Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
LAN ZIENTIFIKOA, NEREA CABALLERO, m, s, 1000m, 1km, 1h, 3600s, 1000 ∙ 1, 1…
LAN ZIENTIFIKOA
MAGNITUDE FISIKOAK
Zer dira?
Gorputzen propietate neurgarriak
Magnitude guztiak tresna bat behar dute
Neurtutako magnitudeak zenbakizko balioa behar du
Unitate bat dute
Magnitude motak
Oinarrizko magnitudeak
adibidez: m (luzera)
unitatea aukeratzen da
Magnitude eratorriak / konposatuak
adibidez: m², m³ (azalera eta bolumena)
oinarrizko unitateek baldintzatzen dituzten magnitudeak
ALDAGAIAK
Aldagai independientea
Esperimentatzaileak nahi duen balioa ematen zaion aldagaia
Aldagai kontrolatua
Finko eusten da esperimentuan zehar
Mendeko aldagaia
Bere balioak jaso / neurtu
Balio horiek aldagai independenteari esleitutakoek baldintzatu
METODO ZIENTIFIKOA
Definizioa
Zientzialariek ikerketak egiteko jarraitzen dituzten pausuak
Pausuak
Problema identifikatu
Hipotesiak egin
Dakigunarekin behin behineko azalpen bat ematea
Esperimentuak egin
Aldagaiak finkatu
Ondorioak atera
Hipotesia onartzen da?
Esperimentuekin lortutako emaitzekin aldagaien harremana zehazten da
NAZIOARTEKO UNITATE-SISTEMA
MAGNITUDEAK
Luzera (l)
Unitatea: metro (m)
Bolumena (V)
Unitatea: metro kubiko (m³)
Masa (m)
Unitatea: gramo (g)
Dentsitatea (d)
Unitatea: kilogramo zati metro kubiko (kg/m³)
Temperatura (T)
Unitatea: Kelvin (K)
Indarra (I)
Unitatea: Newton (n)
Denbora (t)
Unitatea: segunduak (s)
Abiadura (v)
Unitatea: segunduko metroak (m/s)
Korronte intentsitatea (l)
Unitatea: Amperea (A)
Azelerazioa (a)
Unitatea: metro segundu karratu (m/s²)
Materia kantitatea (n)
Unitatea: mola (mol)
UNITATE ALDAKETAK
SIko unitateetara bihurtu (2 adibide)
km/h----->m/s
Pausuak:
Zenbat unitate aldatuko dira? Unitate aldaketa bakoitzeko zatiki bat
60km/h ∙ ----- ∙ -----
Unitateak posizioetan idatzi
60km/h ∙ ----- ∙ -----
Unitateen arteko harremana idatzi
60km/h ∙ ----- ∙ -----
Zatikien arteko eragiketak egin
60km/h ∙ ---------- = (60 ∙ 1000) : 3600 = 60000 : 3600 = 16,66 m/s
30cm²----->m²
Pausuak:
Unitate aldaketa bakoitzeko zatiki bat
30cm² ∙ -----
Unitateak posizioetan idatzi
30cm² ∙ -----
Unitateen arteko harremana idatzi
30cm² ∙ -----
Zatikien arteko eragiketak
(30 ∙ 1) :10000 = 3 : 1000 = 0,003 m²
ERRORE MOTAK
Errore ABSOLUTUA
Ea
Neurtutako balioaren eta neurri zehatz gisa neurtutakoaren arteko aldearen balio absolutua
NOLA KALKULATU?
1.Lortutako balioen batezbestekoa atera
2.(lortutako balioa - batezbestekoa)
Errore ERLATIBOA
Et
Errore absolutuaren eta neurriaren balioaren arteko erlazioa da (%-tan adierazita)
Zenbat eta txikiagoa, orduan eta hobea da neurria
NOLA KALKULATU?
(errore absolutua : batezbestekoa) ∙ 100 = %X
NEURTZEKO TRESNAK
Ezaugarriak:
Neurriaren helmena / bitartea
Tresnak neur dezakeen gehieneko eta gutxieneko balioen arteko bitartea.
Unitateak
Neurriaren adierazpena zer unitatetan egiten den adierazten da.
Zehaztasuna / sentsibilitatea
Neurtu dezakeen aldaketa txikiena
NOTAZIO ZIENTIFIKOA
Zenbaki / zifra oso handiak / oso txikiak adierazteko modu laburtua da
A,BC ∙ 10²
A zifra, koma aurretik dagoen bakarra ezin da zero izan
Notazio zientifikoa erabilita zenbakiak honela adierazten dira:
Adibideak
ZIFRA ESANGURATSUAK (Z.E.)
Neurtzeko tresna baten eskalan irakurtzen diren zifrak dira
Arauak:
ZEROEKIN
Koma ondorengo zeroak zenbatzen dira
46,00 (4 z.e.)
3,0 (2 z.e.)
Zenbaki baten hasierako zeroak EZ dira esanguratsuak
0,004 (1 z.e.)
Koma gabeko zeroak EZ dira esanguratsuak
4500 (2 z.e.)
300 (1 z.e.)
Puntuarekin esanguratsuak dira
(3 z.e.)
ZERORIK EZ
Zero ez diren zifra guztiak esanguratsuak dira
7,45 (3 z.e.)
4895 (4 z.e.)
Zero ez diren bi zifra desberdinen artean dauden zeroak esanguratsuak dira
10025 (5 z.e.)
709 (3 z.e.)
NEREA CABALLERO
m
s
1000m
1km
1h
3600s
1000 ∙ 1
1 ∙ 3600
m²
cm²
10000cm²
1m²
Unitatea: ml
Helmena: 50 ml
Tresnaren zehaztasuna: 1 ml
Magnitudea: Bolumena
1,7s 1,8s 1,9s
Lortutako balioak
Errore absolutua
1,7 - 1,8 = 0,1
Batezbestekoa
(1,7 + 1,8 + 1,9) : 3 = 5,4 : 3 = 1,8
1,8 - 1,8 = 0
1,9 - 1,8 = 0,1
Errore erlatiboa
(0,1 : 1,8) ∙ 100 = % 5,55
(0 : 1,8) ∙ 100 = % 0
(0,1 : 1,8) ∙ 100 = % 5,55
2380 = 2,38 ∙ 10³
(Nire apunteak dira)