Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Микроағзалар селекциясы - Coggle Diagram
Микроағзалар селекциясы
Қазіргі таңда микроағзалар селекциясы генетикалық инженерия мен биоинформатиканың жетістіктерімен бірге дамып келеді. Жаңа әдістер өндірістік өнімділікті арттыруға, экологиялық таза технологияларды дамытуға және жаңа дәрі-дәрмектерді жасауға ықпал етеді
-
Мысалы:
• Saccharomyces cerevisiae (ашытқы) геномын CRISPR арқылы өңдеу спирт өндірісін 30%-ға арттыруға мүмкіндік берді
• Escherichia coli бактериясын генетикалық модификациялау арқылы пластмасса қалдықтарын ыдырататын ферменттерді синтездеу іске асты
-
Синтетикалық биология микроағзалардың геномдарын “жасанды” қайта құру арқылы оларды жаңа функцияларға үйретеді
Мысалы:
• Cyanobacteria бактерияларын генетикалық модификациялау арқылы оларды күн энергиясын сіңіріп, биоотын (биодизель) өндіруге бейімдеді
• Mycoplasma mycoides бактериясында толық синтетикалық геном құрастырылды, бұл жасушаларды арнайы мақсатта қолдануға мүмкіндік берді (мысалы, жаңа дәрілер өндірісі)
- Жаңартылған мутагенез әдістері
Мутациялық селекцияда жаңа химиялық агенттер немесе радиоактивті сәулелер қолданылып, тиімді штаммдар алынады
Мысалы:
• Aspergillus niger саңырауқұлақ штаммына мутация енгізу арқылы лимон қышқылын өндіру көлемі бірнеше есе артты
-
-
-
Мысалы:
• Lactobacillus штаммын селекция арқылы модификациялау нәтижесінде пробиотикалық қасиеттері жақсарды
-
- Биотехнологиялық өндірістегі нақты мысалдар
-
• Streptomyces griseus бактериясының штаммы арқылы стрептомицин антибиотигі алынады. Жаңа селекция әдістері бұл антибиотиктің өндірісін 40%-ға арттыруға мүмкіндік берді
-
• Lactococcus lactis бактериясының модификацияланған түрі йогурт және ірімшік өндірісінде қолданылады. Олардың геномына енгізілген өзгерістер өнімнің сақтау мерзімін ұзартты
-
• Ralstonia eutropha бактериясы генетикалық модификация арқылы биопластик өндіру үшін пайдаланылады. Бұл пластик экологиялық таза және толық ыдырай алады
Жаңашылдықтардың болашағы
Микроағзалар селекциясындағы жаңалықтар биоотын, дәрі-дәрмек және биологиялық тыңайтқыштар өндірісін жаңа деңгейге көтереді. Сонымен қатар, бұл бағыт экологиялық проблемаларды шешуге, мысалы, пластик қалдықтарын жою немесе парниктік газдарды азайтуға мүмкіндік береді
Қалиев Қ. С. Микробиология және микроағзалар селекциясы. – Алматы: «Қазақ университеті» баспасы, 2013. – 280 б.
Әріпов С. А. Эволюция және экология. – Алматы: «ЖШС Талант» баспасы, 2014. – 290 б.