Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การบำบัดด้วยยาทางจิตเวช, 632111051 นางสาวฮาซานะ เหล็มแหละ - Coggle Diagram
การบำบัดด้วยยาทางจิตเวช
ยาต้านโรคจิต (antipsychotic drug)
ยากลุ่มเก่า(typical antipsychotics)
เป็นยาที่ออกฤทธิ์ในการปิดกั้นการทำงานของตัวรับสัญญาณของโดป่ามีน
ผลจากการใช้ยา
-ช่วยให้บุคคลได้เข้าใจว่าการรับรู้จากอาการประสาทหลอนไม่ใช่ความจริง -ช่วยเพิ่มการคิดแบบมีเหตุผล และลดอาการหลงผิด
-ช]วยให้บุคคลสามารถคิดได้อย่างชัดเจนขึ้นและสื่อสารกับ
ผู้อื่นได้ดีขึ้น
-ช่วยลดอาการไม่นิ่ง โดยช่วยให้การเคลื่อนไหวทางกายช้าลง
-ช่วยลดอาการสับสนและอารมณ์ขุ่นมัวที่เปmนผลมาจากอาการวิตกกังวลที่สัมพันธ์กับโรคจิต
ผลข้างเคียงของยา
ผลข้างเคียงที่เป็นอันตรายถึงชีวิต
neuroleptic malignant syndrome (NMS)
อาการสำคัญ คือ มีไข้สูง ร่วมกับมีอาการอื่น เช่น แข็งเกร็ง
มือสั่น หายใจไม่สะดวก ความรู้สติลดลง
ยาต้านโรคจิตจะไปปิดกั้นการทำงานของโดปามีนส่งผลให้มีอาการเคลื่อนไหว
acute dyskinesia เปmนการบิดเกร็งของกล้ามเนื้ออย่างรุนแรง บริเวณใบหน้า ปาก ตา คอ แขนขา และหลังโดยจะมีอาการลิ้นแข็ง กรามแข็ง ตาค้าง หลังแอ่น คอบิด
-akathisia เปmนความรู้สึกกระวนกระวายที่ทำให้อยู่นิ่งไม่ได้ ต้องเคลื่อนไหวตลอดเวลา
parkinsonism เปmนอาการที่เริ่มจากมีการลดการเคลื่อนไหวของใบหน้า มีลักษณะหน้าไม่ยิ้มเหมือนใส่หน้ากาก
tardive dyskinesia เริ่มจากมีอาการกระตุก มีอาการขยับของกล้ามเนื้อที่บริเวณปาก ลิ้น ใบหน้า แขนขาหรือลำตัว
การพยาบาลแก่ผู้ที่ได้รับยาต้านโรคจิต
ติดตามผลข้างเคียง
-ปากแห้ง ให้อมก้อนน้ำแข็ง ชิ้นมะนาว หมากฝรั่ง หรือลูกอม และดูแลความสะอาดในช่องปาก
ตาพร่ามัว อธิบายว่าอาการจะค่อยๆ หายไปภายในไม]กี่สัปดาห์ แนะนำให้อ่านหนังสือในที่ที่มีแสงสว่างเพียงพอและระยะเวลาสั้น
ท้องผูก ให้รับประทานอาหารที่มีกากใย ผักผลไม้ และดื่มน้ำ กรตุ้นให้มีกิจกรรมทางกายเพิ่มขึ้น และอาจใช้ยาระบายเพื่อช่วยในการขับถ่าย
ปัสสาวะไม่ออก ให้แจ้งพยาบาลเพื่อบันทึกติดตามปริมาณน้ำที่ได้รับและออกในแต่ละวัน
คัดจมูก อาจใช้ยาเพื่อบรรเทาอาการคัดจมูก
ยากลุ่มใหม่ (atypical antipsychotics)
ผลจากการใช้ยา
-ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดความผิดปกติของการเคลื่อนไหว
-ช่วยในการลดอาการทางจิตทั้งด้านบวกและด้านลบ
-เป็นยาที่ออกฤทธิ์โดยปิดกั้นการทำงานของตัวรับซีโรโตนีน โดปามีนและฮีสตามีน
ยาในกลุ่มนี้
ยา clozapine ยา rsperidone ยา quetiapine
ยาต้านเศร้า (antiderpressant drugs)
ยาต้านเศร้าจะมีผลในการไปปãดกั้นการคืนกลับของสารสื่อประสาทได้แก่ ซีโรโตนิน
และนอร์อิพิเนฟฟิน
การเกิดประสิทธิผลในการรักษา
• ช่วงสัปดาห์แรกยาจะช่วยลดความวิตกกังวล ทำให้นอนหลับได้ดีขึ้น
• สัปดาห์ที่ 1-3 ยาจะช]วยให้ทำกิจกรรมต่างๆ ได้ขึ้น มีความต้องการทางเพศ
• สัปดาห์ที่ 2-4 จะช่วยลดอาการซึมเศร้า ความรู้สึกสิ้นหวังลดลง และความคิดฆ่าตัวตายลดลง
มี 2 กลุ่ม
tricyclic antidepressants (TCA)
amitriptyline
(elavil)
imipramine (tofranil)
-clomipramine (anfranil)
-nortriptyline (pamelor)
-amoxapine
การพยาบาล
-ติดตามประเมินระดับของยาในเลือด และการเต้นของหัวใจ
-ดูแลบรรเทาความไม่สุขสบายจากผลข้างเคียงของการใช้ยา โดยผลต่อระบบประสาทส่วนปลาย
selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs)
ประสิทธิผลของยา
รักษาโรคซึมเศร้า โรคตื่นตะหนก โรคย้ำคิดย้ำทำ โรคกลัวสังคม การรับประทานอาหารผิดปกต
อาการ
ผิดปกติภายหลังเผชิญเหตุการณ์สะเทือนขวัญ
ยาคลายความวิตกกังวล (antianxiety drugs)
ช่วยเพิ่มประสิทธิผลของสารสื่อประสาท GABA ที่ออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเซลล์ประสาทในระบบประสาทส่วนกลางซึ่งส่งผลให้เซลล์ประสาทตอบสนองน้อยลง
benzodiazepines (BZD)
ช่วยลดความวิตกกังวล ทำให้นอนหลับได้
nonbenzodiazepine
ได้แก] buspirone
(BuSpar)
ช่วยลดอาการกังวล ไม่มีสมาธิจดจ่อ และหงุดหงิด
ยาปรับสมดุลอารมณ์ (antimanic drugs or mood stabilizers)
ลิเทียม (lithium)
ประสิทธิผลของยา
มีความสัมพันธ์กับการดูดซึมและการขับออกของโซเดียม
ขนาดที่ใช้ 600 mg รับประทาน 3 ครั้งต่อวัน
ลิเทียมในเลือดสูงกว่า 1.5
MEq/L จะเป็นระดับที่มีพิษต่อร่างกาย
การพยาบาล
-ให้รับประทานยาพร้อมอาหารเพื่อลดอาการคลื่นไส้จากการรับประทานยา
-ให้ดื่มน้ำประมาณ 10-12 แก้วต่อวันเพื่อลดอาการกระหายน้ำและคงความสมดุลของน้ำใน
ให้ยกปลายเท้าสูงเพื่อลดอาการบวมของเท้า
ให้รับประทานอาหารที่มีระดับเกลือโซเดียมคงที
หลีกเลี่ยงการขับรถจนกว่าจะมีระดับลิเทียมในเลือดคงที่
ยากันชัก (anticonvulsants)
ใช้รักษาโรคอารมณ์แปรปรวนสองขั้ว เมื่อผู้ป่วย ไม่
ตอบสนองต่อลิเธียม
valproate พบว่า จะมีผมร่วง น้ำหนักตัวเพิ่ม มือสั่น คลื่นไส้ และอาจมี thrombocytopenia
carbamazepine มักพบว่า มีคลื่นไส้ อาเจียน ง่วงซึม และอาจพบ agranulocytosis
lamotrigine พบว่า ผิวหนังมีผื่นขึ้น และอาจพบอาการ stevens-johnson syndrome
topiramate พบว่า มีน้ำหนักตัวลด และสัมพันธ์กับการรู้คิดต่ำลง
632111051 นางสาวฮาซานะ เหล็มแหละ