Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
โรคที่พบบ่อย - Coggle Diagram
โรคที่พบบ่อย
Pneumonia / Pneumontitis
ปอดบวม / ปอดอักเสบ
อาการแทรกซ้อน
lung abscess
empyema
atelectasis
bronchiectasis
เยื่อหุ้มสมองอักเสบ
pericarditis
sepsis
ภาวะขาดออกซิเจน
อาการ
ส่วนใหญ่มีไข้ ไอมีสมหะตั้งแต่มูกขาวจนไปถึงสีเหลืองปนเขียว หอบเหนื่อย เจ็บหน้าอกแบบ pleuritic ฟังปอดได้ยินเสียง crackle, bronchial breath sound, egophony ในตำแหน่งที่เนื้อปอดผิดปกติและ เสียงหายใจเบา อาจเคาะทึบ (dullness on percussion)
พยาธิสภาพ
เป็นการอักเสบของเนื้อเยื่อปอดส่วนที่เป็นถุงลม เชื้อสามารถเข้าถึงเนื้อปอดได้ 4 ทาง คือ หายใจเข้าโดยตรง สูดสำลักจากระบบทางเดินหายใจส่วนบน กระจายไปตามเยื่อบุหลอดลมและมาทางกระแสเลือด
Community acquired pneumonia (CAP)
เป็นโรคปอดอักเสบที่เกิดขึ้นก่อนผู้ป่วยเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล
เป็นเชื้อที่พบทั่วไปและรักษาไม่ยาก เช่น Streptococcus pneumoniae ,Mycoplasma pneumonia, Legionella spp., GPB และ ไวรัส เป็นต้น
การรักษาพยาบาล
จะให้ยาปฏิชีวนะที่คลุมเชื้อในถิ่นนั้นๆ เช่น กลุ่ม Beta lactam & macrolide
หรือ Quinolone
สังเกตอาการพร่องออกซิเจน คือ ใน room air ถ้า PaO2< 60 mmHg ให้ออกซิเจน
ให้ยาแก้ไข้ ยาละลายเสมหะ และยาพ่นขยายหลอดลม
ทำกายภาพบำบัดเฉพาะที่
สอนไอขับเสมหะ ให้ได้รับความชื้น/น้ำมากกว่า 2,000 - 2,500 มล./วัน
ในกลุ่มโรคปอดเรื้อรัง หรือผู้ป่วยที่มีภูมิต้านทานต่ำ จะฉีดวัคซีนป้องกันเชื้อหวัดเพื่อ
ลดความเสี่ยงการเกิดปิดอักเสบ
Hospital acquired pneumonia (HAP)
เป็นโรคปอดบวมที่เกิดขึ้นหลังเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลแล้วเกิน 48 ชั่วโมงขึ้นไป และที่เกิดขึ้นหลังจำหน่ายผู้ป่วยออกจากโรงพยาบาลภายในเวลาไม่เกิน 2 สัปดาห์
เชื้อที่พบมักเป็นเชื้อที่รักษาค่อนข้างยากและเป็นเชื้อดื้อยา เช่น highly resistant GNB : P. aeruginosa , Acinetobacter spp.
การรักษาพยาบาล
เน้นการป้องกัน โดยการใช้หลัก Universal Precaution การล้างมืออย่างถูกวิธี การใช้ Antibiotics therapy ต้องคลุมทั้ง Drug resistant เชื้อต่างๆ ผู้ป่วยต้อง admit in ICU ส่วนการดูแลเหมือนกับ Community acquired pneumonia
Acute Bronchitis
หลอดลมอักเสบเฉียบพลัน
พยาธิสภาพ
ติดเชื้อไวรัส rhinovirus, adenovirus, influenza virus, respiratory syncytial virus, RSV>มีการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกในระดับทางเดินหายใจที่ลึกขึ้น>ลามสู่หลอดลม>เยื่อบุหลอดลมมีการอักเสบ บวม>เซลล์ที่สร้างมูกมีขนาดใหญ่ เพิ่มจำนวนขึ้น>สร้างมูกมากขึ้น>อุดกั้นทางเดินหายใจ
อาการ
ส่วนใหญ่มีอาการหวัดนำมา 3-4 วัน มีไข้ มีอาการไออย่างมาก ระยะแรกจะไอแห้งๆ ต่อมาจึงมีเสมหะ การฟังปอดในระยะแรกอาจปกติ เมื่อไอมีเสมหะจะได้ยินเสียง Rhonchi หรือเสียง Coarse crepitation ปกติอาการไอจะหายไปใน 1-2 สัปดาห์
การรักษาพยาบาล
ให้ยาปฏิชีวนะ 7-10 วันในรายทีมีเสมหะเปลี่ยนสี พักผ่อนให้เพียงพอ ให้ความชื้นในอากาศที่หายใจเข้า ให้ดื่มน้ำมากๆ
Chronic Bronchitis
หลอดลมอักเสบเรื้อรัง
อาการ
ไอมีเสมหะเรื้อรัง เป็นๆหายๆ ติดต่อกันไม่น้อยกว่า 3 เดือนใน 1 ปี ระยะติดต่อนาน 2 ปี หรือมากกว่า ซึ่งสัมพันธ์กับการสูบบุหรี่เป็นระยะเวลานาน สัมผัสกับ air polution หรือสารระคายเคือง
การรักษาพยาบาล
รักษาตามอาการ เช่น ถ้ามีไข้ ให้ paracetamol ถ้ามีเสมหะ ให้ยาละลายเสมหะ (mucolytics)
อาจให้ยาลดการอักเสบของหลอดลม,ยาขยายหลอดลม
หลีกเลี่ยงสาเหตุที่ทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรังของหลอดลม เช่น ควัน, กลิ่นฉุน, ควันบุหรี่
ตั้งอุณหภูมิของเครื่องปรับอากาศให้สูงกว่า 25 องศาเซลเซียส หลีกเลี่ยงการสัมผัสอากาศจากเครื่องปรับอากาศหรือพัดลมโดยตรง
ดื่มน้ำอุ่นบ่อยๆ พักผ่อนให้เพียงพอ รักษาความอบอุ่นแก่ร่างกาย
หาสาเหตุที่ทำให้เป็นหลอดลมอักเสบที่พบได้บ่อยทำให้ภูมิต้านทานน้อยลง
พยาธสภาพ
mucous gland มีขนาดใหญ่และเพิ่มจำนวน > มีการหลั่ง secretionออกมาก > ระคายเคืองเรื้อรัง > bronchiole และหลอดลมหนาตัวขึ้น ความยืดหยุ่นเสียไป > ทำให้หลอดลมตีบแคบลง
การอักเสบเรื้อรังทำให้ผู้ป่วยติดเชื้อแบคทีเรียง่ายขึ้น ได้แก่ Streptococcus pneumoniae, Hemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis ซึ่งทำให้เสมหะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง หรือเขียว