Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

SOINUAREN MUNDUA - Coggle Diagram

- - - - Intentzitatea uhin-anplitudearen aaraberakoa da eta soinu ozenak eta ahulak bereizten ditu.
      - Soinu ahulek uhin-anplitude txikiagoa dute.
      - Soinu ozenek uhin-anplitude handiagoa dute.
      - Dinamika soinu-intentsitatearekin eta haren aldaketarekin lotuta dagoen espresioaren alderdia da. Lan baten intentsitatea adierazteko, termino italiarrak edo haien laburdurak eta erreguladoreak erabiltzen dira, musika-ñabardurak eta erreguladoreak eragiten dieten soinuen azpian jartzen dira.
      - Ñabardurak:
        pp pianissimo oso soinu-intentsitate txikiarekin
        p piano soinu-intentsitate txikiarekin
        mp mezzopiano piano baino intentsiate handiagoarekin
        mf mezzoforte forte baino intentsitate txikiagorekin
        f forte intentsitate handiz, ozen
        ff fortissimo oso intentsitate handiz, oso ozen
      - Erreguladoreak
        
        Crescendo (cresc.): soinu-intentsitatea pixkanaka handituz.
        
        Diminuendo (dim.): soinu-intentsitatea pixkanaka gutxituz.
    - - Soinu-objektuaren materialek eta soinua sortzeko moduak tinbrea zehazten dute.
      - Tinbreak ahots-motak eta instrumentu-motak bereizten ditu.
    - - Iraupea musika-irudien bidez adierazten da, soinuen eta isiluneen iraupena adierazteko, hainbat seinu erabiltzen dira.
      - Luzapen-zeinuak
        
        kalderoia: erdian puntua daukan zirkuluerdia da, irudi edo isilune baten gainean edo azpian jarriz gero, iraupena mugagabe luzatzen du pultsazioa.
        
        punttua: irudiaren edo isilunearen eskuman kokatzen den puntu bat da eta dagokion irudiaren iraupena erdia luzatzen du.
        
        ligatura: altuera bereko bi nota batzen dituen lerro kurbatua da.
      - Soinua denboran luzatzea iraupena da eta iraupenaren arabera soinu eta isilune luzeak eta laburrak bereizten ditugu.
    - - Agokia abiadura-aldaketekin lotuta dagoen espresio-alderdia da.
      - Konpositoreek termino italiarrak erabiltzen dituzte obra baten abiadura adierazteko.
      - Largo tempo geldoan (adagio baino geldoago)
        
        Lento tempo geldoan (adagio baino arinago)
        
        Adagio tempo geldoan (geldoa)
        
        Andante adagio eta allegroren arteko tempoa
        
        Moderato andante eta allegroren arteko tempoa
        
        Allegro tempo arinean (andanteren eta vivaceren artean)
        
        Presto tempo arinean
        
        Prestissimo oso
      - Musika-lan batean ohikoena tempoa konstante mantentzea da, baina batzuetan konpositoreek tempoa aldatzea nahi izaten dute.
      - Horretarako jarraibide hauek daude
      - Accelerando: tempoa pixkanaka handitu behar dugula adierazten digu. Accel laburdurarekin ere adierazi daiteke.
      - Rallentando, ritando: abiadura gradualki moteldu behar dugula adierazteko bi modu dira Rall edo Rit laburdurak erabiliz ere idatziz daiteke.
      - Etengabe erritmoa markatzen duen tresna da metronomoa. Erritmoaren abiadura bpm (beats per minute) izeneko zenbaki batek zehazten du. Zenbaki horrek adierazten du zenbat aldiz joko duen metronomoak minutu batean.
    - - soinu baten altuera uhin-maiztasunaren araberakoa da.
      - soinu altuak eta baxuak neurtzeko hertz-a erabiltzen dugu.
      - Altuera grafikoki adierazteko, pentagrama, kablea eta nota musikalak erabiltzen ditugu:
      - pentagrama bost lerro eta lau utzune ditu eta bertan kokatzen dira notak.
      - klabeek noten izenak adierazten dute eta pentagramaren hazieran jartzen dira.
      - musikan notak altura adierazteko dira.
- - - - Entzumena hautematen dituen soinu kaltegarrien multzoa da.
      - Bizikalitatean araso asko eragin ahal duen kutsadura da.
      - Giza jardueran du jatorria: garraioak, industria...
      - Kutsadura akustikotzat jotzen da zaratak nazioarteko erakundeek aurreikusitako zarata-mugak gainditzen dituenean.
      - Zarata dezibeletan (dB) neurtzen da, hots, soinuaren intentsitatea neurtzeko unitatean.
      - OMEk (Osasunaren Mundu Erakundea) uste du 50 dB dela muga proposamena.
      - Gehien erabiltzen den tresna sonometroa da.