Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาแก้ปวดและ ยาต้านการอักเสบ, การแบ่งกลุ่มOpioids…

- - - - Traditional NSAIDs
        
        กลุ่มอนุพันธ์ของ acetic acid ได้แก่ indomethacin
        
        กลุ่ม fenamates ได้แก่ diclofenac
        
        กล่มุอนุพันธ์ของ propionic acid ได้แก่ ibuprofen, naproxen
        
        กลุ่มอนุพันธ์ของ enolic acid ได้แก่ piroxicam
        
        กลุ่ม salicylates ได้แก่ aspirin
      - Selective COX-2 inhibitors
        
        รุ่นที่ 1 ได้แก่ celecoxib, nimesulide
        
        รุ่นที่ 2 ได้แก่ parecoxib, lumiracoxib
    - - ออกฤทธิ์ยับยั้ง cyclooxygenase (COX) ทั้ง COX-1 และ COX-2 ทั่วร่างกาย
      - ยับยั้งการสังเคราะห์ eicosanoids (prostaglandin และ thromboxane) ทำให้ลดปวด ลดไข้ และ ต้านการอักเสบ
    - - GI : ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร gastric ulcer, GI hemorrhage
      - Liver : hepatotoxicity พบได้ไม่บ่อยนักแต่ควรระมัดระวัง
      - Platelet : ยับยั้งการกระตุ้นเกล็ดเลือด ทำให้เลือดออกง่าย
      - Kidney : เพิ่มการสะสมของเกลือโซเดียมและน้ำบวม (edema) renal failure
      - Uterus : อาจทำให้คลอดช้ากว่าปกติ มดลูกคลายตัว
      - skin : เนื่องจากการแพ้หรือไม่ก็ได้ อาการที่พบได้แก่ แดง คัน ผื่นขึ้น ลมพิษ ผิวหนังพอง เป็นต้น บางรายอาจมีการการแพ้แสงแดด
      - CNS : มึนงง ปวดศีรษะ วิงเวียง สมองสับสน
      - respiratory : เกิดจากการแพ้ยา ได้แก่ แอสไพรินทำให้เกิดหอบหืด เยื่อจมูกอักเสบ และจากการยับยั้ง PGE เป็นตัวที่ทำให้หลอดลมขยายตัว ร่วมกับการที่ยามีฤทธิ์ cyclooxygenase pathway ทำให้ lipoxygenase pathway เด่น การสร้าง leukotrienesเพิ่มขึ้น เป็นสารที่ทำให้หลอดลมหดตัว
- - - - Pethidine
        
        มีฤทธิ์ประมาณ 1/8 ของมอร์ฟิน ฤทธิ์คงอยู่นาน 3-6 ชั่วโมง
        
        ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
        
        ผลต่อระบบประสาท : มีฤทธิ์ระงับปวดต่ำกว่ำ morphine
        มีผลน้อยต่อกล้ามเนื้อเรียบที่ทางเดินอาหารและมดลูก : ใช้ระงับ ปวดระหว่างคลอด เพราะยาไม่มีผลต่อการหดตัวของมดลูก
        
        ออกฤทธิ์โดยจับ และกระตุ้น mu (μ) receptors เป็นหลัก
        
        ไม่มีฤทธิ์ระงับไอและทำให้หลอดลมตีบตัว
      - Fentanyl
        
        เป็น mu-agonist มีฤทธิ์ระงับปวดเป็น 80 เท่าของ morphine ระยะเวลาในการออกฤทธิ์สั้น มักใช้เพื่อระงับปวดและเป็นยาสลบในการผ่าตัด รูปแบบของยามี 2 แบบ คือ แบบฉีดและแผ่นปิดผิวหนัง
      - Methadone
        
        นิยมใช้ในการระงับปวดเรื้อรังและรักษาผู้ติดยา heroin
        
        เป็นยาที่มี elimination half-life นานมาก เมื่อบริหารยาซ้ำๆทำให้ยามีฤทธิ์นานขึ้น
        
        เป็น μ-agonist มีคุณสมบัติโดยทั่วไปคล้ายกับมอร์ฟีน
      - Morphine
        
        เป็นยาระงับปวดชนิดเสพติดตัวแรก
        
        ฤทธิ์ทำให้เกิดการทนยา และ การติดยา
        
        การติดยา มอร์ฟิน และ opioids จะทำให้กิด physical dependence ค่อนข้างเร็วมาก และเกิด psychological dependence ค่อนข้างรุนแรง
        
        การทนยา คือ การที่ร่างกายได้รับยาติดต่อกันเป็นเวลานานจนเกิดความเคยชิน ทำให้การตอบสนองต่อยาลดลง
        
        ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
        
        ผลต่อระบบประสาทส่วนกลาง : ระงับปวด กดการหายใจ กดการไอ
        ผลต่อหัวใจและหลอดเลือด : หลอดเลือดส่วนปลายขยายตัว >>
        ความดันเลือดต่ำ หน้ามืด เป็นลม
        ผลต่อระบบทางเดินอาหาร : ท้องผูก
    - - Codeine
        
        ใช้ระงับปวดเล็กน้อยถึงปานกลาง
        แต่มักใช้ประโยชน์สำหรับระงับการไอ
        
        ในประเทศไทยมีเฉพาะรูปแบบรับประทาน และมีอยู่ในรูปแบบผสมกับ paracetamol โดยผสม paracetamol 300 mg ต่อ codeine 15 หรือ 30 mg
        
        ความแรงในการระงับปวดต่ำกว่ามอร์ฟีน (ฤทธิ์ ~ 1/13 ของ มอร์ฟีน)
        
        จับและกระตุ้น mu (μ) receptors แต่ความสามารถในการจับน้อย
      - Tramadol
        
        มีกลไกการออกฤทธิ์ระงับปวดโดยการกระตุ้น mu (μ) receptors ใช้ลดอาการปวดรุนแรงน้อยถึงปานกลาง
        
        ยามีทั้งแบบฉีดและรับประทาน
        
        ผลข้างเคียง : คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ ส่วนการกดการหายใจและท้องผูก พบได้น้อยกว่า morphine