Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การบําบัดด้วยยาทางจิตเวช, 632111050 นางสาวอิศริยา ลารีนู - Coggle Diagram
การบําบัดด้วยยาทางจิตเวช
ยาต้านโรคจิต (Antipsychotic drug)
การพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับยาโรคจิต
อาการ EPS อธิบายให้ผู้ป่วยทราบว่าอาการจะเกิดขึ้นชั่วคราวในระยะแรก
ถ้ามีอาการปากแห้ง คอแห้ง แนะนำให้จิบน้ำหรืออมลูกกวาดเพื่อให้ชุ่มคอและบ้วนปาก
ถ้ามีอาการง่วงนอนมาก ต้องปรับเวลาให้ยาเป็นตอนเย็นและก่อนนอน
ถ้ามีอาการตาพร่า ให้ใส่แว่นกันแดดเวลาอยู่ในที่มีแสงสว่างมาก
ผิวหนังไวต่อแสงแดด (Photosensitivity) แนะนำให้ใส่เสื้อแขนยาว หลีกเลี่ยงการอยู่กกลางแดด
ยากลุ่มเก่า (typical antipsychotics)
เป็นยาที่ออกฤทธิ์ในการปิดกั้นการทำงานของตัวรับสัญญาณของโดปามีน
ผลข้างเคียงของยา
ผลข้างเคียงที่อันตรายต่อชีวิต
อาการสำคัญคือ มีไข้สูง ร่วมกับมีอาการอื่น เช่น แข็งเกร็ง
มือสั่น หายใจไม่สะดวก ความรู้สติลดลง
การรักษาใช้ dantrolene และ bromocriptine และ
ควรหยุดยาเป็นเวลาอย่างน้อย 2 สัปดาหหลังมีอาการ
ยาต้านโรคจิตจะไปปิดกั้นการทำงานของโดปามีนส่งผลให้มีอาการเคลื่อนไหว
parkinsonism หน้าไม่ยิ้มเหมือนใส่
หน้ากาก ต่อมาจะมีอาการเดินตัวแข็ง มีการสั่น กล้ามเนื้อแขนขาแข็ง ก้าวสั้นๆ เคลื่อนไหวช้าและหยุดเคลื่อนไหว
acute dyskinesia การบิดเกร็งของกล้ามเนื้ออย่างรุนแรง
akathisia เป็นความรู้สึกกระวนกระวายที่ทำให้อยู่นิ่งไม่ได้ ต้องเคลื่อนไหวตลอดเวลา
tardive dyskinesia เริ่มจากมีอาการกระตุก มีอาการขยับของกล้ามเนื้อที่บริเวณปาก ลิ้น ใบหน้า แขนขา
หรือลำตัว
ผลจากการใช้ยา
ช่วยรักษาอาการโรคจิตเภทด้านบวกได้ดีกว่าด้านลบ
ช่วยลดอาการกระสับกระส่ายวุ่นวายเอะอะ อาละวาด ก้าวร้าว
หวาดระแวง หลงผิด และประสาทหลอน
ช่วยให้บุคคลได้เข้าใจว่าการรับรู้จากอาการประสาทหลอนไม่ใช่ความจริง ช่วยเพิ่มการคิดแบบมีเหตุผล และลดอาการหลงผิด
ยากลุ่มใหม่ (atypical antipsychotics)
ผลจากการใช้ยา
ช่วยในการลดอาการทางจิตทั้งด้านบวกและด้านลบ
ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดความผิดปกติของ
การเคลื่อนไหว
• clozapine
rsperidone
เป็นยาที่ออกฤทธิ์โดยปิดกั้นการทำงานของตัวรับซีโรโตนีน โดปามีนและฮีสตามีน
ยาต้านเศร้า (antiderpressant drugs)
ประสิทธิภาพของยา
ช่วงสัปดาห์แรกยาจะช่วยลดความวิตกกังวล ทำให้นอนหลับได้ดีขึ้น
สัปดาห์ที่ 1-3 ยาจะช่วยให้ทำกิจกรรมต่างๆได้ขึ้น
สัปดาห์ที่ 2-4 จะช่วยลดอาการซึมเศร้า ความรู้สึกสิ้นหวังลดลง และความคิดฆ่าตัวตายลดลง
มี 2 กลุ่ม
tricyclic antidepressants (TCA)
amitriptyline (elavil)
imipramine (tofranil)
clomipramine (anfranil)
nortriptyline (pamelor)
amoxapine
การพยาบาล
ติดตามประเมินระดับของยาในเลือด และการเต้นของหัวใจ
ดูแลบรรเทาความไม่สุขสบาย
3.ให้ความรู้เกี่ยวกับการรับประทานยา
selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs)
ประสิทธิภาพของยา
รักษาโรคซึมเศร้า โรคตื่นตะหนก โรคย้ำคิดย้ำทำ โรคกลัวสังคม การรับประทานอาหารผิดปกติ และอาการ
ผิดปกติภายหลังเผชิญเหตุการณ์สะเทือนขวัญ
มีความปลอดภัย ไม่เกิดอันตรายถึงชีวิตแม้จะใช้ยา
เกินขนาด
ยาปรับสมดุลอารมณ์
(antimanic drugs or mood stabilizers)
ลิเทียม (lithium)
ลิเทียมเป็นยาที่ดูดซึมในทางเดินอาหารได้ดี
มีความสัมพันธ์กับการดูดซึมและขับออกของเกลือโซเดียม
ขนาดของลิเทียมที่ใช้รักษาอาการแมเนียเฉียบพลัน คือ 600 mg รับประทาน 3 ครั้งต่อวัน
สูงกว่า 1.5 MEq/L จะเป็นระดับที่มีพิษต่อร่างกาย
การพยาบาล
ให้รับประทานยาพร้อมอาหารเพื่อลดอาการคลื่นไส้จากการรับประทานยา
ให้ดื่มน้ำประมาณ 10-12 แก้วต่อวันเพื่อลดอาการกระหายน้ำและคงความสมดุลของน้ำ
ให้ยกปลายเท้าสูงเพื่อลดอาการบวมของเท้า
ให้รับประทานอาหารที่มีระดับเกลือโซเดียมคงที่
ติดตามดูปริมาณของลิเทียมในเลือด โดยเจาะเลือดในตอนเช้าหลังจากรับประทานยามื้อสุดท้าย 8-12ชั่วโมง
ยากันชัก (anticonvulsants)
เป็นยาที่นำมาใช้รักษาโรคอารมณ์แปรปรวนสองขั้ว เมื่อผู้ป่วย ไม่ตอบสนองต่อลิเธียม
valproate ผมร่วง น้ำหนักตัวเพิ่ม มือสั่น คลื่นไส้และอาจมี thrombocytopenia
carbamazepine มีคลื่นไส้ อาเจียน ง่วงซึม
lamotrigine ผิวหนังมีผื่นขึ้น
topiramate มีน้ำหนักตัวลดและสัมพันธ์กับการรู้คิดต่ำลง
ยาคลายความวิตกกังวล (antianxiety drugs)
ช่วยเพิ่มประสิทธิผลของสารสื่อประสาท GABA ที่ออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเซลล์
ประสาทในระบบประสาทส่วนกลาง
benzodiazepines (BZD)
มีคุณสมบัติในการช่วยลดความวิตกกังวล ให้นอนหลับได้
2.nonbenzodiazepine
ได้แก่ ยาbuspirone
ช่วยลดอาการกังวล ไม่มีสมาธิจดจ่อ และหงุดหงิด
632111050 นางสาวอิศริยา ลารีนู