Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Chương 5: CÁC NGUYÊN TẮC GDTC - Coggle Diagram

- - - - Các phương pháp tập luyện động niệm giúp tái hiện trong ý nghĩ các tác nhân điều chỉnh hay hoàn thiện các giai đoạn khác nhau của động tác trước khi thực hiện chúng trong thực tế có ý nghĩa đặc biệt.
- - - - Hình ảnh cảm giác càng phong phú thì các kĩ năng và kỹ xảo vận động được hình thành trên cơ sở cảm giác đó càng nhanh, các tố chất thể lực và phẩm chất ý chí biểu hiện càng hiệu quả hơn.
      - Mục đích của buổi tập động tác là tạo ra được kỹ xảo vận động. Muốn có kỹ xảo vận động thì trước tiên phải có biểu tượng vận động . Để có cảm giác thực sự về động tác thì phải thực hiện nó, nhưng không thể thực hiện đúng động tác nếu sơ bộ chư¬a có được những biểu tượng vận động cơ bản.
      - Có 2 cách giải quyết mâu thuẫn
        
        Đảm bảo tuân thủ một trình tự dạy học hợp lí, nhờ vậy các kinh nghiệm vận động đã thu được ở các giai đoạn trước sẽ tự nhiên dẫn đến các kỹ xảo vận động mới.
        
        Sử dụng tổng hợp các hình thức trực quan khác nhau.
      - Có hai loại trực quan :
        
        Trực quan trực tiếp: Bao gồm làm mẫu và phương pháp cảm giác qua (tự người học làm)
        Trực quan gián tiếp: Sử dụng các giáo cụ trực tiếp như phim ảnh, biểu đồ…Mô phỏng và sử dụng lời nói có hình ảnh cũng được gọi là trực quan gián tiếp.
      - Trong hai loại trực quan kể trên, thì trực quan trực tiếp đứng hàng đầu; song không được đánh giá nhẹ trực quan gián tiếp. Nhiều khi trực quan gián tiếp còn có ưu thế hơn trực quan trực tiếp, nhất là trong giải thích chi tiết về cơ chế động tác mà khó quan sát trực tiếp được, hoặc hoàn toàn không nhìn thấy. Không chỉ thế, giữa hai loại trực quan này còn có mối liên hệ bổ sung cho nhau.
      - Trong tiến trình tiếp thu động tác, vai trò và tính chất của sự tác động lẫn nhau của các cơ quan cảm giác khác nhau không phải là cố định, không đổi
    - - Bài tập Thể dục, thể thao có ba đặc tính: Không gian, thời gian và mức độ dùng sức. Vì vậy, không thể hoàn thiện các kỹ năng vận động cũng như¬ sự phát triển các năng lực thể chất nói chung nếu không th¬ường xuyên dựa vào các cảm giác, tri giác, biểu tượng trực quan rành mạch…
      - Sự tác động lẫn nhau của các cơ quan phân tích khác nhau, đặc biệt là trong các điều kiện vận động phức tạp, không phải lúc nào cũng là tốt.
      - Thí dụ: Cho người tập nhắm mắt khi tập để phát triển cảm giác về không gian; cho người tập tự nhẩm đếm (không hô) để phát triển tính nhịp điệu, khả năng cảm giác về thời gian. Hoặc sử dụng phương pháp dẫn dắt bằng ánh sáng âm thanh để tăng cường khả năng cảm thụ một cách có chủ đích.
      - Nguyên tắc trực quan không những quan trọng trong hình thành và hoàn thành năng lực vận động, nó còn là điều kiện chung nhất, cần thiết nhất để đặc biệt thực hiện các nguyên tắc giáo dục.
      - Thí dụ: Nhờ tính trực quan mà người tập tăng hứng thú khi học, như vậy sẽ phát huy được tính tự giác tích cực, tăng khả năng nhận thức cho người tập, khả năng củng cố và hoàn thiện kiến thức, làm dễ hiểu và dễ thực hiện nhiệm vụ, đồng thời tạo điều kiện để tiếp thu các kiến thức, kỹ năng và kỹ xảo khác, ảnh hưởng trực tiếp tới nguyên tắc thích hợp và cá biệt hóa, hệ thống, phát triển.
      - Tuy vậy, không nên coi phương pháp này là vạn năng. Thông thường phương pháp trên không được dùng ở giai đoạn bắt đầu dạy học động tác mới (ở giai đoạn làm quen). Ngoài ra, cần phải tính đến đặc điểm riêng của các động tác cần học cũng như đến các đặc điểm cá nhân của người tập.
- - - - Cần phân nội dung học theo quy tắc từ “biết đến chư¬a biết” hoặc “từ đã tiếp thu đến chư¬a tiếp thu” và cả “từ biết ít đến biết nhiều”, như¬ vậy mới đảm bảo tính kế thừa đúng quy luật của các bài tập.
      - Một yêu cầu khác cũng quan trọng như¬ thế là đảm bảo tính tuần tự => theo quy tắc “từ đơn giản đến phức tạp”, “từ dễ đến khó”. Song, cần phải chú ý đến tính chất t¬ương đối của quy tắc này.
      - Khi đánh giá độ khó của các bài tập Thể dục, thể thao cần phải phân biệt mức phức tạp về phối hợp vận động và mức độ gắng sức khi thực hiện các bài tập đó. Hai mặt nói trên không phải lúc nào cũng trùng với nhau.
      - Cá biệt hóa theo xu hướng chung và theo các cách thức riêng trong Giáo dục thể chất
  - - - Chỉ lượng vận động nào dẫn đến củng cố và duy trì sức khỏe mới được coi là thích hợp.
      - Tính thích hợp của lượng vận động chỉ có thể được đánh giá đúng đắn trên cơ sở tính toán hiệu quả nâng cao sức khỏe của nó.
      - Tính thích hợp không có nghĩa là không có khó khăn, mà là có những khó khăn nhưng vừa sức
      - Khi xác định mức độ thích hợp, trư¬ớc hết phải dựa vào các chư¬ơng trình và các yêu cầu có tính chất tiêu chuẩn đã đ¬ược xác định cho mỗi loại đối t¬ượng cụ thể, trên cơ sở số liệu khoa học và tổng kết kinh nghiệm thực tế
      - Tính thích hợp của bài tập Thể dục, thể thao phụ thuộc trực tiếp vào các khả năng của ngư¬ời tập, các khó khăn khách quan khi thực hiện một bài tập nào đó với những đặc điểm tiêu biểu của nó (tính phối hợp vận động phức tạp, cư¬ờng độ và khoảng thời gian phải nỗ lực...). Sự t¬ương ứng đầy đủ giữa các khả năng và khó khăn thể hiện mức độ tối ư¬u của tính thích hợp.
- - - - Tăng đảm bảo vừa sức
      - Đảm bảo tính tuần tự
      - Thường xuyên luyện tập
      - Luân phiên hợp lý giữa vận động và nghỉ ngơi
      - Kết quả vận động phải đảm bảo đến mức bền vững
    - - Hình thức lên thẳng
      - Hình thức bậc thang
      - Hình thức làn sóng
- - - - Thường xuyên tập luyện.
      - Sự luân phiên hợp lí giữa luyện tập và nghỉ ngơi.
      - Luyện tập lặp lại kết hợp biến dạng và sự tuần tự các buổi tập và mối quan hệ giữa các nội dung luyện tập.