Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Calaulus of ureter image - Coggle Diagram

- - - - พยาธิ
        
        มีสารก่อนิ่วในปัสสาวะสูงกว่าระดับสารยับยั้งนิ่ว ร่วมกับปัจจัยเสริมคือ ปริมาตรของปัสสาวะน้อย ส่งผลให้เกิดภาวะอิ่มของสารก่อนิ่วในปัสสาวะ จึงเกิดผลึกที่ไม่ละลายน้ำขึ้น เช่น แคลเซียมออกซาเลต แคลเซียมฟอสเฟต และยูเรตผลึกนิ่วที่เกิดขึ้นจะกระตุ้นให้เกิดการอักเสบ ส่งผลให้เซลล์บุภายในไตถูกทำลาย ตำแหน่งถูกทำลายนี้จะเป็นพื้นที่ให้ผลึกนิ่วเกาะยึด และรวมกลุ่มกัน เกิดการทับถมของผลึกนิ่วเป็นเวลานานจนกลายเป็นก้อนนิ่วได้ในที่สุดในคนปกติที่มีสารยับยั้งนิ่วในปัสสาวะสูงเพียงพอจะสามารถยับยั้งการก่อตัวของผลึกนิ่วได้ โดยสารเหล่านี้จะไปแย่งจับกับสารก่อนิ่ว เช่น ซิเทรตจับกับแคลเซียม หรือแมกนีเซียมจับกับออกซาเลต ทำให้เกิดเป็นสารที่ละลายน้ำได้ดี และขับออกไปพร้อมกับน้ำปัสสาวะ ทำให้ปริมาณสารก่อนิ่วในปัสสาวะลดลง และไม่สามารถรวมตัวกันเป็นผลึกนิ่วได้โปรตีนในปัสสาวะหลายชนิดยังทำหน้าที่ป้องกันการก่อผลึกในปัสสาวะ และเมื่อเคลือบที่ผิวผลึก จะช่วยขับผลึกออกไปพร้อมกับปัสสาวะได้ง่ายขึ้นความผิดปกติของการสังเคราะห์ และการทำงานของโปรตีนยับยั้งนิ่วหลายชนิด เป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดโรคนิ่วไ
      - สาเหตุ
        
        ก้อนนิ่วที่เกิดขึ้นในไตประกอบด้วยหินปูน (แคลเซียม) กับสารเคมีอื่นๆ เช่น ออกซาเลต,กรดยูริก เป็นต้น การเกิด นิ่วจึงมีส่วนเกี่ยวข้องกับภาวะที่มีแคลเซียมในปัสสาวะมากผิดปกติ ทั้งนี้อาจเป็นเพราะการกินอาหารที่แคลเซียมสูงการดื่มนมมากๆ หรือมีภาวะผิดปกติอื่นๆ (เช่น ต่อมพาราไทรอยด์ทำงานมากเกินไปซึ่งทำให้แคลเซียมในเลือดสูง)
      - อาการ
        
        ปวดบริเวณสีข้าง หรือเอวด้านหลัง ร้าวไปขาหนีบ หรืออัณฑะ คลื่นไส้อาเจียน
        
        ปัสสาวะ มีเลือดปน หรือมีเม็ดทรายถ้าก้อนนิ่วมีขนาดเล็กอาจตกลงมาที่ท่อไต ทำให้เกิดอาการปวดบิดในท้องรุนแรง
        
        ผู้ป่วยที่เป็นนิ่วในท่อไตมานานจะไม่มีลักษณะอาการปวดเฉียบพลันตามที่กล่าวแต่อาจมีเพียงอาการ ปวดไม่รุนแรงที่หลัง หรือเอว หรือที่ท้องเท่านั้น. ผู้ป่วยบางรายไม่มีอาการ
  - - - ระบบทางเดินปัสสาวะมีแบคทีเรียที่เป็นเชื้อปกติ (normal bacteria lora) ที่อาศัยอยู่ตาม อวัยวะต่างๆ โดยผู้ชายพบได้ที่ท่อปัสสาวะส่วนหน้าและในผู้หญิงพบตามบริเวณฝี!ย็บรอบๆท่อปัสสาวะ และ Vulva โดยเชื้อที่พบในผู้ชายได้แก่ Stphylococcus cpidermidis, Diptheroids, Str-ptococcus และเชื้อ bacilli gram negative ส่วนในผู้หญิงจะพบเชื้อ Staphylococcus epidermidis และ staphylococcus aureus และ Streptococcus facalis
    - - สาเหตุจากการติดเชื้อ โดยเป็นการติดเชื้อจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ทั้งจากการติดเชื้อจากโรคหนองใน (Gonococcal Urethritis) และจากการติดเชื้อที่ไม่ใช่โรคหนองใน (Non Gonococcal Urethritis) เช่น โรคเริม ซิฟิลิส โรคหนองในเทียม โรคเอดส์ เป็นต้น
    - - • ปวด แสบขัดเวลาถ่ายปัสสาวะ
        • ปัสสาวะบ่อยแต่ครั้งละไม่มาก
        • มีเลือดหรือหนองปน
        • มีไข้สูง(T=39.5-40.5)
        • ปวดบริเวณท้องน้อย
  - - - เกิดจาก เชื้อจากภายนอกติดเข้าสู่เนื้อเยื่อบุผิว (Mucosa) ทางท่อปัสสาวะ และขึ้นสู่กระเพาะปัสสาวะ เชื้อเหล่านี้ มักเป็นแบคทีเรียที่มาจากลำาไส้ (Bowel Bacteria) ซึ่งปนเปื้อนอยู่ที่บริเวณอวัยวะเพศ โดยเฉพาะ ในเพศหญิงซึ่งท่อปัสสาวะสั้น ปัจจัยเสริมที่ทำให้เชื้อดังกล่าวติดเข้าสู่ ท่อปัสสาวะ ได้แก่ การมีอุจจาระหรือสิ่งปนเปื้อนอื่น ในบริเวณอวัยวะเพศ การมีเพศสัมพันธ์
    - - เกิดจาก การกลั้นปัสสาวะ ดื่มน้ำน้อย การไม่เคลื่อนไหวร่างกายเป็นเวลานาน การกระทบกระเทือนที่ท่อปัสสาวะหรือกระเพาะปัสสาวะ การอักเสบของท่อปัสสาวะ ต่อมลูกหมาก ช่องคลอดทำให้เชื้อโรคเข้าสู่ทางเดินปัสสาวะ มีสิ่งแปลกปลอมในทางเดินปัสสาวะ เช่น ใส่สายสวนปัสสาวะ มีการอุดกั้นทางเดินปัสสาวะ เช่น นิ่ว ต่อมลูกหมากโต มะเร็งต่อมลูกหมากหรือมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ กระเพาะปัสสาวะพิการ
    - - • ปวดปัสสาวะ ปวดเบ่ง
        • ปัสสาวะมีเลือดปน
        • ปัสสาวะบ่อย • ปวดหัวหน่าว
- - - - กลไกลการออกฤทธิ์
        
        ออกฤทธิ์เพิ่มความเป็นด่างของเลือดและปัสสาวะโดยมาจากไบคาร์บอเนต ไอออน ซึ่งสะเทินกับไฮโดรเจน ไอออนที่เป็นกรดให้อยู่ในสภาวะที่เป็นกลาง โซเดียม ไบคาร์บอเนตสามารถสะเทินกรดในกระเพาะอาหารผ่านการสร้างแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ (carbondioxide)
      - อาการข้างเคียง
        
        1.เลือดเป็นด่าง
        
        2.อารมณ์เปลี่ยนแปลง
        
        กล้ามเนื้ออ่อนแรง
  - - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        Subjective data
        
        ผู้ป่วยบอกว่า ปัสสาวะมีเลือดปน ปวดบริเวณเอวด้านหลัง ร้าวไปข้างหนีบ 2 วัน ก่อนมา รพ
        
        Objective data
        
        T = 36.5 °C
        
        -Urinalysis (UA)
        
        • Bilirubin =Trace
        
        Blood 3+
        •RBC=30-50
      - การรักษาเบื้องต้นและการพยาบาล
        
        ประเมินสัญญาณชีพอยู่ในเกณฑ์ปกติ ประเมินอาการติดเชื้อเช่น มีไข้สูง อาการปวดบริเวณท้องน้อยและหลัง ปัสสาวะแสบขั
        
        แนะนำผู้ป่วยในการดูแลตนเอง ดื่มน้ำสะอาดมากๆ อย่างน้อย 8-10 แก้วต่อวัน เมื่อไม่มีโรคต้องจำกัดน้ำดื่ม ไม่กลั้นปัสสาวะนาน พยายามเคลื่อนไหวร่างกายเสมอ
        
        ให้กำลังใจกับผู้ป่วยร่วมกับการให้ความรู้ในเรื่องการปฏิบัติตน เพื่อป้องกันการติดเชื้ออย่างถาวร และให้การพยาบาลเพื่อให้เกิดความสุขสบายกับผู้ป่วย เช่น แนะนำให้แช่ก้นด้วยน้ำอุ่น (warm sit bath) แนะนำผู้ป่วยให้ระมัดระวังเรื่องการติดเชื้อบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์เพราะเป็นบริเวณที่มีความชื้นค่อนข้างสูง ซึ่งเป็นตัวกลางสำคัญของการติดเชื้อ ดังนั้นอาจแนะนำให้ผู้ป่วย สวมเสื้อผ้า กางเกงที่โปร่งสบาย
        
        ให้ผู้ป่วยรับประทานผลไม้หรือน้ำผลไม้ที่ช่วยเพิ่มความเป็นกรดให้กับปัสสาวะ เช่นองุ่น ส้ม แอบเปิ้ล มะเขือเทศ งดเว้นเครื่องดื่มที่มี caffeine
    - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        Subjective data
        
        ผู้ป่วยบอกว่า ปัสสาวะมีเลือดปน ปวดบริเวณเอวด้านหลังร้าวไปขาหนีบ ไม่เคยเป็นแบบนี้มาก่อน
        
        Objective data
        
        สีหน้าวิตกกังวล
      - การรักษาเบื้องต้นและการพยาบาล
        
        อธิบายให้ผู้ป่วยทราบถึงสาเหตุของการเกิดโรค และแนวทางการรักษา เพื่อให้ผู้ป่วยคลายความวิตกกังวล
        
        แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ พักผ่อนให้เพียงพอ ออกกําลังกายสม่ำเสมอ หลีกเลี่ยง ความเครียด
        
        สังเกตอาการผิดปกติที่ต้องมาพบแพทย์ทันที เช่น อ่อนเพลีย มีไข้สูง ปวดหลัง ปวดเอว ปัสสาวะแสบขัด น้ำปัสสาวะสีขุนหรือแดง
        
        อธิบายให้ผู้ป่วยเหนความสำคัญของการมาพบแพทย์ตามนัด
        
        แนะนําให้รับประทานยาต่อเนื่องที่บ้าน
  - - - D= โรคนิ่วในท่อไต เป็นนิ่วในทางเดินปัสสาวะที่พบได้บ่อยเกิดในไตแล้วหลุดลงมาในท่อไต มักทําให้เกิดอาการปวดรุนแรงกะทันหัน ถ้านิ่วมีขนาดเล็กมักจะเลื่อนหลุดออกมากับ ปัสสาวะและผู้ป่วยจะถ่ายนิ่วออกมา
    - - M= แนะนำให้รับประทานยาตามแพทย์สั่ง ห้ามหยุดยาเอง
        Sodium Bicarb (300 mg ) 1 tab po bid pc
    - - E= จัดสิ่งแวดล้อมให้เหมาะสมกับสุขภาพ จัดสิ่งแวดล้อมให้ปลอดภัย ระวังการเกิดอุบัติเหตุที่จะเกิดขึ้น
    - - T= แนะนำผู้ป่วยในการดูแลตนเอง ดื่มน้ำสะอาดมากๆ อย่างน้อย 8-10 แก้วต่อวัน เมื่อไม่มีโรคต้องจำกัดน้ำดื่ม ไม่กลั้นปัสสาวะนาน พยายามเคลื่อนไหวร่างกายเสมอ
    - - H = แนะนำให้ผู้ป่วยออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ออกอย่างน้อย 10-20 นาที เช่น การเดินจะทำให้นิ่วขนาดเล็กหลุดได้ การออกกำลังกายทำให้ร่างกายทำงานได้ดีขึ้น ลดความเครียด สามารถลดปัจจัยที่ทำให้เกิดนิ่วได้
    - - D= 1.ควรดื่มน้ำในปริมาณมาก ในแต่ละวันควรดื่มมากกว่า 8 แก้ว เพื่อลดโอกาสการก่อผลึกนิ่วในทางเดินปัสสาวะ
      - 2.รับประทานไขมันจากพืช และไขมันจากปลา สามารถลดปริมาณแคลเซียมในปัสสาวะได้
      - 3.ลดการรับประทานอาหารที่มีเนื้อสัตว์ ไขมันสัตว์ อาหารหวาน เค็ม และอาหารที่มีกรดยูริกสูง ได้แก่ หนังสัตว์ปีก ตับ ไต การรับประทานโปรตีนสูงจะทำให้เพิ่มสารก่อนิ่ว
    - - O=ปวดบริเวณสีข้าง หรือเอวด้านหลัง ร้าวไปขาหนีบ หรืออัณฑะคลื่นไส้อาเจียน ปัสสาวะ มีเลือดปนเพิ่มมากขึ้น ควรรีบมาพบแพทย์
- - - - ผู้ป่วยชายไทย อายุุ 69 ปี
        การวินิจฉัยเบื้องต้น :นิ่วในท่อไต (Calculus of ureter)
  - - - ผู้ป่วยมาด้วยอาการปัสสาวะมีเลือดปน ปวดบริเวณเอวด้านหลังร้าวไปขาหนีบ
  - - - 1.อาการ
        ปัสสาวะมีเลือดปน ปวดบริเวณเอวด้านหลังร้าว
        ไปขาหนีบ 2 วัน ก่อนมา รพ.
      - 2.การตรวจร่างกาย
        การตรวจร่างกายไม่พบความผิดปกติ
      - 3.การตรวจทางปฏิบัติการ
        
        Urinalysis (UA)
        
        Bilirubin = Trace
        
        Blood 3+
        
        RBC=30-50