Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Nursing care of the Child with Gastrointestinal problems - Coggle Diagram
Nursing care of the Child with Gastrointestinal problems
Malnutrition
โรคทางกาย
ได้รับสารอาหารลดลง
ย่อยดูดซึมผิดปกติ
ไม่สามารถนำสารอาหารไปใช้ได้
ต้องการพลังงานมากกว่าปกติ
ขับภ่ายเร็ว เวลาอาหารอยู่ใน GI สั้น ดูดซึมไม่ทัน
ไม่ใช่โรคทางกาย
ปัจจัยแวดล้อมด้านเศรษฐกิจ
ฐานะยากจน
เลี้ยงดูด้วยความเชื่อที่ผิด
ความผิดปกติร่างกาย จิตใจ
ถูกทอดทิ้ง ถูกทำร้าย
นิสัยการรับประทานอาหาร
Protein-Energy Malnutrition
ภาวะขาดพลังงานรุนแรง/โรคผอมแห้ง Marasmus
มักพบในเด็กอายุน้อยกว่า 1 ปี
อาการ
ผอม ผิวหนังเหี่ยวย่น ขาดไขมันชั้นใต้ผิวหนัง
กล้ามเนือฝ่อลีบ
ภาวะขาดโปรตีนรุนแรง Kwashiorkor
มักพบในเด็กอายุมากกว่า 1 ปี
อาการ
บวม BW < ปกติไม่มาก, ผมแห้ง บาง เปราะ สีจางเป็นแถบ ผิวหนังแห้งหนา สีเข้ม ลอกเป็นแผ่น อักเสบ ตับโต ไขมันสะสมท่ีตับ
ภาวะขาดพลังงานและโปรตีน Marasmic-kwashiorkor
มีลักษณะทั้ง Marasmus & kwashiorkor รวมกัน
ผอมแห้งกล้ามเนือฝ่อลีบ บวม ตับโต บวมแต่ไม่มาก พบความผิดปกติของผิวหนัง & เส้นผม กล้ามเนือลีบเหี่ยวแต่ไม่มาก มีการเปลี่ยนแปลงทางผิวหนัง
Obesity
สาเหตุ
พันธุกรรม
ความผิดปกติของต่อมไร้ท่อ Hormone บางชนิดผิดปกติ
พฤติกรรมการบริโภค & กิจกรรมทางกายของเด็กไม่เหมาะสม
สิ่งแวดล้อม การเลี้ยงดู ได้รับนมผสมแทนนมแม่
ผลกระทบ
HT, DLP, MI
หยุดหายใจขณะหลับจากภาวะทางเดินหายใจอุดกั้น (obstructive sleep apnea, OSA)
Insulin สูง, Insulin resistance นำไปสู่ DM type 2
Vitamin and Mineral Deficiency
Vitamin A deficiency
ตาบอดกลางคืน (Nyctalopia หรือ night blindness), เยื่อบุตาแห้ง (Xerophthalmia)
แนะนำอาหารที่มี Vitamin A สูง หรือแคโรทีนสูง
เช่น ตับ ไข่แดง ผักใบเขียว ผัก & ผลไม้ที่มีสีเหลือง เช่น ฟักทอง มะละกอสุก
Vitamin B1 deficiency
โรคเหน็บชา (Beri-Beri)
อาหาร เช่น ข้าวซ้อมมือ เนื้อหมู ถั่วลิสง ถั่วเหลือง ถั่วดำ งา
Vitamin B2 deficiency
ลิ้นอักเสบ (Glossitis), ปากนกกระจอก (Angular stomatitis)
พบใน เนือสัตว์ ปลา ไข่ นม ผักใบเขียว ยีสต์ และ
หากเด็กดื่มนม <1 แก้ว/วัน อาจขาด Vitamin B2 ได้
Vitamin B6 deficiency
เด็กเล็กอาจมีอาการชัก ปลายประสาทอักเสบ ซีด
พบในปลา เนื้แดง Whole grain cereals กล้วย ถั่วและเนยถั่ว
Vitamin B12 deficiency
พบเฉพาะอาหารจากสัตว์
เช่น ตับ เครื่องในสัตว์ ไข่ นม
เนื้อสัตว์ ปลา หอย กะปิ และน้ำปลา ไม่พบในพืช ผักและผลไม้
เจ็บปาก ลิ้น ลิ้นเลี่ยน เจ็บปวด ชา ตามปลายมือปลายเท้า
Vitamin C deficiency
เลือดออกตามไรฟัน “โรคลักปิดลักเปิด” (Scurvy)
กินอาหาร Vitamin C
เช่น ส้ม มะนาว มะเขือเทศ ฝรั่ง มะขามป้อม ใบมันสำปะหลัง มะรุม ผักชี ผักขมสวนและ มะขามเทศ
Vitamin E deficiency
กินอาหาร Vitamin E น้ำมันพืช เช่น น้ำมันจมูก
ข้าวสาลี น้ำมันข้าวโพด น้ำมันถั่วเหลือง และ
น้ำมันดอกคำฝอย อัลมอนด์
ซีด จาก Red blood cell (RBD) แตก
Vitamin D deficiency
กินอาหาร Vitamin D
เช่น ซีเรียลข้าวโอ๊ต นมถั่วเหลือง ไข่แดง น้ำส้ม ตับวัว มันสเตอร์ชีส (Muenster Cheese) น้ำมันตับปลา เห็ด
โรคกระดูกอ่อน (rickets)
ภาวะเลือดจางจากการขาดโฟเลต Folic Acid Deficiency
เป็นสาเหตุของ megaloblastic anemia ทำให้การเจริญเติบโตช้า เบื่ออาหารและน้ำหนักลด อ่อนเพลีย เหนื่อยง่ายซีดจากภาวะโลหิตจาง
รับประทานอาหารที่มี Folic Acid เช่น ผักใบเขียวเข้ม
โรคขาดสารไอโอดีน Iodine Deficiency
มีผลต่อสติปัญญา & การเรียนรู้ หากขาด Iodine
ทำให้บกพร่องการเรียนรู้ช้า การเจริญเติบโตชะงัก
เชื่องช้า ง่วงนอน ท้องผูก ผิวหนัง & ผมแห้ง
แหล่งอาหาร Iodine : พืช & สัตว์ทะเล ปลาทะเล
สาหร่ายทะเลแห้ง
Gastritis
Infections : Bacteria Helicobacter pylori *, Virus , Fungus
อาการ
ปวดท้อง (ใต้ลินปี่) เป็นๆหายๆ
Heartburn
Other : diarrhea, constipation, flatulence ท้องอืด, bloating ท้องเฟ้อ
Dyspepsia
Gastroenteritis
Acute Gastroenteritis (AGE)
สาเหตุ
ติดเชื้อ
virus : Rotavirus Norovirus Adenoviruses
Bacteria : Escherichia coli (E. coli) , Campylobacter, Salmonella, S.typhimurium
parasites : Giardia, Cryptosporidia
อาการ
อุจจาระเป็นน้ำ/ ถ่ายเหลว (loose/liquid) > 3 ครัง/วัน และเป็นมาไม่เกิน 14 วัน อาจมีอุจจาระเป็นมูกปนเลือดได้ ไข้
การรักษา
ให้ paracetamol/ ibuprofen เพื่อบรรเทาอาการไข้ ปวดศีรษะ
ป้องกันและแก้ไขภาวะการขาดน้ำ โดยการให้สารน้ำและเกลือแร่ทดแทน
▪ ขาดน้ำน้อย ให้สารน้ำทางปาก 50 มล./กก. ใน 4 ชม. แรก และให้ maintenance 100 มล./กก. จนครบ 24 ชม.
▪ ขาดน้ำปานกลาง ให้สารน้ำทางปาก 100 มล./กก. ใน 4 ชม. แรก และให้ maintenance 100 มล./ กก. จนครบ 24 ชม.
▪ ขาดน้ำมาก ให้สารน้ำทางปากให้เร็วและมากที่สุด และ ให้ IV fluid
ATB กรณีไข้สูง ถ่ายเป็นเลือด/ Contact การระบาดของบิด Shigella / Vibrio cholera
รักษาได้ที่บ้าน ไม่ต้องกินยา ไม่ควรให้ยาหยุดอาการท้องร่วงแก่เด็กอายุต่้ากว่า 12 ปี
Stomatitis
สาเหตุ
ติดเชือไวรัส ที่พบบ่อย คือ Herpes simplex
อาการ
ปวด น้ำลายมาก มีกลิ่นปาก ทานอาหารได้น้อย ติดเชื้อไวรัสจะไข้สูง มีตุ่มแผลในปาก มีเนื้อเยื่อสีเหลือง-เทา (yellow-gray membrane)
การพยาบาล
เช็ดตัวลดไข้ และให้ยาลดไข้ตาม Rx.
ดื่มน้ำมากๆ
ทำความสะอาดช่องปากบ่อยๆ แปรงฟัน บ้วนปาก
จัดอาหารอ่อนย่อยง่าย งดอาหารรสจัดทุกชนิด
เจ็บปากมาก กินไม่ได้ ให้ IVF
Thrush/ Oral Moniliasis
สาเหตุ
เกิดจากเชื้อรา Candida albicans
อาการ
ฝ้า เป็นแผ่นสีขาวหนา (flaky plagues) คลุมบนลิ้น กระพุ้งแก้ม เหงือก ขูดออกยาก
การพยาบาล
ทำความสะอาดช่องปาก
ใช้ไม้พันสำลี/ ผ้าอ้อมชุบน้ำต้มสุก ทุกครั้งหลังดื่มนม
ให้ยาฆ่าเชื้อ ป้ายปากด้วย Nystatin หลังอาหาร