Digestive System II: Accessory Gland
Salivary gland
สร้างน้ำลาย
ช่วยย่อยคาร์โบไฮเดรต
High concentration of bicarbonate ion
Maintaining the teeth
Calcium and phosphorus
ชะลอการผุของฟัน
หลั่งสาร
lgA
lysozyme
minor salivary gland
major salivary gland
Secrete saliva continuously
การหลั่งน้ำลายตลอดเวลา
ส่วนใหญ่เป็น mucous gland
พบที่ labial, palatine,
buccal and lingual gland
Secrete saliva intermittently
หลั่งน้ำลายไม่ต่อเนื่อง ต้องถูกกระตุ้น
โครงสร้าง
Capsule
แทรกเข้าไปในต่อม
septa
แบ่งต่อมเป็น lobule
Secretory cell
serous cells
mucous cells
Parotid gland
Branched acinar gland
เป็น protein-secreting cells
สร้าง secretion เก็บไว้ใน zymogen granule
cytoplasm ตอนบนของเซลล์ย้อมติดสีชมพู
Organelle มี rER และ free ribosome อยู่ที่ฐานเซลล์จึงติดสีม่วง
Nucleus กลม
เซลล์อยู่รวมเป็นกลุ่ม
acinus
lumen อยู่ตรงกลาง
เป็น mucous-secreting cells
สร้าง mucus เก็บสะสมใน mucinogen granule
Nucleus แบน ติดฐานเซลล์
Serous demilune
รูปพระจันทร์เสี้ยว
คลุมตอนปลาย
ของ mucous tubule
สร้าง lysozyme
antybody ในน้ำลาย = lgA
ทำ section ส่งผลให้ mucinogen granule หาย
cytoplasm ตอนบนของเซลล์ว่าง
รวมตัวเป็น tubule มี lumen อยู่ตรงกลาง
มีแค่ Serous cell
มี amylase อยู่มาก
เนื้อเยื่อเกี่ยวพันของต่อมมี plasma cell
สร้าง lgA
รูปร่าง triangular , lobulated , yellowish mass
ตำแหน่ง ด้านล่างของ external acoustic meatus , บน masseter อยู่ระหว่าง ramus mandible กับ mastoid process
Submandibular glands
Seromucous
predominantly serous
serous มากกว่า mucous
ขนาดเท่า walnut
รูปร่าง irregular shape
ตำแหน่ง รอบๆ posterior border ของ mylohyoid m.
Branched tubuloacinar gland
มี serous demilune
Sublingual gland
Branched tubuloacinar gland
seromucous
mucous มากกว่า serous
รูปร่าง narrow , flat , เหมือน almond
บน mylohyoid , covered floor of mouth
มี serous demilunes
ท่อลําเลียงน้าลาย
- Intercalated duct
cuboid epithelium เตี้ยๆ
2.Striated duct
simple cuboid epithelium
มีลาย Radial striation
- interlobular duct
พับตัวของเยื่อหุ้มเซลล์ที่ฐานเซลล์
มี mitochondria ขนานไปกับเยื่อหุ้มเซลล์ที่พับ
เซลล์ติดสีแดง
อยู่ระหว่าง lobule จึงมี CNT ล้อมรอบ
stratified cuboid หรือ
stratified columnar epithelium
- Main duct
Pancreas
Endocrine gland
Islets of Langerhans
สร้างฮอร์โมน
ควบคุมการหลั่งน้ำย่อยของตับอ่อน
Vagus nerve
Secretin
Cholecystokinin
Exocrine gland
ท่อลำเลียงน้ำย่อย
pancreatic acinar cell
สร้างน้ำย่อย
คล้าย serous cells ของต่อมน้ำลาย
Centroacinar cell
Liver
porta hepatis
hepatic artery
hepatic duct
hepatic portal vein
Lymph vessel
นําเลือดเข้าตับ
นําเลือดเข้าตับ
นําน้ําดีออกจากตับ
นําน้ําเหลืองออกจากตับ
มีออกซิเจนน้อย สารอาหารมาก
มีออกซิเจนมาก สารอาหารน้อย
การแบ่งเนื้อตับ(liver parenchyma)
Portal lobule
Hepatic acinus
Hepatic (liver) lobule
ใช้ทิศทางการไหลของเลือดเป็นหลัก ในการแบ่ง
Bile duct system
bile ductule
bile duct
bile canaliculi
hepatic duct
ช่องว่างแทรกระหว่างเซลล์ตับสองเซลล์ที่อยู่ติดกัน
อยู่ท่ี portal space
อยู่ที่ขั้วตับ
บุด้วย simple columnar epithelium
มี CNT ล้อมรอบ
บุด้วย simple columnar epithelium
อยู่ที่บริเวณขอบของ hepatic lobule
ไม่มี CNT ล้อมรอบ
Hepatocytes
มี mitochondria มาก
rERสร้างโปรตีนหลายชนิด
ได้แก่ prothrombin, fibrinogen albumin, globulin lipoprotein (HDL, LDL)
sER
ทําหน้าที่กําจัดสารพิษต่างๆ
สร้าง cholesterol
สร้าง glycogen
สร้างน้ําดี
สามารถแบ่งตัวเพิ่มจำนวนได้ทําให้ตับกลับมีขนาดเท่าเดิมได้
Gallbladder
ทำหน้าที่เก็บน้ำดี
มี 3 ชั้น
ช้ันกล้ามเนื้อ
adventitia และ serosa
mucosa
simple columnar epithelium
มี fold จํานวนมาก
lamina propria ไม่มี muscularis mucosae
smooth muscle เรียงตัวไม่เป็นระเบียบ
Dense irregular CNT
ผนังส่วนที่เหลือขงุงน้ำดีถูกคุมด้วยชั้น serosa
ผนังของด้านที่อยู่ใต้ถุงตับถูกควบคุมด้วยชั้น adventitia
เซลล์ตับ
ขอบเขต:ลากเส้นเชื่อม CV3 จุด ตรงกลางมี portal triad
ใช้ทิศทางการไหลของน้ำดีเป็นหลัก
ขอบเขต:ลากเส้นเชื่อ portal space (PS)
กลาง lobule มี central vein (CV)อยู่ขอบ lobule บางจุดมี
portal space (PS) พบ portal triad
hepatic cord
Hepatic cord ท่ีอยู่ชิดกัน ถูกแยกโดยหลอดเลือดฝอย
sinusoid
ทําหน้าที่แลกเปลี่ยนสารระหว่างเลือดกับเซลล์ตับ
แถวของเซลล์ตับที่อยู่ใน hepatic lobule
Kupffer cells
เชลล์ macrophage ท่ีอยู่ในตับ
เกาะที่ผนังด้านในของ sinusiod
Space of Disse
(perisinusoidal space)
ในช่องว่างน้ีมี plasma Microvilli ของ hepatocytes
hepatic stellate
แบ่งเน้ือตับออกเป็น zone I, II และ III ตามระยะท่ีห่างจากเลือดท่ีเข้ามาเลี้ยงเซลล์ตับ
รูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน
ภาวะ O2 ในเลือดต่ำ : เซลล์ตับใน zone III ตายก่อน
มีสารพิษปนอยู่ในกระแสเลือด : เซลล์ตับใน zone I ตายก่อน
ขั้วตับ
หลั่งของเหลวท่ีมี bicarbonate ion สูง
จากท่อส่วนต้นไปส่วนปลาย
1.intercalated duct
2.intralobular duct
3.interlobular duct
4.pancreatic duct
เห็นด้วยตาเปล่า
อยู่ระหว่าง lobule
เปรียบได้กับ striated duct แต่ไม่มีลายที่ฐานเซลล์
ต่อมาจากส่วน ท่ีสร้างน้ําย่อย
