Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ĐẶC TRƯNG CÁC THỂ LOẠI VĂN BẢN SGK NGỮ VĂN 9 TẬP 2 (CÁNH DIỀU), Người tạo:…

- - - - Thể thơ tự do xuất hiện lần đầu vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, khi các nhà thơ ở châu Âu và Bắc Mỹ bắt đầu tìm kiếm những cách thức mới để biểu đạt cảm xúc và tư tưởng của mình.
    - - Thơ tự do là hình thức cơ bản của thơ, phân biệt với thơ cách luật ở chỗ không bị ràng buộc vào các quy tắc nhất định về số câu, số chữ, niêm đối,…
    - - Tự do sáng tạo không gò bó: Nhà thơ có thể tự do thể hiện ý tưởng, cảm xúc và tư duy mà không cần tuân theo bất kỳ quy tắc nào về hình thức hay cấu trúc.
      - Sử dụng đa dạng kỹ thuật thơ: Thơ tự do có thể sử dụng các kỹ thuật như ẩn dụ, so sánh, nói bóng, nói giảm để tạo sự phức tạp và độc đáo.
      - Tự do về hình thức: Không bị ràng buộc bởi khổ thơ cố định, số lượng dòng và cấu trúc có thể thay đổi tùy ý tác giả.
      - Thanh điệu không giới hạn: Không ràng buộc bởi vần điệu hay nhịp điệu, tác giả có thể sử dụng bất kỳ từ hoặc âm tiết nào để tạo hiệu ứng âm thanh độc đáo.
      - Tự do về ngữ pháp và chính tả: Không bắt buộc tuân theo ngữ pháp hay chính tả chuẩn, cho phép viết sai chính tả, cắt ngắn câu hoặc sử dụng ký hiệu đặc biệt.
      - Tự do biểu đạt xã hội và cá nhân: Là công cụ mạnh mẽ để thể hiện quan điểm về các vấn đề xã hội, chính trị, văn hóa hay cá nhân một cách trung thực và khách quan.
  - - - Thể thơ tám chữ có nguồn gốc từ các hình thức thơ cổ điển, trong đó việc sử dụng cấu trúc tám chữ mỗi câu giúp tạo ra nhịp điệu và âm hưởng đặc trưng. Thể loại thơ này đã tồn tại từ lâu trong văn học Á Đông, đặc biệt là ở Trung Quốc và sau đó lan truyền sang các nước lân cận như Việt Nam.
    - - Thơ tám chữ hay còn gọi là thơ bát ngôn, là một thể loại thơ với mỗi câu thơ có tám chữ (tám âm tiết). Cấu trúc này giúp tạo ra sự cân đối và nhịp điệu đều đặn, dễ nhớ và dễ thuộc. Thơ tám chữ thường được sử dụng để biểu đạt cảm xúc, miêu tả cảnh vật và kể chuyện, với khả năng truyền tải ý nghĩa sâu sắc và tình cảm chân thật.
    - - Cấu Trúc: Mỗi câu thơ gồm tám chữ. Các bài thơ thường được tổ chức thành các đoạn gồm nhiều câu, có thể là bốn, sáu hoặc tám câu.
      - Ngắt nhịp: Thơ tám chữ thường có nhịp điệu 4/4 hoặc 2/2/2/2, giúp tạo ra sự cân đối và dễ đọc.
      - Gieo Vần: Quy tắc gieo vần trong thơ tám chữ khá linh hoạt, thường là vần liền hoặc vần cách ở cuối mỗi câu hoặc các cặp câu.
- - - - Cốt truyện bi kịch cổ điển thường mượn từ các truyện huyền thoại hoặc lịch sử. Kết thúc bi thảm của số phận nhân vật bi kịch thường có ý nghĩa thức tỉnh, dự báo một cái gì đó tốt đẹp hơn sẽ nảy sinh trong cuộc sống và trong mỗi con người
      - Sự kiện, biến cố thường diễn ra gay cấn, bất ngờ, xoay quanh những mâu thuẫn không thể giải quyết dẫn đến xung đột và kết cục bi thảm (tai hoạ hay cái chết)
      - Kết thúc bi thảm của số phận nhân vật bi kịch thường có ý nghĩa thức tỉnh, dự báo một cái gì đó tốt đẹp hơn sẽ nảy sinh trong cuộc sống và trong mỗi con người
    - - Nhân vật trong bi kịch thường là nhân vật anh hùng hoặc xuất thân từ cung đình (vua chúa, hoàng tử, công nương, tướng lĩnh,..), người có những phẩm chất, năng lực vượt trội, có khát vọng lớn,... nhưng phải đối đầu với thực tiễn không thể hoá giải hoặc sai làm của chính bản thân nên dẫn đến kết cục thất bại hay bi thảm
      - Lời thoại trong bi kịch là lời của các nhân vật thể hiện suy nghĩ, tình cảm của nhân vật
    - - Xung đột giữa những khát vọng đẹp đẽ của nhân vật với hoàn cảnh thực tế
      - Xung đột nằm trong chính nhân vật. Đó là cuộc đấu tranh giằng xé giữa vẻ đẹp khát vọng, những giá trị tích cực của nhân vật với phần bóng tối trong nội tâm nhân vật
- - - - Từ nọi dung khái quát -> biểu hiện cụ thể
      - Từ biểu hiện cụ thể -> nội dung khái quát
    - - Người viết cần bám sát đặc điểm thể loại của tác phẩm
      - Nhận biết được các yếu tố hình thức độc đáo và tác dụng của chúng trong việc làm sáng tỏ nội dung
      - Nhận xét, đánh giá được giá trị của tác phẩm
  - - - Là nêu lên những thông tin vốn có của đối tượng. VD: Nêu nội dung chính của VB, thuật lại vắn tắt cốt truyện, giới thiệu hệ thống nhân vật trong tác phẩm, nêu khái quát đặc điểm hình thức nghệ thuật,...
    - - Là thể hiện tình cảm, quan điểm, thái độ của người viết trước vấn đề được bàn luận trong bài nghị luận văn học. Đó thường là những nhận xét, đánh giá mang màu sắc cá nhân mà người viết muốn bày tỏ, thể hiện
- - - - Yếu tố kì ảo
        
        Trong truyện truyền kì, yếu tố kì ảo được sử dụng như một phương thức nghệ thuật có tính đặc thù nhằm thể hiện các vấn đề của thực tại.yếu tố kì ảo hiện diện ở mọi thành phẩn cấu tạo chủ yếu của tác phẩm như nhân vật, sự việc và cả ở thủ pháp nghệ thuật.
      - Thời gian - không gian
        
        Không gian kì ảo: thế giới con người và thế giới thánh thần, ma, quỷ có sự tương giao. Con người có thể chết đi sống lại, khi ở dương gian, lúc ở địa phủ; có thể "phiêu diêu trong thế giới ảo huyền ở cả bốn cõi không gian... và hành trình trong thời gian phi tuyến tính"
        
        Không có sự khác biệt về thời gian ở cõi trần, cõi âm ti, thủy phủ hoặc nơi thượng giới (biểu hiện qua nhiệt độ nhanh chóng của thời gian). Con người có thể sống nhiều đời, nhiều cuộc đời hoặc sống nhờ các phép thuật kì ảo.
      - Nhân vật
        
        Khác với các nhân vật trong thần thoại hay truyền thuyết bị giới hạn bởi các đặc điểm đơn giản (xấu - tốt, cao cả - thấp hèn), nhân vật trong truyện truyền kì được xây dựng với nhiều góc cạnh phong phú.
        
        Nhân vật kì ảo có năng lực siêu nhiên, xuất thân và diện mạo đặc biệt, tương tác tự nhiên với nhân vật phàm trần. Chúng phản ánh đời sống đa dạng và thể hiện ý niệm nghệ thuật sâu sắc.
        
        Nhân vật chính chủ yếu là người bình dân, người trí thức, quan lại, thương nhân, ca nữ,...
      - Nội dung
        
        Biến cố: Truyện truyền kì thường sử dụng yếu tố kì ảo tạo nên những biến đổi bất ngờ và hợp lí hóa những điều ngẫu nhiên, bất bình thường trong cốt truyện => tạo nên cốt truyện ly kỳ, huyền hoặc.
        
        Nội dung thường là vấn đề của đời sống nhân sinh (hạnh phúc gia đình, tình yêu nam nữ, ...)
    - - Truyện truyên kì phát triển trên nền tảng thần thoại, truyền thuyết,.. của văn học dân gian và những tín ngưỡng văn hoá trong đời sống tinh thần của các dân tộc.
      - Truyện truyền kì là thể loại văn xuôi tự sự có nguồn gốc từ văn học Trung Quốc, được tiếp nhận và phát triển ở các nước thuộc khu vực chịu ảnh hưởng văn hoá Hán.
      - Thuật ngữ truyền kì xuất hiện vào cuối đời Đuờng, dùng để định danh một loại truyện mới, được phát triển từ loại truyện chí quái, chí dị vốn hình thành truớc đó.
  - - - Là truyện viết vè việc điều tra, khám phá các vụ án hoặc những bí mật cần được đưa ra ánh sáng
      - Đặc điểm
        
        Nội dung
        
        Thường bắt đầu bằng một sự việc bất ngờ hoặc tình huống gay cấn (VD: án mạng, mất tích, ăn trộm,..)
        
        Tiếp đó là diễn biến căng thẳng, kịch tính
        
        Tất cả được giải quyết ở phần cuối câu chuyện. Đó cũng là thời điểm sự thật được hé lộ, bản chất của sự việc được phơi bày và kẻ gây án sẽ bị vạch trần, bắt giữ hoặc thậm chí bị tiêu diệt.
        
        Nhân vật
        
        Nhân vật chính của truyện trinh thám thường là các thám tử hoặc điều tra viên
        
        Nhìn chung, họ là những người có khát vọng truy tìm sự thật, dám đấu tranh cho lẽ phải, kiên quyết chống lại cái ác, cái xấu. Đặc biệt, họ có óc quan sát tinh tường, rất giàu trí tưởng tượng, biết tìm kiếm, kết nối, tổng hợp thông tin và giỏi phán đoán, suy luận logic