Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

หน่วยที่ 6 หน้าที่ชาวพุทธและมารยาทชาวพุทธ, 5555555, 6666666, 7777777,…

- - - - วิธีแสดงความเคารพพระรัตนตรัย
        คือ การกราบด้วยวิธีเบญจางคประดิษฐ์ การกราบด้วยการให้อวัยวะทั้ง ๕ ส่วน จดกับพื้น มือ ๒ เข่า๒ หน้าผาก ๑
        
        ขั้นตอนการกราบพระรัตนตรัย
        ท่าเตรียม
        
        ชาย : นั่งท่าเทพบุตร เข่ายันพื้นห่างกันพอควร ปลายเท้าตั้งชิดกัน นั่งทับส้นเท้า
        
        หญิง : นั่งท่าเทพธิดา เข่ายันพื้นในลักษณะชิดกัน
        ปลายเท้าราบไปกับพื้น หงายฝ่าเท้านั่งทับส้นเท้า
        
        จังหวะที่ ๑
        
        ประนมมือระหว่างอก (อัญชลี)
        
        จังหวะที่ ๒
        
        ยกมือประนมขึ้นพร้อมกับก้มศีรษะลงเล็กน้อย นิ้วหัวแม่มือจดกลางหน้าผาก (วันทา)
        
        จังหวะที่ ๓
        
        การกราบ (อภิวาท)
        ๑.ก้มลงกราบโดยทอดศอกให้แขนทั้งสองข้างลงพื้นพร้อมกัน
        ๒. คว่ำมือทั้งสองแบนราบกับพื้น ให้นิ้วทั้ง ๕ ชิดกัน มือทั้งสองวางห่างกันเล็กน้อย พอให้หน้าผากจดพื้นในระหว่างมือทั้งสองข้างได้
        ๓. ผู้ชายต้องให้ศอกต่อเข่า
        :ผู้หญิงให้ศอกแนบเข่าทั้งสอง
        ๔. ลุกนั่งในท่าคุกเข่า ทำตามจังหวะทั้ง ๓ ติดต่อไปจนครบ ๓ ครั้ง แล้วทรงตัวขึ้น ยกมือประนมจดหน้าผากอีกครั้งหนึ่ง เรียกว่า จบ แล้วลดตัวนั่งในท่าปกติ
  - - - วิธีแสดงความเคารพ
        
        ถ้าเป็นสถานที่ประดิษฐานพระพุทธรูปมีพื้นที่เหมาะสมที่จะแสดงความเคารพได้อย่างสะดวก
        เช่น ในโบสถ์ วิหาร ให้ใช้วิธีการกราบแบบเบญจางคประดิษฐ์
        
        ถ้าเป็นสถานที่ไม่เหมาะแก่การกราบแบบเบญจางคประดิษฐ์ให้ใช้วิธีประนมมือไหว้
    - - ๑) การกราบพระ
        ๑.๑ การกราบพระ ไม่ว่าจะเป็นพระพุทธรูป หรือพระภิกษุ ใช้วิธีแสดงความเคารพเหมือนกัน
        คือ กราบแบบเบญจางคประดิษฐ์
        ๑.๒ การกราบบิดา มารดา ครู อาจารย์
        ปฏิบัติดังนี้
        
        นั่งพับเพียบเก็บปลายเท้า
        
        เบี่ยงตัวหมอบลง ให้เข่าข้างหนึ่งอยู่ระหว่างแขนทั้งสองข้าง
        
        วางแขนทั้งสองราบลงกับพื้นตลอดครึ่งแขน คือ จากศอกถึงมือ
        
        ประนมมือวางตั้งลงกับพื้นแล้วก้มศีรษะลงให้หน้าผากแตะสันมือ
        
        ทำครั้งเดียวไม่แบมือ แล้วทรงตัวขึ้นนั่ง
      - ๒) การไหว้
        ๒.๑ การไหว้พระสงฆ์ (ขณะยืน)
        
        ยกมือที่ประนมขึ้นจดหน้าผาก
        
        ให้ไปหัวแม่มือจดระหว่างคิ้ว ค้อมศีรษะลงให้ปลายนิ้วชี้จดตีนผม แนบมือให้ชิดหน้าผาก ค้อมตัวให้มาก
        
        ผู้ชาย ให้ยืนส้นเท้าชิด ปลายเท้าแยกเล็กน้อย
        
        ผู้หญิง ก้าวเท้าขวาไปข้างหน้าเพื่อยันพื้นกันล้ม ย่อตัวค้อมศีรษะลงไหว้ ไหว้ตรงๆ ไม่เอียงซ้ายหรือขวา
        
        ๒.๒) การไหว้บิดามารดา (ขณะยืน)
        
        ยกมือที่ประนมขึ้นจดส่วนกลางของหน้า
        
        ให้ปลายนิ้วหัวแม่มือจดปลายจมูก ค้อมศีรษะให้ปลายนิ้วชี้จดระหว่างคิ้ว
        
        ผู้ชาย ให้ยืนส้นเท้าชิด ปลายเท้าแยกเล็กน้อย ค้อมแต่ส่วนไหล่และศีรษะ
        
        ผู้หญิง ก้าวเท้าขวาไปข้างหน้าย่อตัวลงไหว้ ค้อมศีรษะต่ำรับปลายนิ้ว
        
        ๒.๓) การไหว้ผู้ใหญ่
        
        ยกมือที่ประนมจดส่วนล่างของหน้า ให้ไปหัวแม่มือจดปลายคาง ให้นิ้วชี้จดจมูกส่วนบน กรมศีรษะรับปลายมือให้พองาม
        
        ๒.๔) การรับไหว้
        
        ยกมือทั้งสองมาประนมไว้ที่อกแล้ว
        ค้อมให้ผู้ไหว้เล็กน้อย
  - - - ๑) อามิสสปฏิสันถาร
        
        การต้อนรับด้วยสิ่งของ เช่น เมื่อแขกมาพบให้หาน้ำมารับรองก่อนแล้วก็รับรองด้วยอาหาร ตามสมควร ในอดีตมีคำกล่าวทักทายกันติดปากว่า " ไปไหนมา กินข้าวหรือยัง มากินกันก่อน " แสดงให้เห็นว่า คนไทยให้ความสำคัญกับการต้อนรับแขกด้วยอาหาร มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ มีน้ำใจ
        
        ๒) ธรรมปฏิสันถาร
        
        การต้อนรับด้วยธรรม หมายถึง การต้อนรับที่ทำพอดีสมควรกับฐานะของแขก เช่น ถ้าแขกมาพบก็ต้องลุกขึ้นยืนต้อนรับ ถ้าแขกมีเรื่องเดือดร้อนใจมาขอคำปรึกษาก็ต้องเป็นผู้ฟัง และให้คำแนะนำช่วยแก้ปัญหาตามแต่อัตภาพของตน
        
        การปฏิสันถาร
        
        ถือเป็นมารยาทไทยที่จะต้องปฏิบัติให้ถูกกับกาลเทศะ บุคคล สถานที่ อย่าให้ดูน้อยหรือมากจนเกินงามและแสดงออกด้วยความเต็มใจ จริงใจ
- - - - อุปสมบท แปลว่า การเข้าถึงสภาวะอันสูง หรือ การบวชเป็นภิกษุ
    - - ๑.เอหิภิขุอุปสัมปทา การบวชที่พระพุทธเจ้าประทานให้เองโดยการเปล่งวาจา
        ๒.ติสรณคมนูปสัมปทา การบวชด้วยวิธีที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตให้สาวกทำในยุคต้นพุทธกาล
        ๓.โวาทปฏิคคหณูปสัมปทา การบวชด้วยการรับพระโอวาท
        ๔.ปัณหาพยากรณูปสัมปทา การบวชด้วยการตอบปัญหาของพระพุทธเจ้า
        ๕.ครุธรรมมปฏิคคหณปสัมปทาน การบวชด้วยการรับครุธรรม 8ประการ
        ๖.ทูเตนอุปสัมปทา การบวชด้วยทูต
        ๗.อัฏฐวาจิกาอุปสัมปทา การบวชจากสงฆ์สองฝ่าย คือ ภิกษุ และภิกษุณี
        ๘ญัตติจตุตถกัมมอุปสัมปทา การบวชโดยคณะสงฆ์
        
        ปัจจุบันการบวชมีอยู่ ๒ แบบเท่านั้น คือ ติสรณคมนูปสัมปทา ใช่สำหรับการบวชสามเณร และญัตติจตุตถกัมมอุปสัมปทา ใช้สำหรับการบวชให้ภิกษุ
    - - ๑.เพื่อเรียนรู้พระธรรมวินัยฝึกฝนตนเอง
        ๒.เพื่อสืบทอดอายุพระพุทธศาสนาให้ยืนยาวต่อไป
        ๓.เพื่อฝึกฝนอบรมให้รู้จักอดทน อดกลั้น
        ๔.เพื่อดำรงตนให้เป็นพลเมืองดีของสังคม
  - - - ๑.ผู้ขอบวชต้องแต่งกายชุดขาว พร้อมสไบขาว
        ๒.ตัวแทนผู้ขอบวชถวายธูปเทียนแพแด่พระสงฆ์จำนวน ๑ รูป หรือ ๔ รูปขึ้นไป
        ๓.กราบ3ครั้ง
        ๔.กล่างคำบูชาพระรัตนตรัย
        ๕.กล่าวคำอาราธนาศิล ๘
        ๖.รับไตรสรณคมน์
        ๗.สมาทานศิล ๘
        ๘.นำเครื่องสักการะไปถวายพระอาจารย์ รับฟังโอวาท เป็นอันเสร็จพิธี
    - - ๑.เพื่อฝึกฝนอบรมตน
        ๒.เพื่อเพิ่มพูนบุญกุศลให้ยิ่งๆ ขึ้นไป
        ๓.เพื่อให้จิตสงบนิ่ง ปราศจากความฟุ้งซ่าน
        ๔.เพื่อปลดเปลืองตนให้พ้นจากความทุกข์
  - - - ๑.เพื่อให้นักเรียนและเยาวชนมีความรู้ทางด้านพระพุทธศาสนา
        ๒.เพื่อส่งเสนริมความรู้ และปลูปฝังศิลธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณีอันดีงามให้กับเด็กและเยาชน
        ๓.เพื่อให้เด็กและเยาวชนใกล้ชิดกับพระภิกษุและสามเณร
        ๔.เพื่อให้เด็กและเยาวชนได้รู้จักใช้เวลาว่างให้เกิดปรพโยชน์
    - - ๑.เพื่อเปิดโอกาสให้พุทธศาสนิกชนมีโอกาสศึกษา พุพทธประวัติ พุทธสาวก เป็นต้น
        ๒.เพื่อให้คฤหัสถ์สามารถนำหลักธรรมมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้
        ๓.เพื่อความมั่นคงและแพร่หลายยิ่งๆขึ้นไป
        ๔.เพื่อสร้างสังคมคุณภาพ