Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

หน้าที่ในการชำระหนี้ - Coggle Diagram

- - - - เป็นหนี้ที่ลูกหนี้ต้องไปทำการงานอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่างแก่เจ้าหนี้ อาจมีได้ทั้งหนี้ที่ลูกหนี้ต้องกระทำด้วยตนเองและหนี้ที่ลูกหนี้อาจไม่ต้องกระทำด้วยตนเอง แต่เป็นเจตนาที่คู่กรณีตกลงกัน หนี้กระทำการที่การชำระหนี้เป็นเรื่องที่ลูกหนี้ต้องทำเฉพาะตัว ถือเป็นหนี้ส่วนตัวไม่ตกแก่ทายาท แต่ทางเจ้าหนี้อาจตกแก่ทายาทเว้นแต่ระบุเป็นอย่างอื่น แต่ถ้าลูกหนี้ไม่สามารถชำระหนี้ได้ ก็ถือว่าการชำระหนี้กลายเป็นพ้นวิสัย ตามบัญญัติไว้ในมาตรา ๒๑๙
        
        ตัวอย่าง
        
        นาย ก. ได้ว่าจ้างไห้นาย ข.ทำโซฟาไห้ นาย ข. ทำเก้าอี้ ของนาย ก. พัง นาย ข. จึงทำเก้าอี้ใหม่ไห้นาย ก. แทนอันเดิม
        
        นาย ค. จ้างนาย ง. ไห้ทำโต๊ะไห้ นาย ง. จึงไปสั่งนาย ข. ซึ่งเป็นลูกน้องของตนทำแทน
        
        นายแล ได้ทำสัญญาจ้างนายดูเพื่อไปติดตั้งจานดาวเทียมไห้ แต่ก่อนวันนัดที่จะไปติดตั้งหนึ่งวัน นายดูได้ ประสบอุบัติเหตุก่อน จึงทำไห้นายดูไปติดตั้งจานดาวเทียมไห้นายแลไม่ได้ การชำระหนี้จึงกลายเป็นพ้นวิสัย ตามมาตรา ๒๑๙
    - - วัตถุแห่งหนี้นั้นอาจกำหนดไห้ลูกหนี้ต้องไม่กระทำการอย่างหนึ่งอย่างใด ตามที่ตกลงกันไว้ก็ได้ ในมาตรา ๒๑๓ วรรคสาม ซึ่งมุ่งถึงหนี้งดเว้นกระทำการที่มีวัตถุแห่งหนี้เป็นการงดเว้นการก่อสร้างเท่านั้นจึงกล่าวถึงการรื้อถอน แต่แท้จริงแล้ว อาจมีหนี้งดเว้นกระทำการบางอย่างได้อีกมากมาย
        
        ตัวอย่าง นาย ก. ทำสัญญาเช่าที่ดิน นาย ข. เพื่อสร้างอาคารพาณิชย์ เพื่อเปิดร้านขายเครื่องเกษตร และในสัญญาเช่า นาย ข. ต้องการไห้สร้างอาคารเกิน 2 ชั้น แต่ นาย ก. ได้สร้างอาคาร 3 ชั้น ดังนั้น นาย ก. ก็อาจถูกบังคังไห้รื้อถอนได้ เนื่องจากฝ่าฝืนหน้าที่ในการชำระหนี้ ตามมาตรา ๒๑๒ วรรคสาม
        นายมี เป็นนักร้องค่ายเพลงอาร์แอร์ นายมีจึงไม่สามารถไปร้องเพลงไห้ค่ายอื่นได้นอกจากค่ายเพลงอาร์แอร์
    - - วัตถุแห่งหนี้เป็การส่งหมอบทรัพย์สินนั้นหมายถึงหนี้ที่ลูกหนี้มีหน้าที่ต้องส่งหมอบทรัพย์สินแก่เจ้าหนี้ ซึ่งวิธีการส่งหมอบทรัพย์นั้น ย่อมขึ้นอยู่กับสภาพทรัพย์นั้น เพราะทรัพย์แต่ละสิ่งมีขนาดที่แตกต่างกันออกไป จึงมีการกำหนดไว้กว้างๆตามมาตรา ๔๖๒ และทรัพย์ที่ส่งหมอบนั้นต้องเป็นทรัพย์ที่มีรูปร่าง ทรัพย์ที่ลูกหนี้ต้องส่งหมอบ กฎหมายเรียกว่า ทรัพย์อันเป็นวัตถุแห่งหนี้
        
        ตัวอย่าง นาย ก. ซื้อข้าวสารกับนาย ข. จำนวน 5 กก. นาย ข. มีหน้าที่ต้องส่งหมอบข้าวสารไห้นาย ก. นาย ก. ก็มีหน้าที่ส่งหมอบราคาข้าวสารแก่นาย ข.
        นายเกซื้อรถยนต์กับนายเก้ง ซึ่งทั้งสองก็ได้มีการชำระค่ารถยนต์และโอนทรัพย์สินกัน แต่รถยนต์จอดอยู่บ้านนายเก้ง นายเก้งจึงหมอบกุญแจรถไห้นายเกเพื่อไห้นายเกขับรถไปได้ ดังมาตรา ๔๖๒
  - - - 1.การที่ทรัพย์นั้นจะเป็นวัตถุแห่งหนี้ กฎหมายได้กำหนดหลักเกณฑ์ใน มาตรา 195 วรรคสอง ว่า “ถ้าลูกหนี้ได้กระทำการอันตนจะพึงต้องทำเพื่อส่งมอบทรัพย์สิ่งนั้นทุกประการแล้วก็ดี หรือถ้าลูกหนี้ได้เลือกกำหนดทรัพย์ที่จะส่งมอบแล้วด้วยความยินยอมของเจ้าหนี้ก็ดี ท่านว่าทรัพย์นั้นจึงเป็นวัตถุแห่งหนี้จำเดิมแต่เวลานั้นไป” จากบทบัญญัติมาตรา 195 วรรคสอง จะเห็นได้ว่าทรัพย์ทั่วไปจะเป็นทรัพย์อันเป็นวัตถุแห่งหนี้ได้มี 2 กรณี คือ
        
        1.ลูกหนี้ได้กระทำอันตนจะพึงต้องทำเพื่อส่งมอบซับสิ่งนั้นทุกประการแล้ว เช่น ลูกค้าซื้อปลากระป๋อง 2 กระป๋อง แม่ค้าได้เอาปลากระป๋อง 2 กระป๋องใส่ถุงและหมอบไห้ไห้ลูกค้า
        2.ลูกหนี้ได้เลือกกำหนดทรัพย์แล้วด้วยความยินยอมของเจ้าหนี้ มีลักษณะทำนองเดียวกันกับที่บัญญัติไว้ในเรื่องการโอนกรรมสิทธิ์ในทรัพย์ที่ซื้อขายในมาตรา 460 วรรคแรก
        
        ผลแตกต่างกันเมื่อเกิดภัยพิบัติขึ้นแก่ทรัพย์ ที่บัญญัติไว้ในมาตรา 370 ว่า “ถ้าสัญญาต่างตอบแทนมีวัตถุประสงค์เป็นการก่อให้เกิดหรือโอนทรัพย์สิทธิในทรัพย์เฉพาะสิ่ง และทรัพย์นั้นสูญหรือเสียหายไปด้วยเหตุอย่างใดอย่างหนึ่งอันจะโทษลูกหนี้มิได้ไซร้ ท่านว่าการสูญหรือเสียหายนั้นตกเป็นพับแก่เจ้าหนี้” ตามหลักเกณฑ์หากเป็นทรัพย์เฉพาะสิ่ง ตามมาตรา 195 วรรคสอง หากทรัพย์นั้นเสียหายไปโดยจะโทษลูกหนี้มิได้แล้วการสูญเสียนั้นจะตกเป็นพับแก่เจ้าหนี้ แต่หากทรัพย์นั้นเป็นทรัพย์ทั่วไป หากเกิดการสูญหรือเสียหายนั้นก็ไม่ตกเป็นพับแก่เจ้าหนี้ สอดคล้องกับหลักการโอนกรรมสิทธิ์ในสัญญาซื้อขายในมาตรา 460
        
        ตัวอย่าง นาย ก ตกลงซื้อข้าวสาร 5 กระสอบกับนาย ข และได้ชำระเงินกันแล้วกเป็นมูลละค่า 500 บาท ต่อมาเกิดน้ำท่วมยุ้งข้าวของนาย ข และท่วมรถและข้าวสารบนรถของนาย ก ด้วยทำให้เกิดความเสียหายในข้าวสารก็ตกเป็นพับแก่นาย ก แต่ถ้านาย ข ยังไม่จัดหรือตวงข้าวส่งมอบให้แก่นาย ก การสูญเสียหรือเสียหายนั้นก็ไม่ตกเป็นพับแก่นาย ก
      - 2.กรณีทรัพย์ที่จะต้องส่งหมอบได้ระบุไว้เป็นเพียงประเภท ตามบทบัญญัติในมาตรา 195 วรรคแรก เมื่อไม่อาจกำหนดชนิดของทรัพย์ได้ตามสภาพของนิติกรรมหรือตามเจตนาของคู่กรณีแล้วกฎหมายกำหนดหน้าที่ว่าลูกหนี้จะต้องส่งมอบทรัพย์ชนิดปานกลาง
      - ทรัพย์ที่จะส่งมอบเป็นเงินตรา
        
        ซึ่งเงินตรามีลักษณะพิเศษ ดังนี้
        
        1.เงินตรามีมูลค่าอยู่ที่ราคาที่ตราไว้ไม่ได้อยู่ที่คุณภาพความใหม่เก่า
        
        2.เงินตรานั้นโดยสภาพแล้วไม่มีการชำระหนี้ด้วยเงินตราจะกลายเป็นพ้นวิสัยไปมิได้
        
        3.นี่เงินนั้นมีดอกเบี้ยได้
        
        4.เงินตรานั้นมีความแตกต่างกันในตัวมันตรา
        
        กรณีหนี้นั้นได้แสดงไว้เป็นเงินต่างประเทศ มาตรา 196 บัญญัติว่า “ถ้านี่เงินได้แสดงไว้เป็นเงินต่างประเทศท่านว่าจะทรงใช้เป็นเงินไทยก็ได้การเปลี่ยนเงินนี้ ให้คิดตามอัตราแลกเปลี่ยนเงิน ณ สถานที่และในเวลาที่ใช้เงิน” เช่น ลูกหนี้ซื้อสินค้าที่แสดงราคาเป็นเงินเหรียญสหรัฐลูกหนี้จะต้องชำระเงินเป็นเงินเหรียญสหรัฐหรือจะชำระเงินไทยก็ได้แต่ต้องมีการคำนวณอัตราแลกเปลี่ยน
        
        กรณีเงินตราที่จะพึงส่งใช้เป็นอันยกเลิกไม่ใช้แล้ว กฎหมายได้กำหนดทางแก้ไว้ในมาตรา 197 ว่า “ถ้าหนี้เงินจะพึงส่งใช้ด้วยเงินตราชนิดหนึ่งชนิดใดโดยเฉพาะอันเป็นชนิดที่ยกเลิกไม่ใช้กันแล้วในเวลาที่จะต้องส่งเงินใช้หนี้นั้นไซร้ การส่งใช้เงินทำให้ถือเสมือนหนึ่งว่ามิได้ระบุไว้ให้ใช้เป็นเงินตราชนิดนั้น”
  - - - กฎหมายได้วางหลักเกณฑ์ในการชำระหนี้ในเรื่องของ ผู้มีสิทธิเลือก วิธีการเลือกผลของการเลือก และกรณีที่การชำระหนี้บางอย่างตกเป็นพ้นวิสัยไว้ในมาตรา 198 - 202 ดังนี้
        
        1.สิทธิในการเลือก กฎหมายได้กำหนดไว้ในมาตรา 198และมาตรา 201 จากบทบัญญัติดังกล่าวอาจแยกสิทธิ์ในการเลือกได้เป็น 4 กรณี ดังนี้
        -ถ้ากำหนดไว้ให้ผู้ใดเป็นผู้เลือกสิทธิในการเลือกก็ต้องเป็นไปตามที่ตกลงกันไว้ตามมาตรา 198 มาตรา 201
        -ถ้าไม่ได้กำหนดไว้ว่าใครจะเป็นผู้เลือกสิทธิการเลือกชำระหนี้ตกอยู่แก่ฝ่ายลูกหนี้ มาตรา 198
        -ถ้ากำหนดให้บุคคลภายนอกเป็นผู้เลือก (ไม่ใช่เจ้าหนี้และลูกหนี้) และผู้นั้นไม่อาจเลือกได้สิทธิการเลือกชำระหนี้ตกอยู่แก่ฝ่ายลูกหนี้ หรือแล้วแต่ข้อตกลง -ถ้ากำหนดให้ฝ่ายลูกหนี้หรือเจ้าหนี้เป็นฝ่ายเลือกฝ่ายมีสิทธินั้นไม่เลือกภายในเวลากำหนด สิทธิในการเลือกจะตกอยู่แก่อีกฝ่าย ในมาตรา 200
        
        2.วิธีการเลือก โดยแยกเป็น 2 กรณี ดังนี้
        -กรณีฝ่ายลูกหนี้หรือเจ้าหนี้เป็นผู้มีสิทธิเลือกก็ต้องแสดงเจตนาแก่อีกฝ่ายหนึ่ง มาตรา 199 วรรคแรก
        -กรณีบุคคลภายนอกเป็นผู้มีสิทธิเลือกต้องแสดงเจตนาแก่ลูกหนี้ มาตรา 201 วรรคแรก
        
        3.ระยะเวลาในการเลือก มีบัญญัติไว้ในมาตรา 200 อาจแยกได้เป็น 2 กรณี ดังนี้
        -มีกำหนดระยะเวลาให้เลือก อาจกำหนดกันไว้โดยนิติกรรมที่ก่อหนี้นั้น ถ้าระยะเวลาในการเลือกหมด สิทธิในการเลือกจะตกไปอยู่แก่อีกฝ่าย ในกรณีบุคคลภายนอกเลือกถ้าบุคคลภายนอกไม่ใช้สิทธิ สิทธิในการเลือกจะตกแก่ลูกหนี้
        -กรณีมิได้กำหนดเวลาให้เลือก กฎหมายได้กำหนดว่าเมื่อหนี้ถึงกำหนดชำระฝ่ายไม่มีสิทธิจะเลือกอาจกำหนดเวลาพอสมควรแก่เหตุแล้วให้ฝ่ายนั้นเลือกภายในเวลาที่กำหนดโดยมีเงื่อนไขต้องเป็นกรณีที่หนี้ถึงกำหนดชำระแล้ว แต่ถ้าผู้มีสิทธิเลือกเป็นบุคคลภายนอกและไม่มีกำหนดเวลาให้เลือก ให้บังคับตามมาตรา 200 วรรคสอง
        
        4.ผลของการเลือก จะเริ่มเมื่อการแสดงเจตนาเลือกมีผลแล้วตามหลักการแสดงเจตนาในมาตรา 168 และมาตรา 169 โดยผลของการเลือกนั้นมีบัญญัติไว้ในมาตรา 199 วรรคสอง โดยผลของการเลือกมีผลย้อนหลังไปถึงการเริ่มต้นแห่งหนี้ เช่น นาย ก ตกลงขายแมวตัวผู้ให้แก่นาย ข และจะส่งมอบกันในอีก 1 สัปดาห์แตระหว่างนั้นนาย ก นั้นขายแมวตัวนั้นให้แก่นาย ค แล้ว นาย ก จะเปลี่ยนใจส่งมอบแมวตัวเมียแทนไม่ได้
        
        5.กรณีการชำระหนี้บางอย่างเป็นพ้นวิสัย จะบังคับตามบทบัญญัติมาตรา 202 บัญญัติว่า ” ถ้าการอันจะพึงต้องทำเพื่อชำระหนี้นั้นมีหลายอย่างและอย่างใดอย่างหนึ่งตกเป็นอันพ้นวิสัยจะทำได้มาแต่ต้นก็ดี หรือกลายเป็นพ้นวิสัยในภายหลังก็ดี ท่านให้จำกัดหนี้นั้นไว้เพียงการชำระหนี้อย่างอื่นที่ไม่พ้นวิสัย อนึ่งหนึ่งการจำกัดอันนี้ย่อมไม่เกิดมีขึ้น หากว่าการชำระหนี้กลายเป็นพ้นวิสัยเพราะพฤติการณ์อันใดอันหนึ่งซึ่งฝ่ายที่ไม่มีสิทธิจะเลือกนั้นต้องรับผิดชอบ” แยกพิจารณาได้ ดังนี้
        
        กรณีตกเป็นอันพ้นวิสัยจะทำได้มาแต่ต้น การชำระหนี้บางอย่างเป็นพ้นวิสัยมาก่อนทำนิติกรรมแล้ว การตกลงย่อมเป็นโมฆะตามมาตรา 150 เช่น ดำทราบว่าแดงเลี้ยงแมว4ตัว ดำเจอแดงดำก็เลยขอซื้อแมวหนึ่งตัวโดยเอาตัวไหนก็ได้ แต่ปรากฏว่าแมวที่บ้านอีกหนึ่งตัวของแดงตาย โดยที่ทั้งสองก็ไม่ทราบ ดังนั้นถ้าดไเลือกตัวที่ตาย ผลก็จะตกเป็นโมฆะเพราะพ้นวิสัย แต่ดำยังคงต้องเลือกเฉพาะส่วนที่เป็นวิสัยต่อไปเท่านั้น
        
        กรณีการอันพึงต้องทำเพื่อชำระหนี้บางอย่างกลายมาเป็นพ้นวิสัยในภายหลัง เป็นการชำระหนี้อันกำหนดให้กระทำแต่ต้นมาตามมาตรา 199 วรรคสอง กลายเป็นพ้นวิสัยที่เกิดขึ้นหลังจากก่อหนี้ แต่ก่อนที่ผู้มีสิทธิจะใช้สิทธิเลือก แบ่งออกเป็น 2กรณี
        1.กรณีฝ่ายไม่มีสิทธิเลือกไม่ต้องรับผิดจำกัดการเลือกเพียงที่ไม่พ้นวิสัย เช่น แดงตกลงซื้อแมวดำที่มีอยู่ 2 ตัวคือ ตัวสีขาวและตัวสีเหลือง โดยตกลงให้เเดงเลือกเอาตัวไหนก็ได้ โดยแจ้งดำก่อน 5 วันที่จะส่งมอบ ปรากฏว่าก่อนแดงจะแจ้ง แมวตัวสีขาวตาย เช่นนี้การชำระหนี้จำกัดไว้เพียงเฉพาะแมวตัวสีดำเพียงเท่านั้น
        2.กรณีฝ่ายไม่มีสิทธิเลือกต้องรับผิดชอบ ผู้มีสิทธิเลือกไม่จำกัดการเลือก ถ้าการชำระหนี้โดยตรงไม่สามารถทำได้ตามมาตรา 218 คือลูกหนี้ต้องชดใช้ค่าสินไหมทดแทน เช่น จาก ตย.กรณีแรก หากพบว่าดำได้เป็นคนฆ่าแมวตัวสรขาวเอง แดงก็ยังมีสิทธิเลือกแมวที่เหลือและตัวที่ตาย แต่ถ้าแดงเลือกตัวที่ตาย ดำต้องชดไช้ค่าสินไหมทดแทน
- - - - 2.1กำหนดเวลาชำระหนี้ตามวันแห่งปฏิทิน ตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา 204 วรรคสอง ว่า”ถ้าได้กำหนดเวลาชำระหนี้ไว้ตามวันแห่งปฏิทินและลูกหนี้มิได้ชำระหนี้ตามกำหนดไซร้ท่านว่าลูกหนี้ตกเป็นผู้ผิดนัดโดยมีพักต้องเตือนเลยวิธีเดียวกันนี้ท่านให้ใช้บังคับแก่กรณีที่ต้องบอกกล่าวล่วงหน้าก่อนการชำระหนี้ซึ่งได้กำหนดเวลาลงไว้อาจคำนวณนับได้โดยปฏิทินนับแต่วันที่ได้บอกกล่าว” เช่นตกลงซื้อข้าวกันในจำนวน 30 ตัน โดยมีกำหนดว่าผู้ขายพร้อมที่จะส่งมอบต้องแจ้งให้ผู้ซื้อทราบก่อนล่วงหน้า 15 วัน ดังนั้นการกำหนดชำระหนี้จะต้องนับนับเวลา 15 วันนับตั้งแต่วันที่บอกกล่าว
      - 2.2กำหนดเวลาชำระหนี้มิใช่ตามวันแห่งปฏิทิน กฎหมายได้กล่าวถึงไว้ในมาตรา 204 วรรคแรก ว่า “ถ้านี่ถึงกำหนดชำระแล้วและภายหลังแต่นั้นเจ้าหนี้ได้ให้คำเตือนลูกหนี้แล้วลูกหนี้ยังไม่ชำระหนี้ไซร้ ลูกหนี้ได้ชื่อว่าผิดนัดเพราะเขาเตือนแล้ว” เช่น ยืมเงินไปและกำหนดว่าจะใช้คืนเมื่อขายวัวได้แล้ว (ถ้าทำการโอนกันแล้วโอนไม่ได้ จะเป็นหนี้ที่ไม่มีกำหนดเวลาชำระหนี้และต้องตกลงกันใหม่)
- - - - 1.หนี้ที่มีกำหนดเวลาชำระมิใช่ตามวันแห่งปฏิทิน ตามมาตรา 204 วรรคแรก กฎหมายได้กำหนดให้เจ้าหนี้ต้องให้คำเตือนลูกหนี้ก่อนเมื่อลูกหนี้ไม่ชำระตามที่เจ้าหนี้เตือนลูกหนี้จึงจะผิดนัด และแม้หนี้จะถึงกำหนดชำระแล้วลูกหนี้ยังไม่ชำระหนี้ ถ้าหากเจ้าหนี้ยังไม่เตือน ลูกหนี้ก็ยังไม่ถือว่าผิดนัด และการเตือนไห่ลูกหนี้ชำระหนี้นั้นต้องเป็นการเตือนเมื่อหนี้ถึงกำหนดชำระแล้ว เช่น ยืมค้อนตีตะปูไปสร้างบ้านแต่ผู้ให้ยืมมาทวงค้อนคืนทั้งที่สร้างบ้านยังไม่เสร็จ แม้ผู้ยืมจะไม่ยอมส่งคืน ก็ไม่ถือว่าผิดนัด
      - 2.หนี้ที่ไม่มีกำหนดเวลาชำระตามมาตรา 203 กฎหมายให้ถือเอาว่าหนี้ประเภทนี้ถึงกำหนดทันทีที่นับแต่ก่อหนี้ และอายุความแห่งสิทธิเรียกร้องก็จะเริ่มนับทันทีที่ได้ก่อหนี้
    - - 1.หนี้ที่กำหนดชำระตามวันแห่งปฏิทิน หรือเรื่องที่ต้องบอกกล่าวล่วงหน้าก่อนการชำระหนี้ซึ่งอาจคำนวณนับได้ตามวันแห่งปฏิทิน กฎหมายกำหนดไว้ในมาตรา 204 วรรคสอง ถ้าลูกหนี้ไม่ชำระหนี้จะถือว่าผิดนัดทันทีโดยไม่ต้องเตือน เช่น นายแดงยืมเงินนายดำเป็นจำนวน 3000 บาทและนายดำกำหนดเวลาชำระหนี้เป็นวันที่1สิงหาคม
      - 2.หนี้ละเมิด เกิดจากการล่วงสิทธิของผู้อื่นจึงไม่มีกำหนดเวลาชำระหนี้ไว้ ในเรื่องการผิดนัดสำหรับหนี้ละเมิดนั้นมีบัญญัติไว้ในมาตรา 206 ว่า “ในกรณีนี่อันเกิดแต่มูลละเมิดลูกหนี้ได้ชื่อว่าผิดนัดมาแต่เวลาที่ทำละเมิด” ในกรณีที่มีบุคคลอื่นที่ต้องร่วมรับผิดกับผู้กระทำละเมิดก็ต้องรับผิดในหนี้ละเมิด และดอกเบี้ยนับตั้งแต่วันกระทำละเมิดด้วย นี่ละเมิดหากมีการแปลงหนี้ใหม่แล้วนี่ละเมิดย่อมระงับก็จะบังคับตามมาตรา 206 ไม่ได้ เช่น รถชนกันแล้วคู่กรณีตกลงทำสัญญาประนีประนอมยอมความกันและตกลงกันว่าจะชดใช้ค่าเสียหายให้ภายในกำหนดเวลาที่ตกลงกัน เช่นนี้ย่อมเป็นการแปลงหนี้ใหม่หนี้ละเมิดย่อมระงับไปแล้วหากผิดสัญญาก็จะบังคับตามสัญยาที่ตกลงกัน
- - - - ตัวอย่าง ตกลงเช่าห้องติดแม่น้ำโขงเพื่อดูงานไหลเรือไฟ หากมาส่งมอบห้องล่าช้าจนงานไหลเรือไฟจบแล้วจึงกลายเป็นไร้ประโยชน์แก่เจ้าหนี้ เจ้าหนี้จะบอกปัดไม่รับชำระหนี้แล้วจะเรียกเอาค่าสินไหมทดแทนเพื่อการไม่ชำระหนี้ก็ได้
    - - ตัวอย่าง นายดำสั่งให้ร้านแห่งหนึ่งตัดชุดให้ในงานบวชแต่ร้านตัดไม่เสร็จภายในระยะเวลาที่กำหนด และนายดำได้ ตกลงกับทางร้านให้เวลาอีก 3 วันเพื่อจะให้ชุดของตนเสร็จ ต่อมาครบ 3 วันทางร้านตัดยังตัดไม่เสร็จนายดำสามารถที่จะเลิกสัญญาก็ได้
    - - ตัวอย่าง จ้างรถมาขนปาล์ม ไปส่งลงเรือเดินสมุทร ซึ่งจะออกท่าวันที่ 5 สิงหาคม ดังนั้นเวลาที่เรือจะออกถ้าเป็นสาระสำคัญ
  - - - ตัวอย่าง นายดำไปเที่ยวต่างจังหวัดนำรถไปฝากไปกับแดง โดยไม่มีค่าฝาก อย่างนั้นแดงต้องใช้ความระมัดระวังรักษาเสมือนที่เคยประพฤติในกิจการของตน เมื่อดำกับมาแล้ว แดงไม่ยอมคืนรถให้ดำ เพราะต้องใช้ต่อ ทำให้แดงตกเป็นผู้ผิดนัด ถ้าแดงใช้ความระมัดระวังเท่าเดิม และรถของดำได้หายไป หรือว่าแดงประมาทเลินเล่อ ไม่ต้องรับผิดตามมาตรา 217
    - - ตัวอย่าง ดำนำยืมรถของแดงมาใช้เมื่อถึงกำหนดส่งคืนดำไม่ยอมคืนแดง ทำให้ดำตกเป็นผู้ผิดนัดและต่อมา มีรถบรรทุกแก๊สวิ่งผ่านมาแล้วลื่นเนื่องจากถนนมีคาบน้ำมันอยู่ ทำให้ถังแก๊ซที่อยู่บนรถหล่นมาถูกรถนายแดงระเบิดและคนขับรถบรรทุกแก๊สก็ไม่ได้ประมาทเลินเล่อ เหตุดังกล่าวเป็นอุบัติเหตุที่เกิดระหว่างผิดนัด นายดำจึงต้องรับผิด