Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
MIKROORGANISMOAK ETA FORMA AZELULARRAK., Screenshot 2025-01-23 13.22.18 -…
MIKROORGANISMOAK ETA FORMA AZELULARRAK
.
MIKROORGANISMOAK ETA FORMA AZELULARRAK
.
MIKROBIOLOGIA
.
MIKROORGANISMOAK
.
Bi motatakoak.
HETEROTROFOAK
Fagotrofoak
Bizitza libre.
Modu aktiboan jaten dute.
Sinbiotikoak
Lagunarteko nutrizio herremanak
beste organismo batzuekin.
2 more items...
AUTOTROFOAK
Fotosintetikoak
Eguzki argia.
Kimiosintetikoak
Energia kimikoa.
MIKROBIOEN METABOLISMOA
.
Fotoautotrofoa.
Eguzki energia
erabiltzen dute materia
ez-organikoa organiko
bihurtzeko.
Fotoheterotrofoak.
Eguzki energia
eta
materia organikoa
erabiltzen dute.
Kimioautotrofoak.
1 more item...
FORMA AZELULARRAK
.
PRIOIAK
BIROIDEAK
Harizpi bakarreko
RNA laburra
.
Ez du proteinak kodetzen.
Infektatu duen zelularekin batera
transkribatzen
da (bikoiztu).
BIRUSAK
Beste organismo
bizidun baten (ostalari deritzo)
bizkar elikatzen
dira, eta gaixotasun infekzioso bat eragiten diote.
Parasitoak
dira
guztiak
, beste organismo batetik elikatu bahar direlako bizi funtzioak betetzeko.
Zerez dago osatuta?
Material genetikoa.
1 more item...
Zelulaz kanpoko lau partikula biral:
1 more item...
Eraldatutako proteina partikula txikiz osatuta
daude.
Azido nukleikoekin ez
dira elkartzen.
Proteina zelular normal baten forma eraldatuak dira.
Infektatzeko eta bere burua ugaltzeko ahalmena dute.
Bakarrik
mikroskopioz
ikusi ahal diren
mikroorganismoak aztertzen
ditu.
MIKROORGANISMOAK, GAIXOTASUN INFEKZIOSOEN ERAGILE
.
Mikroorganismo patogenoak
eragiten dute. Indibiduo
gaixoei eta osasuntsuei
eragin dezekete.
GAIXOTASUN INFEKZIOSOAK: KUTSATZEA, HEDATZEA, PREBENTZIOA
.
MIKROORGANISMO PATOGENOEN BIRULENTZIA
.
MIKROORGANISMO PATOGENOAK ETA OPORTUNISTAK
.
Gaixotasunak sortzen dituzten mikroorganismoak
patogenoak
deitzen dira.
Mikroorganismo patogeno bat organismo osasuntsu batean sartzen den prozesuari
infekzioa
deritzo.
Gaixotasuna eragiteko mailari
birulentzia
deitzen zaio.
TEORIA MIKROBIANOA:
4 more items...
Birusak
gaixotasunak eragiteko maila.
FAKTOREAK:
Ahalmen inbaditzailea
Toxina
Mikroorganismoak sortzen duen
substantzia
k eta
kalteak eragiten dituztenak.
2 more items...
Ostalariaren gorputzean
ugaltzeko gaitasuna.
GAIXOTASUN INFEKZIOSOEN FASEAK
.
Garapena
Inkubazioa
Patogenoa sartzen
denetik
sintomak agertu
arte. Beste pertsonei kutsatu ahal diezu.
Gaixondoa
Gaixotasuna gainditzen
denetik
osasun osoa berreskuratu
arte. Gaixotasun mota eta gaixoaren arabera da.
Gaixotasuna
aurrera egiten du
enean
sintomak agertzen
diren bitartean. Laguntza medikua eta farmakologikoa behar da.
SENDABIDEAK
Antimikotikoak
Onddoak sortutako
gaixotasunak sendatzeko
.
Antibirikoak
Birus osagaien eraketak ekiditzen dute.
1 more item...
Antibiotikoak
Bakterioak eta onddoak
hiltzeko edo kontrolatzeko
.
1 more item...
HEDATZEA
PREBENTZIOA
Kuarentena
Gaixorik egon ez arren
besteongan
bakantzea
.
Txertoak
Indibiduo bati
mikroorganismo indargabetuak edo haien zatiak injektatzen
diote
erantzun inmunitarioa
eragiteko.
Bakartzea
Gaixoak osasuntsuengandik
bakantzea
.
KUTSATZEA
Zuzena
.
Organismo
batetik bestera zuzenean pasa
tzen da.
Sexu bidezkoa, muxuen bidez...
Zeharkakoa.
Gertutasuna
behar da mikroorganismoek
ez dutelako luze irauten.
Uraren, elikagaien, tresnen edo animalien bidez.
Bektoreak:
1 more item...
Epidemia
.
Eremu bateko
jende askori
aldi berean eragiten dionean.
Gripea
.
Pandemia
.
Gaixotasun infekzioso batek
munduko jende askori
eragiten dionean aldi berean.
Covid-19.
Endemia.
Eremu
geografiko
jakin batean
gertatzen dira.
Sukar horia.
GENE TRANSFERENTZIA HORIZONTALA BAKTERIOETAN ETA ANTIBIOTIKOEKIKO ERRESISTENTZIA
.
Bakterioak
gene transferentziak
izan dezakete. Ezpezie berekoak edo desberdinetakoak.
GENE TRANSFERENTZIA HORIZONTALEKO MEKANISMOAK.
Transdukzioa.
Konjugazioa.
Eraldaketa.
Hildako bakterio baten
DNA
beste
bakterio batean sartzen da
eta hartzailearen DNA
zati batekin trukatzen
da.
DNA exogenoa atzemateko gaitasun hori duten bakterioei
bakterio konpetente
deitzen dira.
DNA
kontaktu zuzenez transferitzen
da bakterio emaile batetik beste hartzaile batera.
Pilien
bidez.
Birus
bakteriofagoek
bitartekari ditu. Ziklo lisogeniko baten ondoren bakterioak birusen gene batzuk daukate.
Bakterio ostalarien geneak
kapsidan
eramaten ditu eta infektatzen duen hurrengo bakterioari
transferitzen
dizkio.
Artifiziala
Ingeniaritza genetikoak gene transferentzia horizontal artifizialerako teknikak erabiltzen ditu.
ANTIBIOTIKOEKIKO ERRESISTENTZIA
Bakterio bat mutaketa jasatzen du antibiotikoei erresistentea egiten diona.
Bakterio multierresistenteak
antibiotiko bat baino gehiagori erresistenteak dira.
Bakteria multirresistenteak
ez agertzeko neurriak
:
Prebentzioa
.
Antibiotikoak modu egokian erabili.
Infekzio prozesutan baino ez.
Ikerketa.
Txertaketa, higienea...
MIKROORGAMISMOEN AZTERKETA
Hazkuntza inguruneak
eta
ereite eta bakartze prozedurak
prestatu behar dira
hazkuntza axenikoak
(puruak) lortzeko.
MIKROORGANISMOAK EREITEA
HAZKUNTZA INGURUNEAK
Mikroorganismoak hazteko
likido edo gel
bat erabiltzen da hazkuntzarako beharrezkoak diren
elikagai guztiekin.
LODITASUNAREN ARABERA
.
Solidoak
.
Solidotzaile
bat dute eta
petri plaketan
egiten dira. Gardena da.
Likidoak
.
Saldak
deritze, eta
saio hodietan edo erlenmeyer matrazetan
prestatzen dira.
OSAERAREN ARABERA.
Bereizgarriak
.
Mikroorganismo multzo jakin bat hartzen laguntzen dute.
Hautakorrak
.
Bakterio batzuen hazkuntza inhibitu eta besteena erratzen dute.
Orokorrak
.
Mikrobio askoren hazkuntza ahalbidetzen dute.
MIKROORGANISMOAK BAKARTZEA
Bi bakartzeko teknikak:
Ildazka bidez.
Ereite uztaia
erabiliz, arrastatzen da plaka bateko ingurune solidoan. Ingurunean sakabanatuz.
Disoluzio banku bidez.
Laginaren ondoz ondoko
diluzioak
egitean datza.
Batzuetako
mikroorganismoen kopurua oso txikia
izango da eta zati bat plaka batean ereitean koloniak sortuko dira.
Metodo horretan, nahi den prozesua errezteko
ingurune ezin hobea prestatzen
da. Ikerketarako funtzezko metodoa da.
Mikroorganismoak ugaltzeko
egiten da.
Hazkuntza ingurunea eta tresneria aldez aurretik
ondo esterilizatua
egon behar da.