Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
GIZARTE MORALA - Coggle Diagram
GIZARTE MORALA
1.2 Mundu zauritu batean bizi gara
1.GOSEA
800 milioi pertsona baino gehiago gosez edo gaizki elikaturik
Egunero
milaka haur hiltzen dira gosearekin zerikusia duten
gaixotasunen ondorioz
Pobrezia GOSEA eta beste hainbat gauza eragiten du
Gosearen biktimentzat ezinezkoa da
ekonomia, kultura eta gizarte egoeran hobekuntzarik egitea.
2.POBREZIA
Gizartearen 2/3 pobrezian bizi
Planetako 2.800 milioi biztanle
egunean 2$ baino gutxiagorekin bizi
Planetako hiru pertsonarik aberatsenen dirua
=
48 herrialderik pobreen dirua
Munduko biztanleriaren %20, aberastasunaren %80aren jabe da
Gaur egun 968 milioi pertsonak ez daukate ur garbirik
11 milioi ume sendatzeko moduko gaixotasunen ondorioz hiltzen dira
URTERO
INDARKERIA
ia egunero ageri dira egunkarietan eta albistegietan
Tratu txarren (fisiko eta psikologikoak) kasuak
emakumeen kontrato indarkeria-kasuak (indarkeria matxista)
Eskola-indarkeria
kezkatzeko egoera bilakatzen ari da
GERRA
XX.mendean 279 gerra baino gehiago izan ziren munduan
100 milioi pertsona inguru hil ziren
Potentzia nuklearrek
lurreko biztanleria osoa hamabi aldiz hiltzeko bonbak dauzkate
Urpeko nuklear batek balio duen diruarekin
50 ospitale eraiki eta hornitu ahal izango lirateke
Armen salerosketa munduan dagoen negozio handienetarikoa da
ekonomikoki garatuak diren nazioetan negozio hau mantendu
Afrikako hainbat gatazka badute zerikusia honekin
Adib:
Milaka eta milaka haur soldaduak daude.
BAZTERTUAK ETA ZAPALDUAK
Etxerik gabeko pertsonak aterpea hartzeko txokorik ez daukatenak
Egunero ikusi
bankuetako kutxazainetan
zubipean
beren burua mantez edo kartoiz nola edo hala babesten
Sistematik baztertuta bizi
inork ez baititu ikusten
Munduan 246 milioi ume ari omen dira lanean
oso baldintza arriskutsuetan
Gaur egun 22 milioi errefuxiatu eta aberriratu
hainbat istilu eta gerratatik ihesi dabiltz
Astero ehunka immigrante heltzen dira Europako kostaldera
bizimodu duina eta etorkizun hobea lortzeko
Horietatik asko bidean hiltzen dira hotzak, goseak eta nekeak jota
INGURUMENAREN HONDAMENA
Gaur egun
12.000 animalia eta landare espezie betiko galtzeko arriskuan
Lurrak milioi bat urte behar izan ditu
urte bakar batean kontsumitzen dugun petrolioa sortzeko
Urtero 500.000 tona karbono-dioxido isurtzen dira
Autoetako litro bakar bat olio uretara botaz gero, milioi bat litro ur kutsatzen dira
Mendian botata uzten dugun beirazko ontzi batek
bi mila urte baino gehiago behar ditu desegiteko
1.1 Izaki sozialak gara
gizarte-neurrialdea (gizarte-dimentsioa) edo gizarte gizakia
Bestearekiko harremanetan hazi eta garatu
Gizarte-egitura zuzenak
pertsonen garapenean lagundu
Zuzentasunik gabeko gizarte-egitura
pertsonaren etorkizunerako
mehatxugarria
oztopoa
Gure gizarteak barneratzen duen mezua
“ardura zaitez zutaz bakarrik”
Zure gauzez bakarrik arduratzen bazara
ez duzu inoiz besteen laguntza eskaria ikusiko
Adibidez:
Gazteen artean boluntariotzak gero eta indar gutxiago dauka
"Zergatik besteei lagundu behar?"
“Guk ezin dugu ezer egin egoera aldatzeko”
egia edo aitzakia?
Benetan ezin da egoera aldatu?
1.4 Elizaren gizarte doktrina
Elizak Jesusen irakatsien arabera giza-historia irakurtzeko eta bideratzeko
egiten duen ahaleginean gauzatzen dituen irizpide eta jokabideak
Zer egingo zuen Jesusek gaurko arazoen aurrean?
Gaur egungo gizartean egiten den kontrakoa
Besteen alden jardutea
Barkatu mendekatu ordez
Ondasunak partekatu norberako kontsumoaren ordez
RERUM NOVARUM 1891
Elizak gizartearen egoerari buruz prestatutako lehen agiri ofiziala zen
zeren eta
industriaren agerpena sorturiko gizarte mota berriak
gizarte arazoak ekarri zituen
jendea hirietan pilatu zen
hamalau ordutik gorako lanaldiak
soldata lotsagarriak
1891.an Leon XIII aita santuak entziklika hori plazaratu zuen
1891tik AURRERA
Lehenengo aldi batetan Eliza (Leon XIII.etik Pio XII.era arte)
industrializazio-garapenak sorturiko gizarte-istiluetarantz zuzendu
bigarren aldian (Joan XXIII, Vaticano II. Kontzilioa, Paulo VI.a, Joan Paulo II.a, Benedikto XVI.a)
ikuspegia herrien arteko harreman eta arazoei zabaldu
Hirugarren Mundua
garapena
Eguneratu eta egokitu
Elizaren gizarte doktrina
gizon-emakumeekin arduratzea nahi izan du
Kristok iragarri zuen bidea
Doktrina berria
praktikan jartzera deitzen gaituzte
ez teoria bezala
bizitzara eramanez
testigantzak emanez
ENTZIKLIKA GARRANTZITSUAK
Gaudium et spes, Vaticano II. kontzilioko konstituzioa (1965)
Elizaren gizarte doktrinaren bilduma (2004)
1.3 Fedea eta justizia banaezinak dira
ITUN ZAHARRA: PROFETAK
Jainkoak bidalitako pertsonak lotan dagoen herria esnatzeko
herria Jainkoaren nahian bideratzeko
Injustiziak salatu
herria Jainkoarengana bueltatu
behartsuekiko duen ardura bete
Israel oso fededuna eta tenpluan ospakizunak egin
Profetak argi eta garbi esan
tenpluan ospakizunak egitea ez du ezertarako balio behartsuak ahaztu egiten badira
Jainkoak gustoko duen ospakizuna behartsuak zaintzea da.
Behartsuekiko dugun jarrera neurtu egiten du Jainkoarekin dugun harremana
AMOS
Gogor salatu egiten du gizartean bi talde oso nabarmen egotea
Aberatsak
Pobreak
Jainkoa ahulak direnekin dago eta justizia nahi du
ISAIAS
Jainkoak ez du gogoko tenpluan egiten diren eskaintzak
behartsuak baztertzen badira
Jainkoak gogoko duen eskaintza behartsuen alde lan egitea da
OSEAS
Boterea lortu nahi izateak biolentzia sortu egiten du
MIKEAS
Diru-goseak injustizia eragiten du
JEREMIAS
Erregea gogor salatu egiten du
behartsuen alde lan egin beharrean bere buruaz baino ez delako arduratzen
EZEKIEL
Herri zaindariak bere interesa baino ez dute bilatzen.
ITUN BERRIA: JESUS eta LEHENENGO ELKARTEAK
Jesusek pobreei iragarri zien berri ona
Jesusek parekotzat jotzen ditu behartsuak eta zorigaiztokoak
Behartsuak
bizimodu duina egin ezin dutenak Jesusen aurpegi bizi dira
aguntzea mundu honetan Jainkoaren erreinua gauzatzea da
Jesus behartsuengana hurbiltzen da
Beti dago laguntza handiena behar dutenen alde
Lehenengo kristau elkarteetan
Jesusen eredua jarraitu
garrantzi handia eman zioten elkarbanatzeari
Behartsuen egoeraz paso egitea Jainkoari uko egitea da
GAUR EGUN
Elizak ebanjelioan oinarritutako gizartea
bidezkoagoa
gizalegezkoagoa
eraikitzera dei egiten digu
Elizan
gizarte konpromisoa esparru askotan garatzen da
Hezkuntza
osasungintzan
adinekoen zerbitzuan
borrokan
pobrezia gainditzeko
bakea lortzeko
hemengo zein Hirugarren Munduko pertsonen gabeziak eta beharrizanak asetzeko
Elizako erakundeek konpromisoak dituzte hainbat esparrutan
Pobreziaren kontrako borrokan aritzen dira
tratu txarrak jasandako emakumeen alde lan egiten dute
HIESak jotako gaixoak zaintzen dituzte
etorkinak hartzen dituzte
preso izandakoak gizarteratzen ahalegintzen dira
umezurtzak zaintzen dituzte