Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การบําบัดด้วยยาทางจิตเวช, การพยาบาล, การพยาบาล, การพยาบาล, การพยาบาล,…
การบําบัดด้วยยาทางจิตเวช
ยาต้านโรคจิต
ยาที่นิยมใช้
-
-
Risperidone เป็อปที่นิยม ออกฤทธิ์ยับยั้ง Serotonin และ Dopomine บรรเทาอา การด้านลบ Clozapine (Clopoze) ใช้ทั้งอาการด้านบวกและลบ แต่ทําให้เกิดความ ผิดปกติของระบบเลือด
วัตถุประสงค์
ยับยั้งการหลั่งโดปามีน ซึ่งเป็นสารสื่อประสาท ยากลุ่มนี้จะลดอาการกระสับกระส่าย วุ่นวาย เอะอะ อาละวาด ก้าวร้าว หวาดระแวง ประสาทหลอน
ข้อบ่งชี้
รักษาโรคจิตเภท (schizophrenia) โรคหวาดระแวง (paranoid) และโรคซึมเศร้าที่มีอาการทางจิตร่วม (psychotic depression)
อาการข้างเคียง
- Extra pyramidal Syndromes (EPS)
Acute dystopia เกิดช่วง 1 - 5 วันแรกของการใช้ยา มีอาการกล้ามเนื้อหดเกร็ง ลิ้นแข็ง หลังแอ่น ตาเหลือก - Akathesio เกิดใน 5 - 40 วันหลังจากได้รับยาผู้ป่วย จะรู้สึกกกระวนกระวาย ตื่นเต้น อยู่ไม่นิ่ง ผุกลุกผุดนัง
-
-
-
2.Neuroleptic Malignant Syndrome (NMS)
ระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง กล้ามเนื้อเกร็ง ความดันสูง หายใจลำบาก
-
- Anti-apha-adrenergic effects ทำให้ความดันต่ำทันที เมื่อเปลี่ยนวิริยาบทหัวใจเต้นผิดปกติ
- Anticholinergic effects ตาพร่า ปากแห้ง ปัสสาวะออกช้า
- Ctc มักมีน้ำหนักเพิ่ม ระดับ W3C ลดลง ผีนลมพิษ
ยาคลายกังวัล
-
-
Benzodiazepines, Chlordiazepoxide, Diazepom
, Lorazepom
ผลข้างเคียง
1.ง่วงซึมเพราะยากดประสาทส่วนกลาง
- แขนขาไม่มีแรงเดินแขนขาไม่มีแรงเดินเซกล้ามเนื้ออ่อนแรง
- ทำให้เกิดอาการลืมแบบ anterograde amnesio
- ทำให้เกิดอาการติดยาและดื้อยา
- มีปฏิกิริยาตรงข้ามกับการออกฤทธิ์ของยาคือสับสนกังวลก้าวร้าว
- อาการอื่นๆที่พบได้คือท้องผูกเป๋าสวข้างนี้เป็นเพลงตาพร่ามัวเห็นภาพซ้อน
ยาควบคุมอารมณ์
ข้อบ่งชี้
ใช้รักษาผู้ป่วยโรคอารมณ์แปรปรวนโดยเฉพาะระยะ mania และรักษาอาการ Chronic aggressive จึงอาจจะเรียกว่ายา anti mania
ประเภทของยา
• Lithium ได้แก่ Lithium carbonate และ Lithium citrate
• Tricylic onticonvulsant (ยากันชกั ) ได้แก่ Cอrbomอzepine
อาการข้างเคียง
- ช่วงแรกของการรักษามักพบในระยะหนึ่งถึงสองสัปดาห์แรกอาการที่พบ ง่วงนอน เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน ปวดท้อง น้ำหนักเพิ่ม เป็นต้น อาการเหล่านี้ไม่รุนแรงและเป็นชั่วคราวอาการจะดีขึ้นเมื่อใช้ยาไประดับหนึ่ง
- อาการเป็นพิษจะเกิดเมื่อระดับของระยะ Lithium เริ่มสูงถึงขนาดเป็นพิษคือ 2 ME9/L เช่น อาเจียน ท้องเสีย เบื่ออาหาร มีอาการทางประสาท
ยารักษาอารมณ์เศร้า
ข้อบ่งชี้
ใช้รักษาผู้ป่วยอารมณ์ซึมเศร้า ผู้ป่วย Bipolor disorder ระยะซึมเศร้า (Depress phose) ผู้ป่วย Anxiety disorder เช่น Panic disorder, obsessive-compulsive disorder, social phobias และยังใช้ในผู้ป่วย chronic pain
ประเภทยา
Tricyclic Antidepressants (TCA) นิยมใช้ ราคาถูก ปลอดภัยสูง ได้แก่ Antitriptyline (Tryptonol), Imipramine (Tofanil), Nortriptyline (Aventy) อาการซึมเศร้าจะบรรเทาลง หลัง
จากทานยา 2 - 3 สัปดาห์
Monomines Oxidize Inhibitors (MAOI)
เป็นกลุ่มยาแรกที่นํามาใช้รักษาอารมณ์เศร้า ปัจจุบัน ไม่เป็นที่นิยมเพราะมีผลข้างเคียงอันตราย ได้แก่ Orthostatic hypotension คือ BP ต่ำ ต้องควบคุมการอาการอย่างเคร่งครัด
ผลข้างเคียงของยา TCA
-
-
-
-
ผลข้างเคียง
- Sedation en tricydic โดยเฉพาะ smitriptyline และ doxepin
- ฤทธิ์ต้าน Anticholinergic โดยเฉพาะกลุ่มยา tertipry smine ได้แก่
ปากแห้ง ท้องผูก ตามัว
- ฤทธิ์ต้าน cardiovascular ยา Tricycic มีฤทธิ์ปเพิ่ม conduction time ของ His-purkinje fiber
- fine tremor พบในผู้สูงอายุ หรือ ได้รับยาขนาดสูง
- Seizure ต้องเริ่มในขนาดต่ำในผู้ป่วยที่มีประวัติชัก
-
-
การพยาบาล
- อาการ CP8
อธิบายอาการให้ผู้ป่วยทราบและรายงานอาการให้แพทย์ทราบ เพื่อปรับลดขนาดยาหรือให้ยาต้านพาร์กินสันส์หรือหยุดยา
- ถ้ามีอาการปากแห้งขอแห้งแนะนำให้จิบน้ำเพื่อให้ชุมคอและบ้วนปาก
- ถ้ามีอาการง่วงนอนมากต้องปรับเวลาให้อยากเป็นตอนเย็นและก่อนนอน
- ถ้ามีอาการตาพล่าแนะนำให้ใส่แว่นกันแดดเวลาที่อยู่ในที่มีแสงสว่างมาก
- ผิวหนังไวต่อแสงแนะนำให้ใส่เสื้อแขนยาวหลีกเลี่ยงการอยู่กลางแดด และทากันแดด
- ถ้ามีอาการท้องผูก แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีกาก ดื่มน้ำและออกกำลังกาย
- ถ้ามีน้ำหนักเพิ่มแนะนำให้ควบคุมอาหารและออกกำลังกาย
- ระวังอาการเป็นลมเมื่ออากาศร้อน
- ระวังอาการชักในผู้ป่วยโรคลมชักที่ได้รับยาโรคจิตโดยเฉพาะ CP8 และ clozapine ผลลบ Seizure threshold ต้องติดตามเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด
การพยาบาล
- ให้ความรักเรื่องอาการข้างเคียงของยา ยาจะกดการทำงานของระบบประสาทส่วนกลาง ทำให้มีอาการง่วงซึมความสามารถในการคิดการจำ และการตัดสินใจลดลง สมาธิลดลง การควบคุมแขนขาไม่สัมพันธ์กัน
- แนะนำให้หลีกเลี่ยงการขับรถหรือการทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักรเพื่อป้องกันอุบัติเหตุ
- ไม่ควรดื่มแอลกอฮอล์และรับประทานยาระงับประสาทอื่นๆเพราะจะเสริมฤทธิ์ยาคลายกังวล
- ไม่ใช้ร่วมกับยาลดกรดเพราะจะทำให้การดูดซึมยาลดลง
- แนะนำให้หยุดยาเองเพื่อป้องกันการขาดยา
การพยาบาล
- ควรทราบประวัติการเจ็บป่วยในอดีตและโรคประจำตัวของผู้ป่วย ตลอดจนผลการตรวจร่างกายเพื่อจะต้องระมัดระวังในการใช้ยากับผู้ป่วย
- ให้รับน้ำและเกลือแร่ในระดับสม่ำเสมอ
- ห้ามเดินกลางแดด ออกกำลังกายในที่ร้อน
- จะต้องรับประทานยาอย่างต่อเนื่องแนะนำให้เขียนข้อความว่าเป็นผู้ใช้ยาลิเทียม
- ติดตามประเมินอาการข้างเคียงและปฏิกิริยาของLithium กับยาตัวอื่นที่มีฤทธิ์ลดการทำงานของ Lithium
การพยาบาล
- บอกให้ผู้ป่วยและญาติทราบจากการใช้ยาในการรักษา หลังจากผ่านมาแล้วสามสัปดาห์ เพื่อให้เกิดความมั่นใจในการรักษาและรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอ
- อธิบายให้ผู้ป่วยทราบว่าก่อนแบ่งยารับประทานวันละหลายๆมื้อ เพื่อลดอาการข้างเคียงของยา
- ผู้ป่วยและญาติทราบผลข้างเคียงของยาที่อาจพบได้และการปฏิบัติตัวเมื่อเกิดอาการข้างเคียง เช่น ดื่มน้ำบ่อยๆหลีกเลี่ยงการใช้สายตา ทำอาหารที่มีกาก
-