Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX ĐẾN CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM…
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX ĐẾN CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945
II. THÀNH TỰU CHỦ YẾU CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX ĐẾN CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945
Lí luận, phê bình
-Từ 1930-1945 : một số nhà lí luận, phê bình như Hoài Thanh, Thiếu Sơn,...
Thơ ca
-Phát triển mạnh mẽ
-Đầu những năm 30 : thơ Mới ra đời
=> Được sáng tác trong hoàn cảnh tù đày
THỂ LOẠI
Kịch nói
-Thành tựu: Ông Tây An của Nam Xương, Vũ Như Tô của Nguyễn Huy Tưởng
Bút kí, tùy bút
-Thành tựu: Chiếc lư đồng mắt cua, Một chuyến đi,... của Nguyễn Tuân
Phóng sự
Thể loại mới ra đời những năm 30
-Thành tựu: sáng tác của Tam Lang, Ngô Tất Tố,..
Truyện ngắn
-Phát triển mạnh mẽ nhất là giai đoạn 1930-1945
-Đa dạng thể loại
Tiểu thuyết
Trước 1930 : tiểu thuyết chưa xuất hiện nhiều
VD : Hồ Bình Chánh - nhà tiểu thuyết đầu tiên khẳng định chỗ đứng của mình
Đầu những năm 30 : Tự lực văn đoàn đẩy cuộc cách tân tiểu thuyết lên một bước mới:
+) Cách dựng truyện tự nhiên, tổ chức kết cấu linh hoạt
+) Tính cách và đời sống nội tâm nhân vật được chú trọng
Từ 1936 : Cuộc cách tân tiểu thuyết lên một tầm cao mới:
+) Bức tranh hiện thực có tầm khái quát lớn
+) Phản ánh mâu thuẫn, xung đột của xã hội
=> Ngôn ngữ phong phú, giản dị, khỏe khắn, linh hoạt trong đời sống
Đặc điểm của tinh thần dân chủ
-Quan tâm đến con người bình thường trong xã hội, đặc biệt là nhân dân khổ cực
-Tố cáo áp bức bóc lột
-Đề cao vẻ đẹp và phát huy tài năng con người
Sự thay đổi về tư tưởng sáng tác
-Tư tưởng yêu nước gắn liền vua với nước
+) thơ Phan Bội Châu gắn với dân “
Dân là dân nước, nước là nước dân
”
+) Hồ Chí Minh, Tố Hữu,... gắn với lí tưởng xã hội chủ nghĩa và tinh thần quốc tế vô sản
-Ngoài thừa kế và phát huy truyền thống dân tộc : CHỦ NGHĨA YÊU NƯỚC và CHỦ NGHĨA NHÂN ĐẠO, đem đến 1 đóng góp mới:
TINH THẦN DÂN CHỦ
I. ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX ĐẾN CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945
2. VĂN HỌC HÌNH THÀNH HAI BỘ PHẬN VÀ PHÂN HÓA THÀNH NHIỀU XU HƯỚNG, VỪA ĐẤU TRANH VỚI NHAU, VỪA BỔ SUNG CHO NHAU ĐỂ CÙNG PHÁT TRIỂN
BỘ PHẬN VĂN HỌC CÔNG KHAI
Phân hóa thành nhiều xu hướng
Văn học lãng mạn
Tiếng nói các tầng lớp đầy cảm xúc, trí tưởng tượng diễn tả những khát vọng, ước mơ, hoài bão
Khẳng định cái tôi
Bất hòa nhưng bất lực trước thực tại
Trước 1930 : thơ của Tản Đà ; tiểu thuyết của Hoàng Ngọc Phách
Từ 1930 : tiểu thuyết Tự lực văn đoàn; truyện ngắn trữ tình của Thạch Lam, Thanh Tịnh, Hồ Dzếnh,...
Thức tỉnh ý thức cá nhân, đấu tranh chống luận lí
→ Tâm hồn người đọc thêm phong phú, yêu thương, quý trọng vẻ đẹp nước nhà
Ít gắn với cuộc sống xã hội chính trị
Văn học hiện thực
Thực trạng xã hội đương thời, sự khốn khổ của tầng lớp nhân dân, đấu tranh chống áp bức
Chủ đề thế sự với thái độ phê phán xã hội
Tác động một chiều , coi con người là nạn nhân bất lực của hoàn cảnh
Đầu XX - 1930 : Sáng tác của Nam Xương, Nguyễn Bá Học, Hồ Biểu Chánh
1930 - 1945 : trào lưu hiện thực chủ nghĩa ( văn xuôi: truyện ngắn của Nguyễn Công Hoan, Nguyên Hồng, Nam Cao,...)
Thể thơ trào phúng như “ Dòng nước ngược” của Tú Mỡ, “Thơ Ngang” của Đồ Phồn
=> Cả hai phong cách văn học cùng tồn tại song song, tác động qua lại với nhau
BỘ PHẬN VĂN HỌC KHÔNG CÔNG KHAI
Sáng tác trong tù
Ra đời với sự phát triển mạnh của phong trào cách mạng
Tiếng nói của các chiến sĩ và quần chúng nhân dân
Thứ vũ khí sắc bén, phương tiện truyền bá tư tưởng yêu nước và cách mạng
Phan Bội Châu (Văn tế Phan Châu Trinh)
Hồ Chí Minh “ Nay ở trong thơ nên có thép- Nhà thơ cũng phải biết xung phong”( cảm tưởng đọc “Thiên gia thi”)
tác phẩm tiêu biểu như: Nhật kí trong tù(Hồ Chí Minh), Từ ấy( Tố Hữu), Ngục Kon Tum( Lê Văn Hiến)
⇒Giữa các xu hướng có sự khác biệt và đấu tranh về mặt khuynh hướng nhưng có tác động, chuyển hóa lẫn nhau để cùng phát triển
3. VĂN HỌC PHÁT TRIỂN VỚI MỘT TỐC ĐỘ HẾT SỨC NHANH CHÓNG
Thời gian
Đầu XX - 1945, đặc biệt từ đầu những năm 30 - văn học phát triển nhanh chóng
Biểu hiện
Phát triển về số lượng, tác giả và tác phẩm, sự hình thành và đổi mới các thể loại
Nguyên nhân
Sự chuyển biến của tình hình xã hội
Sự thúc bách của thời đại
Nhân tố quyết định
Sự vận động tự thân của nền văn học dân tộc
Sự thức tỉnh, trỗi dậy của "cái tôi" ở bộ phận thanh niên tri thức
=> Một trong những động lực tạo nên sự phát triển của văn học Việt Nam theo hướng hiện đại
1. VĂN HỌC CƠ BẢN CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM THEO HƯỚNG HIỆN ĐẠI HÓA
NGUYÊN NHÂN THAY ĐỔI
Thực dân Pháp xâm lược → sự thay đổi về đời sống tinh thần và hình thành một thứ văn chương mới.
luông văn hóa phương Tây đi vào nền văn học nước nhà
Đầu thế kỉ 20, chữ quốc ngữ đã thay thế chữ Hán, chữ Nôm trong nhiều lĩnh vực.
Các loại hình kinh doanh văn hóa hình thành( nghề in, nghề xuất bản, nghề làm báo theo kĩ thuật số, viết văn)
CÁC GIAI ĐOẠN
Từ năm 1920 đến năm 1930:
Đạt nhiều thành tựu hơn giai đoạn trước
Truyện kí của Nguyễn Ái Quốc viết bằng tiếng Pháp có tính chiến đấu cao và bút pháp hiện đại
văn học đã hiện đại hơn nhưng vẫn còn tồn tại các yếu tố văn học trung đại
Từ năm 1930 đến năm 1945
Nền văn học nước nhà đã hoàn thành quá trình hiện đại hóa
Nhờ tiếp thu các kinh nghiệm của văn học phương Tây(Pháp) các sáng tác đều được viết theo lối mới:
Lối xây dựng nhân vật
người thuật kể chuyện
ngôn ngữ nghệ thuật
Phong trào thơ mới
"Một cuộc cách mạng trong thi ca "(Hoài Thanh)
Diễn ra ở cả phương diện nghệ thuật và nội dung
Từ đầu thế kỉ 20 đến khoảng năm 1920
Giai đoạn chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho công cuộc hiện đại hóa văn học.
Chữ quốc ngữ trở nên phổ biến, cùng với báo chí và dịch thuật → tác động đến hình thành và phát triển nền văn xuôi quốc ngữ
Cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX ra đời nhiều tác phẩm văn xuôi
Văn học thời gian này vẫn còn vụng về và non nớt.
Thành tựu chủ yếu là thơ văn cách mạng của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh,...
DẪN CHỨNG NỔI BẬT
Giai đoạn từ 1920 đến năm 1930
Nổi bật với tác phẩm "Sống chết mặc bay" của Phạm Duy Tốn
Nhà thơ đã dựa trên một sáng tác nước ngoài là "Ván bi a"- văn bản nước ngoài, từ nội dung đó Phạm Duy Tốn đã xây dựng hình ành gần gũi hơn với người dân Việt Nam là hình ảnh ván tổ tôm thay vì ván bi a để phê phán những hạng người ích kỉ, vô trách nhiệm trong xã hội.
Văn học phương tây đã tạo sự ảnh hưởng
sâu sắc tới phong cách sáng tác của văn học Việt Nam đương thời
Nhà văn đã tiếp thu những cai hay, cái ý nghĩa của văn học phương Tây từ đó áp dụng vào chính câu từ của mình nhằm đẩy mạnh hơn cái ý
DẪN CHỨNG NỔI BẬT
Giai đoạn từ năm 1930 đến năm 1945
Nổi bật với tác phẩm
"Số đỏ"
của Vũ Trọng Phùng
Đặc biệt nhân vật chính Xuân Tóc Đỏ, từ chỗ là một kẻ bị coi là hạ lưu, bỗng nhảy lên tầng lớp danh giá của xã hội nhờ trào lưu Âu hóa
Tập trung phê phán xã hội tư sản về phương diện đạo đức, sinh hoạt
Lên án gay gắt cái xã hội tư sản thành thị Việt nam đang chạy theo lối sống văn minh rởm đương thời
Văn hóa phương Tây đã ảnh hưởng rõ rệt đến đời sống, xã hội Việt Nam bấy giờ