Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Hoofdstuk 2 : wetenschappelijke revolutie 17 e eeuw - Coggle Diagram
Hoofdstuk 2 : wetenschappelijke revolutie 17 e eeuw
Revolutie
1730 - psychologie term in boek
intellectuele ontwikkelingen veranderen in de loop van het menselijk denken en wetenschappelijk oz
nieuwe manier van kennis verzamelen tot bloei gekomen, die in geen enkele andere cultuur tot stand gekomen is
Gedeeltelijk gevolg van problemen met kalender
Juliaanse kalender , 365 dagen + om de 4 jaar schrikkeldag , 1 dag verkeerd om de 134 dagen , rond 1500 kalender 10 a 11 dagen uit balans
Vervolg: aanpassen naar gregoriaanse kalender altijd schrikkeljaar als deelbaar is door 4
Geocentrische model
Ptolemaeus - Algmagest : geocentrische model argumenten in zijn boek
Argumenten :
aarde is centrum , anders zouden sterren groter en kleiner worden , afh van waar de aarde zich bevindt
aarde staat stil en draait niet rond, anders zouden we niet kunnen blijven staan
aarde staat ver van sterren , anders zou constellatie veranderen in functie vna waar je je op aarde bevindt
Problemen :
sommige dwalende sterren bewegen niet in rechtlijnig patroon aan hemel
gewoonlijk verschuiven ze naar Oosten in opeenvolgende nachten
geen vaste snelheid, soms terugkerende beweging
banen dus niet cirkelvormig
Oplossing : Epicycli toevoegen
Heliocentrisch Model
Copernicus : verdedigde dit model
poolse geleerde
tekst pas 30 j later publiceren
epicycli
1 omwentelling van aarde om zon = 1 jaar
aarde 1 dag rond haar as , dag en nacht afwisselen
Problemen met model - (chalmers argumenten)
ingewikkeld
als aarde beweegt, hoe komt dan dat steen recht naar beneden valt
waarom worden we niet van draaiende aarde gezwierd
waarom verandert de grootte van de sterren niet in functie van de plaats van de aarde
waarom draait de maan rond de aarde en niet rond de zon zoals de andere dwalende sterren
Galilei
kalender aangepast in
1582
dond 4 oktober werd vervolgd door 15 oktober
begin 17 de eeuw maken telescoop
Teloscoop bevindingen :
veel meer sterren
opp maan niet plat
jupiter ook 4 manen
mars en venus grootte veranderen
Problemen katholieke kerk
1615
: na klacht waarschuwing Galilei , boek Copernicus verboden
1632
Galilei publiceert boek, wordt nr Rome ontboden, huisarest
waarom reageerde kerk zo?
gezag en traditie in twijfel getrokken
paus wou niet gezien worden als zwak
persoon die geocentrische visie verdedigde volgens Galilei - simplicus
Mechanisatie van het wereldbeeld
Descartes
nieuwe filosofie op kerk en natuurfilosofie verzoenen
ziel lichaam beïnvloeden via pijnappelklier
Eerste wetten van fysica :
via kanonbal
Aristoteliaanse universum 2 natuurlijke bewegingen
Een naar beneden , centrum van aarde
Een naar boven , rand van submaangebied
alle andere bewegingen via externe oorzaak
Newton :
principia mathematica
kromming baan hangt af van kracht en massa
aantrekkingskracht aarde
zonder wrijving blijft kanonskogel eeuwig doorvliegen
wiskunde en optica (regenboog prisma)
Wet revolutie in europa
Factoren die hebben bijgedragen
bevolkingsgroei + groei steden
ontstaan handelaars als bevolkingslaag tussen de handwerkers en de intellectuele elite
zwakke religie en wereldlijke autoriteiten
betere instrumenten
bestaan universiteiten
grootschalige verrijking vanuit Griekse en Arabische teksten
Bevolking gehalveerd door, hongersnood, honderjarige oorlog, zwarte dood, aan eind van 15 de eeuw, steden groeien
afwezigheid van repressieve religie of autoriteit
Uitvingding mechanische klok 14 de eeuw
telescoop
kompas
microscoop
Wetenschappelijke inzichten hebben het overleefd
boeken
afwezigheid van rampen
protestantisme
oprichting universiteiten + wet verenigingen
Taleb: toevalligheid die niet te verklaren valt
nieuwe methode van de natuurfilosoof
Francis
Bacon
Novum Organum (nieuwe kijk wet)
interactie : observatie en redeneren
experimenta fructifera
praktische problemen oplossen
experimenta lucifera
oorzaken van fenomenen bepale
inductie
Perceptie zwaktes (bacon)
confirmatiebias
beperking zintuigen
kennis moet aan natuur onttrokken worden (ligt niet zomaar voor het rapen)
Baconiaanse wetenschappen : rede en observatie gebruiken
Robert hokke vertaalde bacons cruciale instantie naar Experimentum crucis
Kritiek op bacon :
onderschat belang redeneren
Bacon deed op andere manier oz dan hij beweerde
experimenten = martelingen van natuur om haar te dwingen haar geheimen prijs te geven
Maatschappelijke veranderingen tov wetenschap
5 positieve uitkomsten van de impact v wetenschap op de samenleving
Mechanische apparaten verlichten de last van handarbeid en verhoogde de productie van goederen
mensen gingen gemiddeld langer leven
meeste mensen hadden een betere gezondheid
mensen werden meer geletterd
mensen wisten meer van de wereld (krant)
Toenemende: receptenkennis
= weten hoe je iets moet gebruiken, maar niet hoe het werkt
expert raadplegen
3 stadia in geschiedenis van kennis : August Compte
Theocratisch
Metafysisch
Positivistisch
August Compte :
grondlegger sociologie
positivisme
groei wetenschap als nieuwe machtsfactor in maatschappij
wetenschappelijke inzichten altijd waar, want gebaseerd op observatie en experimentatie
wetenschappelijke theorieën zijn onfeilbaar, want ze zijn de samenvatting van de wet observaties
daarom moet wetenschap de enige motor zijn voor vooruitgang
Tegenkrachten
RKK
Protestantse kerken
geestenwetenschappen
Burke : Reflections on the revolution of france, samenleving groeit spontaan, je hoeft niet alles te veranderen
Snow: kloof tussen wetenschappers en humanisten
Leahey : romantische beweging, belangrijkste krachten tegen wetenschap