Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การใช้กระบวนการพยาบาลคลอดยาก, นางสาวชญาดา โอฐงาม เลขที่ 25 63115301023 -…
การใช้กระบวนการพยาบาลคลอดยาก
การคลอดยาก (dystocia) คือ ความก้าวหน้าของการคลอดล่าช้าและไม่เป็นไปตาม labor curve
Abnormal labor pattern
Prolonged latent phase
ครรภ์แรกใช้เวลา น้อยกว่า 20 ชั่วโมง
ครรภ์หลังใช้เวลาน้อยกว่า 14 ชั่วโมง
สาเหตุ
การให้ยาระงับความรู้สึกในช่วงที่เร็วเกินไป
ปากมดลูกไม่พร้อม
มดลูกผิดปกติ
เจ็บครรภ์เตือน
ต้องเฝ้าระวังการคลอดอย่างใกล้ชิด
เนื่องจาก ทารกอาจเกิดภาวะ fetal distress
การดูแล
ให้ยาระงับความรู้สึก
เช่น
morphine sulfa ขนาด 10 mg. IM
.ให้ยา Oxytocin กระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
Protracted active phase dilatation
ครรภ์แรกมีการเปิดขยายของปากมดลูกเร็วกว่า 1.2 cm/hr.
ครรภ์หลังมีการเปิดขยายของปากมดลูกเร็วกว่า 1.5 cm/hr.
สาเหตุ
ศีรษะของทารกใหญ่กว่าอุ้งเชิงกราน
ท่าของทารกในครรภ์ผิดปกติ
มดลูกผิดปกติ
การให้ยาระงับความรู้สึก
การดูแล
ประเมิน
ท่าของทารก
ขนาดของทารก
ส่วนนำของทารก
การหดรัดตัวของมดลูก
ความกว้างของอุ้งเชิงกราน
ถ้าเกิดจากมดลูก หดรัดตัวผิดปกติ ให้ยา Oxytocin
ถ้าเกิดจาก CPD ต้องผ่าตัดคลอด
Secondary arrest of dilatation
ไม่มีการเปิดขยายของปากมดลูกเลย
การดูแล
ประเมิน
ความกว้างของอุ้งเชิงกราน
ส่วนนำของทารก
ท่าของทารก
ขนาดของทารก
การหดรัดตัวของมดลูก
ถ้าเกิดจากมดลูก หดรัดตัวผิดปกติ ให้ยา Oxytocin
ถ้าเกิดจาก CPD ต้องผ่าตัดคลอด
สาเหตุ
มดลูกหดรัดตัวไม่ดี
ท่าของทารกในครรภ์ผิดปกติ
Prolong deceleration phase
ครรภ์แรกมีช่วง deceleration น้อยกว่า 3 ชั่วโมง
ครรภ์แรกมีช่วง deceleration น้อยกว่า 1 ชั่วโมง
สาเหตุ
มดลูกผิดปกติ
ศีรษะของทารกใหญ่กว่าอุ้งเชิงกราน
ท่าของทารกในครรภ์ผิดปกติ
การดูแล
ประเมิน
การหดรัดตัวของมดลูก
ท่าของทารก
ความกว้างของอุ้งเชิงกราน
ขนาดของทารก
ส่วนนำของทารก
ถ้าเกิดจาก CPD ต้องผ่าตัดคลอด
ถ้าเกิดจากมดลูก หดรัดตัวผิดปกติ ให้ยา Oxytocin
Prolong descent , arrest and failure or descent
ครรภ์แรกศีรษะของทารกจะเคลื่อนลงมาต่ำ อย่างน้อย 1 cm/hr.
ครรภ์หลังศีรษะของทารกจะเคลื่อนลงมาต่ำ อย่างน้อย 2 cm/hr.
มี 2 แบบ
arrest of descent
ส่วนนำของทารกเคลื่อต่ำลงมาในอุ้งเชิงกรานบางส่วนแต่หยุดชะงักนานกว่า 1 ชั่วโมง
failure of decent
ส่วนำของทารกไม่มีการเคลื่อนต่ำลงมาในอุ้งเชิงกราน
สาเหตุ
มดลูกหดรัดตัวผิดปกติ
ท่าของทารกในครรภ์ผิดปกติ
ศีรษะของทารกใหญ่กวาอุ้งเชิงกราน
การให้ยาระงับความรู้สึก
การดูแล
ประเมิน
การหดรัดตัวของมดลูก
ท่าของทารก
ส่วนนำของทารก
ความกว้างของอุ้งเชิงกราน
ขนาดของทารก
ถ้าเกิดจาก CPD ต้องผ่าตัดคลอด
ถ้าเกิดจากมดลูก หดรัดตัวผิดปกติ ให้ยา Oxytocin
Prolonged second stage
ช่วงที่ปากมดลูกเปิด 10 cm ไปจนถึงทารกคลอด
ครรภ์แรกใช้เวลาไม่เกิน 2 hr
ช่วงที่ปากมดลูกเปิด 10 cm ไปจนถึงทารกคลอด
ครรภ์แรกใช้เวลาไม่เกิน 1 hr
สาเหตุ
การให้ยาระงับความรู้สึก
ท่าของทารกในครรภ์ผิดปกติ
ศีรษะของทารกใหญ่กว่าอุ้งเชิงกราน
มดลูกหดรัดตัวผิดปกติ
การดูแล
เหมือนกับการดูแล Protracted active phase dilatation แต่ให้เฝ้าระวังภาวะ CPD ให้มาก
ถ้าประเมินแล้วไม่มี CPD
ช่วยคลอดโดยใช้สูติศาสตร์หัตถการ
คีม (Forceps extraction)
เครื่องดูดสุญญากาศ (vacuum extraction)
abnormalities of the power
uterine dysfuction
ภาวะ hypotonic uterine dysfunction
มีการสอดประสานการหดรัดตัวของมดลูกเสริมกันในแต่ละส่วนของมดลูก แต่ขนาดของแรงการหดรัดตัวของมดลูกไม่มากพอที่จะทำให้การเปิดขยายของปากมดลูกเป็นไปตามเกณฑ์
สาเหตุ
ได้รับยาระงับความรู้สึกเร็วหรือมากเกินไป
ศีรษะของทารกใหญ่กว่าอุ้งเชิงกราน
ท่าของทารกในครรภ์ผิดปกติ
ภาวะ hypertonic uterine dysfunction
มีลักษณะการหดรัดตัวของมดลูกแบบไม่เป็นระเบียบสัมพันธ์กัน อม้จะมีขนาดแรงของการหดรัดตัวของมดลูกมากพอ แต่แรงโดยรวมจะถูกหักล้างกันไป ทำให้การเปิดขยายของปากมดลูกไม่เป็นไปตามเกณฑ์
สาเหตุ
รกลอกตัวก่อนกำหนด
การให้ยา Oxytocin มากเกินไป
ศีรษะของทารกใหญ่กว่าอุ้งเชิงกราน
ท่าของทารกในครรภ์ผิดปกติ
แรงเบ่งของหญิงตั้งครรภ์ไม่เพียงพอ
แรงเบ่งของหญิงตั้งครรภ์อาจมีความผิดปกติ เนื่องจากการเบ่งไม่ถูกวิธี หญิงตั้งครรภ์ไม่มีแรงเบ่ง หรือ หญิงตั้งครรภ์หมดแรงเบ่ง จากการได้รับยาระงับความรู้สึก เช่น epidural analgesia ดังนั้นหญิงตั้งครรภ์จึงควรได้รับความรู้และการฝึกเบ่งที่ถูกวิธีเพื่อป้ิองกันการคลอดที่ล่าช้า
abnormal of passege
pelvic inlet
ต้องประเมิน 2 แกน
ความยาวแนวหน้าหลัง
ตรวจภายใน ประเมิน diagonal conjugate diameter โดยตรงและเป็นการประเมิน obstetric conjugate diameter
ความยาวแนวขวาง
ตรวจทางรังสีในการประเมิน ค่าปกติต้องอย่างน้อย 12 เซนติเมตร
Mid pelvis
transvers axis
คือ การประเมิน Interischial spinous diameter คือระยะระหว่าง ischial ทั้งสองข้าง ค่าปกติ คือ 10.5 cm
anteroposterior axis
การประเมิน Posterior sagittal diameter คือระยะจากกระดูก Sacrum ข้อที่ 4 และ 5 ไปถึงเส้นสมมติระหว่าง ischial spine ค่าปกติ คือประมาณ 5 เซนติเมตร
Pelvic outlet
ความผิดปกติในระดับ pelvic outlet พบได้ค่อนข้างน้อย ส่วนมากมักพบร่วมกับ contracted mid pelvis การประเมิน pelvic outlet ต่างจาก pelvic inlet และ mid pelvis
Pubic angle หมายถึง มุมระหว่าง pubic rami ทั้ง 2 ข้าง ดังรูปที่ 4-a ปกติมีค่ามากกว่า90 องศา
Interischial tuberous diameter หมายถึง ระยะ ระหว่างกระดูก ischial tuberosity มีความยาวตั้งแต่ 8 เซนติเมตรขึ้นไป
abnormalities of the passenger
สาเหตุ
ทารกท่า occiput posterior position (OPP) คือ ทารก ที่มีส่วนนำเป็นศีรษะส่วนท้ายทอย (Occiput)
เกิดจากการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อมดลูก หรือ แรงเบ่งของ หญิงตั้งครรภ์ไม่เพียงพอ ขนาดช่องเชิงกรานของหญิง
ตั้งครรภ์ใหญ่ หรือเล็กเกินไป และการระงับความรู้สึกแบบ epidural analgesia ปัจจัยเหล่านี้ล้วนเป็นเหตุขัดขวางไม่ให้ทารกสามารถเคลื่อนที่เพื่อ คลอดได้ตามกลไก
การวินิจฉัย
ตรวจภายใน โดยจะคลำได้ ขม่อมหลัง (posterior
fontanel) ึ่งมีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยม อยู่ทางด้านหลัง ลักษณะทารกนอนหงายหน้า
การดูแล
ให้สังเกต ความคืบหน้าของการคลอด
ตรวจภายในโดยใช้แรงของนิ้วมือเป็นแรงต้าน เพื่อช่วย หมุนศีรษะให้หมุนจากท่า OPP เป็น ท่า OA แล้วช่วย คลอดตามปกติ
ใช้สูติศาสตร์หัตการช่วยคลอด โดยใช้คีม (forceps extraction) หรือ เครื่องดูดสุญญากาศ (Vacuum extraction)
ผ่าตัดคลอดตามข้อบ่งชี้ทางสูติศาสตร์
ทารกท่าก้น คือ ทารกที่มีส่วนนำเป็นก้น
Complete breech presentation ทารกงอข้อสะโพก และข้อเข่าทั้ง 2 ข้าง ลักษณะเหมือนทารกในท่านั่งสมาธิหรือท่ากอดเข่า
Frank breech presentation ทารกงอข้อสะโพก และเหยียดข้อเข่าทั้ง 2 ข้าง
Incomplete breech presentation ทารกงอข้อสะโพก ข้างใดข้างหนึ่งหรือข้อสะโพกทั้ง 2 ข้างเหยียดออกในขณะ ที่ข้อเข่าอาจงอหรือเหยียดก็ได้
ทารกท่าหน้า คือ ทารกที่มีส่วนนำเป็นศีรษะ แต่ทารกมีการแหงนคอมากจนกระทั่งocciput อยู่ชิดกับหลังของทารกทำให้คางของทารกอยู่ชิด กับกระดูกหัวหน่าวทางด้านหน้า
สาเหต
เกิดจากปัจจัยที่ส่งเสริมให้ทารก แหงนคอหรือไม่สามารถก้มหน้าได้
เช่น ก้อนที่คอ
สายสะดือพันคอ
กระดูกเชิงกรานของหญิงตั้งครรภ์มี
ลักษณะ Contracted pelvis
hydrocephalus
การวินิจฉัย
ตรวจภายใน โดยคลำได้ปากของทารกวางตัวเรียงกับกระดูกโหนกแก้ม (malar bone) เป็นรูปสามเหลี่ยม
ทารกท่าหน้าผาก คือ ทารกที่มีส่วนนำเป็นศีรษะ แต่เนื่องจากทารกไม่ก้มหรือเงยศีรษะ จึงทำให้หน้าผากของทารกกลายเป็นจุดอ้างอิง
สาเหตุ
ปัจจัยที่ส่งเสริมให้ทารก แหงนคอหรือไม่สามารถก้มหน้าได้
เช่น ก้อนที่คอ
การวินิจฉัย
ตรวจภายใน โดยคลำได้ส่วนนำเป็นส่วนของกะโหลกศีรษะทารกที่อยู่ระหว่าง anterior fontanel และขอบของกระดูกเบ้าตาบน และคลำไม่ได้ปากและคาง
ทารกท่าไหล่ (shoulder presentation) คือ ทารกที่อยู่ในแนวขวาง (transverse lie) จึงมีส่วนนำเป็นไหล่
สาเหตุ
ตั้งครรภ์ตั้งแต่ 4 ครั้งขึ้นไป,
ทารกก่อนกำหนด
ภาวะรกเกาะต่ำ
กระดูกเชิงกรานของหญิงตั้งครรภ์มีลักษณะ contracted pelvis
การวินิจฉัย
ตรวจภายใน โดยพบว่า ขนาดยอดมดลูก(fundal height; FH) ต่ำกว่าขนาดปกติ และคลำศีรษะของทารกได้บริเวณด้านข้างลำตัว
ทารกท่าผสม คือ ทารกที่มีมือหรือเท้ายื่นลงมาด้านข้างของส่วนนำ
สาเหต
ปัจจัยที่ขัดขวางการเคลื่อนส่วนนำของ
ทารกลงมาปิดเต็มช่องเชิงกรานของหญิงตั้งครรภ์
ทารกคลอดก่อนกำหนด
การวินิจฉัย
ตรวจภายใน โดยคลำได้ส่วนนำและแขนหรือมือหรือขายื่นลงมาคู่กัน
การคลอดยากจากความผิดปกติทางด้านจิตใจ (Psyche)
ภาวะแทรกซ้อน
ภาวะแทรกซ้อนของหญิงตั้งครรภ
การคลอดยาก
ติดเชื้อและเกิดภาวะ chorioamnionitis
ตกเลือดหลังคลอด
ภาวะแทรกซ้อนของทารก
บาดเจ็บขณะคลอด
การขาดออกซิเจนและการติดเชื้อหลังคลอด
มีผลโดยตรงต่อการคลอดในกรณีที่มารดามีความวิตกกังวล
โดยเฉพาะในระยะคลอดพบว่าระดับ
Epinephrine และ Norepinephrine มีเพิ่มมากขึ้น
มีความสัมพันธ์กับระดับความวิตกกังวล ความกลัวของมารดา ทำให้กล้ามเนื้อมีความตึงตัว
รับรู้ต่อความเจ็บปวดเพิ่มมากขึ้น กลุ่มอาการนี้เรียกว่า fear – tension – pain
นางสาวชญาดา โอฐงาม เลขที่ 25 63115301023