Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Skaler ve Vektörel Büyüklükler, Fizik ve Alt dalları, Madde ve Özellikleri…
Skaler ve Vektörel Büyüklükler
Skaler Büyüklükler
Sadece ölçü değeri ve birimi ile ifade edilen niceliklere skaler büyüklük denir. Skaler büyüklükler doğrultu ve yön
belirtmez. Kütle, zaman, uzunluk, hacim, özkütle ve sıcaklık gibi büyüklükler skaler büyüklüktür.
Vektörel Büyüklükler
Sayı ve birimin yanında mutlaka yönünü de belirtmemiz gereken büyüklüklere vektörel büyüklükler denir.
Vektör
Vektör, yönü, doğrultusu ve büyüklüğü olan doğru parçasıdır
• başlangıç noktası (uygulama noktası) ve bitiş noktası,
• büyüklüğü (şiddeti, sayısal değeri),
• doğrultusu,
• yönü vardır.
Vektörlerin;
Eşit Vektörler : Doğrultusu, yönü ve büyüklüğü aynı olan vektörlere eşit vektör deni
Zıt ( Ters ) Vektörler: Doğrultuları ve büyüklükleri aynı yönleri zıt olan vektörlerdir
Vektörlerin Taşınması: Vektörlerin başlangıç noktaları; doğrultu, yön ve şiddetleri bozulmadan başka bir
noktaya taşınabilir
Vektörel büyüklüklerin bir sayı ile çarpımı : Vektörlerin şiddetlerini değiştirir ancak doğrultularını
etkilemez.
Bileşke kuvvet : En az iki kuvvetin yaptığı etkiyi tek başına yapan kuvvete bileşke kuvvet deni
Fizik ve Alt dalları
Mekanik
hareketli cisimleri inceler→ dinamik
kuvvet ve kuvvetin etkisine bakmadan hareketi inceler → kinematik
durgun, dengedeki cisimleri inceler → statik
Mucitleri: Galileo ve Newton
Atom Fiziği
Atomların ve moleküllerin yapısını ,onu oluşturan partikülleri ve bunlar arasındaki etkileşimleri inceler
Nanoteknoloji atom fiziğinin uygulama alanlarından biridir. Kuantum bilgisayarlar, 3D yazıcılar, yapay zeka
ıslanmayan kıyafetler, kirlenmeyen duvar boyası
Katıhâl fiziği
Nanoteknoloji ve süper iletkenliğin temelini oluşturan katıhal fiziği kristal yapılı maddelerin mükemmel simetrisini
araştırır.
Bu kristal yapının; elektriksel, esneklik, termal, optik ve manyetik özelliklerini inceler.
LCD, şarj edilebilir piller, güneş panelleri, tren, otomobil
Elektromanyetizma
Maddenin yapısındaki elektrik yüklerini, bu yüklerin etkileşimlerini, etkileşimler sonucu oluşan manyetik
alanları ve elektromanyetik dalgaları inceler.
Örnek: Hoparlör, kapı zili, telgraf cihazı, hızlı tren, elektrik santralleri, pusula ile yön bulma, Cern
Laboratuvarlarındaki parçacık hızlandırıcılar
Termodinamik
Isının oluşumu, yayılması ve maddeler üzerindeki etkilerini inceler.
Örnek: sıcaklık değişimi, hal değişimi, özkütle ,basınç değişimi, renk değişimi, direnç değişimi, boyut değişimi,
kimyasal değişim
Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği
Yüksek enerjili atom altı parçacıkları ve maddenin plazma halini inceleyen alt daldır.
Plazmanın çok iyi elektrik ve ısı iletimi yapmasından nasıl faydalanılacağı, evrenin nasıl oluştuğu sorularının
cevabını arayan alt daldır.
Optik
Işığın yapısı, saydam ve opak ortamlardaki davranışları-ışığın maddeyle etkileşimini inceler
Gölge oluşumu
renkler, aynalar, mercekler, prizmalar, yansıma, soğrulma, kırılma, girişim, kırınım
Gözlük, mikroskop, teleskop, fotoğraf makinası, fiber optik kablolar
Nükleer Fizik
Atomun çekirdeğini ve çekirdeğindeki etkileşimleri, ışımaları inceleyen alt daldır. Radrasyon ve radyasyondan korunma yollarını araştırır.
X ışınları, MR cihazı, tomografi
Madde ve Özellikleri
Maddenin Ayırt edici özellikleri
• Erime sıcaklığı,
• Kaynama sıcaklığı,
• Özkütle,
• Öz ısı,
• Esneklik,
• Isı iletkenliği,
• Elektrik iletkenliği
Maddenin Ortak Özellikleri
• Kütle,
• Hacim,
• Eylemsizlik,
• Tanecikli yapı.
Kütle
Değişmeyen madde miktarı kütle olarak ifade edilir. Sabit sıcaklık ve basınç altında klasik fizikte kütle değişmez. SI birim
sisteminde birimi kilogram (kg) sembolü m'dir.
Brüt kütle - net kütle
Sıvı ve içinde bulunduğu kabın toplam kütlesine brüt kütle, boş kabın kütlesine dara, brüt kütleyle
boş kabın kütlesi arasındaki farka net kütle denir
Madde ve Özkütle
Günlük yaşamda çevremizde gördüğümüz, canlı cansız her şeye madde diyoruz. Genel bir tanımla; bir kütlesi olan, boşlukta yer kaplayan, duyularla algılanabilen, eylemsizliği olan ve tanecikli her tür
yapıya madde denir.Tüm maddeler onu oluşturan atomlardan oluşur. Katı maddelerin işlenmiş, şekil almış hâline cisim denir.
Hacim
Bir maddenin boşlukta kapladığı yer olarak tanımlanır. Sembolü “V”, SI birim sisteminde birimi “m3” tür.
• Türetilmiş ve skaler bir büyüklüktür. Düzgün cisimler için üç boyutun (en, boy, yükseklik) çarpımıyla bulunur.
• Maddenin sıcaklığına ve bulunduğu yerdeki basınca göre değişebilir.
• Ayırt edici bir özellik değildir. Hacimleri eşit maddelere aynı tür madde denilmeyeceği gibi hacimleri farklı maddelere farklı tür denilemez.
Temel Büyüklükler
Temel Büyüklükler
Kütle - kg
uzunluk - m
Akım Şiddeti - A
Zaman - s
Sıcaklık - K
Türetilmiş büyüklükler
Kuvvet - N
Sürat - m/s
Basınç - Pascal
Enerji - J
Güç - W
Elektrik Yükü - C
İş - N.m
