Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Malaria - Coggle Diagram

- - - - Plasmodium falciparum
      - Plasmodium vivax
      - Plasmodium malariae
      - Plasmodium ovale
  - - - ถูกยุงก้นปล่องที่มีเชื้อกัด
  - - - อาการและอาการแสดงของโรค
        
        อาการนําคล้ายกับเป็นไข้หวัดแต่ไม่มีน้ำมูก
        
        มีไข้
        
        ปวดศีรษะ
        
        ปวดเมื่อยตามตัวและกล้ามเนื้อ
        
        อาจมีอาการคลื่นไส้และเบื่ออาหาร
      - โรคไข้มาลาเรียมี 3 ระยะ
        
        ระยะที่ 1 ระยะหนาว (cold stage)
        
        อาจนาน 15-60 นาที เริ่มมีหนาว สั่นเกร็ง อุณหภูมิของร่างกายสูงขึ้น ชีพจรเบาเร็ว BPเพิ่มขึ้น ผิวหนังเย็น ซีด และอาจมีอาการคลื่นไส้อาเจียน อาจมีปัสสาวะน้อยได้
        
        ระยะที่ 2 ระยะร้อน (hot stage)
        
        กินเวลานานประมาณ 2 ชั่วโมงอุณหภูมิของรางกายขึ้นสูง ชีพจรแรง BPสูง ลมหายใจร้อน หน้าและผิวหนังแดงและแห้ง อาจมีคลื่นไส้ อาเจียน กระหายน้ำ อาจกระสับกระสาย หรือไม่ค่อยรู้สึกตัว และปวดศีรษะลึกเข้าไปในกระบอกตา
        
        ระยะที่ 3 ระยะเหงื่อออก (sweating stage)
        
        กินเวลานานประมาณ 1 ชั่วโมง เหงื่อเริ่มออกที่ขมับก่อนแล้วจึงออกทั่วตัว ชีพจรและPBกลับคืนปกติ จะรู้สึกเพลีย เหนื่อย จะรู้สึกสบายดี
    - - อาการและอาการแสดงของโรค
        
        ซีด
        
        มีไข้
        
        คลื่นไส้อาเจียนมาก
        
        รับประทานอาหารน้อย
        
        หนาวสั่น
  - - - ซักถามว่า “เคยเข้าป่าหรือเปล่าในช่วงที่ผ่านมา”
      - ตรวจร่างกาย
        
        อ่อนเพลียมาก จนไม่สามารถเดินหรือยืนเองได้
        
        ชัก หอบ หายใจมากกว่า 30 ครั้ง/นาที
        
        ตัวตาเหลือง ระดับ Bilirubin มากกว่า 3 mg/dL
        
        ซีด hemoglobin ในเด็กอายุน้อยกว่า 12 ปี น้อยกว่าหรือเท่ากับ 5 g/dL ในผู้ใหญ่ น้อยกว่าหรือเท่ากับ 7g/dL
        
        ปัสสาวะออกน้อย หรือ ไม่มีปัสสาวะภายใน 4 ชั่วโมง ภาวะไตวาย โดยพบค่า Blood Urea Nitrogen มากกว่า 20 mmol/L
        
        เอกซเรย์พบน้ำท่วมปอด
        
        จำนวนเชื้อมาลาเรียในเลือดมากกว่าร้อยละ 10
  - - - การซักประวัติ
      - .การตรวจสไลด์ thick และblood
      - การเจาะเลือดหาเชื้อ
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
      - การตรวจโดยใช้ชุดตรวจ(rapid diagnosis test)
      - ตรวจปัสสาวะ
      - .severe malaria เมื่อพบว่ามีจำนวนเม็ดเลือดที่ติดเชื้อ(infected rate) เกินร้อยละ10 ร่วมกับมีความผิดปกติต่อไปนี้ตั้งแต่2ข้อขึ้นไป
      - การตรวจด้วยการย้อมสีเลือดและตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์
      - การตรวจยีนส์
  - - - ตรวจการทำงานของตับ
      - ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (Complete Blood Count: CBC)
      - ตรวจน้ำตาลในเลือด
      - การตรวจยีน (Gene) มีราคาแพงมาก ไม่เป็นที่นิยมใช้ในไทย
      - ตรวจอุจจาระ
      - การตรวจฟิล์มหนาและบาง (Thick and Thin Blood Smear)
      - การตรวจโดยใช้ชุดตรวจอย่างเร็ว (Rapid Diagnostic Test)
      - การตรวจทางชีวโมเลกุล
    - - -WBC 12 thsd/cumm
      - -PMN 81.7%
      - -Lymphocyte 8%
      - -Eosinophil 0.2%
      - -hemoglobin 10 gm/dl
      - -hematocrit 32 %
      - -MCV 60.3
      - -platelet 100 thsd/cumm
      - ผลการตรวจเลือด
      - -Malaria P-falciparum เป็นเชื้อมาเลเรียพลาสโมเดีมฟัลชิปารัม
  - - - การรักษาผู้ป่วยมาลาเรียที่มีอาการไม่รุนแรง สามารถรับประทานยาได้ขึ้นอยู่กับชนิดของเชื้อมาลาเรีย
      - การรักษามาลาเรียที่มีอาการรุนแรง มักเกิดภาวะมาลาเรียขึ้นสมองยาที่ให้เป็นยาฆ่าเชื้อชนิดฉีด
      - การรักษาทั่วไป โดยการเฝ้าระวังป้องกันและรักษาภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ที่จะเกิดขึ้น
        
        ไข้สูงพยายามเช็ดตัวให้บ่อย ๆให้ยาลดไข้ถ้าไข้สูงนานอาจทําใหเซลล์สมองตายได้
        
        ภาวะขาดความสมดุลของน้ําและเกลือแร่ ผู้ป่วยรับประทานอาหารไม่ได้ อาเจียน จึงมีภาวะขาดน้ําและเกลือแร่ การให้น้ําและเกลือแร่จะให้แบบทดแทนตามสภาพของผู้ป่วยควรระมัดระวังการ เกิดน้ําคั่งที่ปอด
        
        อาการชัก ต้องให้ยาระงับอาการชักทันที ระวังภาวะขาดออกซิเจน สําลัก ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ปล่อยไว้นานเซลล์สมองจะตาย โดยให้สารน้ำทางหลอดเลือดดํา ถ้ารู้สึกตัวให้ดื่มน้ําหวาน ถ้าไม่รู้สึกตัวใส่สายยางเข้ากระเพาะอาหารให้น้ําหวานทางสายยาง
        
        ไตวาย ให้การรักษาเหมือนกับไตวายจากสาเหตุอื่นๆ
        
        ภาวะซีด hematocrit ต่ำกว่า 20 เปอรเซ็นต์ ต้องให้เลือด เป็นเม็ดเลือด (Packed red cell) ซีดไม่มากรักษาหายแล้วให้ยาธาตุเหล็ก รับประทานต่อแต่ไม่ควรให้ในระยะที่เป็นมาลาเรียเพราะยาจะดูดซึมไม่ดีและอาจทําให้ผู้ป่วยอาเจียนได้
        
        ภาวะเหลือง ให้การรักษาแบบประคับประคองเหมือนกับภาวะตับวายจากสาเหตุอื่นๆ
        
        มีภาวะลิ่มเลือดแพร่กระจายในหลอดเลือด (DIC) ให้เลือดและพลาสมาใหมท
      - ยารักษามาลาเรียชนิดฟัลชิปารัมหรือพีเอฟ
        
        ผู้ป่วยที่พบเชื้อต้องกินยารักษาให้ครบ 3 วันติดต่อกัน จํานวนเม็ดยาขึ้นอยู่กับอายุของผู้ป่วย
        
        ผู้ป่วยจะได้รับการนัดตรวจเลือดซ้ำ 4 ครั้ง ซึ่งต้องกลับไปตรวจตามนัดทุกครั้ง เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีเชื้อมาลาเรียในร่างกายแล้ว
        
        ยา 1 ชุด สําหรับผู้ป่วยหนึ่งคนเท่านั้น ห้ามนํายารักษามาลาเรียไปให้ผู้อื่นกิน
- - - - WBC 12 thsd/cumm (ค่าปกติ 4.5-10thsd/cumm)
      - PMN 81.7% (ค่าปกติ 40-70%)
      - Lymphocyte 8% (ค่าปกติ20-50%)
      - Monocyte 9%(ค่าปกติ 2-10%)
      - Eosinophil 0.2%(ค่าปกติ1-6%)
      - Basophil 0.2%(ค่าปกติ0-0.5%)
      - hemoglobin 10 gm/dl (ค่าปกติ 12-16 gm/dl)
      - hematocrit 32 % (ค่าปกติ37-47%)
      - MCV 60.3 (ค่าปกติ 80-96)
      - platelet 100 thsd/cumm (ค่าปกติ 150-400 thsd/cumm)
  - - - ถ้ามีไข้ให้ยาลดไข้ Paracetamol ขนาด 500 มิลลิกรัม รับประทาน 2 เม็ด ทุก 4-6 ชั่วโมง
      - ดูแลให้ยา Artesunate ขนาด 600 มิลลิกรัม ฉีดทางหลอดเลือดดำทันทีเวลา 23.40 น. หลังจากนั้นให้เป็นทุก 4 ชั่วโมง ทุก 24 ชั่วโมง และทุก 48 ชั่วโมงตามแผนการรักษา
      - Artesunate เป็นยาในกล่มุ sesquiterpene lactones ออกฤทธ์ิเป็น bloodschizontocide สําหรับเชื้อมาลาเรียทุกชนิดและลดอัตราการตรวจ พบgametocyteในผู้ติดเชื้อ
    - - เวลา 01.00 น.
        
        ผู้ป่วยมีอาการคลื่นไส้ อาเจียนมาก รายงานแพทย์ ให้ยาแก้คลื่นไส้ อาเจียน ชนิด Plasil 10 มิลลิกรัม ฉีดทางหลอดเลือดดำทันที หลังจากได้รับยา ผู้ป่วยมีอาการคลื่นไส้อาเจียนทุเลา นอนหลับได้
      - เวลา 08.30 น.
        
        ผู้ป่วยมีอาการปากแห้ง ท้องเสีย ถ่ายอุจจาระเหลว 4 ครั้งเก็บอุจจาระส่งตรวจ Stool exam ผลปกติ รับประทานอาหารอ่อนไม่ได้เนื่องจากมีอาการคลื่นไส้ อาเจียนดูแลให้ได้รับสารน้ำทางหลอดเลือดดำ ชนิด 5% D/N/2 1,000 มิลลิลิตร หยดเข้าทางหลอดเลือดดำ ในอัตรา 100 มิลลิลิตรต่อชั่วโมง
        
        ตรวจวัดสัญญาณชีพ อุณหภูมิร่างกาย 38.7 องศาเซลเซียส
        
        อัตราการเต้นของชีพจร 110 ครั้งต่อนาที
        
        อัตราการหายใจ 22 ครั้งต่อนาที
        
        ความดันโลหิต 120/60 มิลลิเมตรปรอท
      - แพทย์ให้เจาะเลือด
        ตรวจหาทางโลหิตวิทยาพบ
        
        WBC 17.5 thsd/cumm
        
        PMN 73%
        
        Lymphocyte 10%
        
        Monocyte 2%
        
        hemoglobin 12gm/dl
        
        hematocrit 30.7 %
        
        MCV 60.3
        
        platelet 79,000 thsd/cumm
        
        Hypochromia 2+ Anisocytosis few Target cell 2+
      - ตรวจเพิ่มเติม
        
        Malaria Not Found เอ็กซเรย์ปอดผล ปกติ
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาปฏิชีวนะทางหลอดเลือดดำชนิด Cifloxacin ขนาด500 มิลลิกรัม ทางหลอดเลือดดำทุก 12 ชั่วโมง
        
        ยาลดไข้ Paracetamol ขนาด 500 มิลลิกรัม รับประทาน 2 เม็ด Mirax รับประทานครั้งละ 1 เม็ดวันละ 3 ครั้ง ก่อนอาหาร เช้า กลางวัน เย็น
        
        Miracid รับประทานครั้งละ 1 เม็ดวันละ 2 ครั้ง ก่อนอาหารเช้า และก่อนนอน
        
        บันทึกจำนวนน้ำเข้าร่างกาย 1,700 มิลลิลิตรและน้ำออกจากร่างกาย 1,400 มิลลิลิตร และผู้ป่วยมีภาวะชีดเนื่องจากผล Hct เหลือ 30.7 %