่อาจเกิดจากการบาดเจ็บในตา เช่น การใช้ยาหยอดตาที่มีส่วนผสมของยาปฏิชีวนะหรือสเตียรอยด์เพื่อบรรเทาการอักเสบ
      - แบบไม่ใช้ยา
        
        การล้างตาด้วยน้ำสะอาดหรือสารละลายพิเศษจะช่วยลดปริมาณสารเคมีที่ตกค้างในตาและป้องกันการทำลายเนื้อเยื่อเพิ่มขึ้นได้ การล้างตานี้จะช่วยลดการเสี่ยงต่อการเกิดแผลไหม้ลึกหรือการสูญเสียการมองเห็น
      - การผ่าตัด
        
        1) การปลูกถ่ายกระจกตา: ในกรณีที่การบาดเจ็บทำลายกระจกตาหรือทำให้สูญเสียการมองเห็น ผ่าตัดปลูกถ่ายกระจกตาจึงเป็นทางเลือกในการฟื้นฟูการมองเห็น
        2) การปลูกถ่ายเยื่อบุจอประสาทตา: ถ้าการบาดเจ็บทำให้เยื่อบุจอประสาทตาเสียหายอาจจำเป็นต้องผ่าตัดปลูกถ่ายเพื่อซ่อมแซมและฟื้นฟูการทำงานของดวงตา
    - - เมื่อสารเคมีที่มีฤทธิ์เป็นกรด (Acid) หรือด่าง (Alkali) เข้าสัมผัสดวงตา โดยจะทำลายเซลล์ในเนื้อเยื่อของดวงตา เช่น กระจกตา (cornea) และเยื่อบุจอประสาทตา (conjunctiva) โดยกรดจะทำลายเนื้อเยื่อชั้นบน แต่จะยับยั้งการลุกลามไปยังชั้นลึกเเละด่างจะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางเคมีในเนื้อเยื่อที่เป็นไขมันและโปรตีนในตา ซึ่งทำให้เกิดการละลายและการทำลายชั้นเซลล์ที่ลึกลงไป โดยเฉพาะกระจกตาและการเสื่อมสภาพของเยื่อบุจอประสาทตาโดนการบาดเจ็บนี้อาจมีผลทำให้เกิดแผล การติดเชื้อ และการสูญเสียการมองเห็นได้ ขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของการบาดเจ็บที่เกิดขึ้น
    - - ไม่สุขสบาย เนื่องจากปวดตา
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        สังเกตลักษณะสารคัดหลั่งที่ออกจากตา
        
        เช็คตา หยอดลา ตามแผนการรักษาของแพทย์
        
        อธิบายโรคตาติดเชื้อ แนวทางการรักษาของแพทย์อย่างง่ายๆและตอบคำถามในสิ่งที่ผู้ป่วยต้องการทราบ
        
        ให้ยาบรรเทาอาการปวดตามแผนการรักษา
        
        ให้ยาปฏิชีวนะหยอดตา คือ ceftazidime vancomycin amphotericin B fluconazole หยอดดา 1 หยด ทุก 1 ชั่วโมงตั้งแต่เวลา 06.00 - 22.00 น. เฝ้าระวังผลข้างเคียงจากการใช้ยา
        
        6.ส่งเสริมให้ผู้ป่วยนอนหลับพักผ่อนให้เต็มที่ ช่วยเหลือผู้ป่วยให้ได้รับความสุขสบายเท่าที่ทำได้ โดยจัดสิ่งแว้ตล้อมให้สงบปราศจากสิ่งกระตุ้น เช่น ผู้คนพลุกพล่าน แสงและเสียง
    - - 1) หากโดนเปลือกตา เยื่อบุตา กระจกตา ระยะแรกตาจะบวมแดง ปวดแสบปวดร้อน เคืองตาน้ำตาไหลมาก และสู้แสงไม่ได้ ถ้าโดนกระจกตาจะทำให้สายตาพร่ามัว
      - 2) ในรายที่ความเสียหายของตามีมากจะเกิดภาวะแทรกซ้อนขึ้นทำให้เปลือกตาผิดรูปไป มีขนตาม้วนเข้าหาตาหรือม้วนออก ตาแห้งชนิดรุนแรง
      - 3) มีต้อหินและต้อกระจกแทรกซ้อนและตาบอดในที่สุด
  - - - 1) อุบัติเหตุและการติดเชื้อ
      - 2) ภาวะภูมิบกพร่อง
      - 3) สิ่งแวดล้อม
    - - ปวดและเห็นภาพซ้อน (โดยเฉพาะเมื่อเคลื่อนไหวในแนวตั้ง) เจ็บตา เปลือกตาบวม อาจเกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน ปวดเมื่อเคลื่อนไหวตาหากมีกล้ามเนื้อถูกกดทับ กระจกตาฉีกขาด เนื้อเยื่อบุตาบวมและมีเลือดออกใต้เยื่อบุตามาก และเยื่อบุตาบวม เปลือกตาล่างมีเสียงกรอบแกรบ ลูกตาอาจมีลักษณะ "ยุบลงไปในเบ้าตา" หรือเคลื่อนลงด้านล่าง อาจมีอาการบาดเจ็บที่ตาร่วมด้วย
    - - การบาดเจ็บของลูกตาแบบเปิด (Open Globe injury, OGI) หมายถึง บาดแผลเต็มความหนาของผนังตา ซึ่งเกิดจากการฉีกขาดหรือการแตกที่ซ่อนเร้น1โดยทั่วไป ลูกตาที่แตกจะเกิดขึ้นเมื่อมีแรงทื่อจำนวนมากกระทำกับดวงตา แรงนี้ทำให้ความดันลูกตา (Intraocular pressure, IOP) สูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ซึ่งนำไปสู่การแตกของผนังตาโดยตรงโดยใช้กลไกจากด้านในออกด้านนอก
      - การบาดเจ็บแบบฉีกขาดเป็นการฉีกขาดของผนังตาทั้งชั้นที่เกิดจากการบาดเจ็บภายนอก มักเกิดจากวัตถุมีคม การบาดเจ็บเหล่านี้สามารถแบ่งย่อยได้อีกเป็นการบาดเจ็บแบบทะลุ การบาดเจ็บแบบมีสิ่งแปลกปลอมในลูกตา การบาดเจ็บแบบทะลุมีจุดเข้าลูกตาแต่ไม่มีแผลออกที่ชัดเจน ในขณะที่การบาดเจ็บแบบมีสิ่งแปลกปลอมในลูกตาจะมีทั้งแผลเข้าและแผลออกผ่านผนังตา
    - - เสี่ยงต่อการเกิดภาวะจอประสาทตาหลุดลอกซ้ำเนื่องจากขาดความรู้ความเข้าใจการปฏิบัติตนหลังผ่าตัด
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        ประเมินอาการ ตรวจวัดสัญญาณชีพ สังเกตอาการเลือดออก (Observe bleeding) บริเวณตาข้างที่ผ่าตัด
        
        ดูแลปิด Eye ped ครอบ Eye shield แนะนำผู้ป่วยห้ามแกะออก ห้ามใช้สิ่งของแยงเข้าไปในตา
        
        ดูแลให้ Bed rest จัดทำนอนให้นอนคว่ำหน้าขนาน หรือระนาบเดียวกับพื้นทันทีหลังผ่าตัดควรอยู่ในท่าคว่ำหน้าอย่างน้อย 16 ชั่วโมง/วัน พร้อมทั้งอธิบายให้ผู้ป่วยและญาติเข้าใจความสำคัญของการนอนคว่ำหน้า เพื่อให้ผู้ป่วยร่วมมือในกา
        
        แนะนำให้หลีกเลี่ยงปัจจัยที่ทำให้จอประสาทตาลอกหรือเป็นรูมากชิ้น ได้แก่ การไอจาม อาเจียน การขยี้ตา
        
        ดูแลช่วยเหลือกิจกรรมต่างๆแนะนำญาติดูแลใกล้ชิด
        
        ระมัดระวังเรื่องการพลัดตกหกล้มเกิดการกระทบกระเทือนแผลผ่าตัดได้
    - - 1.ให้คนไข้งดน้ำและอาหารก่อนเข้ารับการผ่าตัด
      - 2.การระงับอาการปวดอย่างเหมาะสมด้วยยาแก้อาเจียน เนื่องจากการอาเจียนอาจทำให้ความดันภายในลูกตาเพิ่มสูงขึ้น
      - 3.ให้ผู้ป่วยนั่งตัวตรงเมื่อทำได้ (อาจขึ้นอยู่กับความสามารถในการเคลียร์กระดูกสันหลังส่วนคอ)
      - 4.ปกป้องดวงตา ระวังในการบังตาไม่ให้กดทับดวงตา
      - 5.ห้ามหยอดตาหรือทาขี้ผึ้ง
      - 6.ปรึกษาหารืออย่างทันท่วงทีกับจักษุแพทย์
      - 7.เริ่มใช้ซิโปรฟลอกซาซินและตรวจสถานะบาดทะยัก
  - - - การได้รับแสงอัลตราไวโอเลตจากแดดจัดเข้าตา โดนของมีคม และความผิดปกติแต่กำเนิด
    - - ตามัว การมองเห็นลดลง เห็นภาพมีแสงแตกกระจาย เห็นความสว่างลดลง อาจเห็นภาพซ้อน
    - - เลนส์ตาขุ่นจากการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพหรือทางชีวะเคมี โปรตีน เลนส์ตาเป็นเลนส์นูนใส ห่อหุ้มด้วยถุงหุ้มที่เหนี่ยวใสมีตัวยืดเลนส์ตา (singular fiber) ไว้ที่บริเวณ equator โดยรอบ 360 องศาเนื่องจาก sonule มีแรงดันเพิ่มขึ้น lens fiber จะถูกสร้างที่บริเวร equator และยึดแน่นเข้าส่วนกลางเป็นวงปีต้นไม้ ยิ่งอายุมากขึ้นเลนส์ตาจะมีขนาดหนาขึ้น
    - - การใส่แว่นตาเพื่อปรับค่าสายตา การรักษาโดนการผ่าตัดต้อกระตก และใส่เลนส์ตาเทียม ไม่มียาหยอดตาหรือยารับประทาน
    - - ไม่สุขสบายเนื่องจากปวดตาบริเวณผ่าตัด
        
        1.ประเมินระดับอาการปวด pain score ของผู้ป่วยเพื่อ ประเมินความปวดอย่างต่อเนื่องช่วยให้ทราบถึงประสิทธิผลของการรักษาและสามารถปรับเปลี่ยนวิธีการบรรเทาความปวดได้ตามความจำเป็น
        
        ให้ยาแก้ปวดตามแผนการรักษาของแพทย์เพื่อ รักษาช่วยลดความปวดของผู้ป่วยได้อย่างมีประสิทธิภาพทำให้ผู้ป่วยรู้สึกสบายขึ้นและสามารถฟื้นตัวได้เร็วขึ้น
        
        3.ให้ผู้ป่วยนอนหนุนหมอนโดยห้ามตะแคงทับข้างที่ผ่าตัดเพื่อป้องกันการกระแทก ช่วยลดความเสี่ยงการบาดเจ็บต่อเนื้อเยื่อและเส้นประสาทที่อาจเกิดขึ้นจากการกดทับ
        
        4.จัดสิ่งแวดล้อมให้เงียบสงบเพื่อให้ผู้ป่วยพักผ่อนอย่างเพียงพอ คือการนอนหลับที่มีคุณภาพเป็นปัจจัยสำคัญในการฟื้นฟูสุขภาพ
        
        การพยาบาล
  - - - ความดันลูกตาสูงเกิดจากการเสื่อมตามธรรมชาติ การอุตตันของท่อน้ำหล่อเลี้ยงภานในลูกตา
    - - ปวดตา ตาแดง เห็นแสงรุ้งรอบดวงไฟ ตามัวมากอย่างรวดเร็ว
    - - โรคต้อหินจะมีความผิดปกติของการไหลเวียนน้ำหล่อเลี้ยงลูกตาทำให้ความดันลูกตาสูงขึ้น และเกิดการทำลายขั้วประสาทตามมา
    - - ยาหยอดตาช่วยเพิ่มการระบายของเหลวในลูกตา ยารับประทาน เลเซอร์ การผ่าตัดเปิดทางระบายของเหลวใหม่ในลูกตา
    - - ปวดตาเนื่องจากความดันภายในลูกตาสูง
        
        กิจกรรมทางการพยาบาล
        
        1.ประเมินระดับความปวดใช้pain score และสังเกตอาการร่วม เช่นตาแดง ม่านตาขยายเพื่อช่วยติดตามความรุนแรงและประสิทธิภาพของการรักษา
        
        2.ให้ยาลดความดันลูกตาหยอดยาเช่น Latanoprost หรือ Timolol ตามแผนการรักษา เพื่อลดความดันลูกตาและบรรเทาอาการปวด
        
        3.ส่งเสริมการพักผ่อนแนะนำให้พักในที่แสงน้อยและหลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมที่เพิ่มความดันลูกตาเพื่อลดการระคายเคืองและบรรเทาอาการปวด
  - - - แผลกระจกติดเชื้อเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา ไวรัส ตาแห้ง
    - - ปวดตา ตามัว แสบตา และตาแพ้เเสง สภาพภายนอกเห็นจุดขาวบนกระจกตา
    - - เยื่อบุผิวกระจกตาเสียหาย เชื้อโรคจึงเจริญลึกสู่กระจกตา ทำให้เกิดการอักเสบ หนองในช่องหน้าม่านตา และอาจลุกลามจนกระจกตาทะลุ
    - - มีภาวะติดเชื้อที่ตาเนื่องจากการบาดเจ็บบริเวณตา
        
        กิจกรรมทางการพยาบาล
        
        1.ประเมินอาการและอาการแสดงที่บ่งชี้ถึงภาวะติดเชื้อที่ตา เพื่อเฝ้าระวังการลุกลามของการติดเชื้อเแดงช่นเปลือกตาบวมแดง หนองในช่องหน้า ม่านตา ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง
        
        2.ดูแลเช็ดบริเวณรอบดวงตาด้วยsterile technique วันละสองครั้ง เพื่อลดการแพร่กระจายของเชื้อโรคและป้องกันการติดเชื้อแทรกซ้อน
        
        3.ให้ข้อมูลผู้ป่วยเรื่องลักษณะของแผลที่กระจกตาและแนวทางการรักษาของแพทย์ เพื่อให้ผู้ป่วยและญาติเข้าใจถึงพยาธิสภาพของโรคลดความวิตกกังวลและให้ความร่วมมือในการปฏิบัติตามแผนการรักษา
        
        ดูแลขอบตาด้วย Eye shield และแนะนำไม่ให้ผู้ป่วยขยี้ตาไม่ให้น้ำเข้าตา เพื่อช่วยป้องกันดวงตาจากการกระทบกระเทือนหรือการติดติดเชื้อเพิ่มเติม
        
        5.แยกเครื่องมืออุปกรณ์ยาหยอดตาโดยแยกรถเช็ดตาสำหรับผู้ป่วยตาติดเชื้อและไม่ติดเชื้อ เพื่อลดการแพร่กระจายของเชื้อระหว่างผู้ป่วยและป้องกันการติดเชื้อข้ามกลุ่ม
        
        6.หยอดยาโดยใช้หลักปลอดเชื้อก่อนและหลังหยอดตาต้องล้างมือให้สะอาดและเช็ดให้แห้งทุกครั้ง เพื่อปลอดเชื้อลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อซ้ำหรือเพิ่มเชื้อใหม่เข้าสู่ดวงตาของผู้ป่วย
        
        7.สังเกตและบันทึกอาการและอาการแสดงต่อเนื่องทุกเวร เพื่อติดตามผลการรักษาประเมินความรุนแรงของโรคและการตอบสนองต่อการรักษานำไปปรับแผนการพยาบาลหรือการรักษาให้เหมาะสม
    - - ยาปฏิชีวนะหรือยาต้านไวรัส การผ่าตัดปลูกถ่ายกระจกตา
- - - - 1.การติดเชื้อของระบบทางเดินหายใจตอนบน
      - การติดเชื้อของฟัน
      - โรคติดเชื้ออื่นๆ เช่น ไข้หวัดใหญ่ โรคหัด โรคไอกรน
    - - 1.มีน้ำมูกข้นในจมูก หรือมีน้ำมูก/สาาคัดหลั่งไหลลงคอ
      - 2.คัดจมูก จมูกไม่ได้กลิ่น
      - 3.เจ็บคอ ระคายคอ ไอ และเสียงแหบ
      - 4.อาการปวดศีรษะ ปวดหู หูอื้อ
    - - ติดเชื้อแบคทีเรียบริเวณโพรงจมูก ก่อให้เกิดการอักเสบ บวม และเกิดการบวมตีบตัน ทำให้มีภาวะออกซิเจนต่ำเกิดขึ้นภายในไซนัส ทำให้มีการเจริญเติบโตของแบคทีเรียเพิ่มขึ้น และเม็ดเลือดขาวที่ต่อต้านแบคทีเรียยิ่งลดลง เซลล์ขนไม่ทำงาน และถูกทำลาย ยากต่อการกำจัดสารคัดหลั่งออกจากไซนัส เกิดเป็นการอักเสบเรื้อรัง เยื่อบุจมูก และเยื่อบุไซนัสจะบวมเรื้อรัง และเกิดเป็นพังผืด กลายเป็นก้อนเนื้อที่เรียกว่า ริดสีดวงไซนัสได้
    - - การรักษาด้วยการใช้ยา
        
        การรักษาด้วยยาต้านจุลชีพ/ยาปฏิชีวนะ เช่น
        
        1) กลุ่ม Penicillin
        
        2) กลุ่ม Tetracycline
        
        3) กลุ่ม Sulfonamide
        
        4) กลุ่ม Quinolone ไม่ควรใช้ในเด็ก และในแม่ที่กาลังให้นมบุตร
      - การรักษาโดยการไม่ใช้ยา
        
        ล้างจมูก ประคบร้อน ส้มน้ำมันหอมระเหย ดื่มน้ำให้มาก อยู่ในอากาศแห้ง
    - - มีภาวะติดเชื้อเนื่องจากมีสารคัดหลั่งในโพรงไซนัส
        
        การพยาบาล
        
        1.วัด v/s ประเมินอาการปวด บวม แดง
        
        2.ประเมินสารคัดหลั่งที่ออกมาจากจมูกว่ามีสี กลิ่น และลักษณะที่ผิดปกติหรือไม่
        
        3.ดูแลล้างจมูกตามเวลา ด้วย NSS วันละ 4 ครั้ง เช้า กลางวัน เย็น
        
        4.ส่งเสริมให้ดื่มน้ำมากๆ เพื่อระบายสิ่งตัดหลั่ง
        
        5.ติดตามผลม WBC เพื่อวางแผนการพยาบาลต่อไป
  - - - ➢ คัดแน่นจมูก
        ➢ ได้รับกลิ่นน้อยลง/ไม่ได้กลิ่น
        ➢มีไซนัสอักเสบร่วมด้วย
        ➢พบก้อน มักพบหลายๆก้อนในโพรงจมูก (ผิวค่อนข้างมัน เรียบ สีขาวเทา/ขาวเหลือง)
        ➢ หากก้อนใหญ่ ห้อยลงมาทางด้านหน้าโพรงจมูก
    - - ➢ยาสเตียรอยด์ชนิดพ่นจมูก /กิน/ฉีด
        ➢การผ่าตัด
        
        การผ่าตัดเอาริดสีดวงจมูกออกแบบธรรมดา (Simple polypectomy) การใช้ลวดคล้องและ
        ดึงออกมา เป็นการผ่าตัดเอาริดสีดวงจมูกออกเท่านั้น ไม่ได้ผ่าตัดเข้าในโพรงไซนัส (การกลับมาเป็นซ้ำค่อนข้างสูง)
        
        การผ่าตัดริดสีดวงจมูกและไซนัสด้วยวิธีส่องกล้องเข้าไปในโพรงไซนัส หรือ การผ่าตัด
        ผ่านทางจมูกโดยใช้กล้องเทโลสโคป (Endoscopic sinus surgery – ESS) ได้ผลดีถึงดีมาก
        80%) ภาวะแทรกซ้อน เช่น เลือดออก บาดเจ็บต่อกล้ามเนื้อตาหรือเส้นประสาท
    - - เป็นเนื่องอกชนิดไม่ร้ายในโพรงจมูกที่พบได้บ่อย ลักษณะจะเป็นติ่งเนื้อกึ่งใสสีคล้ายผลองุ่นปอกเปลือก มักจะพบหลาย ๆ ก้อน ลักษณะเป็นก้อนสีขาว เทา หรือเหลืองผิวเรียบเป็นมันและมักพบข้างเดียวหรือทังสองข้างของโพรงจมูก ในรายที่ริดสีดวงจมูกโตมากอาจห้อยลงมาทางด้านหน้าของโพรงจมูกเห็นเป็นก้อนจุกที่อยู่ที่รูจมูกได้ หรือบางรายริดสีดวงอาจยื่นมาทางด้านหลังของ โพรงจมูกเห็นเป็นก้อนย้อยลงไปคอได้ เมื่อริดสีดวงจมูกมีขนาด โตขึ้นจะทำให้ผู้ป่วยมีอาการคัดแน่นจมูก ซึ่งจะเป็นมากขึ้นเรื่อย ๆ มีน้ำมูกและการได้กลิ่นลดลง หรือไม่ได้กลิ่น มีกลิ่นเหม็น ในจมูก หูอื้อ เป็นต้น ในบางรายทำให้เกิดโรคแทรกซ้อน เช่น ไซนัสอักเสบภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ เป็นต้น
    - - โรคนี้มักเกิดในกลุ่มคนที่มีการอักเสบเรื้อรังของเยื่อเมือก(เยื่อบุ) จมูก เนื่องมาจากหวัดภูมิแพ้ การติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรียหรือปฏิกิริยาภูมิแพ้ต่อเชื้อราใน โพรงไซนัส บางรายอาจเกิดขึ้น โดยไม่ทราบสาเหตุพบว่าผู้ที่เป็นโรคหืด หวัดภูมิแพ้ ไซนัสอักเสบเรื้อรัง มีภูมิไว (แพ้) ต่อยาแอสไพรินหรือเชื้อราภาวะขาดูวิตามินดี ป่วยเป็นโรคชิสติกไฟโบรซิส หรือมีพ่อแม่หรือพี่น้องเป็นติ่งเนื้อเมือกจมูก มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคนี้มากกว่าคนทั่วไป
    - - การรับกลิ่นลดลงเนื่องจากมีติ่งก้อนเนื้อบริเวณโพรงจมูกจากริดสีดวง
        
        การพยาบาล
        
        1.ประเมินอาการและประวัติ: ควรสอบถามประวัติการเป็นโรคริดสีดวงจมูกและอาการที่เกี่ยวข้อง เช่น การลดลงของการรับกลิ่น ความรู้สึกอุด ต้นในจมูก หรืออาการคัดจมูก
        
        2.การสังเกตสัญญาณ: ตรวจสอบติ่ง ก้อนเนื้อหรือการอุดตันในจมูก ตรวจ วัดการหายใจและการใช้ช่องจมูก
        
        3.การให้ความรู้แก่ผู้ป่วย: อธิบายถึงการลดลงของการรับกลิ่นจากโรค ริดสีดวงและวิธีการบรรเทา เช่น การใช้ยารักษาโรคจมูกอักเสบ หรือการ
        ผ่าตัดในกรณีที่จำเป็น
        
        4.การใช้ยา: หากแพทยีมีการสั่งจ่ายยา เช่น สเปรย์หรือยาสเตียรอยด์เพื่อบรรเทาอาการอักเสบในจมูก
        ควรแนะนำให้ผู้ป่วยใช้ยาตามคำแนะนำ
        
        5.การดูแลระยะยาว: ติดตามอาการของผู้ป่วยอย่างสม่ำเสมอ และดูแล ความสะอาดในช่องจมูก เช่น การ ล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ
        
        6.การให้คำแนะนำในการหายใจ ช่วยให้จมูกได้รับการบรรเทา และแนะนำให้มีการพักผ่อนเพียงพอ
- - - - บุหรี่ แอลกอฮอล์ การอักเสบเรื้อรังของเยื่อบุกล่องเสียง พันธุกรรม มลพิษทางอากาศ
    - - เจ็บคอเรื้อรัง เสียงแหบ กลืนลำบาก มีก้อนข้างคอ มีก้อนเนื้อในช่องปาก เลือดกำเดาไหลออกบ่อยๆ
    - - ก้อนมะเร็งโตขึ้นทำให้กดสายเสียง กล่องเสียงเปิดปิดไม่ได้ ส่งผลให้หายใจติดขัด สำลักน้ำอาหาร
    - - การรักษาโดยไม่ใช้ยา
        
        1) การฉายรังสี
      - การรักษาโดยใช้ยา
        
        1) เคมีบำบัด ใช้เพื่อยับยั้งการทำลายเซลล์มะเร็ง
        
        2) การรักษาด้วยยามุ่งเป้า เพื่อยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง
        
        3) ภูมิคุ้มกันบำบัด ใช้ยากระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้ทำลายเซลลมะเร็ง
    - - •เสี่ยงต่อการหายใจไม่มีประสิทธิภาพเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงทางเดินหายใจ
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        •ประเมินการหายใจทุก 4 ชั่วโมง
        •จัดท่านอนยกศีรษะสูง 30-45 องศาตาม Post-laryngectomy Care Protocol
        •ติดตามค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนทุก 4 ชั่วโมง
      - •การติดต่อสื่อสารด้วยการพูดบกพร่องเนื่องจากพูดไม่มีเสียง/ไม่สามารถสื่อ
        ความหมายกับบุคคลอื่นๆได้ตามปกติ
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        ■ประเมินความสามารถการรับรู้ของผู้ป่วยที่จะใช้วิธีการสื่อสารด้วยวิธีอื่นแทนการพูด
        ■จัดวิธีการสื่อสารที่เหมาะสมตามสภาพที่สามารถสื่อสารกันเข้าใจ โดยจับดินสอ
        หรือปากกา กระดาษเขียนบอกความต้องการ
        ■จัดกริ่งไว้ใกล้ตัวสำหรับเรียกพยาบาล
        ■อธิบายให้ผู้ป่วยและญาติเข้าใจถึงวิธีการติดต่อสื่อสารที่ใช้และกระตุ้นให้ญาติ
        พูดคุยกับผู้ป่วย
  - - - ยาสูบ แอลกอฮอล์ การเคี้ยวหมาก สุขภาพช่องปากไม่ดี
    - - แผล มีก้อนในช่องปาก บวม ปวดไม่สบายในช่องปาก
    - - พยาธิสภาพที่พบบ่อยที่สุดคือ squamous cell carcinomas (SCC)มะเร็งชนิดนี้เกิดจากเยื่อบุผิว และอาจมีลักษณะณะที่เห็นด้วยตาเปล่าเป็น infiltrative ulcerative exophytic หรือ verrucous ลักษณะทางพยาธิของ SCC มีได้ตั้งแต่ well-differentiated จนถึง poorly-differentiated พยาธิสภาพชนิด well / moderately well-differentiated มักพบกับมะเร็งของริมฝีปาก จมูก ช่องปาก และกล่องเสียง ส่วนมะเร็งชนิด poorly-differentiated มักพบที่มะเร็งของoropharynx, nasopharynx, hypopharynx และ supraglottisymphoepithelioma มีลักษณะเป็น undifferentiated carcinoma และมี Iymphocyte infitration และพบได้จากมะเร็งของ nasopharynx, base of the tongue, tonsil และ hypopharynx และตอบสนองต่อรังสีดีมาก
    - - 1) เคมีบำบัด ใช้เพื่อยับยั้งการทำลายเซลล์มะเร็ง
      - 2) การรักษาด้วยยามุ่งเป้า เพื่อยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง
      - 3) ภูมิคุ้มกันบำบัด ใช้ยากระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้ทำลายเซลลมะเร็ง
    - - •เสี่ยงต่อภาวะพร่องออกซิเจนเนื่องจากการอุดกั้นทางเดินหายใจ
        
        กิจกรรมการพยาบาล:
        • ประเมินการหายใจและค่าความอิ่มตัวของออกซิเจน
        • จัดท่านอนศีรษะสูง 30-45 องศา
        • เตรียมอุปกรณ์ช่วยหายใจให้พร้อมใช้
        • สังเกตอาการเปลี่ยนแปลงของระบบหายใจ
        • ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง
      - •ปวดเฉียบพลันเนื่องจากการลุกลามของมะเร็งช่องปาก
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        •ประเมินระดับความปวดโดยใช้ Pain Score ทุก 4 ชั่วโมง
        •บริหารยาแก้ปวดตามแผนการรักษา
        •ประเมินประสิทธิภาพของการจัดการความปวด
        •จัดการความปวดโดยไม่ใช้ยา จัดท่าที่เหมาะสมเพื่อลดความปวด สอนเทคนิคการผ่อนคลายเพื่อบรรเทาความ
        ปวด
  - - - เกิดจากการยุบตัวและตีบแคบของเดินเดินหายใจซึ่งเกิดจาก โครงสร้างของกระดูกใบหน้า เช่นกระดูกขากรรไกรเล็ก ภาวะน้ำหนักเกิน ลิ้นโต ซึ่งอาจทำให้เกิดภาวะพร่องออกซิเจนได้
    - - นอนหลับไม่เต็มอิ่ม ตื่นนอนแล้วง่วง หายใจไม่สะดวกขณะหลับ สมรรถภาพทางเพศลดลง
    - - เกิดจากการยุบตัวและตีบแคบของทางเดินหายใจส่วนต้นนั้นมีสาเหตุเกิดจากความไม่สมดุลกันระหว่างโครงสร้างของกระดูกใบหน้ากับปริมาณเนื้อเยื่ออ่อน (craniofacial disharmony) และ ปัจจัยด้านโครงสร้างของกระดูกที่ไม่สมดุลกันและโครงสร้างใบหน้าผิดรูป เช่น กลุ่มอาการดาวน์ซินโดรมจากความผิดปกติของทางเดินหายใจส่วนต้น ที่มีการยุบตัวลงทำให้เกิดภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น โดยการตีบแคบหรือการอุดกั้นของทางเดินหายใจจะทำให้เกิดภาวะหายใจแผ่วและหยุดหายใจ มีผลทำให้ระดับออกซิเจนในเลือดลดลงเกิดภาวะพร่องออกซิเจน ซึ่งหากไม่ได้รับการแก้ไขหรือทำให้ทางเดินหายใจของผู้ป่วยเปิดโล่งได้อีกครั้งจะส่งผลเสียต่อระบบต่าง ๆ ในร่างกายซึ่งระบบที่ได้รับผลกระทบมากที่สุด คือ ระบบหัวใจและหลอดเลือดโดยเชื่อว่าภาวะพร่องออกซิเจนมีผลกระตุ้นระบบระบบประสาทซิมพาเธติกและมีผลทำให้ภาวะเครียดที่เกิดจากออกซิเดชั่นเพิ่มขึ้น
    - - การรักษาโดยวิธีไม่ผ่าตัดประกอบไปด้วย
        
        1.1 การรักษาด้วยเครื่องอัดอากาศแรงดันบวก (positive airwaypressure, PAP)
        
        1.2 การรักษาด้วยทันตอุปกรณ์
      - การรักษาโดยวิธีการผ่าตัดทางเดินหายใจ
      - การรักษาภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้นในกลุ่มโรคจำเพาะ
    - - •เสี่ยงต่อภาวะเนื้อเยื่อได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอเนื่องจากมีภาวะหยุดหายใจขณะหลับ
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        ประเมินความเสี่ยงและความรุนแรงของภาวะหยุดหายใจขณะหลับ
        •ใช้แบบประเมิน STOP-BANG questionnaire
        •วัดค่า Apnea-Hypopnea Index (AHI)
        •ประเมิน Oxygen Desaturation Index (ODI) (Nagappa et al., 2021)
        
        ติดตามสัญญาณชีพและระดับออกซิเจนในเลือด
        •ติดตาม SpO2 อย่างต่อเนื่อง
        •บันทึกอัตราการหายใจ
        •ประเมินชีพจรและความดันโลหิต (Wang & Chen, 2020)
        
        จัดท่านอนที่เหมาะสม จัดให้นอนตะแคงหรือยกศีรษะสูง 30-45 องศา หลีกเลี่ยงการนอนหงาย ใช้หมอน
        รองคอที่เหมาะสม (Peterson et al., 2019)
        
        ดูแลการใช้อุปกรณ์ CPAP/BiPAP โดยสอนวิธีการใช้อุปกรณ์อย่างถูกต้อง ตรวจสอบการท างานของเครื่อง
        ประเมินความพอดีของหน้ากาก
        
        ติดตามประสิทธิภาพการรักษา (Smith & Johnson, 2022)
        
        ประเมินและบันทึกอาการแสดงของภาวะพร่องออกซิเจน อาการเขียวที่ริมฝีปากและปลายนิ้ว ระดับความรู้สึกตัว อาการหอบเหนื่อย อาการสับสน (Thompson et al., 2021)
        
        จัดการปัจจัยเสี่ยง
        •ควบคุมน้ำหนัก
        •ลดการดื่มแอลกอฮอล์
        •หลีกเลี่ยงยานอนหลับ
        •ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการนอน (Wilson & Park, 2020)
        
        ให้ความรู้แก่ผู้ป่วยและครอบครัว
        •อธิบายกลไกการเกิดโรค
        •สอนการสังเกตอาการผิดปกติ
        •แนะนำการปฏิบัติตัว
        •ความสำคัญของการรักษาอย่างต่อเนื่อง (Lee et al., 2021)
  - - - ➢สาเหตุไม่แน่ชัด
        ➢พันธุกรรม
        ➢สารก่อมะเร็งไนโตรไซมีน (nitrosamine) มักปนเปื้อนในอาหาร (ปลาเค็ม เนื้อเค็ม
        ผักกาดดอง แหนม ไส้กรอกอีสาน )
        ➢ปัจจัยทางแวดล้อม เช่น ฝุ่นละออง ควันไฟจากการเผาไม้/หญ้า ควันจากการสูบบุหรี่
        ➢ติดเชื้อ Epstein-Barrvirus (EBV)
        ➢การอักเสบเรื้อรังของโพรงจมูก
    - - ➢อาการทางจมูก ได้แก่ คัดจมูก เลือดก าเดาไหล
        เสมหะเป็ นเลือด
        ➢อาการทางหู ได้แก่ เสียงอื้อในหู น้ำในหูไหลออก
        การได้ยินบกพร่ อง ปวดหู (ท่อเชื่อมหู ชั้ นกลาง
        ทำงานผิดปกติ จากการลุกลามของมะเร็ง)
        ➢ก้อนที่คอ ต่อมน้ำเหลืองที่คอโต บวม ( ลุกลามไปยังต่อมน้ำเหลืองลุกลามไปยังต่อมน้ำเหลือง) ตรวจพบก้อนก้อนเดียวหรือหลายก้อน (กดไม่เจ็บ ลักษณะแข็ง เคลื่อนไหวไปมา)
        ➢อาการทางประสาท ได้แก่ ปวดหัว ปวดไมเกรน กลิ่น/รสเปลี่ยน อัมพาตที่หน้า เห็นภาพซ้อน เสียงแหบ กลืนลำบาก ขากรรไกรแข็ง
        ➢ อาการอื่นๆ น้ำหนักลด ไข้ต่ำๆ สำลักน้ำขึ้นจมูกค
    - - ➢Radiation
        ❖การรักษาหลัก (ตำแหน่งผ่าตัดยาก)
        ❖Stage 1 การรักษา 90% ช่วยควบคุมโรคได้
      - ➢Chemotherapy+ radiation
        ❖Stage 2ขึ้นไป
        ❖เพื่อประสิทธิภาพในการรักษา
    - - มะเร็งหลังโพรงจมูกมักเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของเซลล์เยื่อบุผิวในบริเวณโพรงจมูก ซึ่งมีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อ EBV และปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ การเปลี่ยนแปลงนี้นําไปสู่การเจริญเติบโตของเซลล์ที่ไม่สามารถควบคุมได้ และการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งไปยังเนื้อเยื่อและอวัยวะอื่น ๆ การศึกษาพบว่าโปรตีนของ EBV เช่น Latent Membrane Protein 1 (LMP1) มีบทบาทสําคัญในการก่อมะเร็ง โดยส่งเสริมการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งและป้องกันการตายของเซลล์
        นอกจากนี้ ปัจจัยทางสภาพแวดล้อม เช่น การบริโภคอาหารที่มีสารก่อมะเร็ง และปัจจัยทางพันธุกรรม ยังมีส่วนร่วมในการก่อมะเร็งหลังโพรงจมูก โดยทําให้เกิดการกลายพันธุ์ของ DNA และส่งเสริมการติดเชื้อ EBV
    - - •เสี่ยงต่อภาวะพร่องออกซิเจนเนื่องจากมีปริมาณตัวนำออกซิเจนลดลง
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        ประเมินภาวะพร่องออกซิเจน โดยการสังเกตุอาการแสดงของผู้ป่วยว่ามีลักษณะของภาวะพร่องออกซิเจน ได้แก่ หายใจเหนื่อยหอบ ตัวเย็น ชีพจรเร็ว ปลายมือปลายเท้าเขียว และประเมินโดยการวัดระดับ O2 saturation เพื่อจะได้ทราบถึงระดับความรุนแรงของอาการ
        
        ประเมินภาวะซีดจากการซักถาม สังเกต และติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        ดูแลอาหารทางสายยางให้อาหารทางหน้าท้อง ที่มีธาตุเหล็กสูงเพียงพอ เช่น เนื้อสัตว์ เครื่องในสัตว์ ผักใบเขียว เป็นต้น เพราะเหล็กเป็นส่วนประกอบสำคัญของฮีโมโกลบินในการสร้างเม็ดเลือดแดง เป็นส่วนประกอบที่สำคัญ เป็นส่วนประกอบที่สำคัญ ทำหน้าที่นำออกซิเจนจากปอดไปสู่เนื้อเยื่อของร่างกาย
        
        แนะนำให้ผู้ป่วยพักผ่อนให้เพียงพอวันละ 8 ชั่วโมง เพราะการนอนจะช่วยลดการใช้ออกซิเจนในการทำกิจกรรม ทำให้อาการเหนื่อย อ่อนเพลียลดลง
        
        วางแผนกิจกรรมทางการพยาบาลตามความเหมาะสม ลดเวลารบกวนการพักผ่อน
        
        จัดสิ่งแวดล้อมให้สะอาดเป็นระเบียบ ส่งเสริมด้านการพักผ่อน ลดความต้องการใช้ออกซิเจนของร่างกาย
        
        ดูแลและช่วยเหลือในการปฏิบัติกิจกรรมต่างๆลดการที่ร่างกายต้องใช้พลังงานเพิ่มขึ้นในการทำกิจกรรมต่างๆ
        
        วัด Vital Signs ทุก 4 ชั่วโมง เพราะการประเมินสัญญาณชีพจะช่วยให้ทราบความรุนแรงของภาวะพร่องออกซิเจน
        
        ประเมิน O2 saturation ทุก 8 ชั่วโมง
        
        ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ ได้แก่ Hemoglobin, Hematocrit เพราะเป็นค่าที่แสดงถึงความเข้มข้นของเลือดในร่างกาย
  - - - 1.ต่อมทอนซิล อักเสบเฉียบพลัน อาจเกิดได้ทั้งจากเชื้อไวรัส และแบคทีเรีย เด็กก่อนวัยเรียนมักจะเกิดจากเชื้อไวรัส และติดต่อกันได้ง่าย เพราะไม่รู้จักวิธีป้องกันการติดต่อของโรค สำหรับในเด็กโตและผู้ใหญ่ มักจะเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย ส่วนใหญ่เป็นเชื้อกลุ่มเดียวกันกับที่ทำให้เป็นโรคหวัด หรือเชื้อที่ทำให้เกิดการอักเสบของระบบหายใจตอนบน
      - เชื้อไวรัสที่พบบ่อยที่สุด คือ rhinovirus และ coronavirus ซึ่งอาการมักไม่รุนแรง ส่วนเชื้อ adenovirus และ herpes simplex virus พบว่าเป็นสาเหตุได้ไม่บ่อย แต่มีความสำคัญเพราะมีอาการรุนแรง ผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวีในระยะแรกอาจมีอาการคออักเสบและทอนซิลอักเสบได้
      - 3.เชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของ โรคพบได้หลายชนิด ร้อยละ 15 เกิดจากเชื้อสเตร็ปโตค็อคคัส S. pyogenes ส่วน group C และ G อาจเกิดการระบาดโดยปนเปื้อนในอาหารได้
    - - ➢ไข้สูง อ่อนเพลียปวดศีรษะ
        ➢เจ็บคอเวลากลืน
        ➢เสียงเปลี่ยน (tonsil enlarge)
        ➢ปวดร้าวไปกกหู
        ➢ต่อมน้ำเหลืองที่คอโต กดเจ็บ
        ➢น ้าลายมาก (เคลื่อนไหวเพดานอ่อนและลิ้น/กลืนน้ำลายไม่ได้)
        ➢ทอนซิล บวม แดง มีหนอง
        ➢เจ็บคอบ่อยเป็นๆหายๆ เบื่ออาหาร
        ➢ไม่ไข้/ไข้ต่ำๆ
        ➢ทอนซิลโตมากจนเป็นปัญหาการกลืน
        ➢ ภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากทางเดินหายใจส่วนบนอุดกั้น (obstructive sleep apnea syndrome)
    - - ➢Medical treatment
        antibiotic
        ยารักษาตามอาการ เช่น ยาลดไข้ vitamin
      - ➢Surgical treatment
        tonsillectomy (เป็นๆหายๆ 3ครั้ง/ปี )
        ข้อบ่งชี้ chronic tonsillitis, obstructive sleep apnea syndrometext
    - - พยาธิ
        Tonsil------ได้รับเชื้อ B-streptococcus, staphylococcus, Pneumococcus--------ทำให้tonsil บวมแดง มี หนอง-------- tonsilitis ------- มีอาการปวดร้าวไปหู
    - - •เสี่ยงต่อภาวะตกเลือดหลังผ่าตัด/ปวดแผลผ่าตัด
        กิจกรรมการพยาบาล
        -ประเมินอาการตกเลือดจากน้ำลายที่บ้วนออกมา
        -วัด/บันทึก V/S
        -ประคบเย็นบริเวณลำคอ
        -งดใช้เสียง
        -ให้ดื่มน้ำ อาหารเหลวเย็น อาหารอ่อน (ไม่ร้อน/อุ่น) รสไม่จัด
        -ดูแลความสะอาดช่องปากฟันบ่อย (บ้วนปากด้วยน้ำยาบ้วนปาก)
        -หลีกเลี่ยงการไอ ขากเสมหะแรงๆ
        -งดสูบบุหรี่จนกว่าแผลจะหาย
        -หลีกเลี่ยงผู้ที่เป็นหวัด/ติดเชื้อ