SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN :
QUAN ĐIỂM CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VỀ GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ THẾ GIỚI CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM
Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân
Nội dung và đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Những điều kiện quy định thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
✏ Giai cấp công nhân với phương thức lao động công nghiệp trong nền sản xuất tư bản chủ nghĩa: những người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành các công cụ sản xuất : có tính chất công nghiệp ngày càng hiện đại và xã hội hóa cao.
✏ Giai cấp công nhân trong quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa: Đó là giai cấp của những người lao động không sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội.
✏ Đối với quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, đặc trưng cơ bản của giai cấp công nhân là giai cấp vô sản
Điều kiện ban đầu của sự phát triển giai cấp công nhân là sự thống trị của giai cấp tư sản, đặc biệt là bộ phận tư sản đại công nghiệp
Phương diện kinh tế - xã hội:
Phương diện chính trị - xã hội:
✏ Là sản phẩm của nền đại công nghiệp
✏ Lao động bằng phương thức công nghiệp mang tính chất xã hội hóa cao
✏ Chủ thể của quá trình sản xuất vật chất hiện đại
✏ Là đại biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất tiên tiến, quyết định sự tồn tại và phát triển của xã hội hiện đại
✏Tính tổ chức, kỷ luật lao động, tinh thần hợp tác và tâm lý lao động công nghiệp
✏ Là một giai cấp cách mạng và có tinh thần cách mạng triệt để
Đặc điểm cơ bản
Nội dung
Đặc điểm
✏ GCCN là nhân tố hàng đầu của lực lượng sản xuất, là đại biểu cho lợi ích chung của XH, là lực lượng đi đầu trong công nghiệp hóa
✏Vai trò: đóng vai trò nồng cốt trong giải phóng lực lượng sản xuất, thúc đẩy sản xuất phát triển tạo tiền đề vật chất, kỹ thuật cho sự ra đời của XHCN
Về kinh tế
✏Dưới sự lãnh đạo của ĐCS, GCCN đã tiến hành đấu tranh giành chính quyền, xóa bỏ chế độ áp bức bóc lột.
✏Xây dựng nhà nước kiểu mới mang bản chất GCCN, do dân làm chủ.
✏ Xây dựng xã hội mới theo lý tưởng và mục tiêu của CNXH
Về chính trị- xã hội
GCCN thực hiện cuộc cải tạo xã hội và xây dựng nền văn hóa, con người mới mang giá trị đạo đức, lối sống mới của XHCN.
Về văn hóa, tư tưởng
✏Xuất phát từ những tiền đề KT-XH của sản xuất mang tính xã hội hóa với 2 biểu hiện nổi bật:
• Xã hội hóa dẫn đến lực lượng sản xuất, kinh tế phát triển, thúc đẩy sự mâu thuẫn cơ bản trong chủ nghĩa tư bản
• Xã hội hóa sinh ra giai cấp công nhân, hình thành nên mâu thuẫn giữa các giai cấp
✏Thực hiện SMLS là sự nghiệp của bản thân GCCN cùng đông đảo quần chúng do ĐCS lãnh đạo mang lại lợi ích cho đa số.
• Thực hiện cuộc CM xóa bỏ sự thống trị của CNTB => Xây dựng thành công CNXH và CNCS.
✏SMLS của GCCN không phải là thay thế chế độ sở hữu tư nhân này bằng một chế độ sở hữu tư nhân khác mà là xóa bỏ triệt để chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất.(xóa bỏ nguồn gốc sinh ra áp bức bóc lột, bất công trong XH hiện đại)
✏ Việc giai cấp công nhân giành lấy quyền lực thống trị xã hội là tiền đề để cải tạo toàn diện sâu sắc và triệt để xã hội cũ và xây dựng thành công xã hội mới với mục tiêu cao nhất là giải phóng con người.
Điều kiện khách quan quy định SMLS của GCCN
Điều kiện chủ quan để GCCN thực hiện SMLS
Sự phát triển của bản thân GCCN cả về số lượng và chất lượng.
Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để GCCN thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình.
Có sự liên minh GC giữa GCCN và GCND và tầng lớp lao động khác do GCCN thông qua đội tiên phong của nó là ĐCS lãnh đạo
✏ GCCN là con đẻ, là sản phẩm của nền đại công nghiệp có tính xã hội hóa ngày càng cao, là chủ thể của quá trình sản xuất vật chất hiện đại
-> Vì thế GCCN đại diện cho PTSX tiên tiến và LLSX hiện đại
✏Là người SX ra của cải vật chất chủ yếu cho xã hội, làm giàu cho xã hội
->có vai trò quyết định sự phát triển của xã hội hiện đại
Địa vị kinh tế:
✏Là giai cấp không có TLSX chủ yếu, phải bán SLĐ để kiếm sống(làm thuê), bị bóc lột nặng nề, lợi ích cơ bản của họ đối lập trực tiếp với lợi ích cơ bản của GCTS và thống nhất với lợi ích cơ bản của đa số nhân dân lao động,
✏Là con đẻ của nền sản xuất công nghiệp, GCCN có được những sản phẩm của giai cấp tiên tiến, giai cấp cách mạng: tính tổ chức và kỷ luật, tự giác và đoàn kết trong cuộc đấu tranh tự giải phóng mình và giải phóng xã hội.
✏GCCN được trang bị lý luận tiến tiến là chủ nghĩa Mác-Leenin, có đội tiền phong là Đảng Cộng sản dẫn dắt.
Địa vị chính trị-xã hội
GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ THỰC HIỆN SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN TRONG THỜI ĐẠI NGÀY NAY
Giai cấp công nhân trong thời đại ngày nay
✏Xu hướng “trí tuệ hóa” tăng nhanh, gắn liền với cách mạng khoa học và công nghệ.
✏Xu hướng “trung lưu hóa” một bộ phận giai cấp công nhân sở hữu một lượng tư liệu sản xuất nhờ chế độ cổ phần hóa.
✏Là giai cấp giữ vai trò lãnh đạo ở một số quốc gia xã hội chủ nghĩa (Đảng Cộng Sản).
Giai cấp công nhân trong thời đại hiện nay vẫn là những tập đoàn người sản xuất và dịch vụ bằng phương thức công nghiệp tạo nên cơ sở vật chất cho sự tồn tại và phát triển của thế giới hiện nay
Quan niệm
Điểm ổn định so với thế kỷ XIX
Những biến đổi và khác biệt
Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thời đại ngày nay
✏Đấu tranh ý thức hệ, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng Sản.
✏Giáo dục nhận thức và cũng cố niềm tin khoa học đối với lý tưởng, mục tiêu của CNXH.
✏ Giáo dục và thực hiện chủ nghĩa quốc tế chân chính của giai cấp công nhân trên cơ sở phát huy chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc.
✏Giữ vai trò quan trọng trong sản xuất gắn với công nghệ hiện đại.
✏Giữ vai trò chủ thể trong đấu tranh vì dân sinh, dân chủ, tiến bộ xã hội và chủ nghĩa xã hội.
✏Mâu thuẫn lợi ích cơ bản giữa công nhân với giai cấp tư sản ngày càng gay gắt.
Kinh tế - xã hội:
Chính trị - xã hội
Văn hóa – tư tưởng
Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam
Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu để xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
GCCN Việt Nam tuyệt đối trung thành với chủ nghĩa Mác-Lênin và lợi ích quốc gia - dân tộc; sáng suốt lãnh đạo cách mạng thông qua ĐCSVN
✏Sớm, từ đầu TK XX, trước cả sự ra đời của giai cấp tư sản VN
✏Là giai cấp trực tiếp đối kháng với tư bản Pháp và bè lũ tay sai
✏Phát triển chậm vì sinh ra lớn lên ở một nước thuộc địa nửa phong kiến, dưới sự thống trị của TD pháp
Đặc điểm ra đời và phát triển:
Đặc điểm ưu trội về chính trị
Tuy số lượng GCCN VN còn ít, trình độ còn thấp, mang nhiều tàn dư của tâm lý tiểu nông và tập quán của nông dân, nhưng GCCN đã nhanh chóng vươn lên đảm đương vai trò lãnh đạo CM:
● Lãnh đạo của tầng lớp nhân dân Việt Nam làm nên cách mạng Tháng Tám (1975)
● Đánh thắng thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược
● Thực hiện công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thành công
Bất cứ đảng viên nào cũng tự nguyện đứng trên lập trường giai cấp công nhân để thể hiện tính cách mạng lý tưởng, ở tinh thần kiên quyết đấu tranh
Nỗi nhục mất nước + áp bức, bóc lột của tư sản đế quốc
=> lợi ích dân tộc + lợi ích giai cấp hết hợp làm một
=> nghị lực cách mạng nhân lên gấp bội
Đại bộ phận CN xuất thân từ ND lao động + tầng lớp khác
=> mỗi liên hệ chặt chẽ với đông đảo nhân dân lao động bị áp bức
=> điều kiện thuận lợi để xây dựng khối liên minh công-nông-binh + khối đoàn kết dân tộc rộng rãi
=> đảm bảo cho sự lãnh đạo của GCCN trong suốt quá trình cách mạng
Đặc điểm gắn bó mật thiết với các tầng lớp trong xã hội
Nội dung kinh tế
Tham gia phát triển nền kinh tế thị trường hiện đại, định hướng xã hội chủ nghĩa, lấy khoa học - công nghệ làm động lực.
Phát huy vai trò và trách nhiệm của lực lượng đi đầu trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước.
Tham gia sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Khắc phục những nhược điểm, hạn chế do hoàn cảnh lịch sử và nguồn gốc xã hội ( tâm lý tiểu nông, thói quen, tập quán lạc hậu…)
Nội dung chính trị xã hội
Nhiệm vụ
Giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng
Giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng
Tăng cường xây dựng và chỉnh đốn đảng, ngăn chẳn suy thoái về chính trị, đạo đức
Trách nhiệm
Nêu cao trách nhiệm, tiên phong đi đầu, củng cố và phát triển cơ sở chính trị
Tích cực tham gia xây dựng và chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng trong sạch, vững mạnh
Bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa
Nội dung văn hóa, tư tưởng
Xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, giáo dục đạo đức cách mạng, rèn luyện lối sống
Xây dựng hệ giá trị văn hóa và con người Việt Nam, hoàn thiện nhân cách.
Tham gia vào cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng lý luận
Thường xuyên giáo dục cho thế hệ công nhân trẻ về ý thức giai cấp, bản lĩnh chính trị, chủ nghĩa yêu nước, tinh thần đoàn kết dân tộc.
Giải pháp xây dựng
Phương hướng xây dựng giai cấp Công nhân Việt Nam
✏Đại hội lần thứ X của Đảng xác định phương hướng: “Đối với giai cấp công nhân … ưu tú” (tr. 80-81)
✏Hội nghị lần thứ VI của BCH Trung ương khóa X nhấn mạnh: “Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, … lao động cao” (tr. 81-82)
✏Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng khẳng định: “Xây dựng giai cấp công nhân hiện đại, … công đoàn hiện nay” (tr. 82)
✏Thực hiện chiến lược xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, gắn kết chặt chẽ với chiến lược phát triển …
✏Xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội và chăm lo xây dựng giai cấp công nhân
✏Không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, quan tâm giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc, cấp bách
✏Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ giai cấp công nhân
✏Đặc biệt quan tâm xây dựng thế hệ công nhân trẻ, có học vấn, chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp cao,…
✏Xây dựng lớn mạnh, phát huy sức mạnh của liên minh công-nông dưới sự lãnh đạo của Đảng
✏Tăng cường quan hệ đoàn kết, hợp tác quốc tế
✏Xây dựng lớn mạnh là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội
✏Sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước có vai trò quyết định
✏Gắn liền với xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức,…
Nâng cao nhận thức, kiên định quan điểm giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua ĐCSVN
✏ Vẫn đang là lực lượng sản xuất hàng đầu của xã hội hiện đại.
✏ Công nghiệp hóa là cơ sở khách quan để giai cấp công nhân phát triển về số lượng và chất lượng.
✏ Vẫn luôn là lực lượng đi đầu trong các cuộc đấu tranh vì hòa bình, hợp tác và phát triển, vì dân sinh, dân chủ, tiến bộ xã hội và chủ nghĩa xã hội.
✏ Ở các nước tư bản chủ nghĩa, giai cấp công nhân đấu tranh chống bất công và bất bình đẳng xã hội, về lâu dài giành chính quyền.
✏ Ở các nước xã hội chủ nghĩa do Đảng Cộng Sản cầm quyền, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đưa đất nước phát triển nhanh chóng và bền vững.