Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

CHÂN ĐỐT - Coggle Diagram

- - - - hai phần dính liền
      - đầu giả
        
        nhô ra hoặc khuất dưới mặt bụng
        
        gồm
        
        xúc biện
        
        tấm dưới miệng
        
        kìm
        
        gốc đầu
    - - mỗi chân 6 đốt: háng, chuyển, đùi, ống, trước bàn, móng vuốt
      - đốt 1 đôi 1: cảm giác haller
      - Larvae có 3 đôi chân
  - - - Ngồi và chờ KC
      - Giao phối trên KC
      - Hút máu 1 lần, thụ tinh 1 lần
  - - - Sống gần vật chủ
      - Giao phối ngoài vật chủ
      - Hút máu nhiều lần, thụ tinh nhiều lần
      - Hút máu ban đêm
      - Sống ở kẻ chuồng, vách
  - - - Thiếu máu
      - Viêm da
      - Gây liệt: độc tố thần kinh ở nước bọt 1 số loài
    - - Cơ học
        
        mầm bệnh ko biến đổi
        
        mang mầm bệnh (vk, virus, nguyên bào, giun sán)
      - Sinh học
        
        mầm bệnh biến đổi
        
        truyền Babesia, Theileria
      - Truyền qua trứng cho đời sau
  - - - bắt ve
      - thuốc bôi, phun xịt, tắm
      - nấm vk, protozoa, nuôi chim, đv chân đốt
    - - vệ sinh, ủ phân
      - phun xịt lên vách
      - ko độn cỏ, rơm
      - thay chất độn
      - phát quang cây cỏ
    - - phân lô, luân phiên chăn dắt
      - thuốc phun
      - phát quang
  - - - (2) Larvae bám vào và hút máu first host
      - (3) Larvae rời khỏi first host và lột xác thành Nymph 1
      - (1) Trứng nở thành larvae 3 đôi chân
      - (4) Nymph 1 bám vào và hút máu second host
      - (5) Nymph 1 rời khỏi second host và lột xác thành Nymph 2
      - (6) Nymph 2 bám vào và hút máu third host. Chu kỳ lặp lại tối đa 7 giai đoạn nymph
      - (7) Sau 2-7 nymphal stages, nymph rời last host và lột xác thành dạng trưởng thành
      - (8) Trưởng thành có thể hút máu trên vật chủ nhiều lần và trở về nơi trú ẩn giữa các bữa ăn
      - giao phối và đẻ trứng ngoài vật chủ
- - - - 14-21 ngày
      - tất cả giai đoạn phát triển đều trên KC
      - Trứng 3-4 ngày => Larva => Nymph lột xác 2 lần 4-6 ngày => trưởng thành => phối và đẻ trứng
    - - đào hang lấy thức ăn => ngứa dữ dội => chà xát thành chuồng, cây cối => rụng lông cục bộ hoặc lan rộng => da dày, hình thành nếp gấp lớn
      - tổn thương vùng đầu => khắp cơ thể
      - da xù xì
- - - - ngực: 3 đốt (3 đôi chân, 1 đôi cánh)
      - bụng: 11 đốt (tiêu hóa và sinh dục)
      - đầu: 5 đốt hợp thành
    - - nghiền hút
      - liếm hút
      - nghiền
      - chích đốt
        
        đốt hút
        
        hút
        
        chích hút
  - - - Họ bướm
      - Họ ruồi
      - Bộ cánh cứng
  - - - cánh khỏe, dài, thích hút máu
      - đầu: 2 mắt kép, xếp sít, râu ngắn
      - ngực: 3 sọc dọc, cánh nâu sáng
      - bụng
        
        mặt lưng xám nâu hoặc đỏ
        
        mặt bụng: xám bạc hơi hồng
      - thụ tinh lúc vừa sáng hoặc nửa sáng nửa tối
      - đẻ trứng trên lá thủy sinh hoặc vách đá gần mặt nước
      - đẻ 600-900 trứng/ngày => (4-7 ngày) ấu trùng => (2-3 tháng) nhộng => trưởng thành
    - - Trứng
        
        Trứng của nhiều loài được đẻ ở mặt dưới của lá
        
        trứng nở sau 2-3 ngày, giai đoạn ấu trùng đầu tiên rụng khỏi lá
        
        đẻ 1 khối 100-800 trứng
      - Ấu trùng
        
        Ấu trùng của hầu hết các loài phát triển trong môi trường ẩm ướt
        
        Số gđ ấu trùng 6-13
        
        Gđ ấu trùng cúi cùng dài 10-30mm tùy loài
        
        Gđ ấu trùng cúi cùng qua mùa đông, lột xác thành nhộng mùa xuân năm sau
      - Nhộng
        
        Gđ nhộng 1-3 tuần
        
        Dài 10-30mm tùy loài
      - Trưởng thành
        
        cái và đực xuất hiện vào cuối xuân-hè, tùy loài
        
        cái và đực ăn mật hoa và phối. cái hút máu và đẻ trứng
      - Biến thái hoàn toàn
    - - Tấn công gia súc
      - Truyền Anaplasma, giun chỉ người, Trypanosoma, Bacillus, Pasteurella
    - - thuốc diệt
      - ấu trùng: phun xuống mặt nước (Lindane, Pyrethrin, Dieldrin)
      - khó trừ ấu trùng, nhộng
      - trưởng thành: Kerosene, Ectomin, Trichlorphon
  - - - Đặc điểm
        
        Anten 3 đốt
        
        Miệng dạng vòi song song mặt phẳng
        
        ngực 4 sọc đen
        
        bụng 3 chấm đen
        
        đẻ trứng trên phân ngựa, phân bò, đống rác mục
      - Vòng đời
        
        30 ngày
        
        Trứng: 25-50 trứng (800)
        
        Ấu trùng: 3 gđ ấu trùng, 12-26 ngày => nhộng
        
        Nhộng 5-26 ngày => trưởng thành
        
        Trưởng thành
        
        phối trong 3-5 ngày
        
        đẻ trong 5-8 ngày
      - Tác hại
        
        Truyền: Trypanosoma, Rickettsia, xoắn khuẩn Spirochaeta, Streptococcus
        
        Giảm sữa, mất sữa, giảm trọng, tăng tổn thương vùng chân
      - Phòng
        
        thuốc diệt
        
        vệ sinh chuồng, ủ phân
        
        bẫy ruồi, bắt ấu trùng
        
        phát quang bụi rậm
  - - - miệng kiểu nghiền, ăn các chất ở mặt da, lông
      - đẻ trứng trên da lông
      - Đầu > ngực
      - BOVICOLA BOVIS
    - - miệng dạng hút
      - hút máu trên da: viêm biểu bì, nang lông, rụng lông, ngứa, thiếu máu
      - Đầu < ngực
      - HAEMATOPINUS EURYSTERNUS, LINOGNATHUS VITULI, SOLENOPOTES CAPILATUS
    - - 2-3 tuần
      - Trứng 200-300 trứng, đẻ trên lông
      - Nhộng lột xác 3 lần thành trưởng thành