Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาในระบบปฐมภูมิ - Coggle Diagram
ยาในระบบปฐมภูมิ
ยาต้านจุลชีพ
1.อะม๊อกซี่ซิลลิน (Amoxicillin)
ข้อห้ามใช้
ผู้ป่วยท่ีแพ้ยาในกลุ่ม penicillin หรือยาท่ีมีโครงสร้างของ beta-lactams
อาการข้างเคียง
ส่วนใหญ่ไม่พบอาการ
ข้อบ่งใช้
การติดเชื้อที่เกิดจากStreptococcus spp.ใช้ในการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน
ข้อควรระวัง
เฝ้าระวังการแพ้ยา และระมัดระวังการใช้ยาในผู้ป่วยไตวาย
2.ไดคล๊อกซาซิลลิล (Dicloxacillin)
ข้องบ่งใช้
อาการติดเช้ือแบคทีเรียได้แก่การติดเชื้อท่ีผิวหนังท่ีเกิดจากเชื้อ streptococcus, แผลตามผิวหนัง แผลมีหนองพุพอง,หูชั้นนอกอักเสบ ไม่ใช้ในแผลถกูสัตว์กัด
ข้อห้ามใช้
ผู้ป่วยที่แพ้ยาในกลุ่ม penicillin หรือยาที่มีโครงสร้างของ beta-lactams
อาการข้างเคียง
ส่วนใไม่ค่อยพบ
3.โคไตรม๊อกซาโซน Co-trimoxazole (Sulfamethoxazol+trimethoprim: Bactrim®)
ข้อบ่งใช้
รักษาอาการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ ท้องเสีย
ข้อควรระวัง
ผู้ป่วยที่เป็นโรคตับและโรคไต
ผลข้างเคียง
ผื่น คลื่นไส้อาเจียน ท้องเสีย ตับและไตอักเสบ
Penicillin V
อาการข้างเคียง
ส่วนใหญ่ไม่มีอาการข้างเคียง
ข้อบ่งใช้
การติดเชื้อที่เกิดจากStreptococcus spp.ใช้ในการติดเชื้อทางเดินหายใจคออักเสบเหงือก และฟันอักเสบท่ีเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย
ข้อควรระวัง
เฝ้าระวังการแพ้ยา ระมัดระวังการใช้ยาในผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง ผู้ป่วยท่ีมีประวัติลมชัก
Erythromycin
ข้อบ่งใช้
ใช้ในผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน
ข้อควรระวัง
ระมัดระวังการใช้ในผู้ป่วยโรคตับ หรือโรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ
ข้อห้ามใช้
ผู้ป่วยที่แพ้ยานี้และห้ามใช้ร่วมกับยาท่ีผลเพิ่มพิษต่อตับ หรือยาท่ีเกิดกิริยาร่วมกัน เช่น simvastatin ergotamine (ยารักษาไมเกรน) เป็นต้น
อาการข้างเคียง
ส่วนใหญ่พบได้น้อย แต่อาจพบได้เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ไม่สบายท้อง ผื่น
6.Roxithromycin
ข้อควรระวัง
ระมัดระวังการใช้ในผู้ป่วยโรคตับ
อาการข้างเคียง
ส่วนใหญ่พบได้น้อย แต่อาจพบได้เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ไม่สบายท้อง ผื่น
ข้อบ่งชี้
ใช้ในผู้ป่วยท่ีมีการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน ท่ีแพ้ยาในกลุ่ม penicillin
Norfloxacin
ข้อบ่งใช้
ผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อแกรมลบ ทางเดินปัสสาวะชนิดไม่แทรกซ้อนหรือทางเดินอาหารส่วนล่าง
ข้อควรระวัง
ระมัดระวังการใช้ในหญิงต้ังครรภ์ เด็กอายุน้อยกว่า 18 ปี เนื่องจากมีผลต่อการสร้างเอ็นและกระดูก
อาการข้างเคียง
ส่วนใหญ่พบได้น้อย แต่อาจพบได้เช่น ไม่สบายท้อง เวียนศีรษะ ง่วงนอน
15.ยาที่ใช้สำหรับผิวหนัง
1.ยารักษาหิด เหา (Benzyl benzoate)
ใช้ทารักษาหิดเหา
2.ยาแก้คันคาลาไมน์ (Calamine)
ใช้บรรเทาอาการคัน เนื่องจากผดผื่นคัน,ลมพิษ
3.ยานวดแก้ปวด (Methylsalicylate)
ใช้นวดแก้ปวดเมื่อย เคล็ด ขัด ยอก
ยาทาTriamcinolone
เป็นยาสเตียรอยด์ชนิดทาภายนอกที่มีความแรงน้อยสุดใช้สำหรับทาแก้แพ้ ผื่นคัน
ยาทา betamethasone valerate
เป็นยาสเตียรอยด์ชนิดทาภายนอกที่มีความแรงระดับปานกลาง ส าหรับทาแก้แพ้ ผื่นคัน
ห้ามทาบริเวณแผลฝี หนอง และเชื้อรา
Triamcinolone oral paste
ใช้รักษาแผลร้อนในและบรรเทาอาการอักเสบในช่องปาก เช่น กระพุ้งแก้มเป็น แผลทั้งชนิด
เฉียบพลันและเรื้อรัง แผลอักเสบที่เหงือก แผลอักเสบบริเวณลิ้น เป็นต้น
ยาบรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ
1.ยาแก้ไอ (Glycerylguaiacolate)
ยาขับและละลายเสมหะ
ยาแก้ไอบรอมเฮ๊กซ์ซีน (Bromhexine)
ลดความเหนียวหนืดของเสมหะ
ยาแก้ไอเด็กซ์โตรมีทอร์แฟน (Dextromethorphan)
ยาระงับอาการไอ แก้ไอแห้งๆ ที่ไม่มีเสมหะ มีฤทธิ์กดอาการไอ
ยาน้ำแก้ไอขับเสมหะสำหรับเด็ก
บรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ
ยาแก้ไอน้ำดำ (Brown mixture)
บรรเทาอาการไอและช่วยขับเสมหะ
ยาเตรียมใช้สำหรับตาและหู
Hista-oph eye drop
ใช้บรรเทาอาการระคายเคือง แสบตา คันตาเนื่องจากการแพ้ น้ำตาไหลในกรณีที่เยื่อบุตาอักเสบ
อาการข้ำงเคียง
อาจเกิดการระคายเคือง ตาพร่า หรือเกิดการแพ้ยานี้ได้
ข้อห้ามใช้
ห้ามใช้ในผู้ที่แพ้ยานี้, ห้ามใช้กับคนไข้ที่เป็นต้อหิน
Poly – oph eye drop
รักษาโรคติดเชื้อของดวงตาเนื่องจาก เชื้อแบคทีเรียแกรมบวกและแกรมลบ เยื่อตา
อักเสบ แผลที่ตา ตาด าอักเสบ และกระบอกตาอักเสบ
Chloramphenicol eye drop
ใช้รักษาการติดเชื้อแบคทีเรีย โรคตาแดง ตาอักเสบ เปลือกตาอักเสบ กระจกตาอักเสบ
ต่อมน้ำตาอักเสบ และใช้ในรายที่มีแผลในตา
Chloramphenicol eye ointment
ใช้รักษาการติดเชื้อแบคทีเรียในตา โรคตาแดง ตาอักเสบ เปลือกตาอักเสบ กระจกตาอักเสบ
ต่อมน้ำตาอักเสบ และใช้ในรายที่มีแผลในตา
17.รายการยาโรคเรื้อรัง
ยาลดระดับน้ำตาลในเลือด
ไกลเบนคลาไมด์ (Glibenclamide)
ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2
3.ไกลพิไซด์(Glipizide)
ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2
1.Metformin
ลดน้ำตาลในเลือดในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่2
ยารักษาความดันโลหิตสูง
1.Hydrochlorothiazide (ไฮโดรคลอโรไทอะไซด์)HCTZ
ขับปัสสาวะ ลดความดันโลหิต
Amlodipine
ใช้รักษาความดันโลหิตสูง
Propranolol Tablet
ใช้ควบคุมและบรรเทาอาการต่างๆดังนี้ ความดันโลหิตสูง อาการปวดเค้นอก ภาวะหัวใจเสียจังหวะ
4.AtenololTablet
ใช้สำหรับการรักษา ภาวะความดันโลหิตสูง อาการเจ็บหน้าอกจากเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่เพียงพอ ภาวะหลังจากมีกล้ามเนื้อหัวใจตายจากการขาดเลือด ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
Enalapril
รักษาโรคความดันโลหิตสูง และภาวะหัวใจล้มเหลว
6.Losartan
รักษาโรคความดันโลหิตสูง และป้องกันการเสื่อมของไตในผู้ป่วยความดันเลือดสูงและเป็น
เบาหวานชนิดที่ 2 ที่พบโปรตีนในปัสสาวะร่วมด้วย
7.Doxazosin
รักษาโรคความดันโลหิตสูงและช่วยลดอาการระบบทางเดินปัสสาวะ ส่วนล่างที่เกิดจาก
ต่อมลูกหมากโตได้
ยาลดระดับไขมันในเลือด
1.ซิมวาสแตติน (Simvastatin)
ควบคุมระดับไขมันในเลือด
2.เจมไฟโบรซิล (Gemfibrozil)
ควบคุมระดับไขมันในเลือด
ยาต้านการเกาะกลุ่มกันของเกล็ดเลือด
แอสไพริน (Aspirin)
ต้านการเกาะกันของเกร็ดเลือด (low-dose Aspirin)
ข้อห้าม
ผู้ป่วยที่แพ้ยานี้ ผู้ป่วยที่มีเลือดออกได้ง่าย (ขาด factor VII และ IX) เด็กอายุน้อย
กว่า 16 ปี
กลุ่มยาแก้ปวด ลดไข้
1.ยาพาราเซตามอล(Paracetamol)
ข้อบ่งใช้
บรรเทาอาการปวด ลดไข้ไม่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ
ข้อควร
มีประวัติแพ้ยา Paracetamol
ถ้าใช้ยาเกินขนาดจะทำให้เป็นพิษต่อตับได้และไม่ควรใช้ยานี้ติดต่อกันเกิน 5 วัน
ผู้ที่เป็นโรคตับ โรคไตควรปรึกษาแพทย์ก่อน
ยาไอบูโพรเฟน (Ibuprofen)
ข้อบ่งใช้
บรรเทาอาการปวด ลดอาการอักเสบ ลดไข้
ข้อควรระวัง
ผู้ป่วยแพ้ยานี้ โรคแผลในทางเดินอาหาร ตับไต โรคหัวใจสตรีต้ังครรภ์ และสตรีกาลังให้นมบุตร
อาการข้าง
ระคายเคืองกระเพาะอาหาร
ยาไดโคลฟีแนค (Diclofenac)
ข้อควรระวัง
ระวังการใช้ในผู้ป่วยโรคแผลในทางเดินอาหาร ตับไต โรคหัวใจสตรีตั้งครรภ์ และสตรี กาลังให้นมบุตร
ข้อห้ามใช้
ห้ามใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 12 ปีผู้ป่วยที่แพ้ยานี้
ข้อบ่งใช้
บรรเทาปวดเมื่อยเคล็ดขัดยอกของข้อและกล้ามเนื้อ
ยาถ่ายพยาธิ
ยํามีเบ็นดําโซล (Mebendazole)
ข้อบ่งใช้
ถ่ายพยาธิตัวกลม พยาธิเส้นด้าย พยาธิปากขอ พยาธิแส้ม้า พยาธิไส้เดือน
อาการข้างเคียง
พบได้น้อยเนื่องจากไม่ค่อยดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด แต่อาจพบได้ เช่น ไม่สบายท้อง คลื่นไส้อาเจียน ง่วงนอน
ยํานิโคลซําไมด์ (Niclosamide)
ยาถ่ายพยาธิ รักษาพยาธิตัวตืด ตัวแบน
พบได้น้อยเนื่องจากไม่ดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดแต่อาจพบได้เช่นรู้สึกไม่สบายในช่องท้องมีอาการคลื่นไส้ ปวดท้อง เวียนศีรษะ เป็นต้น
ยําอัลเบ็นดําโซล(Albendazole)
อาการข้างเคียง
ไม่สบายท้อง ท้องเสีย (<6%)คลื่นไส้ อาเจียน (4-6%),ปวดศีรษะ (>10%)
ข้อบ่งใช้
ถ่ายพยาธิตัวกลมตัวตืด และพยาธิใบไม้ในตับ
5.ยาขับลม
Carminative mixture
ข้อควรระวัง
ระวังการใช้ยาในเด็ก ผู้หญิงที่ตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร
อำกำรข้ำงเคียง
ระคายเคืองในทางเดินอาหาร ทำให้มีเหงื่อออกมาก หน้าแดง แสบร้อนกลางอก
ระคายเคืองในช่องปาก
ข้อบ่งใช
บรรเทาอาการปวดท้องเนื่องจากจุกเสียด ท้องอืด ท้องเฟ้อ
Simethicone
ข้อบ่งใช้
บรรเทาอาการท้องอืด (flatulence) เนื่องจากมีแก๊สมากในทางเดินอาหาร
ข้อควรระวัง
หญิงตั้งครรภ์ใช้เฉพาะเมื่อประโยชน์มีมากกว่าความเสี่ยงจากการใช้ยา
(US Pregnancy Category C)
อำกำรข้ำงเคียง
ถ่ายเหลวคลื่นไส้อาเจียนเรอ
โซเดียมไบคาร์บอเนต
(Sodium bicarbonate, Sodamint®)
ข้อบ่งใช้
บรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อเนื่องจากมีกรดมากในกระเพาะอาหาร
ข้อควรระวัง
ระมัดระวังในผู้ป่วยที่มีการทำงานของไตลดลงหรือว่ามีโรคหัวใจ
ข้อห้ามใช้
ผู้ป่วยที่มีภาวะ alkalosisภาวะเกลือเกิน มีภาวะ Pulmonary edema
ภาวะแคลเซียมในร่างกายต่ำ ผู้ป่วยที่ปวดท้องโดยไม่ทราบสาเหตุ
ยาถ่าย ยาระบาย
บิซาโคดิล(Bisacodyl)
ข้อบ่งใช้
เป็นยาระบาย ออกฤทธิ์กระตุ้นการบีบตัวของลำไส้
อำกำรข้ำงเคียง
ลำไส้บีบตัวมากเกินไป อ่อนเพลีย วิงเวียน ปวดเกร็งที่ช่องท้องอย่างรุนแรง
คลื่นไส้ อาเจียน
ยาระบายมิลค์ออฟแม๊กนีเซีย (Milk of magnesia)
ข้อบ่งใช
ยาระบาย
ข้อควรระวัง
ห้ามใช้เมื่อมีอาการปวดท้อง หรือคลื่นไส้อาเจียน
ยาสวนทวารยูนีซัน(Unison enema: Sodium chloride enema)
ใช้สำหรับบรรเทาอาการท้องผูก ใช้สวนทวารให้ถ่ายอุจจาระ
รายการยาทั่วไปอื่นๆ
1.Alcohol 70%
สำหรับฆ่าเชื้อโรค
Povidone iodine solution
รักษาแผลสด
Aromatic ammonia spirit
ใช้สำหรับดมแก้วิงเวียน หน้ามืด เป็นลม หรือรับประทานครั้ง 15-30 หยด ผสมกับน้ำอุ่น
พอสมควร หรือใช้สำลีชุบปิดแผล บรรเทาอาการแมลงกัดต่อย
ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร
ยาเคลือบกระเพาะ Antacid suspension
ข้อบ่งใช้
ช่วยลดกรดในกระเพาะอาหาร ช่วยขับลม บรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ
ยาเม็ดลดกรด อะลูมินา-แมกนีเซียม
ข้อบ่งใช
บรรเทาอาการจุกเสียด ท้องเฟ้อ และปวดท้องเนื่องจากมีกรดมากในกระเพาะ
อาหารหรือแผลในกระเพาะอาหารและลำไส
ยาบรรเทาอาการวิงเวียน คลื่นไส้อาเจียน
ไดเม็นไฮดริเนท (Dimenhydrinate)
ใช้บรรเทาอาการเมารถเมาเรือ วิงเวียน คลื่นไส้
2.) ดอมเพอริโดน (Domperidone)
ใช้บรรเทาอาการคลื่นไส้ อาเจียน ที่เกิดจากระบบทางเดินอาหาร ปวดแน่นไม่สบายท้อง
กลุ่มยาคลายวิตกกังวล
Diazepam
เป็นยาที่ออกฤทธิ์ต่อจิตและระบบประสาทส่วนกลาง ใช้เป็นยาคลายกังวลทำ
ให้จิตใจสงบ คลายเครียด กันชัก และเป็นยานอนหลับ
อาการไม่พึงประสงค์
ง่วงซึม กล้ามเนื้อเปลี่ยน เวียนศีรษะ ใจสั่น ชีพจรเต้นเร็ว
2.Amitryptyline
ใช้รักษาโรคซึมเศร้า Amitryptyline ยังนำมาใช้นอกเหนือจากข้อบ่งใช้หลัก ได้แก่
อาการปวดปลายประสาท ปวดหัวไมเกรน และโรคนอนไม่หลับ
กลุ่มยาแก้แพ้
1 ยําคลอรเ์ฟนิรํามีน (Chlorpheniramine; CPM)
ข้อบ่งใช้
รักษาโรคแพ้ต่างๆลดผื่นคันแพ้อากาศ ลดน้ำมูก
ข้อห้ามใช้
ต้อหินชนิดมุมปิด (narrow-angle) ทางเดินปัสสาวะอุดตันและหืดระยะเฉียบพลัน
อาการข้างเคียง
ง่วงซึมปากแห้ง คลื่นไส้ ตาพร่า ปัสสาวะลำบาก และผิวหนังอักเสบ
ยาลดอาการปวดเกร็ง
1.Hyoscine
ข้อห้ำมใช้
ผู้ป่วยลำไส้อุดตัน
ข้อบ่งใช้
บรรเทาอาการปวดเกร็งช่องท้อง ใช้ร่วมกับยาอื่นในการรักษาแผลในทางเดินอาหาร
ยาบรรเทาอาการท้องเสีย
ผงน้ำตาลเกลือแร่ (ORS)
ใช้ทดแทนการเสียน้ำในรายที่มีอาการท้องร่วง หรือในรายที่มีอาเจียนมากๆ และป้องกัน
การช็อคเนื่องจากการที่ร่างกายขาดน้ำ
ยาขยายหลอดลม
1.ซาลบูทามอล (Salbutamol )
ยาขยายหลอดลม สำหรับผู้ที่เป็นโรคหอบหืด ถุงลมโป่งพอง
อาการอันไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา
หัวใจเต้นเร็ว, ใจสั่น, หัวใจเต้นแรง, คลื่นไส้หน้าแดง, กระสับกระส่ายนอนไม่หลับ, มึนงง,
ง่วงนอน, เป็นลม. อาเจียน,อ่อนเพลีย, แน่นหน้าอก, เบื่ออาหาร, หลอดลมตีบตัว