Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การบำบัดด้วยยาทางจิตเวช, การพยาบาล, การพยาบาล, การพยาบาล, การพยาบาล -…
การบำบัดด้วยยาทางจิตเวช
ยาคลายกังวล
-
-
-
-
-
- ทำให้เกิดอาการลืมแบบ anterograde amnesio
- ทำให้เกิดอาการติดยาและดื้อยา
-
-
ยารักษาอารมณ์เศร้า
ข้อบ่งชี้
ใช้รักษาผู้ป่วยอารมณ์ซึมเศร้า ผู้ป่วย Bipolor disorder ระยะซึมเศร้า (Depress phose) ผู้ป่วย Anxiety disorder เช่u Panic disorder, obsessive-compulsive disorder, social phobias และยังใช้ในผู้ป่วย chronic pain
ประเภทของยา
Monomines Oxidize Inhibitors (MAOI) เป็นกลุ่มยาแรกที่นำมาใช้รักษาอารมณ์เศร้า ปัจจุบัน ไม่เป็นที่นิยมเพราะมีผลข้างเคียงอันตราย ได้แก่ Orthostatic hypotension คือ BP ต่ำ ต้อง ควบคุมการอาการอย่างเคร่งครัด
Tricyclic Antidepressants (TCA) นิยมใช้ ราคาถูก ปลอดภัยสูง ได้แก่ Antitriptyline (Tryptonol), Imipramine (Tofanil), Nortriptyline (Aventy) อาการซึมเศร้าจะบรรเทาลง หลัง จากทานยา 2 - 3 สัปดาห์
ผลข้างเคียง
-
- Sedation en tricydic โดยเฉพาะ smitriptyline และ doxepin
- ฤทธิ์ Anticholinergic โดยเฉพาะกลุ่มยา tertipry smine ได้แก่ ปากแห้ง ท้องผูก ตามัว
- ฤทธิ์ต้าน cardiovascular ยา Tricycic มีฤทธิ์ไปเพิ่ม conduction time ของ His-purkinje fiber
- fine tremor พบในผู้สูงอายุ หรือได้รับยาขนาดสูง
- Seizure ต้องเริ่มในขนาดต่ำในผู้ป่วยที่มีประวัติชัก
-
-
ยาควบคุมอารมณ์
ข้อบ่งชี้
ใช้รักษาผู้ป่วยโรคอารมณ์แปรปรวน โดยเฉพาะระยะ mania และรักษาอาการ
Chronic aggressive จึงอาจเรียกว่ายา anti mania
ประเภทของยา
- Lithium ได้แก่ Lithium carbonate และ Lithium citrate
- Tricylic onticonvulsant (ยากันชัก) ได้แก่ Cอrbomอzepine
อาการข้างเคียง
- ช่วงแรกของการรักษามักพบในระยะ 1- 2 สัปดาห์แรก อาการที่พบ ง่วง นอน เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง นำหนักเพิ่ม เป็นต้น อาการหล่าวนี้ไม่รุนเเรงและเป็นชั่วคราว อาการจะดีขึ้นเมื่อใช้ยาไประดับหนึ่ง
- อาการเป็นพิษ จะเกิดเมื่อระดับของระยะ Lithium เริ่มสูงถึงขนาดเป็นพิษ คือ 2 ME9/L เช่น อาเจียน ท้อง เสีย เบื่ออาหาร มีอาการทางระบบประสาท
ยาต้านโรคจิต
วัตถุประสงค์
ยับยั้งการหลั่งโดปามีน ซึ่งเป็นสารสื่อประสาท ยากลุ่มนี้จะลดอาการกระสับกระส่าย วุ่นวาย เอะอะ อาละวาด ก้าวร้าว หวาดระแวง ประสาทหลอน
ข้อบ่งชี้
รักรักสาโรคจิตเภท (schizophrenia) โรคหวาดระแวง (paranoid) และโรคซึมเศร้าที่มีอาการทางจิตร่วม (psychotic depression)
ยาที่นิยมใช้
-
-
Risperidone เป็นที่นิยม ออกฤทธิ์ยับยั้ง Serotonin และ Dopomine บรรเทาอา การด้านลบ Clozapine (Clopoze) ใช้ทั้งอาการด้านบวกและลบ แต่ทำให้เกิดความ ผิดปกติของระบบเลือด
อาการข้างเคียง
- Extra pyramidal Syndromes (EPS)
- Acute dystopia เกิดช่วง 1 - 5 วันแรกของการใช้ยา มีอาการกล้ามเนื้อหดเกร็ง ลิ้นแข้ง หลังแอ่น ตาเหลือก - Akathesio เกิดใน 5 - 40 วัน หลังจากได้รับยาผู้ป่วย จะรู้สึกกระวนกระวาย ตีนเต้น อยู่ไม่นิ่ง ผุกลุกผุดนัง
- Parkinsonism อาการสั่นที่มือ แขนขา ลำตัว เคลื่อนไหวช้า สีหน้าเฉยชาไร้อารมณ์
- AkInesia อาการอ่อนเพลีย กล้ามเนื้ออ่อนแรง ท่าทางแข็งอ เคลื่อนไหวช้า ไร้อา รมณ์ ไม่พูด
- Tordive dyskinesia เกิดเมื่อใช้ยามาเป็นเวลานาน มักพบในผู้สูงอายุ เช่น เปลือกตากระตุก เดินตัวเอียง
2.Neuroleptic Malignant Syndrome (NMS) ระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง กล้ามเนื้อเกร็ง ความดันสูง หายใจลำบาก
-
- Anti-apha-adrenergic effects ทำให้ความดันต่ำทันที เมื่อเปลี่ยนอริยาบทหัวใจเต้นผิดปกติ
- Anticholinergic effects ตาพร่า ปากแห้ง ปีสสาวะออกช้า.
- Ctc มักมีน้ำหนักเพิ่ม ระดับ W3C ลดลง ผีนลมพิ
การพยาบาล
- อาการ CP8 อธิบายอาการให้ผู้ป่วยทราบและรายงานอาการให้แพทย์ทราบ เพื่อปรับ ลดขนาดยา หรือให้ยา ต้านพาร์กินสัน หรือหยุดยา
- ถ้ามีอาการปากแห้ง คอแห้ง แนะนำให้จิบน้ำ เพื่อให้ชุ่มคอ และบ้วนปาก
- ถ้ามีอาการง่วงนอนมาก ต้องปรับเวลาให้ยาเป็นตอนเย็นและก่อนนอน
- ถ้ามีอาการตาพร่า แนะนำให้ใส่แว่นกันแดด เวลาที่อยู่ในที่มีแสงสว่างมาก
- ผิวหนังไวต่อแสง แนะนำให้ใส่เสื้อแขนยาว หลีกเลียงการอยู่กลางแดด และทากันเเดด
- ถ้ามีอาการท้องผูก แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีกาก ดื่มน้ำและออกกำลังกาย
- ถ้ามีน้ำหนักเพิ่ม แนะนำให้ควบคุมอาหาร และออกกำลังกาย
- ระวังอาการเป็นลมเมื่ออากาศร้อน
- ระวังอาการซักในผู้ป่วยโรคลมซักที่ได้รับยาโรคจิตโดยเฉพาะ CP? และ Clozapine มี ผลลด Seizure threshold ต้องติดตามเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด
การพยาบาล
- ควรทราบประวัติการเจ็บป่วยในอดีตและโรคประจำตัวของผู้ป่วย ตลอดจนผล การตรวจร่างกาย เพราะจะ ต้องระมัดระวังในกาให้ยา Lithium กับผู้ป่วย
- ให้รับน้ำและเกลือแในระดับสม่ำเสมอ
- ห้ามเดินกลางแดด ออกกำลังกายในที่ร้อนจัด
- ต้องรับประทานยาอย่างต่อเนื่อง
- แนะนำให้เขียนข้อความว่า "เป็นผู้ใช้ยาลิเทียม"
- ติดตามประเมินอาการข้างเคียง และปฏิกิริยาของ Lithium กับยาตัวอีนที่มีฤทธิ์ลดการทำงานของ Lithium
การพยาบาล
1.ให้ความรู้เรื่องอาการข้างเคียงของยา ยาจะกดการทำงานของระบบประสาทส่วนกลาง ทำให้มีอาการง่วงซึมความสามารถในการคิดการจำและการตัดสินใจลดลงสมาธิลดลงการ ควบคุมแขนขาไม่สัมพันธ์กัน
- แนะนำให้หลีกเลียงการขับรถหรือการทำงานเกียวกับเครื่องจักรเพื่อป้องกันอุบัติเหตุ
- ไม่ควรดีมแอลกอฮอล์และทานยาระงับประสาทอื่นๆเพราะจะเสริมฤทธิ์ยาคลายกังวล
- ไม่ใช้ร่วมกับยาลดกรดเพราะจะทำให้การดูดซึมยาลดลง
-
การพยาบาล
- บอกให้ผู้ป่วยและญาติทราบผลจากการใช้ยาในการรักษา หลังจากทานมาแล้ว 3 สัปดาห์เพื่อให้เกิด ความมั่นใจในการรักษาและรับประทานอาหารอย่างสม่ำเสมอ
- อธิบายให้ผู้ป่วยทราบว่าควรแบ่งยารับประทาน วันละหลายๆมื้อ เพื่อลดอาการข้างเคของยา
- ผู้ปวยและญาติทราบผลข้างเคียงของยาที่อาจพบได้และการปฏิบัติตัวเมื่อเกิดอาการข้างเคียงเช่น ดื่ม น้ำบ่อยๆ หลีกเลียงการใช้สายตาเริ่มอาหารที่มีกาก